Catherina zorgt voor rillingen Vrolijk Concordia Cultuur& Kunst Brons boeit Spetterend absurd showorkest Mooi maar lang Made in Leiden Middelmaat in Nacht van Poëzie Theater Pepijn voorlopig open Nieuwe opera Den Haag MAANDAG 14 MAART 1994 Talensprijs voor Zwarts De Amsterdammer Karei Zwans (85) heeft met zijn schilderij 'Trauma' de amateurschilderprijs Het Talens Palet ge wonnen. De prijs is hem vrijdag in Amersfoon uitgereikt. Zwarts is aangesloten bij de Amsterdamse Zondagschilders. Er waren vijfduizend inzenders, die een schilderij moesten maken dat ge ïnspireerd was op een tekstfragment uit de roman De Tweeling van Tessa de Loo. De prijsuitreiking gold tevens als de opening van een tentoonstelling van de door de jury geselecteerde twee honderd werken in de Elleboogkerk van hel Museum Flehite in Amersfoort. Topopleiding bij twee conservatoria den haag Alleen het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en het Sweelinck-conservatorium in Amsterdam moeten een twee- de-fase-opleiding krijgen voor grote muzikale talenten. Over vier jaar moet worden bezien of een of meer van de overige tien con servatoria zo'n vervolgopleiding moeten krijgen. Dat staat in een advies van de Raad voor de Kunst aan staatssecretaris Cohen van onderwijs. De raad is bang dat als er ook nog tweede-fase- opleidingen aan conservatoria in de regio worden toegekend, dat ertoe kan leiden dat de andere muziekhogescholen het risico lopen op den duur met sluiting te worden bedreigd. Geen extra geld Stadsschouwburg Amsterdam De Stadsschouwburg in Amsterdam wordt finan cieel niet schadeloos gesteld voor het vertrek van Toneelgroep Amsterdam (TGA). De schouwburg zal het moeten doen met twee extra produkties die TGA bereid is in het seizoen 1995 en 1996 nog in het theater te spelen. Volgens wethouder E. Bakker (cultuur), kunnen de financiële- en programmerings problemen voor de Schouwburg hierdoor beperkt blijven. De wethouder negeert hiermee het advies van de Amsterdamse Kunstraad. Die stelde voor de opbrengsten aan kale zaalhuur te vergoeden, die uitblijven na het vertrek van TGA. De toneelgroep verruilt ko mend seizoen de Stadsschouwburg voor het voormalige Trans formatorhuis van de Westergasfabriek. T-Bone aangeklaagd wegens moord los angeles De rapper T-Bone uit Los Angeles is donderdag aangeklaagd wegens moord. T-Bone. bekend uit de begelei dingsgroep van Ice Cube en lid van de formatie Da Lench Mob, moet zich verantwoorden wegens een schietpartij medio februa ri bij een bowlingcentrum in Los Angeles. Hij kreeg daar woor den met twee bezoekers en zou buiten in een steeg een van hen hebben doodgeschoten en de andere verwond. Een andere Amerikaanse rapper. Tupac Shakur, is tot twee weken cel ver oordeeld wegens mishandeling van een voormalige werkgever. Nemesis quartet wint jazzconcours Leeuwarden Het Nemesis Quartet uit Hilversum heeft zaterdag middag in Leeuwarden het VPRO-concours op het Middelsee Jazztreffen gewonnen. De formatie bestaat uit llja Reijngoud (trombone). Tom Beek (tenorsax), Mark Haanstra (basgitaar) en Chander Sardjoe (drums), allen student aan het Hilversums con servatorium. Het kwartet kreeg een prijs van 5000 en mag op treden op het North Sea Jazz Festival. De drummer kreeg boven dien de solistenprijs van f 500. Het VPRO-concours is het enige voor moderne jazz in ons land. Van Aken wint Deutekomconcours enschede» De tenor Frank van Aken uit Den Haag heeft zater dagavond in het muziekcentrum van Enschede het vierde Cristi- na Deutekom Concours gewonnen. Van de andere twee finalis ten werd de bas Nanco de Vries tweede en eindigde de bariton Geert Smits als derde. De kwaliteitsverschillen tussen de drie zangers waren volgens de jury miniem. Cristina Deutekom reik te de prijzen uit. De drie finalisten worden financieel in staat ge steld om hun zangstudie te vervolgen bij een internationaal hoog aangeschreven operahuis of pedagoog. In totaal is daar voor 35.000 gulden beschikbaar. De winnaar wordt bovendien een rol aangeboden in de Nationale Reisopera. recensie li dy van der spek Concert door jong Concordia en de senio ren van Concordia Dirigenten Guus Geu- In de pauze van het Concordia- -concert praat ik met Jeffry, die op het balkon als een jonge hond heen en weer draaft. Acht jaar is hij en hij is een van de jongste junioren. Jeffry speelt, of liever gezegd slaat de bekkens tegen elkaar en dan liefst op de juiste tijd en in de juiste maat. Met de witte zijden sjawltjes keurig geknoopt onder de kin, hun donkerblauwe uniform, zijn alle muzikantjes (meisjes incluis) echte gentlemen in de dop. De non-stop show van de 20 jaar jonge junioren is zeker niet vlekkeloos, maar vlotvrolijk en ontspannen. 'Swinging in the rain', 'Caisson' en 'Big Spencer' knallen er onder de pittige lei ding van Jan Buis spetterend uit. De tambours scoren hoog; voöral bij 'de stokkenshow' wordt de zaal enthousiast. Hartveroverend zijn de zeven majorettes. Zij stelen de show in hun glimmende blauwe pakjes en wit veren hoofddeksels. Knappe goocheltrucjes met de batons en flitsende ritmische bewegingen volgen elkaar rad op. waarop de senioren vanaf het balkon een 'lang zal ze le ven' aanheffen. Het hele senio renorkest daalt af om het jonge volkje een enorme taart met twintig kaarsjes aan te bieden. Na de pauze tonen de 'oud jes' wat er van komt als je vroeg begint met musiceren. De klank van dit Concordia is vitaal en vormt steeds een eenheid. Voor zo'n groot orkest is het geen probleem om eens goed uit te pakken. Maar Concordia is ook in staat om fluisterzacht een pianissimo te produceren of dat nu gebeurt in een ouwe trouwe als 'Thunderbirds' of in de splinternieuwe sound 'Jurassic Park', swingend gedirigeerd door Guus Geuzenbroek. Niet voor niets sleepte Concordia af gelopen november weer twee eerste prijzen in de wacht in het Noordhollandse plaatsje 't Zand. Overrompelend aanbod op die European Fine Art Fair in Maastricht: Een blik op de parkeerplaatsen zaterdagmorgen bij het Mecc in Maastricht zegt al genoeg. Vanaf de eerste mi nuut mag The European Fine Art Fair (Tefaf) zich ver heugen in de warme belangstelling van kunstliefhebbers uit alle windstreken. Begrijpelijk, want op de beurs, die tot en met 20 maart duurt, is het neusje van de zalm te bezichtigen van de internationale kunst- en antiekmarkt. maastricht roel wiche Een beetje kaartlezen is trou wens nooit weg als men van plan is Tefaf te bezoeken. Zon der plattegrond dwaalt men ho peloos rond op de 17.500 vier kante meters kunstgenot, die de beurs te bieden heeft. Ruim 150 stands, verdeeld over zeven ca tegorieën kunst, staan opgesteld in de enorme hal van het Mecc. De echte kunstliefhebber trekt dan ook gerust een hele dag uit voor een rondje Tefaf en dan zal hij waarschijnlijk de helft nog niet gezien hebben. Het aanbod is immers zonder overdrijving overrompelend. Neem bijvoorbeeld juweliers gigant Gianmaria Buccelati, die een strategisch bijzonder gun stige plek heeft veroverd, vlakbij de bezoekersingang. Samen met drie andere topjuweliers vormt de firma uit Milaan La Haute Joaillerie du Monde. „Hoewel de beurs pas begon nen is, hebben we toch al aardig wat zilverwerk en juwelen ver kocht", zegt een tevreden Ma- rie-Claire van Gelder die na mens Buccelati de honneurs „Maar het draait louter om de verkoop. We willen ook onze naamsbekend heid vergroten. Deze beurs is daar uiteraard zeer geschikt voor. want de hele kunst- en antiekhandel loopt hier rond". Of ze nog een aardig cadeautje in de aanbieding heeft? Zonder aarzelen wijst ze naar een kleine vitrine in de hoek, waarin een 2,44 karaats diamanten broche ligt te pronken. „Uniek in zijn soort", zegt ze trots. „De enige ter wereld in deze kleuren. Voor 615.000 dollar te koop". Zoveel geld hebben we toe vallig niet bij ons. Misschien zijn de prijzen twintig meter verderop wat vriendelijker bij Royal-Athena Galleries, gespe cialiseerd in Romeinse. Griekse en Egyptische kunst. Met 6750 gulden voor een amphora-pot uit de zesde eeuw voor Christus kunnen we in ieder geval leven. „We verwachten een goede ver koop van deze beurs", zegt di recteur Jerome Eisenberg. „Vo rig jaar stonden we hier voor de eerste keer en toen waren de re sultaten prima. Waarom zou het dit jaar dan minder zijn?" Op de vraag hoeveel hij vorig jaar dan in het kluisje kreeg, re ageert hij terughoudend. „Ik Toppers uit de Hermitage in Maastricht. Links een vilten zwaan uit de vijfde eeuw voor Christus die dankzij het koude klimaat in Siberië intact is gebleven. Van Frans Hals is het 'Portret van een man' uit circa 1643 noem nooit bedragen. Je moet nu eenmaal niet teveel in je keuken laten kijken." Priemende blik De winst van Eisenberg stelt on getwijfeld niets voor vergeleken bij de financiële waarde van de zestig kunstwerken uit de Her mitage die het hoogtepunt van Tefaf vormen. Alleen al de en tree van de legendarische tsa ren-collectie bezorgt je de rillin- Dans/Show Orkest met programma 'Glo rious Surrender'. Gezien 12/3, Leidse Schouwburg. Het Groot Niet Te Vermijden Dans/Show Orkest. Wanneer je als band zo'n naam draagt, moet je wel iets in je mars heb ben. Maar je kunt het ook om draaien. Wanneer je als trouw bezoeker van de schouwburg zo'n naam aangekondigd ziet staan, word je op z'n minst nieuwsgierig over wat dat dan wel kan zijn. Ook het program maboekje laat je in het onge- wissè over de aard van de show. 'Een onweerstaanbare feest band' zo wordt vermeld. 'Vijf vlotte heren uit Rotterdam'. Daar kun je nog steeds alle kanten mee op. Aan het eind van de avond wordt het duide lijk: dit is niet te beschrijven. Deze show moet je zien, horen en meebeleven. Het is geen concert, maar ook geen cabaret. De muziek is geen pop. geen klassiek of jazz. maar net iets er tussenin. Humor speelt een be langrijke rol, muziek voert de boventoon. Alles wat er op het podium gebeurt heeft een on dertoon van absurditeit. Maar boven alles staat de kwaliteit: er wordt een buitengewoon spet terende show neergezet met veel vaart en afwisseling. Werkelijk alle muzikale gen res passeren de revue. Het ope ningsstuk, een nummer van megaster Prince, zorgt voor veel vuurwerk. Een belachelijke sterfscène knipoogt naar de opera. Een franse chanson, een duitse Schlager, maar ook een onvervalste klompendans zor gen voor de nodige hilariteit hij het publiek. Een heus 'modern klassiek' stuk wordt direct ge volgd door een echte carnavals kraker. Twee Turkse liederen missen hun grappige uitwerking Door deze afwisseling blijft de voorstelling boeiend van het be gin tot het eind. Muzikale hoog standjes blijven achterwege. l3e muziek pur sang komt ook niet op de eerste plaats. Het gaat om de combinatie van tekst, bewe ging en muziek. Die drie-een heid is subliem aan elkaar ge smeed en vervolgens gesitueerd in allerlei vormen van volkomen idioterie. recensie susanne lammers Concert: Made in Leiden Gehoord: -12/3 De Waag, Leiden Made in Leiden is, ook al zeg gen de organisatoren misschien iets anders, een muziek-mara thon. Een langdurige happe ning, waarbij de contrastwer king de kracht maar ook de zwakte is. Twintig composities waren gepland, uitgevoerd door een veelvoud van performers. Uiteindelijk werden er achttien in stijl en kwaliteit uiteenlopen de stukken gespeeld. Dat dat toch allemaal in één avond op één podium kwam, lag aan het wachtwoord: Leids. Maar denk niet dat er slechts Leidse mu ziek door Leidse muzikanten te horen was: Leids blijkt een weids begrip. Er was een trio uit Parijs, er was een compositie van een in Engeland levende Spanjaard te horen, er was een Chileense gitarist in een Caraï- bisch swingende band en men zong slechts in het Engels en Frans. Bij zo'n overzicht van vormen en stijlen steekt de neiging tot turven onvermijdelijk de kop op. Waarom kreeg de moderne klassieke muziek zoveel meer ruimte geboden dan de moder ne lichte muziek? Zijn er zoveel meer mensen in Leiden bezig met het zwaardere werk? Nee. dunkt me, want veel klassieks had stiekem voor de gelegen heid een Leidse identiteit aan genomen. En vanwaar die voor liefde voor saxofoons bij Made in loeiden? Dat ligt bij het lichte genre, dat variëerde van solide zeventiger jaren rock, jazz-rock en flower-power tot pop-ballads en Afro-antilliaans, meer voor de hand dan bij het serieuze. Bij pop is de honderjarige saxofoon heel nuttig voor swingende ac centen en bij klassiek leidt dat tot fantastische kleuren. Erg bijzonder waren de arran gementen van dansen van de leidse componist Comelis Schuyt (1559? - 1616?). Tegen de stroom van de authentieke uitvoeringspraktijken in vertolkt door een saxofoon-sextet met een schitterend resultaat: een schattig dansje beschikt over onvermoede krachten. Speciale vermelding verdient ook het werk van Volker Blumenthaler en Burkhardt Söll. Geestig, emotioneel of hyperrealistisch, maar altijd boeiend. De avond was alleen te vol. Drie uur ingespannen luisteren, dat brengt vrijwel geen mens op. Afgezien van het oponthoud bij het changeren, vraagt ook het omschakelen van zwaar ver sterkte bands naar ingetogen trio's veel van de concentratie van het publiek. En dat loopt onafwendbaar terug naarmate de avond vordert. Het was een lange, mooie avond. Bepaald door eigentijd se, deels Leidse stukken van klassiek signatuur, waarbij het lichte genre als luchtig tussen doortje fungeerde. Echt iets voor een festival. recensie monica schiks Concert door Vocalei o I v Anne Postma. i organist Aart de Op het eerste gezicht is de rui me Hartebrugkerk niet de meest gepaste omgeving voor een klein gemengd koor als Vo- calei. Maar misschien heeft de kerk met zijn akoestiek ditmaal juist wel meegewerkt aan het welslagen van dit onderhou dende concert. Nooit klonk het koor iel.'de zangers vulden de gehele ruimte met hun enthou siaste optreden. Anne Postma die met verve en toch beheerst het koor naar haar hand zette, had het plezier in het zingen al benadrukt in haar welkoms woord. Na een introductie van de zes tiende eeuwse Leidse organist Cornelis Schuyt volgde een af wisselend en boeiend program ma met meerstemmige a capel- la koorzang en met de zacht- zoete en soms verrassend hel- gen op het lijf. Vanaf twee le vensgrote schilderijen, toege schreven aan de Franse schilder Jean-Marc Nattier, werpen Pe ter de Grote en zijn tweede vrouw Catharina I een priemen de blik op de argeloze bezoe kers. Die mogen zich even later vergapen aan een aantal unieke kunstschatten, die voor het eerst buiten het beroemde Rus sische museum tentoongesteld worden. Een kristallen olielamp uit Irak, tapijten uit het oude Perzië, Byzantijnse ivoren beeldjes, schilderijen van be kende Nederlandse meesters en nog meer van al dat moois. Kunst om bij te likkebaarden. De cheques mogen bij de Her mitage-collectie keurig in de beurs blijven. Geen enkel kunst werk uit St.Petersburg is te koop. Wel kunnen op de rest van de beurs 'inkopen' worden gedaan. recensie li dy v Zo komisch onsamenhangend als Willem Brons zijn woorden formuleert als hij het uit te voe ren werk uitlegt, zo doordacht en zorgvuldig wordt hij zodra hij de handen op de toetsen lest Brons maakt nooit liwsati zelfs niet in de hevigste emoties. Zijn uitbarstingen zijn altijd be heerst, zijn piano is delicaat en zuiver. In de lange Fantasie So nate in G van Schubert boeit Brons van het mysterieuze mol- to moderato cantabile tot in het schokkende allegretto. Opvallend was het gedoseerde, maar veelvuldige pedaalgebruik in de prelude en fuga in fis van J.S. Bach. De zangerige prelude kreeg hierdoor een zweempje (avant la lettre) romantiek en de fuga werd onder Brons' handen een sierlijk fragile, maar helder gestructureerd bouwsel. Brons is hoorbaar verweven met Beethovens' Sonate opus i ïo in As. DU werk In vlei delen waarin de componist zeer per soonlijke gevoelens prijsgeeft, stelt hoge technische eisen. In tegenstelling tot de licht bevin delijke interpretatie van Bach's prelude speelde Brons deze so nate zonder enige valse roman tiek of pathos. Ingetogen, in vol- k'dige overgave aan de meesier toont hij de dramatiek en de wanhoop, de berusting en zelfs de vreugde in deze imponeren de sonate. utrecht inge v erk het voetlicht brengen, dat det alle dichter: m. Hij zat in de gedichten van voor 35 gulden dichters treden Hun eigen w kunnen lang kan het. Hij was er wel. zaterdag op de Nacht de Poëzie in het Utrechtse muziekcentrum denburg, maar niet op het podii wandelgangen gekalligrafeerde zichzelf te verkopen. Ze gingen per stuk van de hand. „De goeie niet op vanavond", stelde Rawie achter de scher men ironisch vast. Ja, daar bedoelde hij inder daad zichzelf mee. Om vol zelfspot toe te voegen: „Het valt niet mee. als je zo ijdel bent als ik." 'Steeds sneller vergeten I wat ook alweer' decla meert dichter Martin Reints. Ja, wat ook alweer. Het begint na een paar uur allemaal wel erg veel op elkaar te lijken. De plechtige toon, de soms on toegankelijke verzen. Maar de zaal luistert devoot. Martin Veltman krijgt een aandachtig gehoor voor zijn heldere, ingetogen poëzie. Na hem beklimt de onbetwiste ster van de avond het katheder: Gerrit Komrij. Hij hoeft maar met duistere blik de zaal rond te schouwen, of hij oogst een enthou- applaus. In Komrij s poëzie, geestig, .elluidend, heeft het leven een heel wa aangenaam aanzien dan bij Veltmai ind des doods tussen ieder t de kille door. Bij Komrij Of hilarisch lifigcn op elk, e(fel ook de liefde bitter en gedoemd, smerigheid, zoals in 'Liefde': 'Ze r, schurft op exceem. Je hoort de chilfers knappen. Roos stuift op. Hun schedels glimmen als een diadeem. Ze liefkoost teder zijn gezwollen krop.' 'Dan gaan zijn sleetse lende nen tekeer. Het is een machtig knarsen. Het ge- sop Van kwijl en etter kent geen einde meer. Zij kotst. Gods wonder in een notedop'. Komrij, een waarachtig voordrachtskunstenaar, windt de zaal om de vinger. Zo'n extra heb je als luisteraar nodig, anders kun je beter thuis in je luie stoel gedichten gaan zitten lezen. Maar die extra's waren er zaterdag te weinig. Ook al deed de Utrechtse dichteres Titi Zaadnoordijk tegen twee uur 's nachts nog zo haar best door haar groenlederen jurkje uit te trekken. Het mocht niet meer baten. Middelmaat en matheid bleven troef. Het met sluiting bedreigde Haagse Theater Pepijn blijft voorlopig open. De benefiet- voorstelling van Paul van Vliet en Youp van 't Hek voor het be houd van het vestzaktheater heeft gisteravond voldoende geld opgeleverd om het in het komende jaar draaiende te hou den. Bij een goed vervolg van de actie is er hoop dat het voortbe staan van Pepijn voor de ko mende twee a drie jaar kan wor den gegarandeerd, aldus be stuurslid Fred Hugas. De uitverkochte benefietvoor- stelling, waarvoor een toegang-, prijs van honderd gulden moest worden betaald, leverde voor hel theatei rond 90.000 gulden op. Het Pepijn-bestuur wil van de benefiet een traditie maken, bijvoorbeeld eens in de twee jaar. met steeds andere arties ten. Daarnaast wordt de actie „Honderd maal duizend" voort gezet. Die beoogt bedrijven er voor te interesseren Pepijn vijf jaar lang met duizend gulden per ja toe dat spot Tot enkele tientallen Opvallend veel aandacht is besteed aan de belichting op het podium. Dit bepaalt een be langrijk deel van de kwaliteit van de show. Steeds op de juiste momenten zijn er prachtige kleurwisselingen, rookwolken of vuurwerkeffecten. Met een in getogen vertolking van het nummer 'Lite Again' neemt het vijftal afscheid van een overvol le zaal. Twee avonden een to taal uitverkochte Leidse Schouwburg is een terechte waardering voor dit glorieuze showorkest. Onderhoudend concert Vocalei muziek dere (Nachtegaaltje van van Eyck) houtklank van de blok fluiten. De pauze was-er om te bekomen van 'Rejoice in the I.amb' voor koor en orgel van Benjamin Britten, het hoogte punt van dit concert. Zeker geen gemakkelijke opgave voor een amateurkoor. dat was hier en daar ook wel eens te horen in snellere passages, maar met durf en flair traden koor en or ganist hun gehoor tegemoet. Aart de Kort leefde zich met veel fantasie uit op de virtuose orgel- partij van deze festivalcantate. Zijn bedrevenheid met de ro mantische registers van het Maarschalkerweerd-orgel was tevoren al gebleken in de wer ken van Hendrik Andriessen. Voordat koor en QuatreBois eindigden met (opnieuw) zes tiende eeuws repertoire klonken eigenlijk de echte uitsmijters: drie geestige vogelliederen van twintigste eeuwse Nederlandse componisten als Albert de Klerk en Alphons Diepenbrock. Hier zong het koor dat het een lieve lust was. hier was sprake van 'louter zingensweelde'. den haag Zo moet de nieuwe opera eruit gaan planken moeten Haagse. Nederlandse en buiten zien in Den Haag. Architecten Onno Greiner en landse gezelschappen komen te staan. De ge- Martien van Goor maakten deze schets van het ge- meente heeft de studie in ontvangst genomen en bouw dat aan het Spui moet verrijzen. De opera is gaat nu op haar beurt bestuderen of het plan fi- een initiatief van Carel Birnie, de voormalig zake- nancieel haalbaar is. iuuwratk lijk leider van het Nederlands Danstheater. Op de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 11