'Was je niet, ik kom eraan'
De Ginkgo
in opmars
Snotneus in jeans
is 'n wijsneus
Leven en wonen
MRSA typisch ee
ziekenhuisinfectie
9
Uittrekbaai" werkblad
MAANDAG 28 FEBRUAR11994
TUIN
Denk niet dat ik de naam verkeerd heb ge
schreven. Ie mag de naam van de Japanse
Tem pel boom zowel mét als zonder g achter
de k schrijven. Ik houd het maar op de zeer
officiële schrijfwijze. De Ginkgo verdient
het. I let is een van de alleroudste gewassen
die we nog kennen. Deskundigen beweren
dat de boom al 200 miljoen jaren geleden
op aarde voorkwam. Er werden fossiele res
ten uit die tijd in Groenland en Spitsbergen
gevonden. Een eerbiedwaardige boom dus
die momenteel vooral bekendheid krijgt
dankzij Dr. Vogel.
Dr. Vogel heeft ontdekt dat tinctuur van de
ze boom ouderdomsverschijnselen en ge
heugenzwakte vermindert. Denk nu niet
dat we deze tinctuur zelf kunnen maken als
we de boom aanplanten. Desondanks is het
een goed idee om eens een Ginkgo aan te
schaffen. I let is een bijzonder fraaie, vrij
langzaam groeiende boom, sierlijk van
vorm met heel bijzondere bladeren.
De bladeren zijn parallel generfd en fraai
lichtgroen van kleur. De Ginkgo, die al zo
veel miljoenen jaren heeft weten te overle
ven, wordt nauwelijks aangetast door pla
gen en ziekten. Een geval van natuurlijke
selectie zou je kunnen zeggen. Op vruchten
hoeven we niet te rekenen bij de aanschaf
van een enkel exemplaar. Deze boom is
twechuizig, dat wil zeggen dat er, net als bij
mensen, mannelijke en vrouwelijke exem
plaren zijn. Mogen we dan al niet op vruch
ten rekenen in de herfst, het blad wordt
prachtig goudgeel.
Wat de standplaats en grondsoort van deze
uitermate sterke boom aangaat: jonge bo
men houden van een zonnig plekje uit de
wind. Een beetje compost na het planten
kan geen kwaad en de beste planttijd is be
gin april. 11 kunt dus nog op uw gemak naar
een goede boom en een goede plaats uitkij
ken. Er is alleen een ding waaraan de
stokoude boomsoort een hekel heeft en dat
is te natte grond. Daartegen is hij niet be
stand.
Tot slot nog een opmerking voor degenen
die een kennis hebben met een Ginkgo in
de tuin: men kan de Ginkgo biloba redelijk
gemakkelijk stekken. Neem hiervoor in ju
ni/juli twintig centimeter lange stekken en
zet deze in een mengsel van turf en scherp
zand. Houd warm. Bij een temperatuur van
rond 20 graden Celsius maakt de stek bin
nen twee of drie weken wortels en kan dan
op een beschutte plek buiten worden gezet.
Lezersvraag
Mocht een van mijn lezers een onsje hel
derziendheid in de aanbieding hebben dan
houd ik me aanbevolen. Die helderziend
heid heb ik vaak nodig hij het beantwoor
den van brieven. Zo ook de brief van A.
KOOIJ uit HAARLEM, die graag het een en
ander wil weten van de Tib, volgens be
schrijving de Tibouchina. En wel naar ik
aanneem de Tibouchina urvilleana. Deze
Tibouchina is als kamerplant, eventueel
kuipplant in de handel. De plant kan ruim
een meter hoog worden. In het voorjaar
moeten de grote takken tot op de helft ingc-
snoeid worden en de zijtakken tot op twee
knopen. Tijdens de groei heeft de plant veel
luchtvochtigheid nodig: dus de pot op een
laag grind in een bak water zetten. De
bloeitijd valt 's winters. De ideale tempera
tuur 's winters is rond 10 graden Celsius. De
kleur van de bloemen is van lila tot violet,
dat klopt dus met de kleur van A. Kooij.
Maar de bloem moet wel groter worden en
ik vermoed dat slechte voeding (om de 14
dagen bijmesten 's zomers) ófwel te droge
lucht de oorzaak is. Maar nogmaals, het is
en blijft een vermoeden.
Komt er bij u al tuinierend of wandelend
in de natuur een vraag op? Greet Buchner
zal proberen voor u het antwoord te vin
den. De vraag kunt u opsturen naar Dami-
ate Dagbladen, Postbus 507, 2003 AP
Haarlem t.a.v. de redactie LEVEN EN WO
NEN.
SPREEKUUR
De laatste tijd verschijnen zo af en toe UfJ
richten in de kranten over ziekenhuisafd
lingen die gesloten moeten worden omi«
er een bepaalde bacterie rondwaart. He) P
gaat dan vaak om intensive-care-afdelin I
patiënten na grote operaties tijdelil
verpleegd worden om ze door de eerstej
tieke periode heen te helpen. U kunt zid
voorstellen dat als de noodzakelijke opvL
r direct na bepaalde operaties geslojl
moet worden, die operaties niet kunnen!
doorgaan, en patiënten, langer dan ge\\f
n operatie moeten wachten. Ha
sluiten van een IC is dan ook een maatn
die niet licht wordt genomen. L
De bacterie die ziekenhuizen dwingt der-
drastische maatregel te nemen, mo
s bijzonders zijn, en dat is-ie
heet methicilline resistente Staphyl
Een hele mondvol, daarom
gekort tot MRSA. Staphylococcus ai
het beestje, en 'methicillii
resistent' houdt in dat de bacterie zich
aantrekt van het antibioticum methicill
Als het daarbij bleef, was het zo erj
r als deze bacterie ongevoelig
methicilline, is hij vaak ook ongevoelig
bijna alle andere gangbare antibiotica (I
i-resistent).
Ziekenhuis
Infectie met deze bacterie-is vrijwel al tij
en ziekenhuisinfectie. Het is vrijwel na
3 dat iemand buiten de poorten van ef
ziekenhuis tegen een MRSA aanloopt.
■"•nhuisinfectie wil zeggen dat iemand
s heel anders in een ziekenhuis woi
opgenomen en daar een infectie oplo~.
Ongeveer 5 procent van de ziekenhuisjU
iten treft dit lot. en dat percentage i:
laatste twintig jaar niet veranderd. De j
meeste ziekenhuisinfecties doen zich vl
of} de intensive-care-afdelingen. Meestl
pen deze infecties goed af. dank zij de li
ichikbare antibiotica, maar het zijn t
ïare complicaties, die de opnameduurf
zienlijk kunnen verlengen. De 'gewoner^
Staphylococcus aureus is een van de ba
langrijkste verwekkers van deze ziekenL,
infecties. 'J
Hoe komt nou een MRSA in zo'n zieker
huis terecht? Ten eerste door import. Ii
buitenland zijn veel ziekenhuizen 'be
woond' door resistente bacteriën. Als j(
i buitenlands ziekenhuis wordt opg<
■n, bestaat de kans dat zo'n resistent
bacterie, bijvoorbeeld een MRSA, zich
voon op je lichaam vestigt. Dat hoe fQ
lemaal niet tot ziekte te leiden. We n°e5t€
Iedereen ia
Iedereen wordt vanaf het moment van
boorte bewoond door bacteriën, een ri
maal en gezond verschijnsel. De bacte
die iemand bij zich draagt kunnen ziel
huidschilfers en aanraking verspreider
de omgeving. Allemaal geen probleem
lang er maar geen mensen in de buurt
in zo'n bacterie ziek kunnen
i ziekenhuis zijn veel mense
ior wie de bacterie, die u gewoon
hebt zonder een centje last, een dodeli
bedreiging kan vormen.
En als die bacterie dan ook nog ongevt
is voor de beschikbare antibiotica, is d^M
lende niet te overzien. Daarom wordei
tiënten die vanuit een buitenlands
huis worden overgeplaatst naar eei
landse inrichting, in eerste instantie st
geïsoleerd. Pas als men zeker weet dat
patiënt geen MRSA bij zich draagt, wo
isolatie opgeheven. Deze maatregel ge
voor ieder buitenland', ook voor bijvo
beeld België en Duitsland.
Een tweede reden dat een MRSA in ee
kenhuis kan opduiken, is dat we hem
maken. Door gebruik van veel verschil
antibiotica blijven uiteindelijk alleen c e|,
bacteriën over die voor al die antibioti er
ongevoelig zijn. Deze selectie van resi: ïn
bacteriën kan worden ondervangen d<
het aantal antibiotica dat voorgeschre
mag worden in het ziekenhuis,
gelijk te beperken. Helaas is men nog
allerwegen van het belang van e
antibiotica beleid doordrongen
I'
Melden
De MRSA is in de Nederlandse zieken! *8
zen nog een zeldzaamheid. Dat moet ('e
blijven. Als u onverhoopt in Nederlani ec
ziekenhuis in moet, en u in het buiten n c
opgenonlen bent geweest, meld dat d e-
even. Anders haalt u misschien de kraj"
er weer een IC dicht moet.
iti
Geen erotiek zonder geur en geen parfum zonder erotiek
De liefde van de man gaat
door de...? Fout! De liefde
van de man gaat door de
neus. Die van de vrouw
trouwens ook. De maag
heeft er helemaal niets
mee te maken. Of iemand
al dan niet aantrekkelijk
voor ons is bepalen we
simpel door te snuffelen.
Niet zo doelbewust als
honden dat doen, vaak
zelfs helemaal onbewust,
maar toch... We ruiken of
iemand bij ons past en
'vallen' op een bepaalde
persoon vanwege diens
'onweerstaanbare' geur.
Geuren en erotiek, ze zijn door
de eeuwen heen met elkaar ver
bonden geweest. I let klinkt
misschien wat dierlijk, wat pri
mitief, maar er is geen enkele
reden om je te schamen voor de
neiging om 'je neus achterna te
gaan'. De reukzin mag in de
loop van de evolutie dan wat
naar de achtergrond zijn ge
drongen door andere, meer als
'beschaafd' aangemerkte zintui
gen met de ogen en oren
voorop de reuk bliift toch al-
lijd het zintuig met de grootste
uitwerking op onze psyche en
gemoedstoestand. Simpel door
dat de geur de kortste weg aflegt
van de buitenwereld naar onze
hersenen. Het effect van geuren
op ons voorstellingsvermogen
en dus ook op de wellust
is daardoor groter dan het effect
van boodschappen die we via
andere 'kanalen' krijgen.
Bovendien bevindt de ferven
te snuffelaar zich in goed gezel
schap. Legio beroemdheden uit
het verleden waren gefasci
neerd door de uitwerking van
de onzichtbare geurmoleculen
op ons gedrag. Aristoteles bij
voorbeeld, vooraanstaande
schrijvers als Emile Zola, Oscar
Wilde en James Joyce. Gedrags
wetenschappers, seksuologen,
psychologen, die er hele studies
naar verrichtten. Maar ook
grootheden die heel wat anders
in gedachten hadden dan we
tenschappelijk onderzoek.
Zo is bijvoorbeeld van Napo
leon bekend dat hij na een veld
tocht, toen hij op weg was naar
huis, een koerier vooruitstuurde
met een briefje voor Josephine
waarop stond: 'Was je niet, ik
kom eraan'. I lij verkoos haar ei
gen lichaamsgeur kennelijk bo
ven de zware muskusparfums
waarmee Josephine zich bij
voorkeur besprenkelde.
Stinken
Een aangename lichaamsgeur is
echter niet voor iedereen weg-
ijM
Nooit meer te laag zitten
Te laag zitten, staan of liggen kan lichamelijk ongemak
veroorzaken. Legio Products in Maarssenbroek pro
beert daar met Jackset iets aan te doen. De standaard
Jackset bestaat uit vier zwarte voetjes met elk drie rin
getjes met een hoogte van 1,7 centimeter,
bed, stoel, werkbank enzovoorts, 1,5 tot 7
hoger kan worden gemaakt. Daarnaast is e
Jackset van vier voetjes met ringetjes die eet
van 22 tot 25 centimeter kan geven. De eer
59,95, de tweede 117,50. Voetstukken en ringen
ook los aan te schaffen. Ronde, vierkante en 'planki
mige' poten kunnen op de Jackset worden geplaatst
Meer informatievel. 030.414049).
en Bed-
rhoging
set kost
Tussen de kookplaat en de oven heeft Asdal dit uittrekbare
werkblad gemonteerd. De beukehouten werkplank (hout is
het beste om rauw vlees op te snijden) ligt in een roest
vrijstalen lade. De eveneens roestvrijstalen handgreep
loopt over de volle breedte van de lade. Zo schept Asdal
weer wat meer werkruimte in de keuken. foto pr
Jeans. Geen kledingstuk ter we
reld met zo'n stoere uitstraling.
Eens de werkbroek van potige
kerels, van goudzoekers en
cowboys. In de jaren vijftig en
zestig het symbool van de jonge
generatie, die eindelijk eens se
rieus genomen wilde worden.
En anno 1994 het meest gelief
de kledingstuk van menige peu
ter, die in de crèche wil laten
zien dat hij (of zij) geen snot
neus is maar een wijsneus. In
een echte spijkerbroek ben je
immers geen doetje maar een
bink!
Menig volwassene zou er ja
loers op worden. Want al lijken
de jeans voor het kleine grut
dan sprekend op die van pa en
ma met hun authentieke five-
pocket-model, ruige denim en
grove stiksels, ze hebben toch
mooi nog wat extra's. Kleurige
plaatjes van Disney-fïguren bij
voorbeeld, rubberized opdruk
ken in allerlei afbeeldingen, ap
plicaties van foto-prints. Niks
kinderachtig.
En dan al die bijbehorende
kledingstukken... Pittige body
warmers en spijkerjasjes met
echte metalen knopen, denim
blouses met grote zakken en T-
shirts met allerlei prints, strepen
en ruiten. Of korte broeken tot
net onder de knie. die het zo
prima doen boven een skate
board. Lekker eigenwijs. En dat
is nou precies wat je wilt als
stoertje.
Trouwens ook als vader of
moeder, want spijkerstof kent
heel wat voordelen boven ande
re materialen. Het is sterk en
goed wasbaar. Geen angst dus
dat het kroost bij de eerste de
beste valpartij met de knieën
door de broek gaat.
Zelfs baby's
De confectie speelt de laatste ja
ren helemaal in op deze volwas
sen trend in de kindermode. De
steeds uitdijende collecties kin-
derjeans vormen daarvan wel
het beste bewijs. Het modewa
renhuis C&A introduceert voor
het komende zomerseizoen
zelfs een speciale jeanslijn voor
de jeugd. Zowel voor jongens
als voor meisjes en zelfs voor
baby's. Maar ook in andere kle
dingzaken groeit het assorti
ment spijkergoed in de maatjes
58 tot 172.
Afgezien van de jeans is ook
de overige kinderkleding voor
komende zomer beslist niet kin
derachtig te noemen. 'Lieve'
dessins zijn er amper meer bij,
of het moeten de vriendelijke
bloemetjesmotieven zijn die
sommige kinderjurken tooien.
Maar voor de rest is het één
vuurwerk van sprankelende
kleuren in opvallende dessins,
waarbij vooral de smakelijke af
beeldingen van fruit in het oog
springen. En natuurlijk de spor
tieve Bretonse marine-strepen,
de variaties op de typische
baseball-dessins en de exoti
sche batikprints.
Dessins die ook hoogst actu
eel zijn in de mode voor de vol
wassenen. Alleen de kleurige
badges en labels verraden soms
nog dat het om kinderkleding
gaat. En de maat natuurlijk.
Maar verder lopen al die lefgo-
zertjes en pittige meiden hele
maal in de pas met hun vaders
en moeders.
De nieuwste spijkerkleding voor
jongeren is beslist niet meer kin
derachtig te noemen. foto c&a
Engels parfumflesje uit de achtiende eeuw.
gelegd. Zo wordt van de Franse ko
ning Lodewijk XIV, de Zonneko
ning. verteld dat hij zulke zweet
voeten had dat zelfs zijn hovelin
gen op de vlucht sloegen als ze bij
hem in de buurt kwamen. De Rus
sische monnik Raspoetin zou vol
gens de overlevering hebben ge
stonken als een bok, niet vanwege
zweetvoeten, maar door de lucht
van sperma die om hem heen
hing.
Geen wonder dan ook dat de
mens al sinds de oudheid op zoek
is geweest naar middelen om de
'eigen' geur te veraangenamen.
Naar parfums dus. Wat begon met
het verbranden van welriekende
kruiden en harsen om de goden
gunstig te stemmen (het woord
parfum is afgeleid van 'per fu-
murri', wat 'door rook' betekent) is
uitgegroeid tot een immense indu
strie. Een bedrijfstak die wereld
wijd weliswaar een bikkelharde
strijd voert om iedere gulden die
de consument zich aan luxe ver
oorlooft, maar die desondanks om
ringd blijft door hetzelfde mysterie
dat eens rond de kostbare essen
tiële oliën hing, waarmee de beau
monde zichzelf verwende. De geur
heeft dè mens al sinds de oertijd in
de ban.
Over geuren en parfums valt dan
ook veel te vertellen. Heel veel
zelfs. Andrea Hurton doet dat in
haar boek Erotiek van het Parfum.
In 201 pagina's belicht ze praktisch
ieder afspect van parfum, 'de mu
ziek van het lichaam'. Het vlot ge
schreven boek, verluchtigd met al
lerlei citaten van beroemdheden
over parfum, bevat een schat aan
vaak humoristische anekdotes die
de samenhang van erotiek en par
fum onderstrepen. Zo verhaalt zij
over mannen die in opperste ver
rukking raakten alleen al door het
opsnuiven van een zweempje par
fum bij het passeren van een
vrouw. Over vrouwen die tegen
standers uit de weg ruimden met
behulp van met gif geïmpregneer
de en geparfumeerde handschoe-
Stukje hemel
Maar ook minder poëtische zaken
komen aan de orde. zoals de ver
vaardiging en de geschiedenis van
parfum, de opkomst van de syn
thetische geuren, waardoor par
fum nu ook voor de grote massa is
weggelegd, de heftige concurrentie
tussen de grote couturehuizen, die
van de inkomsten uit parfums af
hankelijk zijn om hun modecollec
ties te kunnen maken. De opkomst
van de mannen-parfums. En ze
geeft tips. Zowel voor de aanschaf
van een parfum („Een parfum
koop je net zo alsof je op zoek bent
naar een man", Madeleine France)
als voor het gebruik ervan.
Erotiek van het Parfum is daar
door niet alleen een heel boeiend
boek, maar ook een waardevol na
slagwerk voor een ieder die zich
met graagte overgeeft aan de be
dwelmende uitwerking van de
sprookjesachtige illusie die parfum
heet. Voor een ieder die Victor Hu
go's woorden onderschrijft: 'Par-
fiim is een stukje hemel'.
•(Erotiek van het Parfum, Andrea
Hurton. Vertaald uit het Duits
door Gerard Grasman. Oorspron
kelijke titel: Erotik des Parfums:
Geschichte und Praxis der schone
Düfte. Uitgegeven bij Bigot Van
Rossum bv, Baarn. ISBN 90-6134-
408-5.)
in de Romeinse badhuizen werd heel wat par
fum gebruikt.
Niet alleen dieren, ook mensen worden aangetrokken door bepaalde (lichaams)geuren.
