Synode in geweer tegen racisme
Kerk Samenleving
Dure opknapbeurt
WOENSDAG 9 MAART 1994
UIT DE KERKBLADEN Gereformeerden roepen plaatselijke kerken op tot duidelijke stellingname
Biddag (1)
In veel kerken wordt vandaag
aandacht besteed aan de
'biddag voor gewas, visserij
en arbeid', zoals de Katwijkse
dominee B.ll. Weegink het
omschrijft. „Deze van origine
Overijsselse 'bededag voor
de schepping en een gezc-
gend onderhoud' is bijna
landelijk ingevoerd op de
tweede woensdag van
maart", zo geeft hij een toe
lichting in de kerkbode 'Om
de Oude Kerk'. „Dan gaan
we in de kerken bezig met
zingevingsvragen voor mens,
samenleving en maatschap
pij. 1 let alledaagse, aardse en
tijdelijke komt op de biddag
voor God in eeuwigheids-
licht. Ook daarover hebben
we de verzoening in Christus
nodig. H.' is bar veel zorg in
de
eld
ctat we met onze ups en
downs' naar God in zijn huis
kunnen gaan. Komt u mee?"
Biddag (2)
Weegink is zelf voorgegaan
in de plaatselijke Pniëlkerk,
heel nadrukkelijk in een
morgendienst. „Het gaat om
bededagen in werktijd en
niet om weggeschoven bid
stonden op de (vrije) middag
of avond, als er toch niks an
ders is te doen. Het onder
werp van zo'n woensdag
kent breedte. 'Preken dat de
kluiten eraf vliegen', zou be
tekenen dat alleen tuinders
of agrariërs worden aange
sproken. Evenzeer kan het
niet telkens over dat bootje
en de visvangst gaan. Als ie
mand u vraagt of u iets aan
de 1 mei-viering doet, kunt u
naar de bid- en dankdag wij
zen. Tenslotte: de scholen,
die moeten we gaan vragen
zich bij deze diensten te la
ten betrekken."
Biddag (3)
Dominee R.W. van Mourik
uit Nieuwkoop constateert
dat de 'biddag voor het ge
was' als een curiositeit uit
het verleden zover uit de
leefsfeer raakt dat een kind
het onlangs verhaspelde tot
'de wasdag voor het gebid'.
„Toch heeft deze dienst niet
afgedaan", schrijft Van Mou
rik in het Kerkblad voor de
gemeenten van de ring Ter
Aar der Nederlandse Her
vormde Kerk. „Hoewel velen
het tegenwoordig wei gelo.
ven." Hij omschrijft de kerk
dienst op de biddag als 'een
belijden van de Gemeente,
dat wij ondanks ons tech
nisch kunnen volstrekt af
hankelijk zijn van de goede
wil van God, de Schepper en
Onderhouder van deze aar
de."
Columbarium
I let kerkhof van de parochie
St. Jan's Onthoofding in Zoe-
terwoude-Dorp krijgt een co
lumbarium. „Het woord
komt uit het latijn en wel van
Columbia, wat duif bete
kent", legt pastoor B. van dei-
Plas in het parochieblad uit.
„Wij kennen allemaal wel de
duiventil, een bouwwerk met
nissen erin, waarin de duiven
zich nestelen. Het aanzicht
van een columbarium op de
kerkhoven doet ons aan zo'n
'bouwwerk herinneren. Het is
zijn uitgespaard in de urnen,
waarin de as bewaard wordt
na de crematie, Het creme
ren komt steeds meer in ge
bruik naast het begraven.
Voorheen was cremeren in
de ogen van velen een teken
van 'geen geloof in de op
standing', nu is dat zeker niet
meer hel geval. Ook creme
ren past bij het geloof in de
opstanding ten leven. Het
gaal om het geloof in hel ein
deloze leven."
De gereformeerde synode roept de plaatselijke kerken op
nadrukkelijk stelling te nemen tegen elke vorm van racis
me. In vervolg op de verklaring van de Raad van Kerken
in Nederland over asielzoekers en vluchtelingen vraagt
de synode de kerken 'op pastorale en diakonale wijze om
te gaan met negatieve gevoelens en angsten die opgeroe
pen worden door het vluchtelingen- en vreemdelingen
vraagstuk'.
lunteren anpding in de maatschappelijke
discussie rond het toenemend
aantal vluchtelingen en vreem
delingen waarbij racistische ge
voelens en angsten zichtbaar
worden'. Dominee O. Doorn
De synode nam gisteren una
niem een amendement van de
ze strekking aan. De synodele
den constateren een 'verhar-
(Overijssel/Flevoland), die het
amendement had ingediend,
merkte op dat deze verharding
vorige week bij de gemeente
raadsverkiezingen duidelijk tot
uiting is gekomen.
Op verzoek van synode-advi
seur prof, dr. L. Koffeman werd
in het uiteindelijke besluit toe
gevoegd dat de Gereformeerde
Kerken in Nederland zich in het
verband van de Raad van Ker
ken in Nederland al veelvuldig
over deze zaak hebben uitge
sproken. Hij vroeg zich zelfs af
of het na de recente verklaring
van de Raad nog nodig is dat de
synode zelf een dergelijke op
roep doet.
Dominee W. Barendrecht
(Zuid-Holland-Zuid) vroeg zich
af wat de kerken met zo'n be
sluit 'meer kunnen doen dan ze
nu al doen. Ie kunt niet tegen
dit amendement zijn', meende
hij, maar dat was meteen de re
den dat hij er moeite mee had.
Hij had behoefte aan een duide
lijkere uitspraak, namelijk dat
racisme niet verenigbaar is met
het christelijk geloof. Daar zou
dan wel eerst flink over moeten
doorgepraat. Een plotselinge
uitspraak hierover zou hem te
snel gaan.
De 'pastorale en diakonale
toon' in het amendement sprak
dominee W. Scheltens (Gronin
gen) aan. De kerken moeten
mensen die racistische uitspra
ken doen volgens hem niet
meteen veroordelen, maar naar
hun gevoelens luisteren. Hij
constateerde dat we in Neder
land geen 'geschiedenis van
proteststemmen' hebben, maar
dat daarvan nu voor het eerst
op grote schaal sprake is.
voorschoten Het herstel van de toren van
de Voorschotense Dorpskerk gaat 645.000
gulden kosten. Dat blijkt uit een berekening
van het plaatselijke gemeentebestuur, dat
het bouwwerk in eigendom heeft. De toren is
in de jaren vijftig volledig gerestaureerd,
maar vertoont dertig jaar later opnieuw tal
van gebreken. Zo moet het metselwerk van
de gevel, de traptorens en de klokkenzolder
hoognodig worden vernieuwd, om te voor
komen dat water de constructie binnen
dringt. Ook de betonnen vloer van de om
loop moet weer waterdicht worden gemaakt.
Verder is het noodzakelijk dat galmborden,
duivenhorren, leien en natuurstenen onder
delen opnieuw worden vastgezet en moeten
de draagconstructies van de buitenverlichting
worden vernieuwd. Voor een aanzienlijk deel
van het benodigde bedrag voor de opknap
beurt kan de gemeente in aanmerking komen
voor een subsidie van Monumentenzorg.
Hoe hoog deze uitkering wordt en wanqeer
tot uitbetaling wordt overgegaan is echter
nog zeer onzeker. Bij het voortzetten van het
huidige beleid van de rijksdienst hoeft Voor
schoten in elk geval de komende dertig jaar
nergens op te rekenen, foto wim dijkman
Uitstel pausbezoek
aan Libanon bepleit
Paus Johannes Paulus II moet
zijn bezoek aan Libanon uitstel
len om verder bloedvergieten te
voorkomen. Dit hebben kerke
lijke en politieke leiders in Liba
non gezegd. Bij een aanslag tij
dens een dienst in een maroni
tische kerk bij Beiroet, ruim een
week geleden, werden tien
mensen gedood en zestig ge
wond. Het pausbezoek is ge
pland voor eind mei. De vroege
re Libanese president Helou
heeft in een Libanese krant er
voor gewaarschuwd dat het be
zoek van de paus tot een explo
sie van geweld kan leiden.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen door de Generale Synode
buitengewone
n Azië v.
werkzaamheden (st
land voor Latijns Ar
de GZB: W.G. Teeuwissen, zendings
predikant te Guatemala, wonende te
Lunteren; te Berkel en Rodenrijs en
te Zeist (toez.) N. de Boo te Zierik-
zee; te Krabbendijke: T. Cammeraat
te Wijk bij Duurstede; te Nijkerker-
veen (toez M.A. van den Berg te
Groot-Ammers; te Zeist: M.N.B
Blonk, predikant voor bijzondere
werkzaamheden te Groningen
(geestelijk verzorger van het Diako-
nessenhuis aldaar).
Bedankt: voor Huizen: H. Westerhout
te Zeist.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Zeewolde (herv.geref.
samenwerkingsgemeente): drs. K.F.
Visser te Oud-Beijerland; te Friesche-
palen-Siegerswoude: drs J. de Jong,
kandidaat te Frieschepalen, die dit
beroep heeft aangenomen.
Aangenomen naar Broek op Lange-
dljk: dr. D. Visser te Stiens; naar
Zweeloo: D. Boekem
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Middelburg-Zuid: P
Mulder te Capelle aan den IJssel-
Middelwatering.
Waakzaam en nuchter
liet lijkt erop, schrijft de Leidse hoogleraar G.G. de
Kruijf in het voorwoord van 'Waakzaam en nuchter',
dat de politieke betrokkenheid in de kerk is vermin
derd. „De heftige discussies gedurende de afgelopen
decennia en de verregaande verzwakking van het socia
lisme hebben velen doen berusten in de onmacht om
het verband tussen geloof en politiek te beleven." Het
geloof is daardoor nog meer tot slechts een sector van
het bestaan geworden, meent de in Alphen aan den
Rijn woonachtige De Kruijf. „Het politieke debat wordt
meer beheerst door nuchtere berekening dan door
twist over perspectieven."
Nu nationalisme en racisme in Europa 'ons tot de
politieke grondvragen terugvoeren' is het volgens de
hoogleraar tijd voor een kentering. De ervaringen van
de afgelopen decennia moeten vruchtbaar worden ge
maakt voor de toekomst. „Juist wanneer we het gevoel
krijgen het politieke proces nauwelijks meer te kunnen
beïnvloeden, komt het erop aan om opnieuw aanslui
ting te zoeken bij de basisprincipes van het democra
tisch bestel."
De vraag naar de politieke roeping van christenen en
kerk in de Nederlandse situatie, heeft De Kruijf vanaf
het begin van zijn theologische studie in 1970 bezigge
houden. Zijn wortels in een anti-revolutionair milieu,
de maatschappelijke ontwikkelingen in de jaren '60 en
de vorming door de theologie van Barth en Miskotte
gaven daar aanleiding toe. Het lukte De Kruijf niet om
op het politieke terrein zijn draai te vinden. Toen hij na
het predikantschap in de hervormde gemeenten van
Rijnsaterwoude en Rotterdam-Kralingen de mogelijk
heid kreeg om aan de Brusselse universiteit naast dog
matiek ook ethiek te gaan doceren, besloot hij zijn on-
BOEKBESPREKING
derzoek op sociaal-ethische vragen te richten. De afge
lopen vier jaar kon hij zich zelfs geheel aan dit onder
zoek wijden, nadat hij door de Nederlandse Hervormde
Kerk was benoemd tot hoogleraar in christelijke ethiek,
apostolaat en kerkrecht aan de Rijksuniversiteit Leiden.
In 'Waakzaam en nuchter' pleit De Kruijf er onder
meer voor dat de christelijke gemeente zich bezint op
de betekenis van het geloof voor het openbare leven.
„Zoals de institutionele kerk ook op andere terreinen
(de organisatie, de catechese, de zielzorg, de prediking,
het diakonaat) de gemeenten en de gelovigen onder
steunt en stimuleert, zo kan zij dat ook doen met be
trekking tot de sociale ethiek. En dat betekent dan: een
onderwijzing in burgerschap én de bevordering van de
beoefening van seculiere ethiek als onderdeel van de
christelijke ethiek."
In het christelijk en kerkelijk leven komt het naar de
mening van De Kruijf aan op een geloof, dat in conti
nue waakzaamheid de nuchterheid bewaart om, als het
moment aanbreekt waarop de nuchterheid in de staat
volstrekt zoek is, een getuigenis te kunnen geven dat
hopelijk de betovering doorbreekt. De kerk moet in
zo'n geval meer doen dan 'zomaar iets roepen'. Want:
„Als het kerkelijk spreken als naïef en onhaalbaar wordt
ervaren, dient de kerk zich niet te beroepen op een an
der werkelijkheidsbegrip, maar moet zij aangeven wel
ke politieke kosten zij bereid is voor haar rekening te
Waakzaam en nuchter over christelijke ethiek in een democra
tie G.G. de Kruijff. - Baarn Ten Have, 1994. - 256 p. ISBN 90-
259-4556-2. Prijs 45,00 gulden.
Ook verschenen bij uitgeverij Ten Have in Baarn:
'De andere weg van Jezus' van R. Kranenborg. De
auteur - verbonden aan de theologische faculteit
Vrije Universiteit en tevens predikant van de Gerefor
meerde Kerk van Amsterdam - levert met dit boek een
bijdrage aan de discussie over het verschijnsel 'New
Age'. Kranenborg geeft alleerst een opsomming van de
manier waarop er vanuit de kerken en door christenen
op New Age wordt gereageerd. In het tweede deel van
deze uitgave wordt aan de hand van bijbelteksten ge
mediteerd over Jezus. Uit die meditaties wordt volgens
de schrijver duidelijk dat de visie in de bijbel op Jezus'
weg en werk een andere is dan in het nieuwe tijdsden-
ken wordt voorgesteld. 211 p. ISBN 90-259-4563-5. Prijs
34,50 gulden.
Prediking en pastoraat
„Als ambtsdrager moet je niet alleen weten op je plaats
te zijn, maar dien je vooral te weten wat je plaats is." Zo
begint dominee J. van Amstel het boekje 'Prediking en
pastoraat', dat hij zelf omschrijft als een handzaam
werkje om (jonge) ambtsdragers toe te rusten 'tot het
werk in de kerk, dat zoveel van hen vergt'.
Behalve op de plaats van de ouderling gaat Van Am-
stel, christelijk gereformeerd predikant in Ede, in op de
kracht en de verkondiging van het Evangelie, het werk
van de Heilige Geest en de kenmerkenprediking. Maar
ook meer praktische zaken komen aan bod, zoals het
omgaan met jongeren en het leren luisteren in pastora
le gesprekken. Van Amstel sluit het boek af met een
hoofdstuk over 'duistere machten', waarvan volgens
hem met name jongeren in de ban kunnen raken.
Prediking en pastoraat toerusting voor ambtsdragers J. van
Amstel. - Kampen De Groot Goudriaan, 1993. 176 p. ISBN 90-
6140-366-9. Prijs29,90 gulden.
HET WEER
HANS VAN ES
Wispelturig weer
Ondanks de onophoudelijke aan
voer van subtropische lucht, af
komstig uit de zeegebieden ten
zuidwesten van Ierland, bleef het
weerbeeld de laatste dagen nogal
somber en weinig voorjaarsachtig.
De lucht, die met een strakke zuid
wester over ons land werd uitge
smeerd, mocht dan van oorsprong
warm zijn, onderweg koelde ze af
door het contact met relatief koud
zeewater. Van de 16 graden die
aan de Engelse oostkust werd ge
haald, bleef niet meer over dan 9
graden toen de zachte lucht een
maal de kille Noordzee was overge
stoken. Onderweg raakte de lucht
verzadigd van vocht en uitgebreide
velden met lage stratusbewolking
werden met de krachtige wind
landinwaarts gestuurd. Wij hielden
er een egaalgrijze dinsdag aan
over; op sommige plaatsen langs
de kust hing het wolkendek zo
laag, dat er soms sprake was van
voortjagende mistflarden.
Verder landinwaarts probeerde de
zon er door te komen, zonder veel
succes overigens. Het werd daar
iets aangenamer bij 12 a 13 gra
den. Zeemist, ook wel zeedamp ge
noemd, komt bij voorkeur in de
lente en vroege zomer voor in een
betrekkelijk smalle strook langs de
kust, als warme en vochtige lucht
over het het nog koude water
strijkt. Vooral op mooie, warme
voorjaarsdagen kan zeemist plotse
ling komen opzetten en tot aan
zienlijke temperatuursverschillen
leiden met het zonnige binnen
land.
Het weer voor de komende dagen
oogt iets minder somber. Er is dro
gere, maar ook koudere lucht
vanuit het noordwesten onderweg.
Dit koufront vorderde vandaag
maar langzaam omdat het werd
vertraagd door kleine verstoringen
langs de frontlinie. We spreken dan
van een slepend front, dat op som
mige plaatsen enkele millimeters
neerslag achterlaat, maar op ande- i
re plekken vrijwel droog passeert.
Morgen ligt het hele land in een
veel drogere luchtsoort met flinke
opklaringen en ook stapelwolken,
waarvan een enkel exemplaar uit
groeit tot een bui.
Op wat langere termijn blijft het
wispelturig weer. Vrijdag komt het
frontenstelsel van een volgende de
pressie langszij met mogelijk regen
van wat meer betekenis. Nieuwe
neerslaggebieden zijn later in het
weekeinde van belang. Tussen de
slechtweergebieden klaart het aar
dig op, maar de lucht is wat frisser,
met in de nacht kans op vorst aan
de grond.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag in Engeland be
wolkt en af en toe regen,
kusten enkele buien. Mor
gen af en toe zon
overal droog,
Schotland en Ierland wat
regen. Middagtempera-
tuur rond 10 graden.
België en Luxemburg:
Vandaag v
regen. Morgen in de
wolkt en kans op regen, el-
droog. Middagtempera-
tuur vandaag rond 12 gra
den, morgen iets lager.
Noord- en Midden-Frank-
Virïdaag in het noorden er
wolkenvelden en plaatselijk wat regen,
meer naar het zuiden droog en perioden
met zon. Morgen bewolkt en plaatselijk
wat regen, in het westen droog en perio
den met zon. Middagtemperatuur van
daag van 12 graden aan zee tot 20 gra
den bij Clermont-Ferrand. Morgen
overal lagere temperaturen.
Vandaag overwegend zor
aan de Golf van Biskaje
en af en toe regen, elders perii
zon en droog. Middagtemperati
veer 20, in Andalusië plaatselijk 25 gra
den. Aan de Golf van Biskaje morgen
maxima rond 13 graden.
Canarische Eilanden:
Flinke perioden met zon, vooral aan de
noordkant van de eilanden ook enkele
wolkenvelden. Droog. Maxima aan de
zuidstranden ongeveer 23 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag droog en overwegend zonnig.
Morgen wolkenvelden en plaatselijk wat
regen, aan de zuidkust droog en zonnige
perioden. Vandaag middagtemperatuur
rond 20 graden, morgen koeler. In de
Pyreneeën en Alpen vandaag zonnig en
zacht met maxima op 2000 meter hoog
te van +7 tot +10 graden. Morgen meer
bewolking en hier en daar wat neerslag.
Sneeuwgrens dalend tot iets onder de
2000 meter.
Mallorca en Ibiza:
Zonnig, morgen ook enkele wolken.
Droog. Middagtemperatuur rond.19 gra-
Italië:
Droog en flinke zonnige perioden. Mid
dagtemperatuur tussen 15 en 20 gra
den. In de Italiaanse Alpen en Dolomie
ten middagtemperatuur op 2000 meter
hoogte tussen 7 en 10 graden
Corsica en Sardinië;
Droog en overwegend zonnig Middag
temperatuur ongeveer 19 graden
Griekenland en Kreta:
c£a bewolkt
^onweer
warmtefront
Uflf regen
<£3 sneeuw
T~ koufront
opklaringen
hagel
L lagedruk
H hogedruk
Zonnig
19 temperatu
r 100°' heeto*pascal
grens dalend van 2000 naar 1200 n
ter. Maximumtemperatuur op 2000 n
ter hoogte tussen +5 en +10 graden.
Gemiddeld over Nederland
Neerslagkans
Morgen Minimumtemp.
Middagtemp.
WEERRAPPORTEN
DONDERDAG 10 MAART 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 07.05 Zon onder 18.31
Maan op 05.55 Maan onder 16.59
Waterstanden Katwijk
Hoog water 02.02 14.22
Laag water 10.11 23.41
Weerrapporten 08 m
119 u
wil 11 8 0.2
w 12 11 9 2.2
mg. En
e Egeïsche Zee en op
koude noordenwind.
perioden met zon en weinig wind. Maxi
ma aan zee ongeveer 13, op de Ionische
Eilanden rond 16 graden.
Turkije en Cyprus:
Aan de Turkse west- en zuidkust en op
Cyprus veranderlijk bewolkt en enkele
buien, mogelijk met onweer. Aan de
Turkse westkust waait een koude noor
denwind, morgen blijft het er droog en
er komt meer zon. Middagtemperatuur
van 11 graden op de Dardanellen tot 16
op Cyprus.
nw2 22 12 0,0
