v
Nederland
gaat uit de
b, A
Verjaardag van tulp in hele land gevierd
Toerisme
Campagne tegen
bollenteelt
Holland-promotie
via creditcard
ANWB-gidsen
camping en hotel
Computermuseum
in Barneveld
ZATERDAG 12 MAART 1994
25
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
REISBERICHTEN
Modelspoorbeurs
Gebouw De Flint in Amersfoort in na elf
jaar uitgerangeerd als onderdak voor de
0 grootste modelspoorruilbeurs van West-Eu
ropa. Geplaagd door parkeerproblemen en
ruimtegebrek besloten de organisatoren de
,-jkd beurs te verplaatsen naar het Ffome Trade
Center in Nieuwegein. Daar bezetten hon
den derden verzamelaars vandaag. 12 maart.
mff voor de eerste keer de meer dan 500 be-
me schikbare tafels. De beurs biedt historisch
en recent materiaal in diverse schaalgroot-
1 ten. toebehoren, onderdelen, literatuur,
irt elektronica en miniatuurauto's. Het Home
Trade Center staat vlakbij de afrit Nieuwe
gein van de A2/A12. Openbaar vervoer,
vanaf Utrecht CS richting
Nieuwegein/IJsselstein.
Info: 03402 - 43 642 of 080 - 44 44 12-
Dinosaurussen
Na de redelijk bescheiden expositie in het
museum van Schokland, toont nu ook het
Museon in Den Haagde nep-dinosaurus-
sen die werden gebruikt voor de film Juras
sic Park. Naast de mastodantcn. die van 30
april tot 31 juli zijn te bewonderen, zullen
er in het Museon tevens dino-overblijfselen
worden geëxposeerd. Niet eerder in Neder
land te zien. waren dinosaurusbotten, -eie
ren. -huid en -voetsporen. Verder video
clips. film-rekwisieten en een mogelijkheid
om een spannende tocht te maken door Ju
rassic Park.
Info: Museon in Den Haag, telefoon 070 -
338 13 38.
Vlaanderen
In alle ANWB-bureau's kan sinds kort de
brochure 'Vlaanderen Vakantieland' wor
den afgehaald. De folder telt 263 verschil
lende vakantie-arrangementen. Het gaat
hier vooral om korte vakanties en weekends
in zowel historische steden (Antwerpen.
Brussel. Gent, Brugge. Ieperen dergelijke)
als op het platte land en langs de kust. Ook
kan er worden gekozen voor een thema
tripje zoals een driedaags bierseminarie fh
Brugge en meerdere wandel- en fietsarran-
gementen. De brochure kan voorts worden
besteld bij het Belgisch Verkeersbureau,
Heerengracht 435,1017 BR Amsterdam, te
lefoon 020 - 624 59 53.
Attractieparken-pas
Onder de naam 'Parkenpas' wordt een pas-
scpartout uitgegeven waarmee meerdere
r I attractieparken in Noord-Nederland kun
nen worden bezocht. De kaart, die 29,95
kost, verschijnt in april en is geldig voor
Monumentendorp Orvelte, Verkeerspark
Assen, Aards Paradijs in Barger-Compas-
cum (voorheen Nationaal Veenpark), Mini
atuurpark Appelscha, Planetron in Dwinge-
lo en Duinen Zathe in Appelscha. Met de
'Parkenpas', verkrijgbaar bij de meeste
WA -kantoren, kunnen vier van de zes deel
nemende attracties worden bezocht.
Jeugdzeilkampen
)ok dit jaar organiseert de stichting Jeugd
zeilkampen Oegstgeest in augustus een
Ilink aantal zeilvakanties voor jongeren van
13 lot en met 16 jaar. Er is keuze uit onder
meer een weekje Langeraarse Plassen (255
gulden) en een weekje Sneekermeer (355
gulden). Voor de leeftijdsklasse 17 jaar en
ouder zijn er Waddenzeetochten met de
Pollux, een oude zeiltjalk (355 gulden).
Info: Jeugdzeilkampen Oegstgeest, tele
foon 071 - 175 467.
jof New York marathon
|an Doets. ook wel bekend als mr. America
Number One, heeft zich op de sportieve va
kantie gestort. Eerste object: de marathon
jAll van New York op zondag 6 november. De
551 beroemdste hardloopwedstrijd ter wereld
wordt dit jaar voor de 25ste keer gehouden
en Doets organiseert er verschillende reizen
naar toe. Dc goedkoopste is de zesdaagse
trip I inclusief startbewijs) voor 1625 gulden.
Maar dan moet er wel in Washington of De
troit worden overgestapt. Een omweg van
een uur of drie.
Info: Jan Doets in Heerhugowaard, tele-
K foon 02207 - 5 33 33.
Modelspoor ruilbeurs
Op zondag 13 maart, wordt in 'De Moriaan'
in Wijk aan Zee een ruilbeurs gehouden
voor liefhebbers van hèt modelspoor. Veel
'scenery' (huisjes, boompjes, beestjes),
maar ook modellen uit lang vervolgen tij
den zullen ter ruiling worden aangeboden.
Openingstijden van 10.00 tot 15.00 uur.
Evenementen fleuren vierhonderdste verjaardag van de tulp op
De tulp is jarig. Precies vier eeuwen geleden
staken de eerste bolbloemen in Leiden hun
kopje boven de grond. Om dat te vieren
heeft het Nederlands Bureau voor Toerisme
(NBT). samen met het Internationaal
Bloembollen Centrum, een onafzienbare
reeks activiteiten, festiviteiten en tentoon
stellingen aangezwengeld. Uiteraard ver
meldt het programma de onvermijdelijke
tulpenwandelingen, tulpenfietstochten en
tulpenrondvaarten. Maar er worden ook
kunstexposities, bloemententoonstellingen
en bloemencorso's georganiseerd. Attrac
tieparken, botanische tuinen, hotels en
touroperators laten zich evenmin onbe
tuigd.
Enkele maanden geleden reeds werd een
bescheiden begin gemaakt. Maar als op 24
maart de Keukenhof opengaat barst het ju
bileumfeest pas echt los. Hoogtepunt en te
vens slotakkoord van de manifestatie
'Tulp 400' is een grote tentoonstelling
van 7 oktober tot en met 6 november
in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.
Naast 250 kunstvoorwerpen zullen j|
er tienduizenden bloeiende tulpen
te zien zijn; een unicum buiten het
traditionele bloeiseizoen. Om dat
voor elkaar te krijgen wordt de
groei van de bollen simpelweg ver
traagd door ze in de ijskast te zetten.
Kitsch
Niet alleen kwekers zijn vinding
rijk. Ook de vaderlandse
souvenir-handel pro
beert munt uit het
Tulpenjaar te slaan.
Op een beetje
kitsch meer of
minder wordt
niet gekeken. Zo
kunnen liefheb
bers zich pantoffels
aanschaffen in de
vorm van langharige
klompen met tulp
motief. Verder zijn er
opblaastulpen, tul
pen-schemerlampjes,
nageaapt Delfts blauw
en scheepsladingen
andere Taiwanese
prullaria. De inventivi
teit gaat ver. Voor
gen misschien zelfs
zet een restaurant
tulpebollen op het n
ant op het voer dat talloze Nederlan
ders in de hongerwinter zo zwaar op de
maag lag.
Als drs. Viola de Jong de catalogi van de
souvenirhandel doorbladert, breekt op haar
gezicht een vage glimlach door. Maar zij
onthoudt zich van commentaar. De pro
jectleidster van de campagne 'Tulp 400'
kan eigenlijk niet anders, want ook haar ei
gen NBT gaat enthousiast de boer op
'merchandising artikelen', zoals daar zijn:
kartonnen tulpen, tulpenspeldjes, tulpenvi
deo. tulpenboeken, tulpenplakplaatjes, tul
penmagneetjes voor-op-de-koelkast, tul
pensjaaltjes. tulppressepapiers, en para
plu's met tulpenhandvat, de zogeheten tu-
liplu's.
Epicentrum
In dc werkkamer van De Jong, in het NBT-
hoofdkantoor in Leidschendam, slingeren
een paar goedgelukte tulpensouvenirs
rond. Maar een levende bloem valt er in dat
epicentrum van 'Tulp 400' niet te ontdek
ken. Wel een houten kopie van een termi
nale tulp die achteloos in de bloempot van
een naar water snakkende plant is gesto
ken. En overal affiches. Een ervan is groot
genoeg om een studentenkamertje mee te
behangen 'LEIDEN TULIP TOWN'
schreeuwt het opschrift in kapitale letters.
En dat klopt. Want het was immers in de
Leidse Hortus Botanicus dat de kruidkundi
ge Carolus Clusius vier eeuwen geleden de
eerste tulpen pootte.
Clusius bemachtigde zijn tulpebolletjes in
Turkije. In Nederland viel de allochtone
bloem in goede aarde. In de eerste helft van
de 17e eeuw was de tulp zelfs zo gewild, dat
er astronomische bedragen voor werden
betaald Die gekte ging de geschiede
nis in als de tulpomania. Op
het hoogtepunt er-
i 1637,
drie bollen van de 'Semper Augustus'
30.000 gulden worden neergeteld. Ter ver
gelijking: een Amsterdams grachtenpand
kostte in die tijd 10.000 gulden. De tulpo
manie is onderwerp van twee tentoonstel
lingen: in het Frans Halsmuseum in Haar
lem (24 maan tot en met 23 mei) en muse
um 'Dit is Bethlehem" in Gorinchem (t/m
17 april).
Tegenwoordig produceert ons land zo'n
twee miljard bollen per jaar. I let merendeel
gaat de grens over. Waarde: 1.8 miljard gul
den. De tulp groeide ook uit tot het boeg
beeld van het Holland-imago in het buiten
land. De Jong: „Als je in New York de straat
op gaat en je zegt 'Holland',
dan antwoordt men on
middellijk: Amsterdam
en Tulips." Dat ijzer-
sterke duo leverde ook
een we- reld-
hit op: 'Als de lente komt dan stuur ik jou
tulpen uit Amsterdam'. Al gebiedt de eer
lijkheid te melden dat die getoonzette Hol
land-promotie oorspronkelijk van Duitse
komaf is.
Oubollig
Met de tulp zit Nederland op rozen De bol-
bloem is een nationaal symbool. Toch haal
de uitgerekend het NBT het enkele jaren
geleden in z'n bol een wedstrijd uit te
schrijven die Nederland aan een nieuw 'uit
hangbord' moest helpen. Niks geen oubol
lige tulpen, molens en klompen om de toe
ristische zegeningen van ons land interna
tionaal te promoten. Een meer eigentijds
landmark moest er komen. Het NBT stond
daarbij zoiets voor ogen als de Eiffeltoren,
de Big Ben en Manneke Pis. Maar dat plan
netje verwelkte al snel.
Er komen in het bollenseizoen zo'n 600.000
toeristen naar Nederland, speciaal vanwege
de bollenvelden en de Keukenhof. Dat is
goed vooreen miljoen overnachtingen
per jaar. Bovendien: als de Keukenhof
de poorten opent, merken ze dat aan de
kassa van het Rijksmuseum in Amster
dam en aan de hotelbalies in
Noord- en Zuid-
HoDand.
Ook voor het
binnenlands
(dag)toerisme
is de tulp van
grote betekenis.
Elk jaar trekken
horden dagjes-
bloeiende bollen I loeveel
precies is niet bekend. De
Jong: „Voor Nederlanders
zijn tulpen, bloemenmark
ten en bloemenstalletjes
doodnormaal. Toch heeft de
tulp ook voor Nederlanders
een geweldige positieve uitstraling." Zij
heeft daar zo haar eigen verklaring voor.
„Tulpen zijn krengen om in een vaas te
zetten. Ze gaan alle kanten uithangen en
staan nooit zoals je wilt dat ze staan. Het
zijn eigenwijze bloemen. Nederlanders
zijn dat ook. Daarom heeft de tulp zo
iets eigens."
In het jubileumjaar van de tulp lanceren Natuur
en Milieu, Greenpeace en de Consumentenbond
een campagne tegen de bloemen- en bollenteelt.
Onder het motto 'Natuurlijk bloemen zonder gif
richten zij zich tegen het omvangrijke gebruik van
bestrijdingsmiddelen, kunstmest en energie in de
sierteelt. Volgens de drie organisaties heeft de
bloemen- en bollenteelt ernstige gevolgen voor
milieu, natuur en landschap. Viola de Jong en Wil
lem Buitelaar van het Nederlands Bureau voor
Toerisme zien de berichten over het gebruik van
gif niet als een smet op het verjaardagsfeestje. „De
bloemcnsector werkt er ontzettend hard aan
bloembollen zo schoon mogelijk te produceren.
Dat bereik je niet van de ene op de andere dag. Er
is veel onderzoek en tijd voor nodig. In vergelij
king met twee jaar geleden wordt er al veel minder
gif gebruikt."
De feestelijkheden in het kader
van 'Tulp 400' worden in het hele
land georganiseerd. Een greep:
Westfries Museum, Hoorn
Tot en met 31 mei een expositie
met onder meer schilderijen, te
keningen. tegels en knipsels die
de tulp als onderwerp hebben.
Verder naïeve schilderijen van de
Westfriese bollenvelden uit eigen
collectie.
Paleis Het Loo, Apeldoorn
Voorjaaarswandeling door de
bloeiende tuinen (veel bolbloe
men) en door het paleis waar zo
wel tulpen in speciale vazen als
kunstvoorwerpen met afbeeldin
gen van de jarige bloem te be
wonderen zijn.
Kwekerij Franz Roozen, Vogelen
zang
Tulpen- en Lenteshow met veel
oude tulpensoorten van 24 maart
tot en met 27 mei.
Hortus Bulborum, Limmen
Van 10 april tot 15 mei expositie
van eeuwenoude tulpenvarianten
die met uitsterven worden be
dreigd.
Het Nederlands Openluchtmuse
um, Arnhem
Wandelroute (van 1 april tot 15
mei) langs de veertig oudste, nog
verkrijgbare tulperassen die in
Nederland zijn gekweekt.
Beemster
Vanuit Alkmaar fiets-/autoroute
langs tulpenvelden en stolpboer
derijen in een van de best bewaar
de droogmakerijen van Neder
land. Route in de maanden april
en mei verkrijgbaar bij VW-Alk-
Breezand
Van 30 april tot en met 5 mei. mo-
zaïekdagen
Flevoland
Honderd kilometer lange, door de
VW uitgestippelde route in april
Haarlem
Iedere zaterdag om 10 uur vanaf
het VW-kantoor wandeling langs
de hofjes die in het voorjaar ge
kleurd zijn met tulpen. Verder tot
en met 30 september bootochten
(op aanvraag). In het Frans Hals
museum van 24 maart tot en met
23 mei objecten, schilderijen en
prenten over dc beruchte tulpo
manie in de zeventiende eeuw.
Steiger 7, Amsterdam
Bollentocht per boot en vervol
gens per bus langs de tulpenvel
den van Noord-Holland op 5,6 en
7 april. Vertrek om 10.00 uur vanaf
steiger 7 (NACO), achter het Cen
traal Station in Amsterdam
Kasteeltuin in Arcen
De Aardewerk- en Tegelfabriek
Koninklijke Tichelaar. Makkum
hestaat net als de tulp 400 jaar.
Dat wordt gevierd met exposities
van tegels met tulpmotieven in
onder andere de Kasteeltuinen in
Arcen. Tulpentegels zijn ook te
zien in het Nederlands Tegelmu
seum in Otterlo (2 april-30 juni).
Keukenhof, Lisse
Presentatie van onder meer oude
bolrassen en tulpen genoemd
naar leden van koningshuizen. In
Nederlands beroemdste bloe
mentuin zijn ook vijftig 'tulpen
schilderijen' te zien van onder
meer Jan Toorop en Claude Mo-
net (24 maart-23 mei).
Grote Kerk, Amsterdam
Tulpententoonstclling van 7 okto
ber tot 6 november. Slotstuk van
Tulp 400'. De bloemenshow
wordt verweven met een expositie
van schilderijen, keramische ob
jecten. tekeningen, handschriften,
boeken, wapens en kledingstuk
ken waarin de tulp centraal staat.
Het complete programma is te
vinden in het magazine Tulp 400
Revue', dat in dc loop van deze
maand en in september ver
schijnt. Gratis exemplaren zijn
onder meer te krijgen in de bi
bliotheken. Bij de WV's ligt een
foldertje met enkele hoogtepun
ten uit het feestprogramma. In
formatie over Tulp 400: 070-
3705240.
Vakanties in eigen land hebben in 1993
de daling van net aantal buitenlandse
toeristen goedgemaakt. Volgens schat
tingen van het Nederlands Bureau voor
Toerisme (NBT) kwamen er vorig jaar
zo'n 700.000 buitenlanders minder
naar Nederland dan een jaar eerder. De
bestedingen van de buitenlanders daal
den zodoende met ongeveer 200 mil
joen. Daar staan extra uitgaven van Ne
derlanders, op vakantie in eigen land,
van eveneens zo'n 200 miljoen tegen-
Volgens de schattingen van het NBT
besteedden buitenlandse toeristen vo
rig jaar voor 8.9 miljard in ons land.
Een jaar eerder was dat nog 9.1 miljard.
„Maar er waren vorig jaar ook geen
grote evenementen als de Floriade en
de Van Gogh-tentoonstelling", aldus J.
Coonen van Visa Cards. Bovendien
speelden liet slechte economische kli-
maat en de 'harde' gulden parten hij de
terugloop van het toerisme naar ons
land.
De algemeen directeur van het NBT,
mr. JAT. Comelissen, maakte vorige
week de laatste schatting van zijn bu
reau bekend bij het startschot van een
promotie-actie voor Nederland-vakan
tieland door dc Visa Card-organisatie.
In samenwerking met onder meer de
KLM en grote Amerikaanse reisbureaus
zal dc Visa-organisatie Nederland een
jaar lang als vakantieland gaan promo
ten in Europa, Amerika en Japan.
REISBOEKEN
Grote Geïllustreerde Gids België en Groot
Hertogdom Luxemburg. België is de laatste
jaren uitgegroeid tot een van de belangrijk
ste vakantiebestemmingen voor Nederlan
ders, die er 'eventjes' uit willen. Dit bijna
zeshonderd pagina's tellende boek had
daarom niet op een beter moment kunnen
uitkomen, 't Is perfect uitgevoerd: overzich
telijke layout, buitengewoon informatief en
zo goed als compleet. Sterretjes duiden toe
ristische toppers aan en uitroeptekens de
minder bekende bezienswaardigheden
waaraan de redactie verknocht raakte Die
laatste keuze is uiteraard nogal selectief en
over smaak valt veel te twisten. Maar mo
gen in de volgende druk ook de zinsbegoo
chelende plafonds van meester-stucwcrker
Jan Christiaan Hansche (Abdij van Park te
Heverlce) van zo'n uitroepteken worden
voorzien?
Uitgever hunton, prijs 84,50.
Thailand, Voordelig Reizen. Zoveelste
deeltje in reeks sober uitgevoerde werkjes
die vooral uitblinken door de enorme hoe
veelheid praktische informatie. Met dit
boekje in de hand. kom je door het hele
land. Telefoonnummers van apotheken,
prijzen van veerdiensten, openingstijden
van het toeristenpolitiebureau... Zo gek kan
je het niet bedenken of het staat er in. Hier
en daar wordt de tekst gelardeerd met per
soonlijke ontboezemingen van de schrijver
die met een Thaise is getrouwd. De platte
gronden zijn redelijk, de keuze van de foto's
is ietwat clichématig.
Uitgever Allert dc Lange, prijs f 34,50. In de
zelfde serie verscheen kortgeleden ook Egyp
te. Prijs f37,50.
Israël, Reishandboek. De serie 'Reishand-
boeken' is in de allereerste plaats opgezet
om de lezer zoveel mogelijk informatie te
verschaffen over het beschreven land. Daar
zijn de samenstellers tot nu toe voortreffe
lijk in geslaagd, die van Israël niet uitgezon
derd. De plattegronden zijn van een be
hoorlijke kwaliteit; de foto-reproduktie's
zoals gewoonlijk bij deze uitgever per
feet. I lelaas is de lay-out met de pagina no
de teksten nog steeds hopeloos ouderwets
en daardoor niet makkelijk leesbaar. Maar
daar wordt binnenkort wat aan gedaan, be
looft de uitgever.
Uitgever El mar, prijs f 34,50.
Bij alle ANWB-kantoren liggen sinds kort dc
nieuwe ANWB-accommodatiegidsen '94.
De serie hestaat uit twee dikke camping
gidsen (deel 1 verschaft informatie over
Scandinavië, Oost-Europa, Zwitserland,
Oostenrijk, Griekenland en Turkije; deel 2
over West-Europa, inclusief Frankrijk) en
vier hotelgidsen met meer dan vijfduizend
adressen in populaire Europese vakantie
landen. De campinggidscn kosten 24,95
(niet-leden betalen 3 gulden meer); de ho
telgidsen 18,50 19,95) of 16,95
18,50)
Het wereldje lijkt compleet, Computerf
reaks kunnen nu ook terecht in een eigen
museum. Een bescheiden depot in Barne
veld is omgetoverd in een heus museum,
dat vorige week zaterdag de deuren open
de. Daar worden niet alleen nieuwe en ou
de computers getoond, maar ook docu
mentatie, foto's, tekeningen en onderdelen.
De verzameling is nog lang niet compleet.
Met name uit de jaren '50 en '60 ontbreekt
nogal wat, omdat veel computers uit die
beginperiode op de schrootnoop beland
den.
