Israël ontkent deelname soldaten aan bloedbad Haken en ogen aan uitbreiding 'Europa' Kiryat Arba toont geen medelijden Feiten &Meningen Maatregelen Israël te laat en te weinig Oslo en Wenen niet akkoord Nieuwe wind waait over Nederlandse Antillen p Pourier nooit actief betrokken bij politiek;; MAANDAG 28 FEBRUAR11994 2 NIEUWSANALYSE Fr komt een officieel onderzoek, vijf leden van rechts-extremistische groepen zullen worden aangehouden en van enkele tiental len anderen zal de bewegingsvrijheid wor den beperkt. Achthonderd Palestijnse ge vangenen worden tien dagen eerder vrijge laten dan de bedoeling was. Dat zijn in gro te lijnen de maatregelen die de Israëlische regering heeft aangekondigd na het bloed bad in Hebron. Het is te weinigen het komt De kabinetsreactie zal weinig indruk ma ken op organisaties als Kach en Kahane Chai (Kahane Leeft), de erfgenamen van het geestelijk goed van de drie jaar geleden vermoorde rabbijn Mcir Kahane. De arts Baruch Goldstein, die vrijdagochtend het vuur opende op biddende moslims, was een fanatiek aanhanger van Kahane. Zo fa natiek, dat hij tijdens de Israëlische invasie van Libanon, in 1982, weigerde Arabische slachtoffers te behandelen. Het verhinderde de legerleiding niet hem tot majoor te be vorderen. Israëlische bewegingen die leuren met het giftige mengsel van nationalisme en godsdienstig obscurantisme zullen dat blij ven doen, zij het misschien minder in de openhaarheid. De nederzetting Kiryat Arha, woonplaats van Goldstein, en de Israëlische kolonie van Hebron fungeren als open inrichtingen voor joods geestelijk wrakhout uit de hele wereld, met name de Verenigde Staten. Maar daarmee houdt de vergelijking met een psychiatrische inrichting op. De patiën ten van Kiryat Arba en Hebron zijn zwaar bewapend, dienen in het leger en vormen een ongekend gevaar voor hun omgeving. Geen regering van een normaal land zou zo'n situatie tolereren. Maar Israël is een ideologisch zwaar belaste, bezettende mo gendheid. Het kabinet-Rabin gaat boven dien gebukt onder de last van een berg fou ten van voorgaande kabinetten, van de Li kud zowel als Arbeid. Het kolonisatiebeleid is daarvan de belangrijkste. De nederzettingen in de bezette gebieden zijn illegaal volgens de Vierde Geneefse Conventie, die betrekking heeft op de be scherming van de bevolking in bezet gebied in tijd van oorlog. Ze zijn gesticht om de Arabische bevolking via voldongen feiten duidelijk te maken dat Israël het gebied als zijn eigendom beschouwt. De I.ikud wilde bovendien in haar tijd al een situatie schep pen, waarin toekomstige regeringen van een andere politieke signatuur niet meer in staat zouden zijn de klok terug te zetten. Bij de onderhandelingen in Oslo heeft de huidige regering (van Arbeid en de links-li berale Meretz) weten te bedingen dat in de vijf jaar durende overgangsperiode de ne derzettingen hoe illegaal ook op hun plaats zullen blijven. De PLO-onderhande- iaars zijn van binnen en buiten hun organi satie gewaarschuwd dat toegeven op dit punt door Israël zou worden opgevat als een erkenning van het bestaansrecht van de nederzettingen. Maar ze hadden weinig keus toen Israël liet weten dat er anders geen akkoord zou komen. PLO-onderhandelaar Nabil Sha'atb zei het afgelopen weekeinde dat Israël twee derde van de onderhandelingstijd heeft be steed aan het afdwingen van veiligheids concessies voor de kolonisten. Dat is mis schien wat overdreven, maar het staat vast dat de Israëlische regering doodsbang is dat de kolonisten onder het Palestijnse zelfbe stuur iets overkomt. Niet dat premier Rabin een liefdesaffaire met hen onderhoudt de waarheid is dat hij ze wel kan schieten maar de angst voor de sterke rechtse oppo sitie lijkt hem bij tijd en wijle te verlammen. Bovendien is hij vast van plan de nederzet tingen in de toekomst te gebruiken als ruil objecten voor Israëlische soevereiniteit in Oost-Jeruzalem. Israël zal blijven staan op de strikte uit voering van de met de PLO gesloten princi peverklaring. Rabin zei gisteren dat hij zijn onderhandelingstactiek nooit heeft laten beïnvloeden door Palestijnse terreur en dat bij van de Palestijnen dezelfde houding ver wacht als het gaat om acties van Israëlische Maar de leider van Arafats Fatah-organi- satie in de bezette gebieden, Feisal Hussei- ni, wees er gisteren op dat het bloedbad van Hebron een nieuwe situatie heeft gescha pen. Als met een massale aanwezigheid van liet Israëlische leger Israëlische kolonisten dergelijke operaties kunnen uitvoeren, wat hebben de Palestijnen dan te verwachten in een situatie van zelfbestuur? De Palestijnse politiemacht mag zelfs niet wijzen naar de kolonisten. Israël, zei Husseini, laat ons straks zitten met een tijdbom. De Palestijnse eis dat Israël alle kolonis ten ontwapent en alle nederzettingen in de Gazastrook ontruimt voor het leger vertrekt, is wel begrijpelijk, maar met het oog op de al getekende principeverklaring niet realis tisch. Toch zou Israël er goed aan doen nog eens te overwegen of er in de Gazastroook tijdens de overgangsperiode ruimte moet zijn voor geïsoleerde en moeilijk te bescher men nederzettingen. Israël zou die kunnen ontmantelen en de bewoners kunnen overbrengen naar de paar grotere blokken. Hen complete schei ding van Israëli's en Palestijnen moet het doel zijn, in het belang van de veiligheid van beide bevolkingsgroepen. Om dezelfde reden dient de vierhonderd leden tellende Israëlische kolonie in het centrum van He- bron te verdwijnen en moet het leger inwo ners van het naburige Kiryat Arba de toe gang tot de stad ontzeggen. JERUZALEM AD BLOEMENDAAL CORRESPONDENT JKTwf m 1 Kiryat Arba bekijkt de foto's van de slachtpartij in Hebron in het dagblad Ma'a De Israëlische legerleiding ontkent dat een deel van de slachtoffers van het bloedbad in Hebron, afgelopen vrijdag, is geraakt door kogels van militairen. Volgens generaal-majoor Danny Yatom, de commandant van Israels centrale sector, hebben zijn soldaten alleen in de lucht geschoten. De dader van de massamoord, de kolonist Baruch Goldstein, zou in totaal 111 patronen hebben afge vuurd. De lezing van het leger impliceert dat hij daarmee in totaal 119 slachtoffers heeft gemaakt: 39 doden en 80 gewonden. Yatom bevestigde dat de bewa king van de Grot van de Aartsva ders, het gebouw waar Goldstein de aanslag uitvoerde, onvoldoen de was bewaakt. Afgelopen vrijdag waren er vijf soldaten op hun post. Dat hadden er volgens hem negen moeten zijn. „Ongeveer vier sol daten waren afwezig, maar zelfs als deze wel op hun post waren geweesl, was het niet mogelijk ge- weest een actie van een Israëli sche of Palestijnse gek te voorko men Generaal Yatom zei ook dat ten tijde van de aanslag vijftien joodse gelovigen elders in het ge bouw, hij het graf van Abraham, aan het bidden waren. Yatom: „Goldtcin leegde drie-en- een-half magazijn in ongeveer twee minuten. Gisteren heb ik een experiment laten uitvoeren omdat ik wilde nagaan hoe lang het legen van 3,5 magazijn zou duren. Een soldaat deed het in een halve mi nuut. Goldstein deed er meer dan driemaal langer over". Zodra het schieten begon pro beerde een luitenant via verschil lende ingangen de moskee binnen te dringen. Maar de vluchtende menigte maakte dat onmogelijk. Toen het hem uiteindelijk lukte, was het te laat. Terwijl honderden Palestijnen probeerden in paniek de uitgang te bereiken, hebben volgens Yatom twee soldaten tus sen de zeven en negen kogels in de lucht afgevuurd. „Een andere soldaat die in de buurt was heeft ook in het plafond geschoten. Het staat vast dat geen van de vluch tende Palestijnen is geraakt door kogels van soldaten". De Israëlische regering heeft giste ren vier commissie van onderzoek ingesteld, die moeten bepalen wat zich afgelopen vrijdagochtend precies heeft afgespeeld. De be langrijkste is een staatscommissie, waarvan de samenstelling zal wor den bepaald door opperrechter Meir Shamgar, de president van het Hooggerechtshof. Verder is er een commissie samengesteld door de Israëlische politie. De andere twee onderzoeken wor den uitgevoerd door het leger. Een groep onder leiding van brigade generaal David Agmon zal zich speciaal bezighouden met de or ganisatorische en politieke achter grond waartegen Goldstein ope reerde. Daarbij komen vragen aan de orde als: waren er handlangers tijdens de voorbereiding en de uit voering van de massamoord, wel ke richtlijnen waren er voor de be waking van de grot en waren er soldaten betrokken bij de schiet partij? Ook zal Agmon het optre den van het leger kort na het inci dent moeten beoordelen. Een an dere militaire subcommissie, on der leiding van generaal-majoor Danny Yatom, zal proberen lessen voor de toekomst te formuleren. Er zijn nog veel onbeantwoorde vragen. Zo is is er de kwestie van het aantal afgeschoten patronen, gerelateerd aan het aantal slacht offers. Het staat vast dat er binnen het gebouw dus binnen de ge bedsruimte, de gang en de hal 39 doden en 80 gewonden zijn ge vallen. Een totaal dus van 119 slachtoffers. Het valt moeilijk aan te nemen dat die allemaal zijn ge raakt door de 111 kogels uit Gold steins Galil-geweer. Een bezoek aan het Makassed-zie kenhuis in Oost-Jeruzalem, waar 31 van de gewonden worden ver pleegd, leert dat de meesten door twee of drie kogels zijn getroffen. Dat wijst erop dat tenminste en kele honderden kogels doel heb ben getroffen. Daarnaast moet een aantal terecht zijn gekomen in de vloer en de muren van het ge bouw. Als Goldstein er niet meer dan 111 heeft verschoten, dan moet de rest afkomstig zijn uit de wapens van de bewakende solda ten, vooropgesteld tenminste dat de massamoordenaar geen hand langers had. Palestijnse overlevenden melden zonder uitzondering dat verschei dene soldaten ze noemen aan tallen variërend van drie tot vijf op de menigte hebben geschoten. Ze leiden daaruit af dat Goldstein de aanvoerder was van een 'jood se samenzwering'. Het feit dat hij zonder probleem de gebedsruimte binnen kon gaan, heeft bij de Pa lestijnen die indruk versterkt. Het is ook het grote aantal doden en gewonden te verklaren zonder een samenzweringstheorie. De bewaking van de grot was mini maal, zoals het leger heeft toege geven. The Jerusalem Post citeerde het af gelopen weekeinde militaire bron nen die de mogelijkheid niet uit sluiten dat de bewakende soldaten in de chaos na de aanslag uit zelf verdediging op de Palestijnse me nigte hebben geschoten. De on derzoekscommissies zullen dat zeker nagaan. Ze zullen ook de ve le getuigenverklaringen moeten onderzoeken, die melding maken van schietende soldaten. Als ze uitsluiten dat Palestijnen zijn ge raakt door kogels van soldaten, dan zullen ze toch minsten moe ten verklaren hoe Baruch Golds tein met 111 kogels 119 mensen kon doden en verwonden. JERUZALEM AD BLOEMENDAAL CORRESPONDENT Het klinkt visionair: een Europese Unie die zich uitstrekt van de Noordkaap tot Gibraltar en van Helsinki tot Dublin. Maar de realisatie van de droom bezorgt een le gertje ministers in Brussel al sinds vrijdag slapeloze nachten. Want er gaan forse problemen schuil achter de kleine letter tjes in het akkoord dat de toetreding van Noorwegen, Zweden, Finland en Oosten rijk tot de Europese linie moet bezegelen. De argumenten voor een uitbreiding van de Europese Unie met nog eens vier landen zijn helder. De Scandinaviërs, Finnen en Oostenrijkers zijn in de loop der tijd met handen en voeten gebonden geraakt aan de tienduizenden regeltjes en bepalingen die Brussel uitvaardigt. De gevolgen van het schrappen van grenscontroles en handelsb elemmeringen ondervinden ze al aan den lijve. Maar hun inspraak is als niet-EU-lid miniem. Het bedrijfsleven, op zoek naar grotere afzetmarkten, wil dan ook dolgraag bij de EU horen. De toenadering heeft ook een politieke kant. De traditionele neutraliteit van Zweden, Finland en Oostenrijk is sinds het einde van de Koude Oorlog achterhaald. Rond zaken als immigratie, internatio nale criminaliteit en een gezamenlijke buitenlandse politiek willen de landen eveneens met Brussel sa menwerken. Omgekeerd heeft ook Brussel belang bij hun komst. Het gaat immers om rijke democratische landen. Ze kunnen flink mee betalen aan de EU-schatkist zonder permanent hun hand op te houden, zoals de laatste binnenkomers, de Grieken, doen. Maar zo simpel als de Grote Politiek is, zo vervaar lijk zijn de details. Want alle zestien betrokken lan den hebben te maken met eisen van het eigen be- De onderhandelingen over de toetreding van Noorwegen en Oos tenrijk tot de Europese Unie zijn gisteren in Brussel in een impasse beland. De twee landen weigeren hun visserij- en landbouwbeleid aan te passen aan de eisen van Brussel. De onderhandelingen over een EU-lidmaatschap met Finland en Zweden verlopen daarente gen wel vrij vlot. De besprekingen met de vier kandidaat-landen moeten vandaag voor middernacht zijn afgerond, wil het Europees Parlement nog op tijd zijn zegen kunnen geven aan de uitbreiding van de EU naar zestien landen. Als dat niet lukt bestaat de kans dat de vier landen niet tegelijk op 1 januari 1995 lid worden. Dit najaar wacht de rege ringen van de 'vier' overigens nog een moeilijke discussie thuis. Want in alle vier de landen bestaan krachtige anti-Brusselse senti menten, die bij de voorgeschreven referenda over de toetreding meespelen. De regering in Oslo neemt alvast geen risico's: nadat de bevolking in 1972 al nej zei tegen toetreding tot Europa, wil Noor wegen dit najaar eerst afwachten hoe de referenda in de andere landen uitvallen voor het opnieuw een volksraadpleging uitschrijft. 'drijfsleven en gevoeligheden van de bevolking. Dat varieert van drank-monopolies voor de Zweedse staat tot de Nederlandse wens meer fruit in Finland te kunnen verkopen. Vooral de Spanjaarden, steeds meer de spreekbuis van het zuidelijke blok, vragen een hoge prijs van de nieuwelingen. Het 'olijvenfront' eist dat de toe treders een flinke contributie in de EU-kas storten. Bovendien wil Madrid dat de stemverhoudingen tussen de zestien niet nadeliger zijn voor Spanje dan onder de twaalf lidstaten. Op de achtergrond speelt dat Madrid er zelf zeven jaar over deed om het lidmaatschap in de wacht te slepen. De grote Spaanse armada mag tot 2002 niet in de EU-zeëen vissen. Op zijn beurt eist Spanje daarom dat de Noorse vloot tot die tijd wegblijft, öf dat de visrijke fjorden helemaal open gaan voor de Europese vloot. De Franse regering, onder druk gezet door muitende vissers, ziet de Noorse concur rentie evenmin zitten. Omgekeerd beroept Oslo zich op de vrije concurrentie, de 're den van bestaan' van Europa. Finland op zijn beurt heeft grote moeite zijn peperdure landbouwpolitiek aan te passen aan het gangbare Europese peil. Helsinki geeft boeren gemiddeld twee keer zoveel steun als het toch evenmin zuinige Brussel, en vindt dat het niet verplicht kan worden die subsidies van de ene dag op de andere af te breken. Het liefst willen Fin land. Noorwegen en Oostenrijk met Brus selse hulp hun boeren nog drie zes jaar blijven steunen. Gezamenlijk hebben Noorwegen, Zweden en Finland aangedrongen op Europese steun voor de nomaden boven de Poolcir kel. Die uitgestorven gebieden voldoen niet aan de eisen van het Brusselse regionale beleid, maar voor hen wordt een speciaal klein fondsje in het leven geroepen. Spanje, dat de Brus selse geldstromen het liefst naar het Zuiden ziet gaan, heeft daar lang moeite mee gehad. Oostenrijk tenslotte maakt grote problemen rond het vrachtverkeer door de Alpen, zeker nu buurland Zwitserland de grote vrachtwagens over tien jaar volledig wil uitbannen. Wenen wil de oude afspraak met Brussel handhaven, dat het tot 2004 beperkin gen kan stellen aan het Europese vrachtverkeer. Maar de EU wil daar niet van weten: „Als je lid wordt, is dat inclusief alle lusten en lasten". THE INDEPENDENT „Er zijn geen onschuldige Ara bieren. Deze moorden waren noodzakelijk en er zijn nog veel meer doden nodig. Baruch was een held, een held van alle jo den. Hij was een perfecte man, een aardige man en een lieve man", verklaart een joodse ko lonist. Vanaf deze uithoek van de be zette Westelijke lordaanoever zijn op een heldere dag de drukke straten van het oude deel van de Arabische stad He- bron te zien. waar het Graf van de Aartsvaders ligt en waar Baruch Goldstein zijn aanslag pleegde. „Ze hebben allemaal kwaad ge daan", vervolgt de 34-jarige Sh- muel Hacohen, een immigrant uit de Amerikaanse staat Virgi nia. „Ik heb in Libanon gevoch ten en gezien hoe de Arabieren joden hebben vermoord. Het bloed van de joden kleeft aan hun handen." Zijn vriend David Bar Avraham betitelt de islam als „het gif van de wereld. De is lamitische imperialisten heb ben ons land afgepakt. Het was geen moord, het was wraak. Was de vernietiging van Hitier moord?" In Kiryat Arba is het nieuws doorgedrongen dat het Israëli sche kabinet heeft besloten op te treden tegen een aantal jood se extremisten. De 'fascist Ra bin' heeft opdracht gegeven tot de arrestatie van drie joodse mi litanten in de nederzetting. Maar gisteren gold voor de jo den in Kiryat Arba geen avond klok. Onder escorte van het le ger konden ze vrijelijk door He- bron trekken en hun nederzet ting met geladen geweren be waken. Voor het koffiehuis van Kiryat Arba begaven met kleine Uzi machinegeweren gewapende jonge religieuze studenten zich tussen de soldaten die in pa raatheid waren gebracht voor de begrafenis van Baruch Gold stein. De wachtende menigte had gehoord dat het Opperrabi- naat geen toestemming had verleend voor het rituele wasser van het lijk. De kolonisten wa ren kwaad dat het lichaam 'als een hond in een park' zou wor den begraven. De 'nazi-regering' van Israël had niet toegestaan dat Golds tein op de joodse begraafplaats in het centrum van Hebron werd begraven. „Flet leger is bang dat de Arabieren het li chaam zullen opgraven en aan stukken rijtenzegt een moe der van acht kinderen. „Maar we zijn niet bang voor de Ara bieren. We hebben geen mede lijden met hen. Waarom zou den we? Hebben zij soms me delijden met de joden die wor den vermoord?" Geen enkele Arabier, zelfs geen Arabier die tijdens het bidden ir de rug wordt geschoten, kan hei hart beroeren van de joodse ko lonisten in Hebron, die sinds de Arabisch-Israëlische oorlog in 1967 hun nederzettingen heb ben gebouwd op van de Arabie ren geconfisceerd land. De 7.000 mensen tellende joodse gemeenschap in Hebron heeft de slachtpartij op geen enkele 'eroordeeld. De pas twee maanden oude Partij voor een Geherstructu reerde Antillen (PAR) van Miguel Pourier is vrijdag bij de |T parlementsverkiezingen op de Nederlandse Antillen de grootste partij geworden in de Staten. De PAR kwam op Cu- ra^ao vanuit het niets op acht zetels. Curca^ao heeft veertien afgevaardigden vertegenwoordigd in het 22 zetels tellende £e Antilliaanse parlement. Minister Hirsch Ballin (Antilliaanse en Arubaanse zaken) re- rnc ageerde instemmend op de politieke aardverschuiving op de th; Antillen. Hij verklaarde dat met de PAR 'een wind van veran- tai dering' over de eilanden gaat waaien. lai Op St. Maarten maakte de oppositiepartij SPA een einde aan fcr ruim veertig jaar alleenheerschappij van de Democratische Partij van Claude Wathey. De SPA sleepte twee van de drie h I zetels voor St. Maarten in de Staten in de wacht. De DP wist tot maar net beslag te leggen op de resterende zetel. I Miguel Pourier geeft toe dat zijn leven de laatste vier maanden 'ingrijpend en drastisch' is ver anderd. Hoewel hij in diverse kabinetten zitting heeft gehad en zelfs al premier is geweest, was hij nooit eerder actief bij de politiek betrokken. Door de verkiezingsuitslag van vrijdag wordt hij opnieuw mi nister-president van de Neder landse Antillen. Ditmaal is hij evenwel niet met de haren erbij gesleept. Het is een afgewogen keus geweest 'die ik uitvoerig met mijn vrouw heb doorgeno- Zij staat er ook volledig n die in novem de beweging ?n afkorting achter'. Pourier is de m; ber verleden jat PAR oprichtte, voor de Beweging Herstructure ring Antillen. Binnen een perio de van drie weken overtuigde PAK het Cura<;aose volk van de noodzaak de Antillen-van-Vijf in haar huidige vorm te laten voortbestaan. Eind december, ruim een week voordat de kan- didaatslijsten moesten worden ingediend voor de op 25 februa ri te houden parlementsverkie zingen. nam Pourier het besluit, samen met enkele van zijn pro- Antillen aanhangers: PAR werd een politieke partij en Pourier kwam met een formidabele kandidatenlijst. Miguel Archangel Pourier (55) is op Bonaire geboren. Aan de Rijksbelastingacademie te Rot terdam en de Katholieke Hoge school Tilburg volgde hij met succes de opleiding in belas- tingrecht. In 1969 werd hij op Curasao hoofd van de Belas- tingdienst. Vanwege zijn opvall^j lend scherp inzicht werd hij var 1973 tot 1977 minister van Wel)y vaartszorg en ook een tijdlang van Financiën. Na opnieuw deDT portefeuille van Wel vaartszorg! te hebben beheerd, werd hij mie nister-president in een in 1979lch benoemd interim-kabinet. Hodoti wel hij slechts vier maanden hflen premierschap bekleedde, heeftan hij een groot aandeel gehad in Ion de toen doorgevoerde reorganfen satie van 's lands financiën. In In 1992 werd Pourier aangewetaa zen als voorzitter van de Ondefezt zoekcommissie St. Maarten, 'aa Het onder zijn leiding tot stantfen gekomen rapport leidde tot defclu beslissing van de koninkrijksreen: gering een Algemene Maatreg^ge van Rijksbestuur over St. Maarrin ten uit te roepen. lee Pourier was ook sterk betrokktf c bij de Commissie Integrale So-fcge ciaal-Economische Aanpak Bo1 Pc naire. waarin de toekomstige »on ontwikkelingskoers die het ei- bot land moet opgaan, werd aangéaa geven. Zowel minister Hirsch rinl Ballin (Antilliaanse en Aru- I I baanse Zaken) als het eilands-Bat bestuur van Bonaire besloot dieei aanbevelingen uit het Pourier-ïat rapport integraal over te ne- ive men. Érg, Ikk WILLEMSTAD ANPflit CORRESPONDENT EU

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 2