Draaiboek VN vol gebreken
Buitenland
/leer misvormde baby's
Miian Duitse Noordzeekust
ƒ1000,- voordeel
NEPAL-TAMJTEN.
Rusland zet haast achter
partnerschap voor vrede
'PLO moet onmiddellijk verder praten'
Kohl mag misschien toch
bij verjaardag D-Day zijn
Stasi-verleden blijft Stolpe achtervolgen
Doodgravers dumpen lijken
'EU-Iidmaatschap is een uitverkoop van belangen'
■1DERDAG 17 MAART 1994
)ei bijfvangenen laten kardinaal vrij
FC 111 yvDE-)ANEIRO* De gevangenen die dinsdagavond met aartsbis-
lop Aloisio Lorscheider en dertien andere gijzelaars uit een
•angenis in het noordoosten van Brazilië ontsnapten, hebben
teren al hun gijzelaars laten gaan. De Braziliaanse politie zegt
bij uit0ev'uc^te gevangenen te hebben omsingeld,
s vorig ja
iinfo".) "rootste drugvangst in Hongarije
de papest De Hongaarse politie heeft gisteren in een druglabo-
van orium 45 kilo amfetamine in beslag genomen. Dat meldt de
int Nepszava. Het was de grootste drugvondst in de Hongaar-
rs wordtgeschiedenis. De politie had een tip van de Zweedse autoritei
end te b* gekregen dat in het land amfetamine werd werd die in Zvve-
ofn op de markt werd gebracht. De politie arresteerde twee
raten vaunsen.
n de agic
vorig jajoden tijdens begrafenis in Karachi
^','jW Acht politiemannen zijn gisteren gedood toen tijdens
•rbeterd begrafenis van een politieke activist in het Pakistaanse Kara-
io milio een voofgevee^t uitbrak. De ruzie ontstond over eigendom-
ïn van de doodgeschoten activist. De man was lid van een or-
nisatie die verbonden is aan de Pakistaanse Volkspartij (PPP)
h premier Bhutto.
lowakije heeft nieuwe regering
beschAnsLAVA» Slowakije heeft weer een regering, enkele dagen na
sch Preit gedwongen aftreden van het kabinet-Mcciar. De nieuwe re
en in heringsleider Jozef Moravcik overhandigde de Slowaakse presi-
int Kovac gisteravond een lijst met de nieuwe leden van het
imistiscjbinet. Het persbureau Slovakia meldt dat VN-ambassadeur
ring valuard Kukan minister van buitenlandse zaken wordt.
:icht. Ni
ft men paanse politie beëindigt blokkade
inC^ViD De Spaanse politie heeft gisteren bij Gaeza met rubber-
t GrolscNe'S en Marges ecn einde gemaakt aan een blokkade van de
Ocoor^n ^00r stakende arbeiders van de Santana-autofabriek.
ik stiier ^ens c'e P°''^e Zlin daarbij 20 gewonden gevallen. Zo'n 600
porgarr e'^crs hadden sP°orweg bezet uit protest tegen de aange-
n Ti pndigde massaontslagen bij Santana, een dochterbedrijf van
®?t Japanse Suzuki.
Ijevardnadze ondergaat drugtest
De Georgische leider Edoeard Sjevardnadze heeft giste-
tn vrijwillig een drugtest ondergaan. Sjevardnadze gaf daarmee
vk et startsein voor een anti-drugcampagne die de overheid vrij
$n drugs moet maken. Sjevardnadze heeft vorige maand ge-
^gd dat een groot deel van de ambtenaren verdovende midde-
>,90 ?n gebruikt.
E 70 S
so ieen bewijzen voor aanslag in Stuttgart
30 futtgart De Duitse politie had gisteravond nog geen idee over
.30 "e oorzaak van de brand in een woonblok in Stuttgart. Er zijn
.50 Venmin aanwijzingen dat het om een aanslag op buitenlanders
kat. Bij de brand kwamen zeven mensen om. De meesten zijn
'?n an buitenlandse afkomst.
Luchtsteun voor belaagde troepen Bihac kwam te laat
50 ljNN Rtr
30 - gn de Duitse Noordzeekust is
30 12(1* aantal baby's dat wordt ge-
30 9ren met afwijkingen toegeno-
70 Sen. In de periode 1986 tot
'0 1^92 zijn in dit gebied twintig
j^ideren geboren met ernstige
^vijkingen aan handen en ar-
>0 ïen. De Duitse professor Mar-
75-jarige Perez trakteert op meer dan
op originele
1 Bijvoorbeeld:
3 240x170 normaal f. 2850,- Jubileumprijs f. 1495,-
269i Leverbaar in vele afmetingen. Profiteer. Nu alles tegen jubileumprijzen.
De mooiste tapijten,
nu voordeliger dan ooit'
De Verenigde Naties hebben toegegeven dat zij afgelo
pen zaterdag te laat hebben gereageerd op het verzoek
van de belaagde VN-troepen in Bosnië om steun vanuit
de lucht. Volgens de VN bleek bij de eerste actie waarbij
daadwerkelijk sprake was van de inzet van vliegtuigen,
dat de procedure 'enige gebreken' vertoont.
NEW YORK-BELGRADO
De VN-troepenmacht in voor
malig Joegoslavië (Unprofor)
vroeg om steun vanuit de lucht
toen een tank van de Serviërs in
de buurt van Bihac het vuur
opende op een contingent
Franse blauwhelmen. Toen de
vliegtuigen drie uur later arri
veerden, hadden de Serviërs
zich al teruggetrokken.
Volgens het hoofd van de VN-
operaties in Bosnië. Kofi Annan,
verliep de besluitvorming vol
gens de gebruikelijke procedu
res. Daarbij vond overleg plaats
met Yasushi Akashi, de speciale
VN-afgezant in Bosnië. VN-se-
cretaris-generaal Boutros Ghali
vindt ondanks het incident in
Bihac dat de beslissing over de
inzet van VN-vliegtuigen niet
alleen door de commandanten
ter plaatse mag worden geno
men.
De lidstaten van de VN heb
ben besloten 4.500 extra solda
ten beschikbaar te stellen voor
de VN-troepenmacht in Bosnië-
Hercegovina. Dat is veel minder
dan de uitbreiding met min
stens 10.000 blauwhelmen waar
Boutros Ghali afgelopen week
einde om had gevraagd. De ex
tra blauwhelmen moeten toe
zien op de handhaving van de
wapenstilstand rond Sarajevo
en tussen de Kroaten en mos
lims in Centraal-Bosnië.
Volgens de Russische bemid
delaar voor ex-Joegoslavië,
Tsjoerkin, blokkeert de moslim
regering van Bosnië de open
stelling van de luchthaven van
Tuzla. Het instellen van een
luchtbrug voor hulpgoederen is
daardoor onmogelijk. Na over
leg met de leider van de Bosni
sche Serviërs. Karadzic, zei
Tsjoerkin dat Rusland bereid is
'binnen 48 uur' waarnemers te
sturen naar Tuzla, een door de
Serviërs belegerde moslim-en
clave.
Volgens Karadzic gaan de Ser
viërs akkoord met de herope
ning van de luchthaven, mits
Russische waarnemers en een
Servische verbindingsofficier ter
plekke zijn om te verzekeren
dat uitsluitend humanitaire
hulpgoederen worden binnen
gevlogen, en geen militair mate
rieel wordt aangevoerd. De
Bosnische moslims zouden
echter niet instemmen met
waarnemers, aldus Tsjoerkin.
Het vliegveld van Tuzla is
sinds mei 1992 gesloten, nadat
Servische artillerie de start- en
landingsbanen had beschoten.
Sindsdien was er sprake van
sporadische beschietingen met
granaten.
De Bosnische Serviërs bleven
ook gisteren weigeren een hulp
konvooi toe te laten tot de bele
gerde moslim-enclave Maglaj.
De 19.000 inwoners van Maglai.
in het noorden van centraal-
Bosnië. zijn al maanden versto
ken van voedselhulp en liggen
bijna voortdurend onder Ser
visch vuur.
Verzorgster
mag van Britse
Hof kind slaan
Kinderverzorgsters hebben
het recht weerspannige kin
deren te slaan. Dat bepaalde
het Britse Hooggerechtshof
gisteren. Tegenstanders van
lijfstraffen hebben de uit
spraak meteen veroordeeld.
Het vonnis is een overwin
ning voor verzorgster Anne
Davis. Zij was een proces be
gonnen tegen een overheids
instelling in Londen, die haar
als verzorgster had ontslagen
omdat zij weigerde een ver-
Idaring te ondertekenen <i.h
ze geen lijfelijke bestraffing
zou gebruiken. Het hof oor
deelde dat de instelling 'niet
soepel' had gehandeld.
quardt, deskundig op het ge
bied van aangeboren afwijkin
gen, noemt het aantal misvorm
de borelingen alarmerend. Aan
de Britse en Ierse kust zijn in
dezelfde periode ook misvorm
de kinderen geboren. Weten
schappers vermoeden dat ver
vuiling van de zee door chemi
caliën de oorzaak vormt.
Moskou aast op 'status aparte
Rusland wil al op zeer korte ter
mijn, waarschijnlijk nog voor
het einde van deze maand, een
partnerschapsakkoord met de
NAVO sluiten. Dat heeft Mos
kou via diplomatieke kanalen
laten weten, aldus NAVO-krin-
gen gisteren in Brussel.
Rusland was aanvankelijk ui
termate kritisch over het 'part
nerschap voor vrede', dat de
NAVO-top begin dit jaar aan de
voormalige Warschau-Pactlan
den aanbood. Moskou zag er
een verkapte poging van het
Roetskoj wil
Sovjetunie
heroprichten
President Clinton neemt premier Rabin r
a afloop van hun gezamenlijke persconferentie
reuter gary cameron
De Amerikaanse president Clinton en de Is-
raëlische-premier Rabin hebben gisteren de
PLO en Syrië opgeroepen onmiddellijk te
rug te keren aan de onderhandelingstafel.
Beide leiders benadrukten na hun overleg
op het Witte Huis dat 'de vijanden van de
vrede niet mogen winnen'.
Het vredesoverleg met Israël werd door
de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO
en Syrië opgeschort na het bloedbad in de
moskee van Hebron op de Westelijke Jor-
daanoever. Clinton roemde de maatregelen
die Rabin heeft getroffen om herhaling te
voorkomen en de Palestijnen beter tegen
joodse kolonisten te beschermen. De PLO
zei in een reactie teleurgesteld te zijn over
het Amerikaans-Israëlisch overleg
Palestijnse rechters en juristen die voor
de PLO het bloedbad in Hebron onderzoe
ken, hebben gezegd dat Israëlische soldaten
vermoedelijk een grote rol hebben gespeeld
1 de tragedie e
ntwoordelijk zijn
meerdere doden. Een van de elf onderzoe
kers concludeerde dat soldaten een rol in
het bloedbad speelden, omdat zij in de
moskee en in het gebied daarbuiten heb
ben geschoten.
De woede over de massamoord leidde
ook gisteren tot ongeregeldheden in He-
bron. Daarbij kwam een Palestijn om. Pre
mier Rabin lijkt inmiddels bereid de PLO
toe te staan een enkele tientallen leden tel
lende Palestijnse politiemacht in Hebron te
stationeren.
voormalige Russische
e-president Aleksandr
Roetskoj heeft de inwoners
van de ex-Sovjetunie giste
ren opgeroepen zich te ver
enigen en een sterke staat
op te richten, die een groot
macht kan worden. Roet
skoj, die zijn oproep deed in
n boodschap aan kranten
1 persbureaus, noemde de
beslissing van de leiders van
Rusland, Oekraïne en Wil-
Rusland om de Sovjetunie
te heffen 'onverantwoor
delijk en ondoordacht'. Hij
stelt voor een referendum te
houden over de vraag of de
Sovjetunie moet worden
heropgericht.
parus hans gertsen
Kohl toonde zich de afgelo
pen weken uiterst gepikeerd
over het feit dat zijn aanwezig
heid bij de herdenking niet op
prijs werd gesteld. Ondanks
Duitse diplomatieke druk wei
gerde de Franse regering Kohl
uit te nodigen. Volgens Parijs
zou de aanwezigheid van Duit
sers bij de herdenkingen in juni
ongepast zijn en pijnlijk voor de
geallieerde oud-strijders.
correspondent
Helmut- Kohl krijgt misschien
toch nog zijn zin. Als het aan
burgemeester Jean-Marie Gi-
rault van de Normandische stad
Caen ligt, zal de Duitse bonds
kanselier op 6 juni in Caen aan
wezig zijn bij de herdenking van
de vijftigste verjaardag van D-
Day, de geallieerde invasie in
Normandië.
Westen in om het bondgenoot
schap tot aan de Russische
grens uit te breiden.
Tot nu toe hebben twaalf lan
den in Midden- en Oost-Europa
het partnerschapsakkoord on
dertekend, dat vooral gericht is
op gezamenlijke oefeningen en
een gemeenschappelijk optre
den bij vredestaken. Gisteren
was Moldova aan de beurt. Ge
orgië staat voor 23 maart op de
agenda en Slovenië volgt, als
eerste voormalige Joegoslavi
sche republiek, op 30 maart.
Polen, I longarijë. Roemenië,
Bulgarije, Letland, Estland, Ij-
touwen. Albanië, Oekraïne.
Tsjechië Republiek en Slowakije
Kinnen In-n voor.
Alle akkoorden worden indi
vidueel met de aanvragers op
gesteld en ingevuld. Rusland,
dat zich in de laatste dagen een
paar keer heeft beroepen op
zijn bijzondere gewicht als grote
(kern)mogendheid en perma
nent lid van de Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties, zou
daarbij op een 'status aparte'
Aan het partnerschap zit geen
veiligheidsgarantie van de
NAVO vast. Het voorziet slechts
in een 'consultatie' als een deel
nemend land het gevoel heeft
dal zijn territoriale integriteit,
zijn politieke onafhankelijkheid
of zijn veiligheid direct wordt
bedreigd. De Russen zouden
een stap verder willen gaan.
Zij willen worden geraad
pleegd als er besluiten worden
genomen over veilighcidsvraag
stukken die ook hen aangaan en
zelfs willen aanzitten bij bepaal
de vergaderingen en meebeslis
sen. Rusland was half februari
nog hevig ontstemd, toen de
NAVO buiten Moskou om een
ultimatum stelde aan de Bosni
sche Serviërs.
In Duitsland
woonden meer
Schindlers
s hoogenduk
beu( correspondent
De regeringscoalitie van sociaal-demo
craten, liberalen en Bundnis '90/Grünen
in de Duitse deelstaat Brandenburg
|a, dreigt uiteen te vallen door de zogenaam-
la; de Stolpe-affaire. De 59-jarige sociaal-de
mocraat Manfred Stolpe, wordt sinds hij
bijna vier jaar geleden minister-president
werd, achtervolgd door zijn Stasi-verle-
la(i den. Keer op keer duiken nieuwe belas-
ia» lende dossiers op, maar steeds weet
Stolpe zich met min of meer plausibele
verklaringen te redden.
■D Maar sinds het Duitse weekblad Der Spie
gel begin deze week documenten publi-
aan ceerde waaruit blijkt dat Stolpe in 1978 in
1 een Stasi-villa de DDR-Orde voor Verdien-
ste zou hebben ontvangen uit handen van
een hoge officier van het ministerie voor
staatsveiligheid, zit de minister-president
werkelijk in de problemen. Voor de parle-
mentaire onderzoekscommissie had hij
31 namelijk verklaard deze medaille niet van
de Oostduitse geheime dienst te hebben
gekregen, maar van de staatssecretaris
voor religieuze aangelegenheden.
Verder ontkende Stolpe op de bewuste dag
in deze Stasi-villa te zijn geweest. Zijn ei
gen dagboek, de verklaring van een andere
ex-Stasi-topman en de hu gepubliceerde
documenten duiden echter op het tegen
deel. Gunter Nooke, fractieleider van
Bundnis '90/Grünen, trok gisteren daaruit
zijn conclusie: „Als iemand voor het parle
ment heeft gelogen, is het mijn democrati
sche plicht de mensen daarover te infor-
Voor Stolpe en zijn SPD was dit genoeg om
het vertrouwen in Nooke op te zeggen en
daarmee lijkt een kabinetscrisis inclusief
vervroegde verkiezingen niet meer te ver
mijden. De in Brandenburg hopeloos ver
deelde oppositionele christen -democraten
ruiken hun kans om Stolpe, de meest po
pulaire politicus in de ex-DDR, nu einde
lijk klein te krijgen.
Stolpe is na de nieuwste aanvallen terug
gekeerd naar zijn oude verdedigingstac-
tick. Op dezelfde wijze waarop hij eens de
communisten rond Honecker bewerkte,
behandelt hij nu de mannen en vrouwen
die zijn hoofd verlangen. Hij praat, laat wat
details los, hult zich dan weer in stilzwij
gen, kalmeert of handelt ineens kordaat.
Manfred Stolpe lijkt een rubberwand die
alle slagen absorbeert, maar veel feiten
spreken tegen hem. Dat Stolpe de Infor
mele Stasi-Medewerker (IM) 'secretaris'
was, bestrijdt hij al lang niet meer. De
vraag is of hij willens en weten met dit on
derdrukkingsapparaat heeft samengewerkt
en dus een verrader is. Uiteraard ontkent
Stolpe dit. Hij onderhield in opdracht van
de kerk het contact met het communisti
sche regime over kerkelijke en humanitaire
vragen. Hij voelde zich een soort diplo
maat in kerkelijke dienst.
In feite gaat het er nu om of hem moreel
iets is te verwijten. Als hij bijvoorbeeld de
oppositie bewust klein heeft gehouden,
dan is dat een politieke fout. Moreel ver
werpelijk zou het alleen zijn, als Stolpe de
oppositie werkelijk heeft verraden. En dat
is aan de hand van de Stasi-dossiers niet te
bewijzen.
Het vinden van de waarheid is bijna on
mogelijk. Terwijl de Stasi de taak had er
achter te komen wat er binnen de kerk
leefde, had Stolpe de opdracht voor zijn
kerk zoveel mogelijk vrijheid te behouden.
De Stasi-officieren schreven keurig wat de
'secretaris' vertelde over het interne leven
van zijn kerk. Hun bazen waren tevreden.
Maar waarom hij het hen vertelde, interes
seerde de Stasi niet en daarom bieden de
dossiers niet de hele waarheid.
De affaire-Stolpe is een bijna religieuze
strijd geworden. Ossis tégen Wessis, radi
cale DDR-hervormers tegen gematigden
en christen-democraten tegen sociaal-de
mocraten. Gooit Stolpe nu de handdoek in
de ring. dan zal dat algemeen als een
schuldbekentenis worden opgevat. Blijft
hij echter zitten, dan zullen de aanvallen
doorgaan.
Voorlopig duidt alles erop dat Manfred
Stolpe niet zal wijken. Hij is voor miljoe
nen gefrustreerde Oostduitsers het sym
bool geworden van hun strijd tegen de
'veroveraars' uit het Westen, die er geen
idee van hebben hoe het dagelijks leven in
de DDR in elkaar zat.
BONN Rtf
st. petersburg Burgemeester Sobtsjak van
St. Petersburg heeft een aantal doodgravers ontsla
gen omdat zij lijken op de gemeentebegraafplaatsen
hebben gedumpt zonder die fatsoenlijk te begraven.
Eerder deze week werden op enkele begraafplaatsen
van de stad kisten gevonden waar nog lichaamsde
len uitstaken. De mortuaria in de stad zijn zo vol dat
de doodgravers de lijken van zwervers en andere
mensen zonder familie zomaar op begraafplaatsen
neergooien. Op de foto de lugubere aanblik van het
Joezjni-kerkhof. foto reuter
Oscar Schindlcr was niet de eni
ge 'goede Duitser' tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Duizen
den Duitsers riskeerden hun le
ven voor joodse landgenoten.
Maar volgens joodse onderzoe
kers vormen hun inspanningen
een vergeten hoofdstuk van de
Holocaust. 'Schindlers List', de
film van regisseur Steven Spiel
berg over de Duitse fabrikant
Oscar Schindler die 1.200 joden
van de dood redde, heeft bij
veel Duitse intellectuelen de
vraag opgeroepen waarom niet
meer Duitsers destijds dergelij
ke initiatieven namen.
De joodse uitgever, Günther
Ginzel leidt het eerste systema
tische onderzoek naar de onbe
kende Duitsers die joden van de
vergassingsdood hebben gered.
In Berlijn overleefden 1.400 jo
den dankzij de hulp van de
Duitse bevolking, de holocaust.
Volgens Ginzel sloten veel Duit
sers hun ogen voor de misda
den uit de oorlog en is het
moeilijk voor hen ze te openen
voor hen die wèl wilden zien en
weten en iets ondernamen.
Noren prijzen en verguizen EU-akkoord
De Noorse regering van premier
Gro Harlem Brundtland heeft
gisteren het akkoord over toe
treding tot de Europese Unie
(EU) met instemming begroet.
Tegenstanders, onder wie
machtige belangengroepen van
vissers en boeren, wezen het ak
koord af als 'uitverkoop' van
Noorse belangen.
Premier Brundtland deelde
mee dat in Noorwegen een refe
rendum wordt gehouden over
de toetreding tot de EU. De re
gering in Oslo hoopt op een
omslag nu peilingen aangeven
dat de meeste landgenoten te
gen het lidmaatschap zijn en
net zien als een inbreuk op hun
soevereiniteit. „Wij menen dat
Noorwegen deze historische
kans moet aangrijpen", aldus
de premier.
Oppositiegroepen houden het
er echter op dat Noorse onder
handelaars vitale nationale be
langen hebben opgeofferd. Zij
voorspellen een herhaling van
1972, toen Noorwegen een toe
tredingsakkoord met de EU
sloot, waarna de kiezers 'nee'
zeiden in een referendum.
„Dit is een slecht akkoord",
zei Anne Enger Lahnstein, lei
der van de oppositionele Cen
trumpartij, de grootste in het
parlement na de regerende Ar
beiderspartij. „Dit wordt een
gevecht over de vraag of Noor
wegen een onafhankelijk land
zal blijven of dat wij ons zullen
binden aan een unie."
Soevereiniteit is een gevoelige
kwestie in Noorwegen. Het land
werd in 1905 onafhankelijk van
Zweden en was tijdens de
Tweede Wereldoorlog door de
nazi's bezet.
