Vermoord gezin
in Sierra Leone
eerder bedreigd
'De communicatierevolutie gaat ons leven veranderen'
Angst is
een slechte
raadgever
Feiten &Meningen
Angelinos verslinden nieuwe salarisgids
DINSDAG 15 MAART 1994
2.
OPINIE
Het zaterdag in Sierra Leone vermoorde Nederlandse artsengezin Krijn is daar de afgelopen jaren
minstens één keer eerder met de dood bedreigd. Van december 1992 tot februari 1993 verbleven
Eelco Krijn (38), Karin van Goudoever (36) en hun dochter Zita (3) tijdelijk in Nederland, omdat
de situatie rond hun ziekenhuis in Panguma te gevaarlijk werd.
Woudhoek in Sc hiedam. De architect heeft
ongetwijfeld zijn best gedaan, maar het is
net als in al die andere modale nieuwbouw
wijken in Nederland niet gelukt om er echt
wat van te maken. Maar Woudhoek lijkt in
niets op wat tegenwoordig het stempel
'probleemcumulaticgebied' krijgt opge
drukt. De koophuizen staan er keurig on
derhouden bij, overal staat een auto voor de
deur en de blanke huidskleur is soeverein
aanwezig. Maar waar in Schiedam de CD
het hoogste percentage stemmen in Neder
land scoorde, schoot binnen Schiedam
Woudhoek boven de andere wijken uit.
Vrijdagmiddag in het Haarlemse restau
rant Dreefzicht. Hnige honderden bejaarden
vliegen columnist Firn I ortuyn figuurlijk
naar de strot omdat hij het waagde de ou
deren voor te houden dat ze al zodanig van
de welvaart hebben geprofiteerd dat ze nu
best was kunnen inleveren. Br is volgens
Lubbers geld genoeg voor de asielzoekers,
zegt een van de aanwezigen, maar blijkbaar
niet voor ons bejaarden.
Het verbindende element: angst voor de
toekomst.
In de Rijnmond kwamen er in een jaar
tijd bijna 60.000 werklozen bij. Nu heb je
nog werk waarmee je je hypotheek, je gefi
nancierde auto en je vakantie kunt betalen.
Maar blijft dat zo? Nu heb je nog je AOW
met geen/een klein/riant aanvullend pen
sioen en je kunt er van leven. Maar wat is
daar over vijf of tien jaar nog van over?
Die angst is een slechte raadgever, zo be
wijst de grote winst voor de Centrumdemo
craten en de CP'86. Want het zijn niet die
asielzoekers die onze welvaart bedreigen,
zoals deze partijen beweren, het zijn de we
reldwijde economische ontwikkelingen.
Maar die ontwikkelingen zijn heel abstract
en voltrekken zich bovendien geheel buiten
ons om. I let asielzoekersbeleid daarentegen
is heel concreet en bovendien hebben we
daar grip op. De asielzoekers hebben de
pech dat ze meer dan wie of wat ook dat
boze buitenland symboliseren. Ze zijn daar
mee de perfecte uitlaatklep voor de angst
voorde toekomst.
Bn bij wie kan die angstige Nederlander
verder terecht? Niet bij de bestaande grote
partijen. Die brengen zonder uitzondering
de boodschap dat we hard moeten aanpak
ken en er dan maar het beste van moeten
hopen. Ze kunnen gezien de economische
ontwikkelingen ook moeilijk anders. Ben
partij als de CD heeft daar geen boodschap
aan. Geen moeilijke verhalen over econo
mie. (iewoon beloven dat de AOW'ers er
geld bij krijgen bijvoorbeeld, zonder aan te
geven waar dat dan vandaan moet komen.
De CD heeft nog wat mee: de stroom
asielzoekers geeft echt reële problemen. Al
die mensen moeten immers (in elk geval
tijdelijk) gehuisvest, gekleed en gevoed wor
den. Hike gulden kan maar één keer uitge
geven worden, elk huis kan maar één keer
bewoond worden. Iedere Nederlander weet
dat, maar politiek Den Haag deed lange tijd
of dat niet zo was.
WD-leider Brits Bolkestein komt hoe dan
ook de eer toe dat hij als eerste serieuze po
liticus het minderhedenvraagstuk op de
agenda heeft gezet. Enigszins weifelend is
I de rest gevolgd. Dat heeft geresulteerd in
een vloed van wetgeving die voor een eco
nomische vluchteling de deur op slot heeft
gedraaid. Dat is goed, want alleen zó is het
mogelijk een draagvlak te creëren voor de
opvang van echte vluchtelingen en ex
treem-rechts de wind uit de zeilen te ne-
Desondanks neemt de stroom asielzoe
kers jaarlijks toe. Hel leeuwedeel is afkom
stig uit de hel in Bosnië, maar ook de waan
zin in Somalië en de voortdurende terreur
in bijvoorbeeld Iran en Irak zorgen daar
voor. Bovendien wordt de afstand naar dat
sociaal, economisch en politiek zo aantrek
kelijke Bort Europa voor steeds grotere
groepen échte vluchtelingen steeds makke
lijker te overbruggen.
Willen we hen helpen, dan zullen we een
beetje extra moeten inschikken in onze wel
vaartsstaat. Hoe moeizaam dat ook gaat in
een land waar dat inschikken hier in een
paar jaar tijd van uitzondering tot regel is
geworden. Dat is een moeilijke boodschap,
zo bewijst ook het succes van de CD, en
leent zich daarom allerminst voor politiek
opportunisme.
Daarom is het zes-puntenplan van Bolke-
stein zo jammer. Vijf daarvan zijn al (bijna)
officieel beleid, en het enige nieuwe punt
was uiterst controversieel: alleen vluchtelin
gen opnemen uit Europa, Bosnië dus Op
dat punt nam Bolkestein gisteren - gelukkig
- gas terug.
Blijft de vraag waarom Bolkestein met het
'plan' kwam. Daarvoor lijkt hel nuttig om
even terug te keren naar de AOW. De WD-
plannen daarmee zijn tol nu toe onderbe
licht gebleven, maar pakken nog slechter
uit voor de ouderen dan die van CDA en
D66. De ouderenbonden kondigden dit
weekeinde al aan dat ze na het CDA nu ook
WD en D66 onder vuur willen nemen.
Dat kan Bolkestein alleen maar verlies
opleveren. Geeft hij niet toe, dan kost dat
stemmen. Geeft hij evenals Brinkman en
Van Mierlo wèl toe, dan slaat hij de finan
ciële bodem weg onder het werkgelegen
heidsbeleid dat zo centraal staat in het
WD-programma 'Nederland moet weer
aan de slag'.
Verzin eens een list, moet Bolkestein heb
ben gedacht. Zo kwam hij al snel op een
punt dat de kiezer óók erg na aan het hart
ligt en waarop hij zich sterk heeft geprofi
leerd: het minderhedenbeleid. Maar gezien
het feit dat hij niets nieuws te melden had.
wekt zowel de inhoud als tijdstip van pre
sentatie de indruk van een politiek oppor
tunisme dat iemand van Bolkesteins kaliber
onwaardig is.
Angst is een slechte raadgever. Dat geldt
niet alleen voor CD-stemmers, maar ook
voor een politicus die de ouderenbonden
op zich af ziet komen.
SJ AAK SMAKMAN
De afgelopen maanden liep de spanning in
het Wcstafrikaanse land opnieuw op. Zater
dagochtend om zes uur werd het gezin sa
men met een Ierse priester doodgeschoten
toen zij per auto het net ontruimde zieken
huis ontvluchtten. De Ier, die al vijfentwin
tig jaar in Panguma werkte, merkte begin
vorige week dat de toestand daar onhoud
baar werd en drong er voor het eerst zelf op
aan te vluchten.
De staf van het ziekenhuis maakte een eva
cuatieplan, de patiënten werden versneld
ontslagen. De artsen zouden zondag de wijk
nemen, maar een dag eerder al werd bij het
ziekenhuis geschoten. Th. van Velthoven,
voorlichter van de stichting Memisa Medi
cus Munclidie de familie Krijn in 1991 naar
Sierra Leone uitzond, vermoedt dat de
laatste patiënten en het verplegend perso
neel daarop het bos invluchtten. Meteen
daarna vertrokken ook de buitenlanders.
De priester zat in de voorste auto, die
meteen bij de ziekenhuispoort onder vuur
werd genomen. In de volgauto reed het Ne
derlandse gezin, in de derde auto zaten en
kele religieuzen. Deze laatsten wisten aan
de beschieting te ontkomen.
Memisa zal in samenwerking met het mi
nisterie van buitenlandse zaken de repa
triëring van de lichamen verzorgen en de
toedracht van de 'brute, zinloze moord' on
derzoeken. Van Velthoven: „Er zijn slechts
enkele opties. Misschien waren rebellen uit
het nabije buurland Liberia op plunder
tocht. Of het ziekenhuis werd door soldaten
of rebellen van Sierra Leone onder vuur ge
nomen." In het blad Memisa Nieuwsveriel-
de het echtpaar Krijn vorig jaar over de er
varingen van eind 1992 in het omstreden
gebied. Karin van Geldoever: „Veertig kilo
meter van het ziekenhuis werden we aange
houden door een groep opgefokte en aan
geschoten soldaten. Ze sprongen op de au
to, richtten hun geweren op ons en eisten
ons reservewiel. Eelco probeerde de hoog
ste in rang op andere gedachten te brengen.
Tegen Eelco zei een militair: Je bent een
slechte man. Ik ga je neerschieten. Vervol
gens ontgrendelde hij zijn wapen en richtte
dat op de voorruit waarachter Zita en ik za
ten. Hij schoot in het zand voor Eelco's voe-
Uiteindelijk stond het echtpaar het begeer
de reservewiel af en wist het er zo levend af
te brengen. Het aantal incidenten nam
daarna echter snel toe. waarop het gezin
hals over kop naar Nederland uitweek.
Vorig voorjaar was de situatie nog steeds
verward, maar dit weerhield het echtpaar er
niet van naar Panguma terug te keren.
„Integendeel", zei Krijn in het blad van Me
misa. „Ik heb er heel prettig gewerkt."
De medewerkers van Memisa in Rotterdam
reageerden gisteren aangeslagen op het
nieuws over de moordpartij. „Memisa werkt
in de regel niet in de frontlinie, wij bouwen
in de rustige gebieden aan de gezondheids
zorg."
Sinds kort krijgen de medewerkers van Me
misa volgens Van Velthoven een geweldsin-
structie om te leren hoe zij moeten hande
len bij toenemend geweld. „De Krijns zijn
op eigen inzicht eerder al enkele keren tij
delijk naar veiliger streken gevlucht. Alleen
op dringend advies van het ministerie van
buitenlandse zaken halen wij onze mede
werkers terug. Dat gebeurde onlangs met
medewerkers in Zaïre, die trouwens zelf de
noodzaak van repatriëring niet inzagen."
Afhankelijk van de uitkomst van het onder
zoek naar de moord beslist Memisa of er
opnieuw een arts naar Sierra Leone wordt
gestuurd.
DEN HAAG PIET ARP
CORRESPONDENT
Multimiljardair Bill Gates van Microsoft op bezoek bij Nijenrode
Hij is 38 jaar en is nu al de
machtigste man in de compu
terindustrie en de rijkste man
van de Verenigde Staten. Wat
wil een mens nog meer? Bill Ga
tes, mede-oprichter en baas van
softwaregigant Microsoft, is ech
ter pas tevreden als in elke huis
kamer en op elk bureau een PC
staat. De multimiljardair van
het machtige Microsoft gaat dus
nog even door met groeien.
William H Gates III doet niet
erg zijn best het clichébeeld te
doorbreken van de overjarige
puber uit Seattle, de briljante
whiz kid met de jampot-brille-
glazen. De gewijde sfeer in ka:
mer dertien van kasteel Nijen
rode wordt door gesis verstoord
als de Microsoft-baas het ge
reed staande wijnglas met cola
vult. Dat past niet erg bij het
deftige Nijenrode, maar Bill Ga
tes heeft het toch al niet zo op
universiteiten, hij verveelde zich
twintig jaar geleden ook al zo op
Harvard, de Amerikaanse elite
universiteit.
Bovendien, het succesverhaal
van Gates moet welhaast ver
plichte kost zijn op Nijenrode,
waar de managers van morgen
worden klaargestoomd. Hij ver
telt hoe hij samen met een
vriend op zijn achttiende Mi
crosoft opricht. Hoe computer
gigant IBM hem op zijn 23ste
vraagt een besturingssysteem te
ontwerpen voor de eerste per
sonal computer. Het wordt MS-
/DOS en het succesverhaal be
gint. Windows komt daar nog
eens overheen. Onlangs gevolgd
door Windows NT, New Techno
logy. „NT wordt goed ontvan-
THIE INDEPENDENT
Geen ander gespreksonderwerp kan
'i in Los Angeles in zoveel belangstel
ling verheugen als iemands salaris. Ze-
ker, iedereen praat graag «ver wie wie
probeert om te kopen voor een Oscar.
Maar, in een metropool die door de ge-
chiedenis heen zoveel gelukszoekers
heeft getrokken, wil iedereen eigenlijk
tar één ding weten: hoeveel verdient
u?
it is de vraag die tijdens zoveel di-
etjes op de loer ligt en die nu wordt
beantwoord door een onderzoek naar
de salarissen van een dwarsdoorsnede
'an de Angelenos, van studiobazen en
neesterchefs tot chauffeurs en dienst -
neisjes. De resultaten, verzameld door
.os Angeles Magazine, vormen intrige
end leesvoer, aJ was het alleen maar
>m de enorme tegenstellingen die wor
den onthuld.
Sommige winnaars in Los Angeles wa-
te verwachten: Michael Eisner,
hoofd van Walt Disney, voert de lijst
van de hoogstbetaalde mensen in
beursgenoteerde bedrijven. Vorig jaar
erdiende hij 204 miljoen dollar (390
miljoen gulden), bijna geheel toe te
schrijven aan de verkoop van 5.4 mil
joen aandelen. Hoog in de stratosfeer
bevinden zich ook Steven Spielberg, die
de afgelopen twee jaar 72 miljoen dollar
heeft verdiend, Bill Cosby, met 66 mil
joen dollar en als relatieve nieuwko
merde schrijver Michael Chrichton
(Jurassic Park), met 24 miljoen.
Maar de echte verrassingen liggen el
ders. Om moeilijk te vatten redenen,
zelfs wanneer men de felle slag om de
kijkcijfers in aanmerking neemt, verdie
nen nieuwslezers van de plaatselijke te
levisiestations enorme bedragen tot
zo'n 1,3 miljoen dollar met hun sma
keloze misdaadverslagen en gekwebbel
over de show-biz. Zelfs nog verbijs
terender zijn de rijkdommen die over
de weermannen van de TV worden uit
gestort. Hoewel zij vaak weinig meer te
voorspellen hebben dan aanhoudend
zonnig weer, zwemmen zij in het geld.
Topper is een weerman met 550.000
dollar.
Misdaad loont de gemiddelde inbre
ker vangt ongeveer 3.000 dollar maar
seks is minder voorspelbaar. Het hart
van Amerika's miljarden verdienende
porno-industrie bevindt zich in de
voorsteden van de San Bernandovallei,
in noordwest-Los Angeles, epicentrum
van de laatste aardbeving. Hoewel top-
pornosterren 5.000 dollar kunnen ver
dienen met een opwindende scène,
krijgt een mislukte Hollywoodacteur
slechts 300 tot 400 dollar.
Ondanks een recessie in zuidelijk Cali
fornia, belonen de rijken zichzelf vol
gens het onderzoek met de gebruikelij
ke gulheid. Het salaris van een gemid
delde bedrijfsdirecteur is de afgelopen
vijf jaar met eenderde gestegen tot
770.000 dollar. Dit is niet doorgedrup
peld tot de andere helft van Los Ange
les, het leger Spaanstalige hulpen in de
huishoudingen handarbeiders. Kamer
meisjes in een hotel verdienen gemid
deld 14.000 dollar per jaar minder
dan een kwart van het jaarinkomen van
een kelner in Spago's, een van de meest
geliefde ontmoetingsplaatsen Holly
wood.
LOS ANGELES PHIL REEVES
VERTALING: LUUTJE
gen. Het wordt nog niet direct
massaal verkocht, maar dat
duurde bij DOS en Windows
ook even."
Microsoft is de absolute num
mer één in software voor de PC.
Maar succes is even mooi als
vergankelijk. Gates, wiens privé-
vermogen wordt geschat op vijf
tien miljard gulden: „Elke dag
denk ile maken we nog wel de
goede keuzes, trekken we nog
wel de beste mensen aan, kan
dit niet beter, worden we niet te
langzaam. Kortom, doen we het
nog wel goed? Deze industrie
verandert verschrikkelijk snel.
Het is heel spannend, daarom
werken er ook zoveel leuke en
slimme mensen. Maar als je je
niet constant verbetert, gaat het
mis. Inderdaad, zoals bij IBM.
Ze waren de absolute nummer
één, verdienden miljarden.
Maar ze reageerden niet snel
genoeg op nieuwe ontwikkelin
gen. Of dat ons ook kan gebeu
ren? Nou, wij zijn stukken klei
ner. Zelfs nu zijn we nog maar
een tiende van IBM. Maar ook
wij kunnen foute beslissingen
nemen. Microsoft is kwetsbaar,
net als andere bedrijven."
De concurrenten van Microsoft
zullen die laatste uitspraak met
hoongelach begroeten. Zij kla
gen al jaren dat het bedrijf on
gezond veel macht heeft. Mi
crosoft heeft een voorsprong,
omdat het zowel de program
ma's voor het systeem maakt,
als de toepassingen erop. Mi
crosoft is zo dominant, dat het
als eerste van alles over de
nieuwste computers van de fa
brikanten weet. Van die kennis
wordt volop misbruik gemaakt,
zeggen de concurrenten.
„Ach, ze klagen. Ze klagen al
tijd, waarom ook niet", zegt Ga
tes geërgerd. „Kijk, wij werden
wel eerst belachelijk gemaakt
met Windows. Alstublieft,
smeekten we bij Word Perfect,
het is helemaal niet zo'n idioot
systeem als u denkt. Maar ze
zeiden nee. Ik bedoel, bedrijven
nemen beslissingen en dit is
nou eenmaal een riskybusMess.
In het Zakendoen heb je zoiets
als winst, dat schijnt nodig te
zijn. En wij zijn dramatisch veel
winstgevender dan onze con
currenten. Ze zijn dus gewoon
jaloers. Wat wij dan beter doen?
Onze produkten. We worden als
Microsoft niet gekozen bij ver
kiezingen of zo. Onze produk
ten worden gewoon meer ge
kocht."
Microsoft groeit al jaren met
tientallen procenten tegelijk.
Vorig jaar werd bijna een mil
jard dollar verdiend, op een
omzet van 3,5 miljard dollar.
Maar Microsoft zelf waarschuw
de in het jongste jaarverslag dat
het met die spectaculaire groei
wel eens wat minder kan wor
den.
„Misschien komt er wel een jaar
dat we niet groeien. Of krimpen,
wie weet, alles is mogelijk in de
ze business. Maar ik denk dat
we de komende jaren nog wel
zullen groeien. Kijk, iedereen
moet zelf weten of ze onze aan
delen kopen of niet. Maar het
ene bedrijf zet mensen op straat
en' u vraagt mij of het achttien,
negentien of, God verhoede het,
dertien procent meer winst
wordt Ja. dat laatste is ook mo
gelijk, haha."
Gates verwacht voor Microsoft
het een en ander van de wonde
re wereld van multimedia.
Straks moeten de mogelijkhe
den van telefoon, televisie en
PC samensmelten op de veelbe
sproken elektronische snelweg.
Dat betekent dat je boodschap
pen doet achter de computer, je
bankzaken regelt, huiswerk
maakt of een reis boekt. Volgens
Gates staat er in elke huiskamer-
straks een groot scherm en in
de andere kamers kleine scher
men met toestenborden en
printers waarop huisgenoten
hun gang gaan. Velen twijfelen -
of het allemaal wel zo'n vaart
loopt. Zo niet goeroe Gates. Vol
gens de Microsoft-baas is de be
schaafde wereld al binnen tien
jaar aangesloten op de digitale
snelweg.
„Met Microsoft investeren we
nu al jaarlijks honderd miljoen
dollar in software voor de elek
tronische snelweg. Net als vele
andere bedrijven overigens. Ik
ben er gek op, echt. Het kan
vroeger of later zijn, maar er
komt een communicatie-revo
lutie die ons leven gaat veran
deren. Daar geloof ik in."
Over multimedia gesproken,
wat is volgens Gates eigenlijk de
toekomst voor CD-I, de interact
tieve CD van Philips? „CD-I, be;"
staat dat dan nog? Dat was ik
helemaal vergeten. Niemand zit
op een apparaat te wachten."
BREUKELEN WILCO DEKKER
Leone
