3
Gezocht: Extroverte renner met vermogen
'Dit lijf wil beukenstoempen en trekken
-L
If WiELERSEIZOEN '94
De afstappers
TERDAG 26 FEBRUARI 1994
De wetenschap bemoeit zich steeds meer met de koers
arts zonder hulp van buitenaf is in het mo
derne wielrennen al jaren geleden afgeslo
ten. Jan Hoogsteen is ook de laatste om te
beweren dat hij met iets nieuws bezig is.
Het is hoogstens de complexiteit en intensi
viteit van zijn onderzoek, in samenhang
met testen van psychologische aard zoals
die verricht worden in Paterswolde, die de
aanpak voor Nederlandse begrippen toch
vooruitstrevend maken. ..Maar elke zichzelf
respecterende ploeg doet ongeveer hetzelf
de". aldus Hoogsteen. „Jan Raas bijvoor
beeld. zit met WordPerfect in Amersfoort
bij professor Mosterd."
Peter Post hoort ook niet op van het onder
zoek van Hoogsteen. Maar een psychologi
sche test voor jonge renners vindt hij veel te
ver gaan. „Daar zie ik niks in. Je moet ze
toch op de weg zien. in de koers. Renners
op jonge leeftijd kunnen nog zóveel veran
deren. die kun je nog zóveel koersinzicht
bijbrengen. Intelligentietesten zeggen niks
Dat medisch onderzoek is natuurlijk wat
anders. Dat is heel serieus, al denkt Nelis-
sen er misschien anders over nu. Vind ik lo
gisch. Maar als ik hem was zou ik toch goed
luisteren. Er zijn voorbeelden van renners
die dat niet deden en die nu niet meer le
ven. Ik heb het er. op weg naar hier nog met
onze ploegarts over gehad. Hij ziet het ook
Samen met Post was dokter Leinders naar
Zuid-Frankrijk afgereisd om te kijken hoe
het er met de fysieke conditie van de
Histor-renners voor stond. Post over Lien-
ders: „Hij is verbonden aan het ziekenhuis
in Gent. Zo doen we het al jaren. Niets aan
het handje. De jongens hebben een maand
of wat gerust, we zijn ze een tijdje kwijt ge
weest en Leinders is nu naar hier gekomen
om te kijken hoe ze reageren op inspan
ning. Straks in het hotel neemt-ie bij ieder
een bloed af en pakt het vliegtuig naar Bel
gië om de monsters te onderzoeken."
En zo wensen met name de grote formaties
weinig of niets meer aan het toeval over te
latenLVakbondsman Gerrit Vixseboxse van
de vereniging van beroepswielrenncrs
(WBW) vindt het 'gedoe' allemaal veel te
vergaan („straks gaat een laboratorium be
palen wie er een goede wielrenner kan wor
den. dat is toch onzin?"), maar de ploeglei
ders zien de onderzoeken als een hele steun
en geruststelling. Priem: „lk heb een rots
vast vertrouwen in Hoogsteen en zijn team
en richt me daar volledig op, juist in het ge
val Nelissen."
„Het is jammer voor Danny", vindt ploeg
genoot Servais Knaven, van wie Hoogsteen
zegt dat hij 'volgens de testen' een kanjer
wordt. „Maar direct ook voor ons een ge
ruststellingdat het werkt. Je weet nu dat je
zelf volledig gezond bent. Al zegt gisteren
niet alles over vandaag. Dat heeft het geval
Nelissen ook wel bewezen. Eerdere inspan-
ningstesten waren wel goed. heb ik begre
pen. Het kan dus ineens omslaan."
De wielerwereld zal nog even moeten wen
nen aan het idee, maar het is niet anders.
Bij de prognose over een geslaagde carrière
als professional is het aantal weggetrapte
watts per kilogram lichaamsgewicht straks
net zo belangrijk als de uitslagenlijst bij de
amateurs. En meegenomen is het dan nog
als de aspirant nco-prof over een aardig IQ
en de juiste karaktereigenschappen be
schikt om het nomadenleven in de be
roepswielrennerij aan te kunnen. Al zullen
de testresultaten in laboratoria en schoollo
kalen nog in de praktijk moeten worden
waargemaakt. Priem: „Precies, en daarom
zal ik mijn oordeel altijd pas vellen als ik die
jongen heb zien rijden, niet eerder."
NPA-VERSLAGGEVER
Johan Museeuw, een Flandrien van de oude stempel
ie hier. Kijkt u zelf. Wacht tot ik z'n rpg
ïotleg. Ik heb tien jaar bij Post gezeten,
illar gehad, Van der Velde. Dan is dit wat
ders. Dit is een bonk. Dit lijf wil beuken,
lempen en trekken. Over kasseien, 280
bmeter lang als het moet. Een lijf voor de
inde van Vlaanderen, voor de Hel van het
lorden, vooreen wereldkampioenschap,
n Flandrien van de oude stempel."
tk Nachtergale zet er graag zijn handen
Johan Museeuw kan tegen een stootje,
inddoek over de lenden, cake in de hand,
>nt de renner zich in glorie en kwets-
/veek;arheid. Zonder kleren is iedereen gelijk,
lar een masseur denkt daar anders over.
Ijk hier toch. Dit is een brok gezondheid.
>ten -ie verkouden is, hoest en snuift-ie twee
uit degen en dan is het over. Antibiotica? Die
Sft Johan niet nodig."
ee deuren terug op de galerij, deelt die-
t fde Johan kamer 214 van het Campanil-
hotel in Vitrolles met Wilfried Peeters.
de plank boven het bed van Museeuw
1 foto van diens zoontje Gianni naast vi-
tine-preparaten als Losferron en Mui
taxi en naast een homeopatisch middel
de bloeiende handel van dr. Vogel. Op
dappelen en biefstuk alleen win je geen
jr en rij je kennelijk ook geen voorberei-
gskoers als de Ronde van de Middel-
dse Zee.
Werken doet het allemaal wel - die tablet
ten, die massages en die spiermassa. Een
dag later zou Johan Museeuw breed la
chend als derde arriveren in Pierrefeu, waar
de aankomst bergop en dus lastig is. „En
pieken doe ik hier natuurlijk nog lang niet."
De plaatsen een en twee gingen naar de
ploeggenoten Cassani en Baldato. de plaat
sen vier en vijf waren ook voor GB-MG ren
ners. Over het doorbreken van de hegemo
nie van de Italiaans-Belgische formatie
hoeft de concurrentie zich ook dit jaar wei
nig illusies te maken.
Chioccioli, Cipollini en laskula vertrokken,
maar Jarmann, Cassani, Sorensen. Sciandri
en Richard kwamen. Op papier maakt dat
van GB-MG dit seizoen een in de klassie
kers opnieuw haast onverslaanbaar geheel.
Vorig seizoen won de ploeg ook al de we
reldbeker en was Johan Museeuw de be
langrijkste puntenverzamelaar. De Belg
reed zich naar de internationale top door
zowel de Ronde van Vlaanderen als Parijs-
Tours te winnen. Het gevolg: Museeuw
tweede in de wereldbekerstand individueel,
achter de ongenaakbare Maurizio Fon-
driest. en met een zesde plaats runner up
op de hitlijsten van de UCI. „Hoger kun je
moeilijk komen als je geen klassementsren
ner ben."
Want lohan is geen jongen voor het geel,
maar voor het groen. In meerdere opzich
ten. Hij is de meest 'groene' jongen uit het
peloton, steunt acties van milieu-organisa
ties als Greenpeace, zonder daar zelf ophef
over te willen maken. Als hij in de koers
niet op de weg let. dan toch op de berm. En
wat hij dan ziet. waar hij ook is, dat stemt
lohan Museeuw niet bepaald optimistisch.
„Ik wil dat mijn Gianni straks ook nog van
de natuur kan genieten. Maar het ziet er
niet best uit Kijkt u maar om u heen. dan
ziet u het zelf. U heeft toch ook ogen in uw
hoofd? Ik hoef u toch niet te vertellen hoe
ernstig de situatie is? Bij mij in Gistel (vlak
bij Oostende, red) zijn ze alles aan het vol
bouwen. Ik blijf die plaats trouw, woon vlak
bij mijn ouders en mijn schoonouders. Ik
heb die mensen nodig, zoals ik ook Belgen
rond om me heen nodig heb in de koers en
in het hotel. Anders zou ik dit niet lang vol
houden. Maar je kunt eigenlijk betef emi
greren. In Gistel staat een fabriek die ma
chines omsmelt. Meestal zit heel het dorp
in de stank, alleen als de wind gunstig
staat, ruik je het niet. Dat kan toch niet ge
zond zijn. Maar ge kunt niks doen. Tegen
het kapitaal is niets te doen."
Een oud Vlaams spreekwoord zegt: 'Als je
geld verdient, ga je zaaien naar de zak'.
Enig kapitaal is ook lohan Museeuw zelf
niet vreemd. Zijn jaarinkomen wordt nu.
na de successen van de laatste jaren, toch
ook op meer dan een miljoen gulden ge
schat. Niet verwonderlijk voor een renner
van dat kaliber. Hij brak in '90 opvallend
door met winst in twee Tour-etappes, won
een jaar later het Kampioenschap van Zu
rich en. toen ook al, Parijs-Tours. Dat sei
zoen werd hij tweede in de Ronde van
Vlaanderen, een klassieker die hij dus twee
edities later wel zou winnen door Frans
Maassen in de sprint te verslaan.
Vlaanderen stond die dag op zijn kop en in
Gistel was het feest. Bij zijn ouders en bij
zijn supporters die die vierde april 1993
nog langs het parkoers hadden gestaan met
leuzen als 'Johan Museeuw is geen knecht',
om hun ongenoegen over de verstandhou
ding binnen de GB-MG ploeg te uiten.
Want de Vlaamse fans van Museeuw von
den dat hun lohan, nota bene in de Belgi
sche kampioenstrui, veel te groot was om
de sprint aan te trekken voor een Italiaan
die Cipollini of zoiets heette. In de aanloop
naar de aprilklassiekers had Museeuw dat.
naar de smaak van zijn fans, al veel te vaak
gedaan.
Nu nog bestrijdt Museeuw de opvatting
van zijn fans. „Ze hadden ongelijk. Ik had
er geen moeite mee. Cipollini is een betere
finisher dan ik in een massasprint. Met
hem erbij had je in dat soort situaties een
kans van negen op tien om te winnen. Ik
ben geen specifieke spurter, dat heb ik ze
wel honderd keer uitgelegd. Ik ben wel rap,
maar niet zo rap als Cipollini en niet zo rap
als nu Baldato, die vorig jaar toch drie rit
ten in de Giro won en nog jong is. Cipollini
is vertrokken, dus zal ik me nu in de sprint
inzetten voor Baldato. Mijn kansen liggen
in langere, zwaardere koersen. In wereld
bekerwedstrijden, klassiekers, een WK. Pa
rijs Roubaix of de Ronde van Vlaanderen.
Of Milaan-San Remo als je, normaal ge
sproken, de echte sprinters toch niet meer
van voren ziet en als de groepen bij de aan
komst klein zijn."
Zo snoerde hij de mond van zijn fans en zo
is ook zijn vaaer Eddy anders over de be
roepsovertuiging van lohan gaan denken.
Het verhaal uil dat Eddy Museeuw vroeger
een zeer goede amateur was. Na het jaar
dat hii 25 wegwedstrijden had gewonnen,
werd hij beroepsrenner. Drie jaar lang
kwam hij uit voor de ploeg van Frans Ver
beek. maar toen de sponsor de uitbetalin
gen in dat laatste jaar achterwege liet, was
Museeuw senior, gedesillusioneerd en wel,
genoodzaakt ander werk te bedenken om
vrouw en kinderen te kunnen voeden.
Een verbitterde en door het wielrennen ge
frustreerde Eddy Museeuw zou een al snel
florerende garagehandel beginnen en
zwoor dat hij ervoor zou zorgen dat zijn
kinderen niet hetzelfde zou gebeuren als
hem was overkomen. Johan werd dan ook
ronduit verboden te gaan fietsen en ont
popte zich in eerste instantie dan maar als
een begaafde voetballer. Maar net voordat
AS Oostende hem bij KVG Gistel zou weg
plukken, zette Museeuw junior z'n eigen
zin door en koos hij voor de fiets.
„Ik scoorde 25 en 35 doelpunten per sei
zoen. maar had al eerder aangekondigd op
mijn vijftiende met voetballen te stoppen
Niemand die dat geloofde, maar ik heb
woord gehouden en ben gaan crossen om
dat mijn vader per se niet wilde hebben dat
ik op de weg ging rijden."
Maar ook daar was lohan dus uiteindelijk
niet vanaf te houden. Niemand in Gistel
die daar nu nog om treurt. Ook Eddy Mu
seeuw niet.
COVERT VAN VEEN
NPA-VERSLAGGEVER
OEN H
Het wielerpeloton gaat dit jaar verder
konder Ieren. Stephen Roche is al offi
cieel gestopt, en het ziet er naar uit dat
•Sean Kelly en Martin Earley nog slechts
kullen worden aangetroffen op een ATB-
Jiets. Roche zette afgelopen herfst een
fctreep onder zijn 13 jaar durende profa-
kontuur. Slechts 59 overwinningen, maar
—tiaar was wel de triple' van 1987 bij: Gi
ro. Tour en wereldtitel. Een drieluik, dat
kelfs Indurain nog niet lukte (alleen
Merckx in '74).
Ook oud-Tourwinnaar Laurent Fignon
|s bij zijn besluit gebleven een punt ach
ter zijn fiets te plaatsen. Voor de Parijze-
naar nog geen nieuw toekomstbeeld: hij
tou iets in de p.r.-sfeer gaan doen voor
pjn laatste sponsor, Gatorade. maar die
,c Is van het wielertoneel verdwenen. En
k terdere greep uit de groep van min of
tneer gereputeerde renners, die na 1993
net de profwielersport ophielden.
n Nederland: Ad Wijnands - gestopt en
jegonnen met een tuincentrum; Jacques
Hanegraaf - gestopt door een hert. mo
gelijk een functie in een nieuwe prof-
bloeg; Mare Siemons - gestopt door een
1 eethronische cyste aan het zitvlak; Mat-
hieu Hermans - geen emplooi meer; Mi-
ihel Zanoli - mentaal ongeschikt voor
let profvak; Patrick Stroukcn - afge-
chrikt door de dopinglamp; Gert Jakobs
voor het derde achtereenvolgende jaar
lopend op een 'last minute' wonder.
In het buitenland gestopt: Thomas
Vegmüller. de Zwitserse solist; Jean-
üaude Leclerq, wordt assistent van de
Du its/Zwitserse bondscoach Lindner;
,ncj^ric Maechler (Milaan-Sanremo '87);
Jexi Grewal, de excentrieke olympisch
jampioen van '84, nooit goed genezen
rne an een auto-ongeluk uit '92; Davis
'hinney, de eerste Amerikaanse ritwin-
laar ('86) in de Tour.
En ook: Jan Goessens, de Belg, die ver-
fegenwoordiger in rijwielonderdelen is
eworden; Mare Dierickx, na jaren
nechten bij Adrie van der Poel, nu as-
istent-ploegleider bij Trident; Dirk de
son?0'' tocvaIswinnaar van Parijs-Rou-
aix in 1988; Noël Segers, en knecht bij
aas.
Verder: Laurent Biondi, Falk Boden,
|efano Allocchio. Roland Le Clerc als-
iede Fabio Roscioli. de ritwinnaar in
k Tour'93 in Marseille, die heeft erva-
R.;n, dat zelfs zo'n dagsucces geen ga-
^ntie geeft voor een nieuw contract.
Ijn eerste zege in zijn carrière is wel-
;ht meteen zijn laatste geweest. Nie-
t blalan<^ w" 'iem hebben.
Hing
Patrick Lefevere, succesvolle ploeg
leider van GB/MG, weet niet wat hij
hoort. „Wat zegt u? Psychologische
test? U moet een grap maken. Intelli
gentie bij een renner zegt me niks. Ik
heb eens een soort professor bij mij
in de ploeg gehad. U moet hem ken
nen, een landgenoot van u, Maarten
Ducrot. Zal wel een hoog IQ gehad
hebben. Maar in de koers was het
niet zo'n slimme. Verre van dat
zelfs."
Een dag later dolt Michael Boogerd uit de
WordPerfect-ploeg van lan RaasTVM'er
Martin van Steen. Beiden moeten hun weg
tussen de professionals nog zoeken. Maar
de eerste ervaringen, daar in de zon en in
de mistral langs de Middellandse Zee, zijn
positief. Het is trouwens een fraai groepje
jonge Nederlandse profs dat zich in Marig-
nane verzamelt. Boogerd van Raas zoekt
steun bij Knaven, Voskamp, Van Steen en
Hoffman van Priem.
Als Van Steen voor de start vertelt van zijn
bezoek aan het psychologisch bureau Van
der Zee in Paterswolde, is enige hilariteit
onafwendbaar. De andere TVM'ers kennen
het verhaal, maar Boogerd weet niet wat hij
hoort. Aanvankelijk ongelovig staart hij
Martin van Steen aan. die enigszins be
schroomd over de dag in Paterswolde ver
haalt.
Ofschoon hij al in juni als professional door
Priem werd ingelijfd, ontkwam Van Steen
niet aan de psychologische test daar in het
hoge noorden. „Ik ben er vijf uur zoet mee
geweest, met figuurtjes afmaken en multi
ple-choice vragen beantwoorden. Ik heb ze
allemaal gemaakt: beroepskeuzetesten, per
soonlijkheidstesten, rekentesten, taaltesten,
creativiteitstesten... Na een week bellen ze
je dan op en vertellen hoe je in elkaar zit. Ik
was extrovert, standvastig, paste me makke
lijk aan in een groep, durfde me wel te ui
ten. maar zou niet gemakkelijk de leiding
nemen. Die dingen kloppen wel."
Een paar weken eerder, op de presentatie in
Geertruidenberg. had TVM trots kond ge
daan van een wetenschappelijk project in
samenwerking met Cardiosport in Veldho
ven en het psychologisch bureau Van der
Gezond van lijf en leden. En het liefst ook tussen de oren. Martin van Steen (links) en Servais Knaven behoren tot de nieuwe TVM-lichting die van
ploegleider Cees Priem niet alleen fysiek, maar ook geestelijk sterk in de schoenen dient te staan. foto cor vos
nieuw fenomeen was geboren en de leider
van het project, de 38-jarige Jan Hoogsteen,
voorzitter van de Stichting Cardiosport, had
plotsklaps veel uit te leggen. De belangstel
ling voor het werk in Veldhoven nam nog
toe toen TVM na uitgebreide testresultaten
renner Danny Nelissen op grond van hart
ritme-stoornissen voortaan ongeschikt ver
klaarde voor topsport. Hoogsteen zegt het
niet met zoveel woorden en wenst niet in te
gaan op individuele gevallen en resultaten,
maar beschouwt het geval-Nelissen, hoe
wreed voor de renner zelf ook, als een suc
cesje. Een teken dat de medische begelei
ding preventief kan werken. Noodzakelijk
in dit vak omdat achteraf repareren er in de
topsport vaak niet meer bij is, zoals het ver
leden dat helaas maar al te vaak heeft be
wezen. Hoogsteen: „Vier jaar geleden zijn
we voorzichtig begonnen. We waren eerst
aan PDM verbonden, nu dus aan TVM.
Sinds we het doen zijn er geen excessen
meer geweest met renners en ploegen
waarmee we bezig zijn. Afkloppen dus
maar".
Al zijn. zoals zo vaak, de geleerden het er
ook in dit geval niet over eens en leerde een
'second opinion' van Nelissen in Maastricht
anders. Maar Hoogsteen vaart vooralsnog
zijn eigen koers, verwijst naar een eerder
geval Hans Daams en heeft het met be
trekking tot Nelissen over 'een
renner waar wij van hebben ge
zegd: het is beter dat hij niet meer fietst.'
Dat Hoogsteen cs niet over een nacht ijs
gaan. mag duidelijk zijn. De Roosendaler
Paul Konings uit de ploeg van Koga Miyata,
weet erover mee te praten. Hij is voorbe
stemd om aan het einde van het seizoen
door Koersen aan Priem te worden overge
dragen. Als de testresultaten tenminste
kloppen.
Over zijn ervaringen in het 'laboratoriufn'
van Veldhoven: „Een uitgebreid onderzoek
was dat. Eerst krijg je een korte inspan
ningstest. dan zie je op de videocamera je
hartspier, je hartkleppen en je hartkamers.
Vervolgens sturen ze geluidsgolven door je
heen en meten ze de hoeveelheid bloed die
je hart kan pompen, met hoeveel kracht dat
gebeurt en kijken ze hoe je hartkleppen
openen en sluiten. Daarna volgt een onder
zoek naar je vetpercentage en moet je een
lange vragenlijst over training en voeding
invullen."
„Uiteindelijk krijg je een fietstest en wordt
het aantal watts per kilogram lichaamsge
wicht gemeten. Wanneer ga je verzuren. Ie
moet die meter boven de negentig omwen
telingen houden anders sluit-ie al. Ze kun
nen in die test ook zien of je geschikt bent
als sprinter door je zo lang mogelijk zo hard
mogelijk te laten trappen."
Het onderzoek dat Konings schetst is overi
gens de laatste jaren gebruikelijk in wieier-
kringen. De tijd van de soigneur en ploeg
Johan Museeuw komt niet alleen voort uit het Vlaamse
land, hij is er als renner ook op gebouwd in Vlaanderen te
rijden. 'Een lijf voor de Ronde van Vlaanderen, voor de Hel
van het Noorden, vooreen wereldkampioenschap'.
foto cor vos
Zee. Niet dat de fysieke en psychische tes
ten in Brabant en Drente allesbepalend wa
ren bij Priem's keuze voor een nieuwe lich
ting beroepsrenners. „Maar", aldus de
ploegleider, „het zijn extra zekerheden en
hulpmiddelen waar wij zeker gebruik van
gaan maken. De bestaande jonge renners
zijn al door de molen gehaald en met een
nieuwe groep zeventien- en achttienjarigen
gaan we ten project van driejaar beginnen
Zo kunnen we straks in tachtig procent van
de gevallen precies bepalen wat voor vlees
we in de kuip hebben."
De wielerwereld toonde zich niet zozeer
verbaasd over de uitgebreide inspannings-
testen in Veldhoven, of over de samenwer
king van Priem met de amateurs van Koga
Miyata, maar wel over de nevenaspecten.
Renners periodiek en onder inspanning
controleren op het functioneren van hart en
longen, het bepalen van spierweefsel: oud
nieuws. Dat soort zaken wordt elders ook al
gedaan. Maar verrassender was de medede
ling dat het project ook karakter- en intelli
gentietesten bevatte. 'Omdat het geen zin
heeft een renner te contracteren die licha
melijk tot veel in staat is, maar bij
wie het tussen de oren niet
