Hervormd rapport: geen
herstel christelijk Europa
'Een vrouw in het wondere ambt'
Kerk Samenleving
DINSDAG 15 MAART 1994
REDACTIE DlCKV
HET WEER
KORTWEG
Israël
De afdeling Leiden
het
enootschap Nederland-Is
raël organiseert morgen
avond een lezing met de titel
'Den Haag en Jeruzalem,
hofstad en hoofdstad'. De le
zing wordt gehouden door ir.
I B. van Creveld, die verban
den legt tussen momenten
uit het 300-jarig bestaan van
de joodse gemeenschap in
Den Haag en de geschiede
nis van Jeruzalem. De bijeen
komst heeft plaats in de bo
venzaal van de synagoge aan
het Levendaal 14 in Leiden.
Nict-leden betalen 2,50 gul
den toegang. De zaal gaat
open om 20.15 uur.
Passiedienst
De christelijke oratoriumver
eniging Hallelujah uit Kat
wijk verleent haar medewer
king aan de Maltheiispassic-
dienst die komende zondag
wordt gehouden in de Tri-
umfatorkerk in de kustplaats.
In deze dienst wordt het lij
densevangelie naar de be
schrijving van Mattheüs ge
lezen. Voorganger is domi
nee G.J. Mink en organist
Jaap Roosendaal begeleidt
zowel de koor- als de samen
zang. De dienst begint om
17.00 uur. De Triumfatorkerk
staat aan de Piet Heinlaan.
Moker
In de radio-uitzending van
Moker, het media-overleg
van kerken in Rijnland en de
Bollenstreek, wordt morgen
middag aandacht besteed
aan de dekenale ontmoe
tingsdag in Leiden op zater
dag 19 maart. De overden
king in het programma is van
dominee L.C. Rietveld uit
Leiden. Moker is te beluisle
ren van 16.30 tot 17.00 uur
op de FM 105.7 en via de ka
bel op de FM 08.1. De radio-
uitzending wordt komende
zondag herhaald van 19.00
tot 19.30 uur.
Bergrede
In de vorm van het rnuziek-
project 'Voorbij de wegen'
staat komende zondag tij
dens een bijzondere dienst in
de Gereformeerde Kerk van
Sassenheim de Bergrede
centraal. De presentatie van
het project wordt verzorgd
door het Petra Gospelkoor
uit Leiden. De dienst begint
om 19.00 uur en iedereen is
welkom. I let koor brengt het
betreffende stuk al een jaar
voor het voetlicht. De Gere
formeerde Kerk staat aan de
Julianalaan in Sassenheim.
Ontmoetingsdicnst
De baptistengemeente 'Ich-
thus' houdt komende zondag
een ontmoetingsdienst in de
aula van de Ichthus Mavo
aan de Henry Dunantweg 1
in Alphen aan den Rijn. Aan
de dienst wordt meegewerkt
door de zanggroep Choice
uit Nieuw-Lekkerland. Spre
ker is evangelist 11. Wullfraat
uit Bleiswijk. De dienst be
gint om 18.30 uur, iedereen
is welkom.
Gezinsdag
Hel Instituut voor Huwelijk,
Gezin en Opvoeding organi
seert op zondag 27 maart
een dag voor katholieke ge
zinnen in de RK-pastorie en
het parochiehuis aan de Wal
61 in Schoonhoven. De bij
eenkomst begint om 9.30 uur
en duurt tot 16.00 uur. Ook
kinderen zijn welkom, zij
kunnen deelnemen aan een
apart programma. Door het
echtpaar 1 linfelaar-Kuyper
wordt met de ouders gespro
ken over het thema 'Hoe
leeft in onze relatie aan
dacht, tederheid en vertrou
wen (a.t.v.)?' Voor meer in
formatie kan worden gebeld
met mevrouw Buirma-Rieu
in Meerkerk (01837-2809), of
het III GO in Hilversum (035-
280829).
LEIDSCHENDAM
De bijdrage van de kerken aan de Europese eenwording
kan niet gericht zijn op een herstel van het 'christelijke'
Europa. „De kerken zijn geen leveranciers van christelij
ke waarden waarop een christelijk Europa kan worden
gebouwd."
leving (ROS), vinden wel dat de
kerken een boodschap hebben
voor Huropa. Maar 'de beteke
nis daarvan zal opnieuw, in de
huidige spanningen en aan
vechtingen. ontdekt moeten
worden'. Verzoening tussen
Oost- en West-Europa is op dit
moment de belangrijkste bood
schap.
Het rapport veroordeelt de af
werende houding van de Eu
ropese Unie (EU) en de NAVO
tegenover aspirant-lidstaten uit
Midden- en Oost-Europa. Deze
houding - 'jullie mogen erbij zo
dra jullie net zo zijn als wij' - is
'het recept voor een nieuwe
Dit staat in het rapport 'Hart en
ziel voor Europa?' dat aan het
eind van deze week door de sy
node van de 'Nederlandse Her
vormde Kerk wordt behandeld.
Het schrijven is in zekere zin
een antwoord op de oproep van
voorziter Jacques Delors van de
Europese Commissie aan de
kerken om het nieuwe Europa
tweedeling in Europa. De ande
re helft wordt veroordeeld tot
wat zij het meeste vreest: de
nieuwe derde wereld'.
Ook de kerken moeten zich
hoeden voor een westers supe
rioriteitsgevoel, waarschuwt de
ROS. „De grote oecumenische
organen en hun lidkerken in het
westen moeten zich, voordat
van een volwaardige oecumene
sprake kan zijn. vernieuwen.
Ook zij moeten kritisch op hun
verleden terugblikken. Zij moe
ten erkennen dat oecumene in
Europa vooral Westeuropese
en ha
De opstellers van het rapport,
werkzaam bij de Raad voor de
zaken van Overheid en Samen-
Pruiksma nieuwe
voorzitter OJEC
AMSTERDAM ANP
liet Overlegorgaan van Joden
en Christenen in Nederland
(OJEC) heeft drs. D. Pruiksma
(44), predikant te Weesp, be
noemd tot nieuwe voorzitter.
Hij volgt dr. II. Vreekamp op.
Pruiksma vertegenwoordigde
in hel OJEC al hel gereformeer
de deputaatschap Kerk en Is
raël.
Het rapport wijdt vele pagi
na's aan de burgeroorlog in
voormalig Joegoslavië en de rol
van godsdienst in dit conflict.
,,De kerken moeten de theologi
sche discussie over godsdienst
en nationalisme niet uit de weg
gaan. In deze bezinning gaat
het om de 'oeroude vraag' of
God een stammengod is of de
Schepper van hemel en aarde."
Door zo naar het conflict te
kijken, 'gaan we beseffen dat
het in het voormalige Joegosla
vië niet om iets achterlijks gaat,
geschiedenis, maar om varian
ten op een denkwijze die ook
onszelf niet vreemd is. De grens
tussen geloof en afgoderij is
vaak niet zo gemakkelijk te trek
ken', schrijft de ROS.
De discussie over nationalis
me en godsdienst is niet alleen
voor de kerken, maar ook voor
heel Europa van levensbelang.
„Want Joegoslavië en de Kau-
kasus kunnen voorboden zijn
van een nieuwe barbarij in Eu
ropa en daarbuiten, waarbij
zelfs de Tweede Wereldoorlog
zou kunnen verbleken."
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Oud-Beijerland- P van
der Kraan te Bleskensgraaf; te 01de
broek: C.J. van der Plas te Zwijnd-
Aangenomen: het beroep van de Ge
nerale Synode tot zendingspredikant
in opdracht van de GZB t.b.v. het toe-
rustingswerk te Nicaragua: H. Min-
derhoud. kandidaat te Ede; het be
roep van de Generale Synode tot pre
dikant voor buitengewone werkzaam
heden (geestelijk verzorger van het
Huis van Bewaring te Hoorn/Zwaag):
mw. drs. A H. Sneep-Lietaert Peer-
bolte. predikant voor buitengewone
werkzaamheden (geestelijk verzorger
van revalidatiecentrum Overtoom de
Amsterdam), wonende te Hilversum;
naar Austerlitz (SoW. part-time): A.J.
Bregman. kandidaat te Maarssen;
naar Erica (toez.): mw M M.C. van
der Weide-Douwes. eervol ontheven
predikant te Twello en G. van der
Weide te Twello; naar Terkaple c.a.:
mw. H.E.J. de Graaf, kandidaat te
Utrecht, die bedankte voor Usselo
(part-time); het beroep van de Gene
rale Synode tot predikant voor buiten
gewone werkzaamheden (secretaris
buitenland voor Latijns Amerika en
Azie van de GZB): W.G. Teeuwissen,
zendingspredikant te Guatemala, wo
nende te Lunteren.
GEREFORMEERDE KERKEN
Benoemd: tot predikant in algemene
dienst voor de ontmoeting tussen
christenen en moslims: mevr. drs. C.
van 't Leven, missionair predikant te
Streekgemeente Midden-Betuwe, die
deze benoeming heeft aangenomen
Parochie Vlijmen ontslaat omstreden pastoraal werker
De parochie Sint-Jan Geboorte in Vlijmen
ontslaat coördinator W. Dobbc, die tevens
secretaris is van de Vereniging van Pasto
raal Werkenden. Pastoor M. Moons heeft
zijn parochianen afgelopen zondag tijdens
de mis verteld dat het contract van Dobbe
niet wordt verlengd. Moons gaat dit jaar
met pensioen. Het bisdom heeft de paro
chie laten weten geen nieuwe priester te
benoemen zolang Dobbe in functie is.
„Bisschop Ter Schure wil niet dat Dobbe
hier werkt", aldus Moons. „Wij kiezen eie-
ren voor ons geld.
De parochie stelde ruim drie jaar gele
den Dobbe 'eigenmachtig' aan wegens het
priestertekort en de vergrijzing van het
priesterbestand. Moons had verwacht dat
de bisschop wel zou bijdraaien, maar dat
bleek niet het geval.
Het kerkbestuur had het besluit het con
tract, dat 1 januari 1995 afloopt, niet te
verlengen al eerder genomen. De uitspra
ken die Dobbe vorige week voor de KRO-
radio deed als secretaris van de Vereniging
van Pastoraal Werkenden (VPW) vormden
volgens Moons de aanleiding daar nu mee
naar buiten te komen.
Dobbe zei vorige week dat de problemen
in het bisdom Den Bosch zo groot zijn, dat
er naar het functioneren van bisschop Ter
Schure een onderzoek moet komen. Hij
vergeleek de situatie met die in het bisdom
Haarlem, waar een commissie bisschop
Bomers heeft verzocht een deel van zijn
bevoegdheden over te dragen aan zijn
Priesteres Anglicaanse Kerk 83 jaar na Nederlandse 'primeur'
De veelbesproken wijding van
de eerste vrouwelijke priesters
in de Anglicaanse Kerk van En
geland, afgelopen zaterdag in
de kathedraal van Bristol, komt
ruim tachtig jaar nadat in Ne
derland de eerste vrouwelijke
voorganger haar intrede deed.
Die eer viel in 1911 te beurt aan
de doopsgezind predikante dr.
Anna Mankes-Zernike.
„Het
i de
van deze eeuw dat ik, nauwe
lijks 15 jaren oud, aan mijn ou
ders te kennen gaf predikante te
willen worden", schrijft Man
kes-Zernike (1887-1972) in haar
autobiografie 'Een vrouw in het
wondere ambt'. Zij werd in 1911
predikante in Bovenknijpe, leg
de het ambt neer na haar huwe
lijk met kunstenaar Jan Mankes
en pikte dit na zijn vroege dood
in 1920 weer op.
Na de doopsgezinden lieten
al snel ook de remonstranten
vrouwen toe tot het ambt van
predikant. Vervolgens zou het
lot in de jaren zestig duren
voordal de grotere protestantse
kerken dezelfde stap durfden te
zetten: de Nederlandse Her
vormde Kerk in 1967, de Gere
formeerde Kerken in Nederland
twee jaar later.
De Rooms-Katholieke Kerk,
maar ook de orthodox-protes
tantse kerken en de pinksterge
meenten willen vooralsnog
niets van vrouwelijke voorgan
gers weten. De baptisten beslo
ten ruim twee jaar geleden, on
danks grote druk, vrouwen bui
ten het ambt te houden. In de
Nederlands Gereformeerde Ker
ken vroeg onlangs een vrouw
preekconsent aan, maar ook
daar is de preekstoel nog voor
vrouwen gesloten.
Voor veel Nederlanders mag
de strijd om toelating tot het
ambt inmiddels een achterhoe-
Eén van de vrouwelijke priesters die
degevechl lijken, voor secretaris
G. den Dulk-Barens van de sec
tie 'Vrouw Kerk Samenleving'
van de Raad van Kerken is dat
zeker niet het geval. In de groot
ste kerk van Nederland, de RK
Kerk, worden vrouwen immers
nog steeds buitengesloten. „Ro
me is per definitie tegen vrou
wen in het ambt."
Zij vindt het frustrerend dat
daardoor binnen de Raad van
Kerken, waarvan ook de RK
Kerk lid is, discussie over dit on
derwerp onmogelijk is. „Het is
heel vervelend. Je houdt je
mond omdat het standpunt van
afgelopen zaterdag in de kathedraal
de RK Kerk nu eenmaal onwrik
baar vast ligt. Het heeft geen zin
erover te beginnen: je weet bij
voorbaat het antwoord al. Rome
spreekt en I hat's it."
Den Dulk-Barens is echter
hoopvol gestemd over de
'beweging' binnen de Neder
lands Gereformeerde Kerken.
Zij signaleert dat het ook bin
nen de Gerefomieerde Bond, de
rechterflank binnen de Her
vormde Kerk, 'een beetje begint
te rommelen'. De Bond weigert
halsstarrig vrouwelijke predi
kanten, maar krijgt in toene
mende mate te maken met de
-an Bristol werden gewijd.
druk van vrouwelijke theologen
uit eigen kring.
Binnen de I lervormde Kerk
zijn onderhand een kleine 250
vrouwelijke predikanten (14
procent) werkzaam. In de Gere
formeerde Kerken zijn dat er
ongeveer 150 (ruim 10 procent).
Relatief veel vrouwen werken
als pastor in bijvoorbeeld het
ziekenhuis. Bovendien is het
aantal part-timers onder hen
goed vertegenwoordigd.
De 33 vrouwen die zaterdag
in Bristol tot de eerste vrouwe
lijke priesters in de 'Church of
England' werden gewijd, zijn
ook in eigen land en binnen de
wereldwijde anglicaanse ge
meenschap niet de eersten. An
glicaanse Kerken in bijvoor
beeld de Verenigde Staten en
Australië kennen al vele jaren
vrouwelijke priesters en zelfs
enkele bisschoppen. In de En
gelse 'moederkerk' lag (en ligt)
het onderwerp veel gevoeliger,
niet in de laatste plaats wegens
de te verwachten moeilijkheden
met de RK Kerk.
HANS VAN ES
Koelere fase
Vandaag staat het weer in het te
ken van het polaire front; de schei
dingslijn tussen koude, droge lucht
in het noorden en subtropische,
vochtige lucht, afkomstig van zui
delijker breedten. In de afgelopen
nacht kwamen we aan de koude
kant van het front te liggen, maar
er had zich bij Ierland een golfje in
het front gevormd, dat met de zeer
krachtige hoogtestroming snel de
ze kant op kwam. Zo'n minuscule
'knik', die in het front ontstaat,
wordt door de weerdiensten altijd
nauwlettend in de gaten gehouden.
Niet zelden levert zo'n rakker in
een smalle strook veel regen af. De
regenkaarten van gisteravond voor
zagen een neerslagmaximum van
10 tot 20 millimeter over het mid
den en zuiden van het land.
Storingen van dit type leveren de
dienstdoende meteoroloog wel
eens wat hoofdpijn op. Want een
kleine koerswijziging kan de neer
slag op plaatsen doen neerkomen,
die 'overwegend droog' zouden blij
ven. In maart 1981 had Nederland
vier dagen lang te lijden onder de
grillen van zo'n golvend polair
front. De voorjaarsmaand ging toen
zijn boekje te buiten. Normaal valt
er over de hele maand 61 millime
ter, maar van 9 tot 12 maart werd
die waarde al dik overschreden. Op
sommige plaatsen regende het vijf
tig uren continu. Langs onze oost
grens dreigden overstromingen,
maar ook de neerslagtotalen in de
ze regio waren niet mis met in de
streek tussen Haarlem en Leiden
70 tot 75 millimeter en zelfs 103
millimeter in Amstelveen.
Zover komt het nu zeker niet, want
het front van vandaag is ons land
de komende nacht alweer gepas
seerd. De wind begint weer aan te
trekken uit west tot noordwest en
in de polaire luchtmassa neemt
morgen de kans op een regen- of
hagelbui verder toe. Tussen de sta
pelwolken laat de zon zich ook af
en toe zien. Hiermee doet een dui-
del ijk koelere fase zijn intrede. Ge
leidelijk komen we dieper in de
koude lucht terecht. De hogere la
gen van de atmosfeer worden tegen
het einde van de week zelfs zeer
koud met een temperatuur van -35
graden op een niveau van vijf kilo
meter. Dat zal de buiigheid boven
de Noordzee verder stimuleren,
terwijl de neerslag mogelijk in de
vorm van hagel of natte sneeuw
naar beneden komt. Met de tempe
ratuur gaat het verder bergaf
waarts-, tegen het einde van de
week stokt het kwik overdag bij 6
graden, terwijl de minima in de
buurt van het vriespunt uitkomen.'
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
woensdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag in het zuiden veel
ochtend perioden met re
gen. Elder
en langs de
buien, in Schotland moge
lijk met hagel of sneeuw
Middagtemperatuur van 5
in het noorden tot 10 gra
den in het zuiden.
België en Luxemburg:
Overwegend bewolkt en
vandaag perioden met re
gen. Morgen opklaringen
"laxi-
1 10
graden.
Noord- en Midden-Frank
rijk:
Bewolkt en vooral in
noord-Frankrijk perioden
met regen. In het midden
maar geleidelijk ook n
af e
Zonnig. Maximumtemperaturen rond 22
Madeira:
Zon, afgewisseld door enkele wolkenvel
den. Droog Maximumtemperaturen
rond 20 graden.
Overwegend zonnig. Maximumtempera
turen rond 21 graden, in Andalusië bo-
25 graden Langs de Golf van Biska-
Canarische Eilanden:
Flinke perioden met zon en droog. Maxi
mumtemperaturen aan de zuidstranden
rond 25 graden, elders iets lager.
Marokko:
Westkust: overwegend zonnig. Middag-
temperaturen iets oplopend tot ongeveer
23 graden.
Tunesië:
Vandaag nog flinke perioden met zon en
droog. Daarna meer bewolking en vooral
in het zuiden kans op een bui. Middag-
temperaturen noord van Monastir rond
21 graden; ten zuiden ervan bij wind
van zee iets lager.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag wolkenvelden en droog; langs
de Golfe du Lion perioden met zon. Mor
gen mogelijk af en toe regen De mistral
blijft de komende dagen waaien, maar
neemt vandaag tijdelijk in kracht af.
Middagtemperatuur tussen de 16 en 20
graden. In de Alpen en Pyreneeën wol
kenvelden. In de Alpen boven de 1200
meter af en toe sneeuw. Middagtempe
ratuur op 2000 meter fond het vries
punt, in de Pyreneeën iets hoger.
Mallorca en Ibiza:
Flinke zonnige perioden en droog. Tem
peraturen in de middag rond 20 graden.
Italië:
Flink zonnig en droog. Langs de west
kust enkele wolkenvelden. Middagtem
peratuur ongeveer 18 graden. In de Ita
liaanse Alpen bewolkt en vrijwel overal
droog. In de Dolomieten boven de
1500m af en toe sneeuw. Middagtem
peratuur op 2000 meter dalend tot
dichtbij het vriespunt.
Corsica en Sardinië:
Overwegend zonnig. Vandaag aan de
westkusten ook enkele wolkenvelden.
Droog. Middagtemperaturen rond 18
Griekenland en Kreta:
Wolkenvelden maar ook af en toe zon,
vooral vandaag. Droog. Maximumtempe
raturen rond 19 graden.
Turkije en Cyprus:
Af en toe zon, maar ook enkele wolken
velden. Overwegend droog. Middagtem
peraturen rond 18gra
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
WEERRAPPORTEN
WOENSDAG 16 MAART 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 06.51 Zon onder 18.42
Maan op 08.02 Maan onder23.32
Waterstanden Katwijk
Hoog water 05.22 17.48
Laag water 01 21 13 35
Weer rapporten 14 maart 19 uur:
Amsterdam regen
Barcelona onbew.
Kopenhagen motregen
oil 21 16 0.0
I zo 2/ 18 11 ao.