QQO
Forsberg bezorgt nieuwe
vaderland enorme domper
Magie bezorgt
Tomba zilver
OO
Ontdooide Russen nemen fakkel over van Sovjetunie
Olympische Winterspelen
Stangassinger verwerkt dood Maier
Vreni Schneider
bouwt erelijst uit
MAANDAG 28 FEBRUARI 1994
HAFJELL NPA
Slalom-specialist Thomas Stangassinger legde in de eerste run de basis
voor zijn gouden medaille. foto rtr
Thomas Stangassinger was gis
termiddag een olympisch kam
pioen in de schaduw van zon
nekoning Tomba. De slalom
specialist uit Oostenrijk had het
niet anders gewild. Stangassin
ger (28) treedt niet graag op de
voorgrond, is een rustig man.
Als hij niet langs de poortjes
twist, speelt hij viool.
Stangassinger was gelukkig
met het goud, maar niet uitzin
nig van vreugde. Zijn prestatie
betekende vooral een overwin
ning op zichzelf. Het tragische
ongeval van Ulrike Maier maak
te dat hij weken van de kaart
was. „De dood van Ulrike heeft
veel invloed op mij gehad. Het
kostte mij en mijn teamgenoten
moeite om de draad weer op te
pakken."
Hij is een specialist zoals Al
berto Tomba. Na een zware
knieblessure - er ontbreekt een
heel stuk in het gewricht - in
1985 kon Stangassinger op de
andere disciplines niet meer uit
de voeten. Het ontbreekt aan
kracht in dat been. „Maar sinds
1988 ben ik pijnvrij", zei hij.
De succesvolste slalommer
van dit seizoen kwam dinsdag
pas aan in Hafjell en hield zich
verre van het feestgedruis. Hij
maakte nauwelijks fouten, al
was het verschil met Tomba uit
eindelijk miniem (15/100ste se
conde). „Ik gleed duidelijk niet
meer vrij-uit na die fraaie eerste
run", bekende hij.
Jure Kosir ging in het slotge
deelte wel voluit. De 21-jarige
Sloveen bekroonde de opmars
van de ski-sport in zijn jonge
land met brons. Ruim duizend
Slovenen bejubelden hem.
„Allemaal afkomstig uit mijn
geboortedorp Mojstrana", aldus
Kosir. ..Het dorp is tijdens deze
Spelen halfleeg." Een aantal van
zijn dorpsgenoten was versierd
alsof het carnaval betrof. „Dat is
een traditie. Zo vieren wij het
begin van de lente." Voor de
skiërs van Slovenië begon de
lente in Lillehammer met drie
bronzen medailles vroeg dit
jaar.
Zweden verslaat Canada in 'eindeloze'finale
.illehammer '94
AFJELL PAUL BERKHOUT
PA-VERSLAGGEVER
loe het vele goud ook schittert,
et grootste sieraad is Vreni
chneider zelf. Op de ski's een
anseres, in Lillehammer ge-
oond tot sneeuwkoningin na
aar perfecte slalom. Als vrouw
ïgewoon gewoon; openhartig,
irecht en zonder ster-allures,
k moet eeuwig dankbaar zijn
ik zo veel kan winnenzei
zaterdag. Het is kenmerkend
lor de bescheidenheid van de-
stille kampioene.
)p haar zestiende nam Sch-
ider reeds de zorg op zich
or het gezin in het bergdorpje
n. Zij verliet school om zich
twee broers, zus en vader te
ekommeren nadat haar moe-
was overleden. „Iemand
t toch het huishouden
oen", luidde haar eenvoudige
fklaring. Nu is zij 29 jaar, is
aar erelijst met drie gouden,
in zilveren en bronzen me-
lille de mooiste allertijden, is
de 'moeder' van de ski-fami-
Wassen en strijken vindt de
iccesvolse sportvrouw van de
stes nog altijd een plezierige
ezigheid. Met een breiwerkje
bergen in is voor haar een
eerlijk dagje-uit. Ze drinkt het
cfst chocolademelk en luistert
ïar volksmuziek. Vreni Schnei-
ir lijkt nog altijd het vastbera-
:n maar onschuldige Zwitser
meisje van toen.
Eenmaal trachtte zij aan de
sen van het sterrendom te vol
doen. In Londen volgde zij na
haar olympische dubbelslag in
1988 een cursus Engels om de
wereld beter te woord te kun
nen staan. Ze hield het er maar
een paar dagen uit, heimwee
naar de natuur dreef haar terug.
„Ik zag alleen beton. Het leek
me zinloos om Engels te leren
en vervolgens nooit meer een
wedstrijd te winnen. Dan had
niemand me meer een vraag
gesteld."
Maar chocolade-drankjes en
spontaniteit hebben haar niet
gebracht tot de eenzame hoogte
waarop zij nu staat. Dat dankt
ze aan haar eerzucht, volhar
ding en optimale concentratie.
Ondanks haar 'oude botten',
zoals zijzelf zei, kon zaterdag
niemand aan haar tippen. Een
bijna kansloze achterstand
boog zij spelenderwijs om in
een verbluffende zege. „De eer
ste manche voelde ik me ge
blokkeerd". zei ze. „Ik vond
mijn ritme niet. Pas bij de twee
de run kreeg ik het gevoel dat
niets me uit mijn evenwicht kon
brengen. De concentratie was
totaal. Het was alsof ik los raak
te van mijn omgeving. Alleen
mijn ski's, de -poortjes en ik be
stonden nog."
Schneider was overgelukkig
met het bereiken van deze mijl
paal. Een droom noemde ze
het. Voor het vrouwenskiën op
deze Winterspelen was het ook
een heugelijk slot. De vijf disci
plines leverden vijf sprankelen
de winnaressen op. De favorie
ten deden hier wel wat hun
mannelijke gelijken niet kon
den. Diana Roffe (afdaling),
Katja Seizinger (super G), Per-
nilla Wiberg (combinatie) en
Deborah Compagnoni (reuzen
slalom) gingen Vreni Schneider
voor.
De sprookjesachtige carrière,
waarin alleen de laatste twee
kampioenschappen misstaan,
van Schneider lijkt voorlopig
niet ten einde. „Zo lang ik kan
winnen, ga ik door. Hoewel het
altijd moeten voldoen aan de
verwachtingen ook voor mij
stress betekent."
Als straks haar historische
erelijst wordt opgenomen in de
galerij der groten, bestaat er
echter geen twijfel over de
plaats waar Schneider zich zal
vestigen. In Elm, waar zij op
groeide in de bergen. Waar haar
vader schoenmaker is, waar de
800 zielen haar Vreni noemen
en waar zij onlangs een huis liet
bouwen.
Canada heeft ondubbelzinnig kennisgemaakt met een
nieuwe buurman. Dat Peter Forsberg nog lang geen
vriend is, toonde hij gisteravond in Lillehammer. De
Zweed velde namelijk persoonlijk de uitvinders van het
ijshockey, na één van de opwindendste olympische fina
les ooit. Zweden versloeg Canada na penalty-shots met
3-2.
ilowaken buigen voor Tsjechen
sche Winterspelen kwam daarin
geen verandering. Na het WK
van vorig jaar werden de Slowa-
ken zelfstandig lid van de IIHF
(Internationale IJshockey Fede
ratie). Een gevolg van de schei
dingvan beide republieken op 1
januari 1993. Via een kwalifica
tietoernooi in september plaats
ten de Slowaken zich voor de
winterspelen. Ze werden onge
slagen groepswinnaar.
Tijdens de confrontatie met
de Russen kwam een einde aan
hun sprookje. Duitsland werd
weliswaar nog verslagen, maar
dat was voor het team met rou
tinier Peter Stastny (37) bijzaak.
liep in hun hart hadden ze ge-
oopt hun natuurlijke overheer-
ers te verslaan. Eindelijk verlost
e worden van hun frustraties,
let werd een debacle. De ijs-
ockeyers van Slowakije werden
aterdag van de ijsvloer in Gjö-
ik geveegd door de Tsjechen;
■1. De zesde plaats was een
rhrale troost in het olympisch
shockeytoernooi dat voor de
lowaken veelbelovend was be-
onnen.
Zeventig jaar stonden ze al in
schaduw van de Tsjechen,
ijdens de zeventiende Olympi-.
LILLEHAMMER RENZE LOLKEMA
NPA-VERSLAGGEVER
Forsberg (20) meldt
^zich begin april in
Quebec, waar hij
bij de Nordiques
multimiljonair
'J'1"»1"» wordt De olympj.
sche matchwinnaar sloot name
lijk vlak voor de 17de Winter
spelen een lucratief contract af
in de Canadese hoofdstad. De
komende drie jaar wordt er op
Forsbergs bankrekening bijna
acht miljoen gulden bijgeschre
ven.
Al op zijn vijftiende werd
Forsberg ontdekt door scouts
van overzee. Het talent wilde
echter als tiener huis en haard
nog niet verbranden. In eerste
instantie zou Forsberg volgend
seizoen de kleuren van de Phi
ladelphia Flyers verdedigen,
maar die club wilde ook Eric
Lindros. Lindros, eigendom van
Quebec, werd na Albertville
1992 het Canadese wonderkind
genoemd. Maar de eigenzinnige
aanvaller vond Quebec als club
te onbeduidend en als stad te
Frans en veel te duur. Toen Phi
ladelphia twee jaar geleden
naar Lindros informeerde, was
de zaak snel rond. De Amerika
nen overlaadden Quebec met
geld, spelers en de rechten op
Forsberg.
Tussen de Noorse sneeuw-
wanden presteerden de winter
se olympiërs uit Zweden, op de
ijshockeyers na, de voorbije we
ken matig. „Maar we zijn nu in
één klap de koploper als het om
gouden medailles gaat", zei
coach Curt Lundmark, ietwat
aangeschoten na afloop, glun
derend. „Op de laatste dag
wonnen we er 23. Wie kan ons
dat nazeggen? Dit was volgens
mij de spannendste wedstrijd
ooit gezien. Bijna ongelooflijk
wat hier gebeurde."
Lundmark zadelde gisteren
zijn beste speler met een bijna
onmogelijke opdracht op. Na
dat de Canadees Paul Kariya
zijn kans in de verlenging om
zeep had geholpen, mocht
Forsberg proberen het gouden
kalf te slachten. Toen dat lukte,
was de vraatzucht van de Zwe
den begrijpelijk. Forsberg werd
bedolven onder al zijn enthou
siaste landgenoten. „Maar dat
voelde ik niet eens. We hadden
goud", zei hij na afloop.
„Hij is de grootste, de sterk
ste", roemde Lundmark.
„Hakon Loob, onze meest erva
ren speler, durfde die laatste
shoot-out niet te nemen. Toen
heb ik tegen Forsberg gezegd:
'dan jij maar'. Ik ben trots, dat
mag iedereen weten. lammer
dat we olympisch kampioen
worden via shoot-outs? Die
vraag moet je mij niet stellen.
Dat zijn de regels. Regels waar
van de scheidsrechter overigens
nog nooit van heeft gehoord."
Lundmark doelde op arbiter
Heam die inderdaad de zwaar
ste checks onbestraft liet Met
name die van Todd Hlushko
kwam hard aan. De jonge
Zweed Tomas verliet na de Ca
nadese aanval half kreupel het
olympische ijs.
Canadezen gaan er prat op
het ijshockey te hebben uitge
vonden. Hun macht hield ech
ter geen stand toen ze de Rus
sen het spelletje leerden, vlak na
WO II. De rode dynastie duurde
tot Lillehammer. Twee jaar te
rug vernederde de brigade van
coach Tichonov de Canadezen
in de olympische finale, dit jaar
kon diezelfde Tichonov in zijn
ontwrichte natie geen waardige
spelers vinden. Rusland ging af
en verloor zelfs het brons aan
Finland (0-4).
Canada wacht nu alweer 42
jaar op olympisch goud en had
graag op Noorse bodem de be
langrijkste medaille terugge
wonnen. Want in Oslo 1952 ze
gevierden de Noordamerikanen
voor het laatst.
Vraag is echter wat er met het
olympisch toernooi in Nagano
gaat gebeuren. Over vier jaar wil
het Internationaal Olympisch
Comité (IOC) nog meer sterren
op 's werelds meest imponeren-
LEHAMMER PAUL BERKHOUT
'A-VERSLAGGEVER
Rusland worstelt met een politieke en econo
mische crisis. Maar binnen de sportfederaties is
de revolutie in twee jaar bijna voltooid. De voor
spelling dat het uiteenvallen van de Sovjetunie
het afscheid betekent van een sportief tijdperk,
komt niet uit. Rusland neemt getuige het gouden
'debuut' in Lillehammer deze rol zonder aarzelen
over. „De sportwereld heeft niet meer in ons ge
loofd, maar het is gevaarlijk een Rus te onder
schatten", zegt Kozlovski. „Niettemin, ik ben zelf
ook verrast. Ik had gedacht dat het te vroeg was
voor dit succes."
Hij grijnst bij de gedachte aan de toekomst.
„Hoe sterk zullen wij zijn bij de Zomerspelen als
de situatie nog stabieler is. Want onze atleten
hebben in de aanloop veel problemen gehad. Re
ferendums. coups, een burgeroorlog."
Het thuisfront volgde de verrichtingen in Noor
wegen gespannen. Duizenden brieven en tele
grammen uit Rusland bestookten het olympisch
dorp. President Boris leltsin belde persoonlijk op.
„Wel veertig minuten sprak hij met onze voorzit
ter", benadrukt Kozlovski. „Dit is inspirerend
voor onze landgenoten die in armoede en onze
kerheid leven. Met hard werken kun je veel berei
ken. Stop blablabla, start veranderingen. Dan kan
ook Rusland een creatieve natie zijn die produ
ceert."
Sport moet ook van het democratische Rusland
het visitekaartje worden. Maar van overheids
steun, waarop het sportsysteem in het nabije ver
leden was gefundeerd, zal nauwelijks meer sprake
zijn. „Zonder een roebel op zak zijn de sportfede
raties begonnen", schetst Kozlovski. „Het is een
moeilijk gevecht om een onafhankelijk, democra
tisch systeem op te bouwen. Wij zijn er in ge
slaagd binnen- en buitenlandse sponsors te inte
resseren. De weg naar dit evenement heeft twee
miljoen dollar gekost. De atleten zijn professio
nals. zij krijgen maandvergoedingen. De premie
voor een gouden medaille is 15.000 dollar".
Hij wijst vol trots op de medaille-staat. „Er is in
ons land veel kritiek geweest op de hervormers.
Wij zouden het systeem vernietigen dat zo veel
kampioenen heeft gemaakt. Wel nu, dit is het
antwoord. Ik hoop dat de mensen die terug willen
naar vroeger voortaan zwijgen.
Rusland voerde de ranglijst gedurende twee
HAFJELL PAUL BERKHOUT
Slilsm
de sportfestijn. Net als de Zo
merspelen in Barcelona, toen
de Amerikaanse profbasketbal
lers het evenement ongekend
opwaardeerden, wil het IOC de
winterse variant opsmukken
met de aanwezigheid van de
groten der aarde. Ijshockeyers
zijn bij uitstek geschikt, vinden
Samaranch en de zijnen.
„Maar", waarschuwde Tim
Taylor, bondscoach van Ameri
ka, gisteren, „hel kameraad
schap zal dan ver te zoeken zijn.
Nu bereid je je met elkaar voor
op een olympisch gevecht. Wij
zijn er sinds vorig jaar zomer
mee beziggeweest. Ik geloof dat
olympiërs moeten lijden, dat is
juist het mooie van de Spelen.
Dat zul je met NHL-spelers niet
hebben. Als die komen, gaat er
iets verloren. Je zag dat in Bar
celona. Dat was mooi. maar er
was geen strijd. Bovendien
moet Amerika niet denken met
een 'Dream Team' kampioen te
worden. Het zullen droomspe
len worden in Nagano, dat wel.
Want de beste spelers in de
NHL zijn de buitenlanders. Die
dan dus ook naar de Spelen
kunnen."
De Zweedse verdediger Ha
kan Loob is het gedeeltelijk met
Taylor eens. „Ik zou niet weten
wat de spelers er zelf van vin
den. Ik ben nu nationaal-, we
reld- en olympisch kampioen.
Bovendien heb ik met de Cal
gary Flames al eens de Stanley
Cup (finale NHL, red.) gewon
nen. En zo'n Stanley Cup kan
echt niet tegen een olympische
NPA-VERSLAGGEVER
y Gevraagd werd met
BwSMI hoe veel vrouwen
hij het liefst de
nacht doorbracht.
„Met twee of vier,
Alberto? Of alleen
met Katharina Witt?" Nooit of
hij wel eens twijfelde aan zijn
magie. Dat vraag je niet aan
Tomba de Tovenaar.
Maar de zonnekoning van het
ski-circus heeft geleden in Lille
hammer. Nog altijd vochten de
playboy en hel kind om voor
rang in dat stevige lichaam. Nog
altijd maakte hij grappen, was
hij de clown. „Want als ik seri
eus word. ben ik bang dat het
winnen stopt." Hij sprak echter
vaak over vermoeidheid en
stress. Klaagde op de wedstrijd
dag over hoofdpijn en een
slecht gevoel. Alberto Tomba
kwam naar Lillehammer om
onsterfelijk te worden. Eén gou
den medaille was hij slechts
verwijderd van een eeuwig
sportleven. Diep van binnen ge
loofde hij echter niet in zijn
missie.
De slalom is het moeilijkste
onderdeel van het skiën. Tomba
is de ultieme specialist. Eens, in
1988, was het vanzelfsprekend
dat hij won, deze 27-jarige
stadsjongen uit Italië. „Toen
was het alleen lol. nu is het al
leen nog hard werken. Maar ik
blijf lachen." Mama mia, hij
werd gek van de spanning za
terdagnacht, meer dan ooit
knaagde onrust aan hem in die
slapeloze uren. „Soms werkt het
op mijn zenuwen, al die ver
wachtingen, al die mensen voor
wie ik beschikbaar moet zijn",
sprak hij. Hij vond het niet meer
vanzelfsprekend om vedette,
versierder en paljas te zijn. „Ik
voelde me deze dagen onbe
haaglijk", zei hij en stond een
krasje op zijn onkwetsbare
imago toe.
Gisterochtend vocht hij ver
beten tegen zijn onzekerheid,
tegen de berg, tegen de dreigen
de nederlaag. „Het aanvangs-
tijdstip van half tien was voor
mij wel heel vroeg. Daar houd ik
eigenlijk niet van." Hij bokste
legen de paaltjes, maar miste de
agressie die hem de bijnaam
Tomba la Bomba' gaf. Het
startnummer 1 was een blun
der, de sneeuw scheen te ijzig
om als eerste overheen te gaan.
Het was hem ingegeven door
tactiek ('ik wilde op een schone
piste beginnen') en romantiek:
„Mijn eerste gouden medaille
won ik ook met dat nummer."
Tomba begon als twaalfde
aan de tweede manche, op bij
na twee seconden achter Tho
mas Stangassinger en op nieu
we ski's. De zonnekoning leek
onttroond, geloofde zelf ner
gens meer in. Nam alle risico's,
viel bijna bij de vierde poort en
kwam hoofdschuddend bene
den. „Een medaille kon ik ver-
0Bfsn
Maar opeens bleek de magie
nog niet uitgewerkt. Hij had zijn
nederlaag amper toegegeven
voor de camera's waar hij altijd
zo van hield, of de favorieten
begonnen uit te glijden. De gri
mas op zijn gezicht veranderde
langzaam in een lach.
Ongeloof - Christian lagge
verliest een seconde. Omhelzin
gen - Peter Roth valt al bij de
eerste wending. Gebalde vuis
ten - Kjetil Andre Aamodt glijdt
languit door de sneeuw. Tomba
wint zilver, alleen Thomas Stan
gassinger ontsnapt aan deze
macabere zwarte kunst. Tomba
schreeuwt het uit. „Nooit had ik
hier meer op gerekend. Dit is
Magico Alberto." Het wordt een
wervelend schouwspel en Tom
ba is weei <ir artiest retwijl
vrouwen in klederdracht de Slo
veen Jure Kosir (derde) jonas
sen, gaat Tomba de Grote bij
hen op de schouders. Hij laat
zich duwen op een sleetje.
Sprint naar zijn fans, die al
sinds 's ochtends vroeg bij de fi
nish op hun held en vriend
staan te wachten. Maakt een
salto mortale. Stangassinger
kijkt glimlachend toe, de olym
pisch kampioen blijft in de
schaduw.
Het waren de laatste Olympi
sche Spelen van Tomba, al is
zijn missie - een vierde gouden
medaille - net mislukt. „In Na
gano 1998 is Alberto een toe
rist", beloofde hij, bevrijd van
een last. Het wereldkampioen
schap volgend jaar in Spanje is
zijn laatste doel. „Die titel mis ik
nog. Spanje is bovendien een
prettig land, warm, lekker eten."
Hij verliet Hafjell met opge
heven hoofd. „Maar het is heel
moeilijk geweest", sprak hij. se
rieuzer dan anders. „Dit was de
zwaarste race uit mijn loop
baan. Schijnbaar was de vorm
niet zo als ik vermoedde. Ik
voelde me niet goed door de
spanning. Dat was een groot
verschil met Stangassinger. Ilij
kwam hier een paar dagen gele
den, lekker uitgerust, relaxed.
Maar ik heb vrede met deze af
loop, al heb ik fouten gemaakt.
Het verkeerde startnummer en
de oude ski's. Ik won daarmee
dit seizoen wel twee wedstrij
den, maar hier voldeden ze
niet." Keuzes die werden inge
geven door bijgeloof.
Een kleurrijk atleet nam af
scheid van de Olympische Spe
len met zilver. Zijn talen spreekt
hij niet na zes jaar aan de top.
Zijn oogverblindende uitstraling
spreekt voor zich. Hij skiet
schijnbaar op laserstralen en
geniet van de schijnwerpers. Hij
wordt gedwongen te praten
over meisjes, condooms, de
Bolognese keuken, Hollywood,
Deze kampioen is afgod en ar
tiest tegelijk. 'Vertel ons, Alber
to, wordt Lillehammer nu Lille-
Tomba', vroeg het volk bij het
begin van tie Winterspelen. 'Ik
vertel het jullie later', beloofde
hij. Maar gisteren was hij zwijg
zaam en moe.
weken aan en hield het favoriete gastland achter
zich. Kozlovski: „Dat wij iedereen hebben verrast,
dat is onze grootste victorie. De Noren hadden
het ook verdiend om het beste land te zijn. Deze
Winterspelen waren een groot feest."
Als de grote kampioen bij de mannen wordt in
het Rusland Huis met geestdrift Johann Olav Koss
genoemd. „De belichaming van de menselijke
Spelen en onverslagen", zegt Kozlovski. De vrou
welijke kampioene is hun eigen Ljubov Egorova,
goed voor drie keer goud bij het ski-lopen. „Zo'n
verlegen, fragiel mensje en toch zo sterk."
Kozlovski zou nog een derde winnaar willen
noemen: de olympische beweging. „In de poging
terug te keren naar olympische oprechtheid is
veel bereikt." Hij draait er niet om heen dat die
ontwikkeling een inspiratiebron is voor Rusland.
„De Olympische Spelen die wij hier hebben mee
gemaakt, vertegenwoordigen de waarden waar
naar wij op zoek zijn. Fair-play, schoonheid, per
fectie. respect, oprechtheid." De Russische beer
heeft zich in Lillehammer ontpopt tot dichter en
verkoper. De Winterspelen van 1994 hebben
soms tot boeiende gedaante-wisselingen geleid.
Alberto Tomba hoopt en bidt na zijn tweede run, dat hij een medaille
overhoudt aan de Olympische Winterspelen. Het wordt uiteindelijk zil
ver. foto rtr
