CGB stemt in
met kerkorde
Kerk Samenleving
Kardinalen naar Vaticaan voor voorbereiding Heilig Jaar
MAANDAG 14 MAART 1994
1-356443 HET WEER
HANS VAN ES
BUITENLAND KORT
Tempk'tonprijs
De Amerikaanse rooms-ka-
tholieke godsdienstfilosoof
Michael Novak heeft de pres
tigieuze Templeton-prijs
voor bevordering van de
godsdienst gekregen. Hij ont
vangt de prijs ter waarde van
een miljoen dollar op 4 mei
in Londen. De 60-jarige No-
vak, een voormalige diplo
maat, doceert godsdienst en
politiek aan het Amerikaans
economisch instituut in
Washington. Hij is de grond
legger van de zogenaamde
economische theologie. No-
vak heeft ruim twintig boe
ken geschreven over de in
vloed van godsdienst op de
cultuur, democratie en eco
nomie. De Templetonprijs is
genoemd naar de Engelse za
kenman Sir John Templeton,
die met het door hem ge
stichte investeringfonds een
groot kapitaal verwierf. Sinds
1972 is de prijs onder meer
toegekend aan Moeder Tere
sa, auteur Alexander Solzje-
nitsyn, evangelist Billy
Graham en natuurkundige
Carl Friedrich von Weiszac
ker.
Maffia-biecht
l'aus Johannes Paulus II
heeft het afgelopen weekein
de indirec t de priester beris
pt die de biecht van een maf
fia-moordenaar in de open
baarheid bracht. Het biecht
geheim moet zonder uitzon
dering worden gerespec
teerd, benadrukte de paus.
Priester Paolo Turturro uil
Palermo zorgde enkele
maanden geleden voor een
rel toen hij in zijn preek de
biecht van een lid van de
maffia onthulde. Een 22-jari
ge man had hem in vertrou
wen meegedeeld dat hij in
1992 betrokken was geweest
bij de moord op anti-maffia-
rechter Giovanni Falcone en
bij vier andere moordpartij
en. De paus beklaagde zich
tijdens een conferentie voor
priesters en studenten over
'enkele verfoeilijke en scha
delijke voorvallen van indis
cretie'. Een priester die de
biecht hoort, mag op geen
enkele wijze iets meedelen
over de identiteit van de
biechteling of over de zon
den die hem ter ore zijn ge
komen. De afgelopen tijd zijn
in Italië ook enkele boeken
verschenen waarin biechtge
sprekken integraal zijn opge
nomen. Een journalist deed
zich voor als christen-demo
cratische biechteling en
vroeg pastoors bijvoorbeeld
wat hij
bescheiden
rgeld moest
bedrag a
doen.
Wederopbouw
Steun bij de wederopbouw
van verwoeste kerkgebou
wen op 'vijandelijk' gebied in
het vToegere Joegoslavië. Dat
is één van de resultaten van
een vijfdaags bezoek van een
Servisch-orthodoxe delegatie
aan België en Nederland.
Metropoliet Amfilohije Rado-
vic van Montenegro, bis
schop Danielo Krstic, woon
achtig in Boedapest, en
priester Dragan Terzic, re
dacteur van de Servisch-or
thodoxe Kerkinformatie, wa
ren uilgenodigd door de in
ternationale rk vredesbewe
ging Pax Christi. Als teken
van verzoening zal na de
oorlog een Servisch-ortho
doxe kerk in Kroatië, een
rooms-katholieke kerk in
door moslims beheerst ge
bied en een moskee in Banja
l.uka (Bosnië) worden her
bouwd. De financiering zal
geen probleem vormen, zei
lan ter I^ak, secretaris van
Pax Christi. Naar Duits voor
beeld zal de (kerkgeschiede
nis van de Balkan worden
onderzocht en eventueel
herschreven door twee Duit
se, twee Kroatische
Servische historici.
Alvast afscheid van Gereformeerde Kerken
Het Confessioneel Gereformeerd Beraad (CGB), de ver
eniging van verontruste gereformeerden, kan goed leven
met de kerkorde van de toekomstige Verenigde Protes
tantse Kerk. Met gevoel voor realiteitszin verzoent het
beraad zich in een brochure alvast met het afscheid van
de Gereformeerde Kerken in Nederland.
nukerk» anpondertekend. Maar deze ont
wikkeling komt niet als een ver
rassing. Sinds de jaren zeventig
ziet de vereniging het al bergaf
waarts gaan met de kostbare
gereformeerde tradities. Oproe
pen om het tij te keren, halen
Anders dan in de rechterflank
van de Nederlandse Hervormde
Kerk gaan onder gereformeer
den geen stemmen op die plei
ten voor een breuk met de nieu
we kerk, die over enkele jaren
hervormden, gereformeerden
t herbergen,
andere, klei-
kerkge-
en luther
De overstap ru
nere gereformeerde
nootschappen wordt
bepleit.
.Omdat de nieuwe kerkorde
iedere plaatselijke gemeente de
ruimle biedt om eigen ligging
en kleur te bepalen, is er veel
kerk te blijven", schrijft het CGB
in de brochure 'Op stap'. ..Daar
komt nog bij dat andere kerken
er helemaal niet op zitten te
wachten om verontruste gere
formeerden op te nemen. Bo
vendien zijn ook die kerken in
de praktijk minder ideaal dan
zij op papier lijken."
Het CGB is natuurlijk niet blij
met de lossere binding aan de
oude belijdenisgeschriften van
de kerk. Het heeft altijd het be
lang van deze geschriften bena
drukt en betreurt dat zij in de
nieuwe kerk niet meer door
ambtsdragers hoeven te worden
De vereniging vraagt van ker
keraden niet lichtzinnig in te
kerkorde. Aanvaarding van het
document betekent 'het passe
ren van een wissel' en tevens
het afscheid van een vertrouw
de kerkorganisatie. Afscheid van
deze kerk betekent echter geen
afscheid van gereformeerd ker
kelijk leven waarin de belijde
nissen nog een belangrijke rol
spelen, zo troost het CGB zich
zelf. Het stelt enkele wijzigingen
van de kerkorde voor om dit
voor de toekomst te garande-
Zwaardere kritiek op de nieu
we kerkorde werd onlangs gele
verd door de Gereformeerde
Bond, de rechterflank binnen
de Hervormde Kerk. De Bond
riep hervormde kerkeraden op
massaal 'nee' te zeggen tegen
het document omdat het een
'ondeugdelijke basis' vormt
voor de toekomstige kerk.
Bij het 25-jarig jubileum
katholieke Laurentius Gemeenschap in Rijnsburg
werd gistermorgen stilgestaan met een plechtige
eucharistieviering. Daarbij namen niet minder dan
drie pastoors achter het altaar plaats. Dat hadden er
eigenlijk vier moeten zijn, ware het niet dat één van
hen - pastoor Raadschelders - herstellend van een
ziekte niet actief kon deelnemen. Wel maakte hij de
plechtigheid vanaf de eerste rij mee. De pastores
Van Wel, Van Mastwijk en Kapteyn leidden de eu
charistieviering in het vaste onderkomen van de
gemeenschap: de aula van de plaatselijke tuin
bouwschool. Van Wel is de huidige pastor van de
Laurentius Gemeenschap; Raadschelders, Van
Mastwijk en Kapteyn zijn als (gewezen) 'herders'
van de moeder-parochie Joannes de Doper in Kat
wijk aan den Rijn nauw bij de Rijnsburgse gemeen
schap betrokken geweest. foto hielco kuipers
Paus Johannes Paulus II heeft
alle kardinalen van de Rooms-
Katholieke Kerk uitgenodigd
voor een buitengewone verga
dering in het Vaticaan, ter voor
bereiding op de viering van het
Heilig Jaar 2000. Het is voor de
vijfde keer sinds zijn benoe
ming in 1978 dat de paus alle
kardinalen bijeenroept. Voor de
bijeenkomst op 9 en 10 mei zijn
141 kardinalen uitgenodigd. Zij
zijn de belangrijkste adviseurs
en de hoogste vertegenwoordi
gers van de paus.
Het jaar 2000 is voor de
Rooms-Katholieke Kerk een his
torisch moment omdat het het
derde millennium van het
christelijk tijdperk inluidt, aldus
woordvoerder Joaquin Navarro-
Valls van het Vaticaan. Behalve
de voorbereiding van de vierin
gen in dit jaar. kunnen ook an
dere belangrijke onderwerpen
besproken worden.
De paus zei in januari tegen
verslaggevers dat hij (uiterlijk)
in het jaar 2000 een bezoek wil
brengen aan de voornaamste
heilige 'plaatsen uit de bijbel.
Een dergelijk bezoek betreft niet
alleen Israël, maar ook Libanon,
Egypte, Syrië. Jordanië. Irak en
Turkije.
Eerdere bijeenkomsten van
alle kardinalen werden gehou
den in 1979, 1982, 1985 en 1991.
Tijdens deze vergaderingen
werd gesproken over admini
stratieve hervormingen, de fi
nanciën van het Vaticaan en de
dreiging van sekten.
Dominee R.J. Koolstra 1928-1994)
Het etiket 'theoloog' wilde do
minee R.J. Koolstra liever
opgeplakt krijgen. ..Kijk, ik ben
nooit theoloog geweest", zei
hij bij zijn afscheid van de her
vormde en gereformeerde ker
ken in Leiden, in september
1990. „Ik bedoel: theologie is
een schitterend vak, laat daar
over geen twijfel bestaan,
maar ik heb het altijd be
schouwd als gereedschap
waarmee je iets moet dóen."
Na een kort ziekbed heeft
Koolstra, die de afgelopen ja
ren in Apeldoorn woonde, dat
gereedschap neergelegd. Hij
overleed het afgelopen week
einde op 65-jarige leeftijd.
De gereformeerde Koolstra
heeft ruim zestien jaar in Lei
den gewerkt, in het bijzonder
voor wijk
Stevenshof/Mors/Binnenstad.
Aanvankelijk nog met de
scheidingsmuren tussen her
vormden en gereformeerden,
maar mede door zijn inspan
ningen trokken beide geloofs-
groeperingen vanaf 1976 geza
menlijk op naar de Mara-
nathakerk. Koolstra leverde
een flinke bijdrage aan het sa
mengroeien van de twee
grootste protestantse kerkge
nootschappen. Zo bracht hij in
de binnenstad ook de Oude
Vestkerk-gemecnte in contact
met de Hooglandse Kerk-ge-
meente. Na twee 'gewennings-
diensten' in december 1987,
dienst. Ook
stond Koolstra
mede aan de
wieg van het
Samen op
Weg-proces
de Evan
gelisch Luther
se Kerk.
Toen hij in
1990 gebruik
maakte van de
vut-regeling
gaf hij toe dat
vooral de
laatste jaren
het predikant
schap hem
as ge
vallen. „Ik denk dat ik het niet
lang meer had kunnen vol
houden. Bijna elke avond weg
om te vergaderen." Slopend
vond hij vooral het organisato
rische werk en het bijhouden
van de 'papierwinkel'.
Renze Jan Koolstra,
Leeuwarder van geboorte, stu
deerde theologie aan de VU in
Amsterdam. Hij begon zijn do
mineesloopbaan in 1953 in
Heerhugowaard. Van 1956 tot
1962 diende hij als vlootpredi-
kant bij de Koninklijke Marine.
Tijdens deze functie verbleef
hij drie jaar lang op het
jaren
vlootpredikant noemde Kool
stra van grote invloed op zijn
verdere leven. Hij verbreedde
bij de marine letterlijk en fi
guurlijk zijn horizon. „Ik dacht
al nooit zo strikt kerkelijk",
vertelde hij over die tijd. „Ik
vond wat de kerk te bieden
had belangrijker dan de
kerkordelijke zaken. Maar bij
de marine werkten ze met een
wel heel grove kam: katholie
ken uittreden en de rest is
voor de predikant." Zijn werk
onder alle protestants-christe-
lijken maakte dat hij nadien
makkelijker
van de verschillende kerkge
nootschappen heenstapte.
Koolstra beschouwde zich
zelf dan wel niet als een echte
theoloog, hij wist velen wel te
boeien door zijn 'theologisch
en spiritueel rijke preken', zo
omschrijft collega-predikant A.
Alblas. ..Altijd actueel en men
selijk legde hij de oude teksten
uit, zodat ie zeggingskracht
kregen voor zijn gehoor." Het
bezoekwerk beschouwde hij
daarentegen ook als een we
zenlijk onderdeel van zijn pre-
dikantswerk. Alblas: „Niet al
leen zijn gesproken woorden
hielpen mensen door moeilij
ke situaties heen, ook zijn ge
schreven worden worden be
waard en herlezen. Koolstra
verstond de kunst om in enke
le dichterlijke pennestreken
geheel aanwezig te zijn, waar
zijn brieven werden gelezen."
Ook na zijn vertrek naar Apel
doorn bleef de dominee op die
manier 'aanwezig' in Leiden:
door zijn uitspraken en brie
ven, in zijn vriendschap en be
moediging.
In verschillende Leidse wijk-
kerken werd gisteren aandacht
besteed aan het overlijden van
de oud-predikant. De rouw
dienst voor Koolstra wordt ko
mende woensdag gehouden in
de Jachtlaankerk in Apel-
doorn-het Loo en begint om
11.00 uur.
Kerken bepleiten
investeringen
in Zuid-Afrika
amersfoort anp
De Raad van Kerken in Neder
land, de afgelopen jaren een
fervent voorstander van sanc
ties tegen het apartheidsregime,
roept thans bedrijven op te in
vesteren in Zuid-Afrika. Bedrij
ven dienen daarbij echter wel
zeer kritisch te werk te gaan, zo
blijkt uit een verklaring.
Beëindiging van de sancties,
waarvoor begin dit jaar ook de
Wereldraad van Kerken zich
heeft uitgesproken, betekent
'bepaald niet automatisch' dat
de belangen van de zwarte
meerderheid beter worden ge
diend. „Het is niet ondenkbaar
dat bij alle politieke veranderin
gen de sociale en economische
situatie op voorhand nauwelijks
verbeteringondergaat."
De Raad van Kerken wijst be
drijven op een gedragscode die
de Zuidafrikaanse kerken voor
nieuwe investeerders hebben
opgesteld. Het 'nadrukkelijk' in
trekken van de oproep tot sanc
ties dient vergezeld te gaan van
'een niet minder uitdrukkelijke
ondersteuning' van deze ge
dragsregels.
Bedrijven die zaken willen
doen in Zuid-Afrika moeten ge
lijke kansen geven aan afie
werknemers, moeten training
en opleiding serieus nemen en
dienen hun medewerkers een
veilige en gezonde werkomge
ving te bieden.
Maartse buien
De eerste helft van deze maand
heeft een aanloopje gemaakt in de
richting van de lente. Het aantal
vorstdagen bleef beperkt tot twee
en de gemiddelde temperatuur
bleef royaal boven normaal met
een positieve afwijking van 3.5
graden. Maar de opbouw van de
Nederlandse lente is een verhaal
van vallen en opstaan De atmos
feer neemt de tijd en het duurt tot
laat in mei voordat het koureservoir
in het hoge noorden merkbaar af
neemt. Tot dan moet er op onze
breedte voortdurend met terugsla
gen rekening worden gehouden.
Niet zelden wordt er al eens een
een voorschotje op de zomer geno
men, waarna opeens de kou terug
slaat met gure hagel- en sneeuw
buien en vorst in de nacht.
Het afgelopen weekeinde zagen we
al een eerste terugval na een opti
mistische periode. Zaterdag was
het zo gek nog niet met zon, maar
een agressieve depressie, die langs
Schotland naar het Oostzeegebied
koers zette, liet de wind zondag in
het noordelijke kustgebied enige
tijd tot stormkracht aanzwellen.
Tot ver landinwaarts werd die
stormgrens - in vlagen - overschre
den. Vooral in de ochtend geselden
pittige buien stad en land; de re
genmeters werden gevuld met 5 tot
15 millimeter hemelwater
De rust keert voorlopig met-terug.
De komende dagen blijft het stevig
doorwaaien. Kleine randstoringen
zorgen af en toe voor een portie re
gen; tussendoor klaart het wel wat
op Vandaag wordt er nog even
zachte lucht aangevoerd, maar de
neiging tot lagere temperatuur
wordt in de loop van de week dui
delijker. Op het westelijke deel van
de oceaan gaat de luchtdruk stij
gen, terwijl die boven Noord-Euro
pa laag blijft. Zodoende komt de
wind in de noordwesthoek. Vooral
in de tweede helft van de week drij
ven vanaf IJsland gure buien naar
het Noordzeegebied; de eerste
maartse buien maken hun entree.
Overdag wordt vanaf woensdag niet
meer dan 6 tot 8 graden voorzien.
In de nacht blijft het nog boven nul
zolang er een stevige wind blijft
staan.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
België en Luxemburg:
Overwegend bewolkt en
vooral morgen perioden
met regen. Vandaag ook af
en toe zon. Middagtempe-
ratuur vandaag ongeveer
morgen iets la
ger
Noord-
Midden-Frank-
Madeira:
Wolkenvelden en droog. Geleidelijk min
der wind. Morgen ook af en toe zon.
Maxima oplopend tot 20 graden.
Spanje:
Aan de Golf van Biskaje wolkenvelden
en vrijwel overal droog. Elders overwe
gend "zonnig. Maxima rond de 21 gra
den, bij Sevilla en Cordoba ongeveer 27
graden. Langs de Golf van Biskaje rond
16 graden.
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
Canarische Eilanden:
Flinke perioden me'
25 graden, elders iets lager.
Marokko:
Westkust overwegend zonni:
Temperatuur in de middag rc
dagtemperatuur aan het strand onge
veer 19 graden.
Zuid-Frankrijk:
Wolkenvelden en nog een kleine kans op
regen. Vandaag langs de zuidkust en
morgen elders perioden met zon en
droog. Morgen in de loop van de dag van
het noorden uit enkele wolkenvelden.
De mistral blijft de komende dagen
waaien, maar neemt morgen ti|delijk
iets af. Middagtemperatuur rond 17 gra-
in Languedoc rond 20 graden. In
de Alpen wolkenvelden
droog. In de Pyreneëen geleidelijk meer
zon Middagtemperatuur op 2000 meter
ongeveer +4 graden.
Mallorca en Ibiza:
Zonnige perioden en droog. Middagtem
peratuur circa 20 graden.
Flinke zonnige perioden en droog. Langs
de westkust eerst nog enkele wolkenvel
den. Middagtemperatuur van 15 graden
in Lom bard ije tot 18 op Sicilië. Morgen
enkele graden warmer In de Italiaanse
Alpen en Dolomieten ligt de middagtem
peratuur op 2000 meter hoogte enkele
graden boven het vriespunt.
dagtemperatuur rond 18 graden.
Griekenland en Kreta:
Droog en flinke perioden met zon. Eerst
ook nog enkele wolkenvelden. Maxi
mumtemperatuur op de meeste plaat
sen ongeveer 19 graden.
Turkije en Cyprus:
Vandaag nog enkele wolkenvelden en
droog. Langs de westkust en morgen ook
elders geregeld zon Middagtemperatuur
oplopend tot circa 18 graden.
Zwarte Woud boven de 1300m
:euw Middagtemperatuur vandaag
i 10 graden in het noorden tot 16 in
i. Morgen iets lager.
WEERRAPPORTEN
OINSDAG 15 MAART 1994
Zon op 06.53 Zon onder 18.40
Maan op 07.37 Maan onder22.29
Waterstanden Katwijk
Hoog water 05.03 17.18
Laag water 00.45 13.16
Weerrapporten 13 maart 19 uur:
w 13 10 3 15.0
«10 10 7 1.0
i«6 11 6 3.0
