Wegen in en om Sarajevo
weer open voor burgers
li iSS^SUïsi
liiiS?
...IMS
Buitenland
'Goldstein was niet
de enige moordenaar'
Burgemeester Brusselzwanst'
zichzelf in grote moeilijkheden
Rellen na protest tegen jeugdwerkplan
ANC zegt bezoek Mandela
aan thuisland KwaZulu af
Doodstraf voor extremisten
T
-*/j« ïi
Somalische rivalen na lange
tijd weer samen op vredespad
f VRIJDAG 18 MAART 1994
VS, Canada en Rusland gaan oefenen
Washington Amerikaanse, Russische en Canadese troepen zul-
lefi voor het eerst in de geschiedenis een gezamenlijke militaire
oefening houden. De soldaten van de drie landen treffen elkaar
van 20 tot 26 maart in Alaska om de overlevenden van een denk
beeldige vliegtuigramp te redden. De operatie Artic Sarex 94 is
bedoeld om de samenwerking tussen de legers te verbeteren.
Bosporus weer open
Istanbul De Bosporus, de rivier die door het Turkse Istanbul
stroomt, is vandaag weer voor scheepvaartverkeer geopend. De
in brand gevlogen olie die vorige week ontsnapte uit een veron
gelukte tanker is geblust. Zo'n tweehonderd schepen liggen te
wachten om door te mogen varen. Bij de botsing vorige week
tussen de tanker en een vrachtschip kwamen achttien mensen
Twee ontsnapte gevangenen opgepakt
fortaleza De Braziliaanse politie heeft gisteren twee van de
dertien ontsnapte gevangenen opgepakt die na hun opstand
dinsdag aartsbisschop Lorscheider en twaalf anderen in gijzeling
hadden genomen. Zij lieten hun gijzelaars woensdagmorgen
gaan. De beide voortvluchtigen werden in de kraag gevat toen zij
stonden te liften.
Chilenen verbannen naar België
Santiago Drie linkse guerrillastrijders die in 1986 een bloedige
aanslag hebben gepleegd met het doel de toenmalige dictator
Augusto Pinochet te doden, zijn gisteren op het vliegtuig naar
België gezet. Ex-president Patricio Aylwin heeft de drie vlak
voordat hij het presidentschap overdroeg aan Eduardo Frei gra
tie geschonken. Aylwin maakte daarbij de aantekening dat de
drie twintig jaar lang niet in Chili mogen komen. België heeft
erin toegestemd de drie op te nemen.
Gangsterbaas John Stanfa opgepakt
Philadelphia» De Amerikaanse federale politie (FBI) heeft giste
ren in de staat New Jersey de beruchte maffialeider John Stanfa
gearresteerd. De op Sicilië geboren Stanfa wordt samen met 23
anderen verdacht van onder andere moord, ontvoering en
brandstichting in de strijd om de macht in de Philadelphia-
/Zuid-New Jersey-bende.
Opnieuw minimumprijzen voor vis
brussel De Europese Unie (EU) heeft gisteren opnieuw mini
mumprijzen ingevoerd voor zalm en een aantal soorten witvis.
Dat gebeurde om de Franse visindustrie te beschermen, die zegt
te worden bedreigd door goedkope importvis. De minimumprij
zen voor Atlantische zalm, kabeljauw, schelvis, heek, zeeduivel
en koolvis zullen geldig blijven tot en met 17 mei.
Senaat gaat Whitewater-verhoren houden
Washington De Amerikaanse Senaat heeft gisteravond besloten
toch openbare hoorzittingen te gaan houden over de 'Whitewa-
ter'-zaak, het financiële schandaal waarin president Clinton en
diens vrouw I Hilary verwikkeld zijn geraakt. De Democratische
meerderheid in de Senaat had zich aanvankelijk fel tegen zulke
hoorzittingen verzet, maar gaf gisteren alsnog toe.
Eerste stap op n eg naar beëindiging belegering
De Bosnische Serviërs en moslims hebben gisteren een
akkoord getekend dat een einde moet maken aan de 23
maanden oude belegering van Sarajevo. Het akkoord
stelt de verbindingswegen en een brug tussen de Servi
sche en Bosnische stadsdelen open, alsmede een weg
van Sarajevo naar centraal-Bosnië. Overigens mogen
voorlopig alleen burgers onder escorte van de Verenigde
Naties over de weg reizen. Voor vrachtverkeer en militai
re transporten blijft deze route gesloten.
SARAJEVO» AP
Het akkoord over openstelling
van Sarajevo, dat onder auspici
ën van de VN werd getekend, is
wellicht het duidelijkste teken
dat de oorlog in Bosnië na 23
maanden bloedvergieten en
meer dan 200.000 doden en ver
misten zijn afwikkeling nadert.
Eerdere tekenen waren de be
reidheid van de Serviërs hun
zware wapens rond Sarajevo te
verwijderen en het voorlopige
akkoord tussen moslims en
Kroaten om een federatie te
vormen.
Het akkoord van gisteren
werd ondertekend door Hasan
Muratovic, de Bosnische minis-
Het ANC heeft een bezoek van
zijn leider Nelson Mandela aan
het thuisland KwaZulu afgezegd
omdat het vreest dat diens le
ven daar gevaar loopt. „We heb
ben krachtige berichten ontvan
gen dat een aanslag op onze
voorzitter zal worden gepleegd
als hij Ulundi bezoekt", zei
ANC-functionaris Thabo Mbeki
in een brief aan Zulu-leider But-
helezi.
Dat de eerste ontmoeting tus
sen Mandela en Zulu-koning
Goodwill Zwelethini niet door
gaat is een verdere tegenslag in
de pogingen om de Zulu's ertoe
te brengen in april deel te ne
men aan de eerste democrati
sche verkiezingen in Zuid-Afri-
Vrouwen terecht
na nieuws over
lijken Gloucester
gloucester ap
Het nieuws over de moorden
in het Britse Gloucester heeft
ten minste nog een gunstig
neveneffect gehad: 86 ver
miste vrouwen hebben de af
gelopen weken contact opge
nomen met hun familie.
Onzekerheid over de iden
titeit van een aantal van de
negen stoffelijke resten van
vrouwen die de afgelopen
weken zijn opgegraven uit
het huis van de 52-jarige Fre
derick West. heeft de politie
ertoe gezet de dossiers van
vermiste personen opnieuw
te openen en vrouwen die de
afgelopen twintig jaar zijn
weggelopen op te roepen
contact op te nemen met
hun familie of met de politie.
,,ln totaal zijn 86 mensen
opgespoord en dat is fantas
tisch nieuws. Dat laat zien
dat uit een ongeluk als dit
iets goeds kan voortkomen",
zei het hoofd van de recher
che in Gloucestershire, Colin
Handy.
'Wie is die man die nog niet eens een condoom om kan doen?
brussel peter de vries
correspondent
Allez zeg, het interview was bedoeld 'om eens wat
te lachen'. Maar de volkse burgemeester van
Brussel Michel Demaret heeft zichzelf danig in de
vingers gesneden met openhartige opmerkingen
over de paus met condooms, rechters en belas
tingfraude, en steekpenningen voor zijn partij.
Het leverde hem gisteren een aanklacht op we
gens smaad en eerroof en een administratief on
derzoek wegens wangedrag.
Bovendien zullen Demaret en zijn boezemvriend,
oud-premier Paul Vanden Boeynants, bij de ge
meenteraadsverkiezingen in oktober niet meer
op de lijst van de Brusselse christen-democraten
prijken. En de burgemeester mag waarschijnlijk
ook paus Johannes Paulus II niet de hand schud
den wanneer die in mei Brussel bezoekt.
Als gewezen uitsmijter ('buitenwipper') van een
seksclub is Michel Demaret al langer de Wammes
Waggel van de Belgische hoofdstedelijke politiek.
De voortijdige dood van de socialistische burger
vader bezorgde hem per vergissing de prestigieu
ze post in het Brusselse stadhuis. De burgemees
terssjerp strak om de enorme buik gespannen,
druk gesticulerend en met een taaltje dat noch
Frans noch Vlaams is, oefent hij daar zijn belang
rijkste taak uit: het representatief ontvangen van
alle buitenlandse gasten die de hoofdstad van
België en Europa bezoeken.
Schreeuwend leidde hij de Franse president
Frangois Mitterrand over de Grote Markt, bij een
toespraak van Bill Clinton dommelde hij weg.
Deftig België sprak er schande van en heeft nu
een interview in het weekblad Le SoirIlliistré aan
gegrepen om de 'onwaardige' burgemeester
pootje te lichten.
De opmerkelijkste passages uit het vraaggesprek?
Over de paus zegt de christen-democraat Dema
ret: „Wie is die man die nog niet eens weet een
condoom te gebruiken? De paus? Nee, dank U.
Die man begrijpt niets". Over justitie: „Weet U,
de grootste fraudeurs van het land zijn de rech
ters, want voor ze rechter werden waren ze advo
caat... en die geven niets aan bij de fiscus". Over
omkoping: „Men heeft mij al voorstellen gedaan,
maar ik zeg altijd: wendt u tot de partij".
De reacties logen er niet om. De Vlaamse krant
De Standaard durfde de 'schuttingtaai' van De
maret niet eens af te drukken. Partijgenoot en
minister van justitie Wathelet sprak van een 'vul
gariteit'.
De helft van de wethouders vindt dat Demaret
moet opstappen. Tijdens een parlementair debat
gisteren bleek dat de Brusselse balie een aan
klacht wegens smaad heeft ingediend. Minister
Tobback van binnenlandse zaken, die zegt 'niet
mee te willen doen aan het koor van politici die
zich een goed geweten schoppen op de kap van
Demaret', heeft voor alle zekerheid wel een admi
nistratief onderzoek gelast naar mogelijk 'wange-
drag'.
En Demaret zelf? Die bleef onverstoorbaar. „Zeg.
we mogen toch al eens zwanzen (Brussels voor
gekheid uithalen) zeker?". Samen met Vanden
Boeynants dient hij bij de gemeenteraadsverkie
zingen in oktober een eigen lijst in.
V
parus hans gertsen
correspondent
Het jeugdwerkplan van de
i Franse regering blijft massale
protesten uitlokken. Gisteren
gingen in Parijs en diverse pro
vinciesteden opnieuw vele tien-
I duizenden studenten en vak
bondsleden de straat op om te
betogen tegen het CIP (Contrat
d'Inserrton Professionelle
Contract ter beroepsintegratie)
dat de regering wil invoeren
voor langdurig werkloze jonge
ren. Na afloop kwam het in di
verse steden tot ongeregeldhe
den.
In Parijs lokten enkele hon
derden jongeren na afloop van
i een demonstratie, waaraan ten
l minste dertigduizend mensen
deelnamen, rellen uit. Op diver
se plaatsen kwam het tot vecht
partijen met de oproerpolitie.
Enkele honderden jongeren die
volgens de organisatoren niets
met de demonstratie zelf had
den te maken, staken auto's in
brand en vernielden winkelrui
ten en straatmeubilair. De poli
tie, die meer dan vijfhonderd
agenten in burger had ingezet,
verrichtte zeker tweehonderd"
arrestaties. Ook in Lille, Toulou-
ter voor betrekkingen met de
VN, en Momcilo Krajisnik, de
voorzitter van het 'parlement'
van de Bosnische Serviërs. Mu
ratovic noemde de overeen
komst 'de eerste hele kleine
stap naar de (volledige) open-
steiing van Sarajevo'. Voor ver
dere stappen zouden nieuwe
onderhandelingen en nieuwe
inspanningen van de Verenigde
Naties nodig zijn, zo maakte hij
duidelijk.
Krajisnik zei dat de overeen
komst de omstandigheden in de
stad zal verbeteren maar liet
zich niet uit over een toekom
stige hereniging van de twee
stadsdelen.
Het akkoord moet woensdag
in werking treden. De bewe
gingsvrijheid die de inwoners
van de Bosnische hoofdstad
dan krijgen, is wel aan voor
waarden verbonden. Mensen
die de vroegere frontlinies in de
stad willen passeren, moeten
dat 24 uur vantevoren aanvra
gen en de mogelijkheid van een
weigering wordt opengelaten.
De Verenigde Staten en Rus
land proberen een einde aan de
oorlog te maken door een fede
ratie in het leven te roepen tus
sen Kroaten en moslims. De
beide grootmachten hopen die
later aan te vullen met de
Bosnische Serviërs, die zeventig
procent van het grondgebied in
handen hebben. Het liefst zou
den de diplomaten zien dat dit
nieuwe Bosnië een confederatie
aangaat met JCroatië, om tegen
wicht te bieden aan Servië, dat
nu veruit de machtigste staat in
de regio is.
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Het is mogelijk dat twee of zelfs
drie kolonisten betrokken zijn
geweest bij de massamoord in
I lebron, waarbij zeker 29 Pales-
tijnen om het leven zijn geko
men. Twee militaire bewakers
verklaarden gisteren voor de Is
raëlische onderzoekscommissie
dat moordenaar Baruch Golds
tein een M-16 geweer droeg
toen hij in de vroege ochtend
van de 25ste februari de Grot
van de Aartsvaders binnen ging.
Een andere kolonist, die vlak
achter hem liep. zou een Galil
met verkorte loop bij zich heb
ben gehad.
Volgens de officiële versie van
het leger is de massamoord met
dat laatste wapen gepleegd en
was er slechts één dader. Ook
vertelden de bewakers dat ze na
de massamoord niet alleen in
de lucht hebben geschoten,
zoals hoge officieren hebben
verklaard, maar ook in de rich
ting van een open deur waar
door de moslims vluchtten. Ook
verschillende Palestijnse getui
gen hebben verklaard dat meer
kolonisten bij de massamoord
waren betrokken. De twee mili
tairen, een sergeant en een kor
poraal. waren samen met een
tweede luitenant de enige be
wakers in de Grot van de Aarts
vaders.
De onderzoekscommissie
stelde alle gisteren gehoorde
soldaten de vraag of ze op
dracht hadden gekregen onder
geen omstandigheid op kolonis
ten te schieten, zoals vorige
week is verklaard door de com
mandant van de grenspolitie in
Hebron. Allen bevestigden dat
zonder voorbehoud. Sommige
soldaten vertelden de commis
sie dat de order hen 'onlogisch'
voorkwam.
Israëlische soldaten hebben
gisteren in Khan Yunis in de Ga-
zastrook twee Palestijnen dood
geschoten. Bij wijdverspreide
onlusten in de bezette gebieden
raakten enkele tientallen Pales
tijnen gewond.
ka. Intussen heeft Buthelezi
voorspeld dat zijn volgelingen
een ongekende 'strijd voor be
vrijding' zullen ontketenen als
het ANC en de Nationale Partij
van president De Klerk probe
ren zijn Inkatha-Vrijheidspartij
te dwingen aan de verkiezingen
deel te nemen.
Een onheilspellend vooruit
zicht, gezien het feit dat het me
rendeel van de meer dan drie
duizend doden van het afgelo
pen jaar zijn gevallen bij ge
vechten tussen aanhangers van
het ANC en de Inkatha.
Mandela zou de Zulu-koning
vandaag ontmoeten om met
hem te bekijken of de soeverei-
niteitseisen van de Zulu's zijn in
te passen in een Zuid-Afrika
zonder apartheid.
-|
MB
öfclkjf illll
180 SpM
Cairo Een militaire rechtbank in Egypte heeft gisteren negen moslim-extremisten ter dood veroordeeld wegens hun aandeel in de aanslag op pre
mier Atef Sedki, vorig jaar november. Bij die actie kwam een 12-jarig meisje om het leven. Sedki bleef ongedeerd. Op de foto maakt een van de be
klaagden het V-teken als hij in een overvalwagen bij de militaire rechtbank arriveert. foto»ipa
Onder meer in Parijs stonden oproerpolitie en studenten gisteren lijnrecht tegenover elkaar.
se, Lyon en Bastia hadden relle- aanzienlijk werd bijgesteld, procent van het minimumloon,
tjes plaats. voorziet in de mogelijkheid voor Voorwaarde is dan wel dat de
Het omstreden plan, dat ove- werkgevers jongeren tijdelijk in werkgever zorgt voor scholing
rigens na eerdere protesten al dienst te nemen tegen tachtig of opleiding in het bedrijf.
nairobi frans van den houdt
correspondent
Komt het aan de vooravond
van de totale terugtrekking
van westerse troepen dan
toch nog allemaal goed met
Somalië? Of is het een zoveel
ste schijnbeweging van de
clanleiders om de wereld om
de tuin te leiden? De twee be
langrijkste hoofdrolspelers in
het Somalische machtsspel,
generaal Aidid en Ali Mahdi
Mohamcd, zijn gisteren voor
het eerst in vijftien maanden
met elkaar aan de onderhan
delingstafel gaan zitten.
Concrete resultaten heeft de
bijeenkomst in de Kenyaanse
hoofdstad Nairobi niet opgele
verd, maar het feit alleen al dat
de twee aartsvijanden na zo'n
lange tijd weer met elkaar in
gesprek zijn geraakt wordt
door menige waarnemer als
'positief gekenschetst. Dat vre
de nu plotseling binnen hand
bereik ligt, is echter nog heel
ver bezijden de praktijk.
Kort nadat de Amerikanen in
december 1992 in Somalië wa
ren geland, vond de laatste
ontmoeting plaats tussen bei
de heren. Die ging gepaard
met omhelzingen, kussen en
de belofte dat de twee rivalen
vanaf dat moment broederlijk
zouden gaan samenwerken
aan de wederopbouw van hun
land. Sinsdien hebben ze ech
ter niets anders gedaan dan
hun vaderland verder afbreken
en bloedbaden aanrichten on
der de bevolking.
Met name Aidid is een onbe
rekenbaar man. naar wiens
werkelijke intenties het raden
blijft. Heeft hij slechts toege
stemd in een ontmoeting met
Ali Mahdi om de VN en VS te
gemoet te komen en gaat hij
nu weer verder met zijn strate
gie om de macht te grijpen in
Somalië? Of is het hem nu
plotseling wel ernst om tot een
vergelijk te komen met Ali Ma
hdi en zijn elf bevriende clan
leiders?
De afgelopen drie maanden
heeft Aidid in Nairobi druk on
derhandeld met allerlei afge
vaardigden van Somalische
groeperingen en is daardoor
volgens eigen zeggen heel
dicht bij een oplossing voor het
huidige machtsvacuüm in het
land gekomen. Ali Mahdi, die
zich al bijna drie jaar interim
president noemt, is hier echter
nimmer bij betrokken.
Ali Mahdi probeerde onder
tussen in de Egyptische hoofd
stad Cairo tot een vergelijk te
komen met de andere clanlei
ders over de vorming van een
overgangsraad, die het land
moet besturen totdat de tijd
rijp is voor verkiezingen. Aidid
noemde dit initiatief een
"Egyptisch komplot'.
Dat langs elkaar heen onder
handelen vrede geen stap
dichterbij brengt is de VN de
laatste paar weken kennelijk
ook duidelijk geworden. Spe
ciaal afgezant lansane Koyate
heeft daarom alles op alles ge
zet om de twee hoofdrolspelers
weer aan een tafel te krijgen.
Want de tijd dringt.
Eind van deze maand zijn al
le militair machtige landen (de
Verenigde Staten, Italië en
Duitsland) uit Somalië verdwe
nen, waarna een militair tref
fen tussen beide partijen en
hun bondgenoten weer uiterst
plausibel wordt.
Dit nachtmerrie-scenario
bezorgt de VN begrijpelijker
wijs de nodige rillingen. Na 31
maart zal de vredesmissie in
Somalië moeten worden uitge
voerd door troepen uit Afrika
en Azië, die niet alleen minder
goed zijn uitgerust, maar ook
op aanmerkelijk minder res
pect van de Somaliërs kunnen
rekenen. Het is de VN er daar
om alles aan gelegen om nog
voor het einde van de maand
tot een soort vredesregeling
tussen de belangrijkste clans te
komen. Zodat in elk geval een
nieuw bloedbad kan worden
voorkomen, hoe groot de on
derlinge verschillen voorlopig
ook zullen blijven.
'Nieuw-Zeeland
voor het jaar
2000 republiek'
blenheim ap
Nieuw-Zeeland moet nog vóór
2000 de Britse Kroon vaarwel
zeggen en een republiek wor
den. Dat heeft premier Jim Bol-
p gbmn Hi'/i-fid.
Bolger stelde voor een refe
rendum te houden om uit te
vinden hoe de Nieuwzeelanders
over een eigen gekozen staats
hoofd denken. Zoals meerdere
voormalige kolonies heeft
Nieuw-Zeeland de Britse mo
narch altijd als staatshoofd ge
houden.
Nieuw-Zeeland is in wezen
onafhankelijk, maar de bcelte
nis van koningin Elizaberh II
staat op het geld en zij wordt
vertegenwoordigd door een
gouverneur. In Australië, dat
eveneens nog onder de Britse
Kroon valt, zei de regering vorig
jaar al naar een republiek te
streven.
Bolger zei dat de overgang
naar een republiek niets zal af
doen aan het verdrag van Wai-
tangi, waarin de Britten in 1840
de rechten van de oorspronke
lijke Maori-bevolking erkenden.
Volgens de premier is de ont
wikkeling van Nieuw-Zeeland
pas voltooid als het land alle
banden met de vroegere koloni
sator verbreekt.
Het plan van de premier werd
afgekraakt door monarchisten
in de Arbeiderspartij. Maar ook
uit Bolgers eigen Nationale Par
tij kwam kritiek.