VUEZSfl
D66 past
ook plan
AOW aan
Met dit
gereedschap
klusje
goedkoper
dan de rest.
Binnenland
Zaïrees weesje komt
terug om te blijven'
MKLUSPAS
7112470
10% korting met de
slimme Gamma Kluspas.
Bolleboosjes
Twee doden en zwaar gewonde
bij roeitocht Harderwijk
SP verkeert al in de
overwinningsroes
Waar is de symboliek van Den Uyl, Van Agt en Wiegel?
MAANDAG 14 MAART 1994
Journalist in China opgepakt
peking» De Chinese politie heeft zaterdag correspondent Caro
line Straathof van het NOS-journaaal en de Volkskrant opgepakt
omdat ze een vooraanstaande dissident wilde interviewen. De
man is één van de oprichters van een nieuwe vakbondsorgani
satie die vecht voor de erkenning van rechten voor arbeiders in
China. Straathof is naar een politiebureau in Peking gebracht
voor een ondervraging van vijf uur. Het ministerie van buiten
landse zaken heeft vandaag de Chinese ambassadeur ontboden
om te protesteren tegen de arrestatie.
Dode baby in plastic zak gevonden
stadskanaal» Bij een sloot in Stadskanaal is zaterdag het lijkje
van een pasgeboren baby gevonden. Het lichaampje zat in een
plastic vuilniszak en was al bijna vergaan. De zak was verzwaard
met gereedschap. Het lijkje werd door een wandelaarster uit
Stadskanaal gevonden. Volgens de politie is de zak vorige week
door een visser uit het water gehaald en in de berm gelegd in af
wachting van de reiniging. De man dacht dat het om vuilnis
ging. De visser kwam met zijn verklaring toen hij op dezelfde
plek wilde vissen en daar agenten trof. Volgens de politie heeft
de dode baby meer dan een maand in het water gelegen.
Minister Pronk begint Bosnië-actie
Hilversum Minister Pronk van ontwikkelingssamenwerking
heeft zaterdag in het TV-programma Twee Vandaag het startsein
gegeven voor een landelijke posteractie voor Bosnië. De Stich
ting Hulp aan Bosnië en Hercegovina wil vijftien tot twintig mil
joen gulden ophalen voor hulptransporten. De posters van kun
stenaar Bill Broeders zijn voor tien gulden per stuk te koop bij
scholen, RABO-banken en gemeenten. Pronk heeft 200.000 gul
den beloofd.
Staking ontregelt veerdienst Olau
vlissingen De veerboot Olau Hollandia is zaterdagavond niet
uitgevaren omdat een deel van de bemanning staakte. De vier
honderd passagiers hebben de overtocht naar Engeland met an
dere veerdiensten gemaakt. De directie van Olau werd officieel
niet ingelicht over de staking onder leden van de Duitse vak
bond OTV. Ze neemt aan dat de oorzaak ligt in de voorgenomen
veranderingen bij de veerdienst. Enkele maanden geleden kon
digde Olau aan twee schepen die nu varen op de lijn Vlissingen-
Sheemess te willen ruilen voor twee kleinere. Het personeel
vreest ontslagen.
Miljoenenschade in verbandfabriek
losser Door een brand bij de verbandfabriek Van Heek in Los
ser is gisteren voor zeker een miljoen gulden schade aangericht.
De politie vermoedt brandstichting. In de fabriek zijn sporen
van inbrekers gevonden. Van Heek is gespecialiseerd in de pro-
duktie van verbandmiddelen. De monsterkamer van het bedrijf
is uitgebrand. Als de steriele ruimte ook is aangetast, zal de
schade aanzienlijk hoger uitvallen, verwacht de politie.
den haag gpd cine in Zaïre goed dc
Het 9-jarige Zaïrese weesmeisje
Francine komt waarschijnlijk
donderdag terug naar Neder
land met de bedoeling hier te
blijven. De jonge asielzoekster
werd twee maanden geleden
het land uitgezet. Volgens
woordvoerder Zoet van de
Stichting Francine terug heeft
het weesje het zeer slecht in
Zaïre.
Zoet denkt dat staatssecreta
ris Kosto van justitie zijn beslis
sing destijds op verkeerde infor
matie heeft gebaseerd afkom
stig van de Nederlandse ambas
sadeur in Zaïre.
De indruk bestond dat Fran-
Zaïre goed door haar fa
milie kon worden opgevangen,
maar dat blijkt niet het geval.
De familie is volgens Zoet in
grote problemen geraakt door
de zorg voor het meisje. „Als
Francine nu weer terugmoet,
wacht haar een wisse dood", al
dus Zoet.
Als Francine in Nederland
kan blijven, viert ze hier bin
nenkort haar tiende verjaardag.
De stichting wil een actie op
touw zetten waarbij leerlingen
van basisscholen haar een ver
jaardagskaart sturen. Daarop
moeten dan enkele kwartjes aan
extra postzegels worden ge
plakt, zodat de stichting daar
van het vliegticket kan betalen.
Met de Gamma Kluspas op zak
krijgt u bij ons 10% korting op een be
steding ineens van f100,- of meer.
En dat een heel voorjaar lang, namelijk
t/m 31 mei.
Toegegeven, u krijgt 'm niet voor
niks, die slimme pas. We vragen er f 25,-
voor. Maar een beetje klusser verdient
dat makkelijk terug, nietwaar?
OP VERTOON VAN DEZE PERSOONLIJKE KLUSPAS KRIJGT
U (BIJ EEN BESTEDING VAN F100.-OF WEER IN EEN j|i 1 j I 1
nn nin mnm CM MCT 7i mci IOQ/II"^*™
GELDIGJT)T_EN MET 31 MEI 1994
Rotterdam Wouter van der Veen (rechts) en Ruben Sanders, tien en elf jaar oud, kregen zaterdag in Rotterdam hun MBO-diploma informatica,
samen met enkele tientallen andere kinderen tussen de negen en veertien jaar. De groep hoogbegaafde kinderen voltooide de studie niet alleen op
zeer jonge leeftijd, de kinderen hadden er bovendien maar een kwart van de tijd voor nodig die een gemiddelde volwassene over de studie doet.
FOTO ANP
AH is duur in
ogen van klant
Albert Heijn is de duurste su
permarkt, denkt de helft van de
Nederlandse consumenten, en
de Aldi het goedkoopst. Dat
blijk uit een onderzoek van het
vakblad Distrifood. Albert Heijn
is met vierhonderd winkels de
grootste supermarkt en haalde
in 1992 een omzet van 9,2 mil
jard gulden. De 'dure' groot
grutter is niet onder de indruk.
„Ons marktaandeel is ook in het
afgelopen jaar weer gestegen",
zegt een woordvoerder. Tot nu
toe opereert AH succesvol met
zijn politiek van hoge en lage
prijzen. De kruidenier die 'op
de kleintjes let' lokt klanten met
speciale, laaggeprijsde artikelen.
Eenmaal binnen kopen de klan
ten ook wel de duurdere pro
ducten, zo is de gedachte. Het
concern compenseert het dure
imago door de nadruk te leggen
kwaliteit en service.
opv
Onderkoeling:
een langzame
moordenaar
Hulpverleners staan te kijken op de dijk terwijl een boot zoekt naar de roeiers van de boot die zaterdag o
sloeg op het Wolderwijd.
utrecht gpd
Tien
graden is genoeg. Dan treedt al
onderkoeling op: het lichaam
gaat langzamer functioneren,
de stofwisseling vertraagt, de
hartslag vertraagt, de spieren
raken verlamd, het slachtoffer
raakt buiten bewustzijn en
overlijdt uiteindelijk aan een
hartstilstand.
Volgens de Utrechtse arts
Lichtveld raken mensen al
flink in de problemen als hun
lichaamtemperatuur onder de
34 graden Celcius komt. „Na
een uur in het water is het li
chaam fors afgekoeld. Onder
de 32 graden zijn mensen al
niet meer aanspreekbaar. Je
spieren reiken verlamd, je
wordt suffig en sloom, je her
senen werken niet meer opti
maal. Je kunt je niet meer vast
houden aan de boot, je raakt
in coma. „De roeiers uit Zee-
wolde zullen ongetwijfeld goed
getraind zijn geweest, maar
onderkoeling is niet tegen te
houden".
Twee vrouwen zijn zaterdag
omgekomen tijdens een roei
tocht op het Wolderwijd-meer
bij Harderwijk en Zeewolde.
Een derde roeister is onder
koeld geraakt en ligt in een zie
kenhuis. De zoektocht naar
twee andere roeiers, een 31-jari
ge vrouw en 43-jarige man,
wordt vandaag voortgezet, maar
de kans dat zij nog leven is ui
terst klein.
Tien roeiers van de roeivere
niging Amenophis uit Zeewolde
vertrokken 's morgens in twee
boten uit Zeewolde voor een
trainingstocht naar Harderwijk.
De inzittenden van de ene boot
dronken in Harderwijk wat ter
wijl de anderen meteen terug
gingen. Toen de ene ploeg arri
veerde, bleken de anderen er
nog niet te zijn. Een zoekactie
volgde en de boot werd vrij snel
gevonden. Twee roeisters waren
al dood, de derde was ernstig
onderkoeld maar verkeert in
middels niet meer in levensge
vaar. Andere overlevenden wer
den niet gevonden. Het zoeken
was gisteren bijna onmogelijk
door de harde wind en strie
mende regen.
De roeiers droegen geen be
schermende kleding en konden
daardoor snel afkoelen. Volgens
J. de Groot, voorzitter van roei
vereniging Amenophis, wordt
nooit beschermende kleding
gedragen. Met thermopakken of
reddingsvesten is niet te roeien.
„Roeien is een bewegingssport
en geeft zo'n warmte, dat je
warme kleding niet kunt verdra
gen. Ik heb in januari in een T-
shirt en korte broek geroeid. Als
het écht koud is, heb je wel een
lange broek aan en een wind-
dicht jack, maar met bescher
mende kleding kun je niet roei
en, dat is ondoenlijk. Bovendien
zouden reddingsvesten ook
geen zin hebben gehad, want
de slachtoffers zijn door onder
koeling om het leven geko-
Volgens het bestuur wordt het
hele jaar door geroeid. Als er
geen ijs ligt, mag worden ge
roeid. Met de temperatuur van
het water wordt geen rekening
gehouden. De windsnelheid
speelt wel een rol. Te veel wind
betekent te veel golfslag en de
kans dat de ranke bootjes door
een golf vollopen, is dan te
groot. Maar zaterdagmorgen,
s richting Harder-
CDA sluit gelederen na plan Brinkman
D66 wil met een eenmalige uitkering (tachtig gulden
voor alleenstaanden en 110 gulden voor paren) plus een
verlaging van de ziektekostenpremie en de belasting de
koopkracht van AOW'ers en andere uitkeringsontvangers
zoveel mogelijk op peil houden. Partijleider Van Mierlo
maakte dat gisteren bekend, een paar dagen na de brief
van PvdA-fractievoorzitter Wöltgens waarin deze vroeg
wat D66 eigenlijk wil doen voor de AOW'ers.
Vrijdag stemde het partijbe-
Na een bitse reactie kwam Van
Mierlo gisteren met de drie mo
gelijkheden die elk 200 miljoen
gulden kosten. Daarnaast wil
D66 de AOW uitzonderen van
de overige uitkeringen, zodat
het karakter van de AOW als ba
sispensioen tot uitdrukking
komt. Ook wil de partij een dis
cussie over het veiligstellen van
de AOW in de toekomst.
De grootste Nederlandse ou
derenbond, de Unie KBO, liet
gisteravond weten na het CDA
nu ook de WD en D66 'hard
aan te pakken' wegens hun ou
derenbeleid. Volgens bestuurs
lid Sturkenboom zijn WD en
D66 net zo hard voor ouderen
als het CDA en moeten zij even
eens 'met de billen bloot'. Stur
kenboom heeft WD-kamerlid
Terpstra, die altijd zegt op te
komen voor de ouderen, inmid
dels laten weten dat zij 'zich
moet doodschamen'. Bij de
WD leveren bejaarden met al
leen AOW de komende kabi
netsperiode zeven procent in,
meer dan bii alle andere partij
en. Bij D66 leveren de ouderen
zes procent in, even veel als bij
het CDA.
Wöltgens schreef gisteren een
nieuwe brief over de AOW, nu
aan CDA-lijsttrekker Brinkman.
Brinkman om jaarlijks te kijken
of de uitkeringen dienen te wor
den bevroren of niet. Verder wil
hij het koopkrachtverlies voor
bejaarden met alleen AOW of
een klein aanvullend pensioen
beperken, maar het is tot nu toe
volstrekt onduidelijk wat de bij
stelling de bejaarden nu con
creet oplevert. Wöltgens vraagt
Brinkman om duidelijkheid,
vooral omdat Brinkman geen
openbaar debat met Kok over
de AOW wil. Vanwege deze wei
gering 'voeg ik nu noodge
dwongen een nieuwe open brief
aan mijn nog kleine verzame
ling toe', aldus Wöltgens. Gis
teravond liet Brinkman weten
'op een gepast moment' desge
wenst de PvdA-fractievoorzitter
'een blijkbaar noodzakelijke na
dere uitleg te geven'.
Dc rust in het CDA lijkt na de
AOW-commotie van de afgelo
pen weken teruggekeerd. Bur
gemeester Kraaijeveld-Wouters
van Hilversum, voorzitter van
het C.DA in Noord-Holland, ziet
af v
i haa
tra partijraad aan te vragen.
„Het is nu een goed doordacht
voorstel waar de allerlaagste in
komensgroepen van profitc-
wijk vertrokken, was de wind
snelheid 2 tot 2,5. Pas bij wind
kracht 4 tot 4,5 wordt het roeien
gestaakt.
De Groot: „We waren ons ab
soluut niet bewust van enige
dreiging. Was dat wel het geval
dan was niet geroeid". Volgens
De Groot had de stuurvrouw
veel ervaring. „Als de overtocht
niet had gekund, als het té ge
vaarlijk was geweest, was ze er
niet aan begonnen." De boot is
volgens De Groot niet omgesla
gen maar is vol water gelopen,
vertelde de enige overlevende.
„Daarna zijn de roeiers uit de
boot gegaan. De riemen zijn
losgemaakt om de boot op zijn
kop te kunnen zetten. Dat is ge
daan omdat je dan meer drijf-
vermogen krijgt. Ie hebt dan
een luchtbel onder de kiel."
Alle wedstrijden voor zowel
de roei- als de zeilvereniging uit
Zeewolde zijn gisteren afgelast.
Amenophis roeit een maand
lang niet meer. De vereniging
zal het hele jaar niet deelnemen
aan de festiviteiten in het kader
van het tienjarige bestaan van
Zeewolde. Ook komen er richt
lijnen voor mensen die van Zee
wolde naar Harderwijk willen
drunen» kees jonker
In het land waar de kinderen
de baas zijn, heerst een vrolij
ke, opgewekte stemming.
Nogal logisch zou je zeggen,
want het is natuurlijk hartstik
ke leuk om de baas te spelen.
De naar schatting drieduizend
grote mensen, die moeten
steunen en kreunen onder het
juk van de kleine machtheb-
bertjes, hebben het opvallend
genoeg óók prima naar hun
zin in Het Land van Ooit. Nog
een kleine vijftig nachtjes sla
pen en dan mogen volgens de
huidige opiniepeilingen drie
van hen zitting nemen in de
Tweede Kamer.
„Leuk hè, zo'n dag. Bij an
dere politieke partijen zou dat
een cultuurschok veroorzaken.
Die houden dit soort activitei
ten eerder in een congrescen
trum. Wij vinden dit. echter
veel aardiger", zegt een goed
gehumeurde Jan Marijnissen,
lijsttrekker van de Socialisti
sche Partij.
Marijnissen heeft er lang op
moeten wachten, maar dc de
voormalige lasser, bank
werker, lopende-bandassistent
en produktiemedewerker van
een ijsfabriek lijkt een kamer
zetel nu toch niet meer te kun
nen ontgaan. Marijnissen
knikt: „Bij de onlangs gehou
den gemeenteraadsverkiezin
gen had ik erop ingezet dat we
99 zetels zouden halen. Het
werden er 126. En als we af
gaan op de opiniepeilingen,
zitten we voor de Tweede Ka
mer al op drie zetels".
De volgens hem niet meer te
stuiten groei van de Socialisti
sche Partij verklaart Marijnis
sen op grond van twee facto
ren: „Allereerst is er een alge
heel wantrouwen van de men
sen jegens de politici in de
Tweede Kamer. Het is alle
maal van dat neo-liberale ge
doe, waarbij de mensen de
jungle in worden gestuurd.
Kok heeft zich heel gouverne
mentcel opgesteld, l iet is niet
toevallig dat onze nieuwe
lor de helft afkom-
de PvdA. Als twee-
r het steeds groter
de SP geldt dat wij
mensen staan. Wij
ronder hen leeft".
Wat later op de middag be
gint Marijnissen aan het ver
plichte nummer: de toespraak
van de lijsttrekker. Marijnissen
stelt het 'verschrikkelijke gesol
met de ouderen en hun recht
op AOW' aan de kaak. „Onder
Lubbers en Kok is dat pen-
gemangeld en uitge-
stig zijn va
de punt vt
worden va
dicht bij d
weten wat
pen
Als i
i op
haar tasje wordt beroofd,
spreken we daar terecht
schande van. Maar wanneer
i )A, Wlrn PvdA deze men
sen van twaalf procent koop
kracht beroven dan heet dat
plotseling in dienst van het
landsbelang."
Het applaus klatert.
Cultuursocioloog Anton Zijden>eld over het verlies van zijn CDA
Hij 'je en jijt' met premier Lubbers. Kent Hirsch
Ballin nog uit zijn TUburgse tijd, maar Brink
man heeft hij nog nooit ontmoet. Zijn band met
het CDA typeert hij als 'los'. Hij is partijlid, le
vert ideeën aan het wetenschappelijke bureau
van het CDA en schrijft columns in het partij
blad. Zijn opvattingen over de verzorgingsstaat
werden enkele jaren geleden door de christen
democraten omhelsd. Zijn advies is nog niet ge
vraagd, maar cultuursocioloog en hoogleraar
Anton Zijderveld heeft het wel al klaar: het CDA
moet op zoek naar een leider met meer gevoel
voor symboliek.
utrecht ans bouwmans
„Het is tragisch te zien hoe zo'n Brinkman voort
durend praat over een abstracte wereld. Hoe hij
complexe problemen probeert uit te leggen aan
een bejaarde. Die begrijpt al bij de vijfde zin niet
meer waar het over gaat. Ik ook niet, overigens."
Waar is het toch fout gegaan met het CDA en de
bejaarden? Zijdervelds diagnose is simpel: de no-
nonsens politiek van het CDA is te zakelijk, te in
gewikkeld en zonder sociaal gevoel gebracht. Dat
komt volgens de hoogleraar door de r
de politieke top van het CDA. Dat zijn technocra
ten, die beter kunnen worden ingeruild voor poli
tici met meer gevoel voor symboliek.
Met een tikkie meelij: „Het is een ellendige job
om nu regeringspartij te zijn. Met die voortduren
de werkloosheid. De impopulaire maatregelen
die je moet nemen". Op zichzelf is het allemaal
niet zo erg wat werd en wordt voorgesteld, aldus
Zijderveld, „maar het is wel erg onhandig ge
bracht. De symbolische waarde van de AOW,
voor de CDA-achterban een hoeksteen van de
verzorgingsstaat, is onderschat".
Voor de bejaarden is het CDA 'hun' partij, zoals
de PvdA dat was voor de WAO'ers. „Een politicus
van CDA-huize moet extra voorzichtig zijn met
zo'n onderdeel. En uitgerekend op dat punt wor
den publiekelijk wat gevoelloze en zakelijke tek
sten geroepen. Dat is toch van een verbijsterende
grofheid." Het CDA heeft zich klaarblijkelijk niet
afgevraagd of het zich dat politiek gezien wel kon
permitteren, aldus Zijderveld. „Brinkman meent
heel serieus dat de harde lijn nodig is om de ver
zorgingsstaat overeind te houden, maar met het
AOW-plan is een zenuw geraakt in een tijd waar
in de politiek geen krediet meer heeft."
Den Haag, meent Zijderveld, leeft in een wereld
vol abstracties en macroprocessen en weet die
onvoldoende te vertalen naar de realiteit van alle
dag. Dat geldt ook omgekeerd. ,,Ik denk dat de
veranderingen in de maatschappij de politiek zo
abstract en complex hebben gemaakt, dat de
band met het leven van alledag niet meer te trek
ken is voor de burger."
Die ontwikkeling heeft volgens Zijderveld ook ge
volgen voor het politieke leiderschap. Den Haag
kent vooral technocraten, mensen met een enor
me dossierkennis. „Mensen met wie je het niet
eens of oneens kunt zijn, je valt er gewoon bij in
slaap. Ze hebben zich laten inkapselen. Het is
deerniswekkend hoe ze met hun loodgieterstas
vol dossiers naar huis gaan in het weekeinde."
„Het volk zit niet op die technocraten te wachten:
ook hen lukt het immers niet de ingewikkelde
processen te beheersen Belangrijker is dat de po
litieke leider de vertaalslag maakt. De politiek
móet zich met macroproblemen bezighouden, en
die krijg je niet eenvoudiger. Maar om de essentie
van die ingewikkelde structuren in eenvoudige
heldere taal over te brengen, daar is virtuositeit
voor nodig. En humor."
Dergelijke bedreven mensen zijn volgens Zijder
veld niet in de politieke top te vinden, bij geen
van de partijen overigens. „Wat we nodig nebben,
zijn mensen die de grote lijnen aangeven en vast
houden." Mensen die inspireren en gevoel voor
symboliek hebben. Mensen als Van Agt, Den Uyl,
Wiegel. „Die vind je niet meer in de Haagse poli
tiek. En die rekening krijgen we nu gepresen
teerd. Hirsch Ballin zou het kunnen hebben,
maar die komt niet goed over, net als Bolkestein
(WD) overigens. Van Mierlo is wel aansprekend,
maar heeft geen oorspronkelijke ideeën."
Dat pleidooi voor generalisten, zal niet iedereen
aanspreken, erkent Zijderveld. Het zou ook een
cultuuromslag in de partijen betekenen. „Giste
ren heb ik gesproken op een managementbijeen
komst. Daar heb ik hetzelfde gezegd over het be
drijfsleven. Maar daar kreeg ik ook niet bij ieder
een de handen op elkaar."
