Bloemen voelt zich thuis op glad ijs
Kunst mag niets kosten van politiek
Cultuur Kunst
enette van Dongen
eeft power genoeg
e weinig promotie
ïderlandse bouwkunst'
Lansers Coup d'Amour verrassen niet
2fRDAG 26 FEBRUARI 1994
jinie Romein-Verschoor Lezing
pN De Caraïbische schrijfster Maryse Condé houdt op 1
art de vijfde Annie Romein-Verschoor lezing. Onder de ti-
French Carribean woman writers and the process of na-
l-building' licht zij het proces van identiteitsvorming toe
de hand van vrouwelijke auteurs van het Caraïbisch ge-
d. De lezing wordt georganiseerd door de Leidse universi
in samenwerking met het weekblad Vrij Nederland. Doel
in is om binnen vrouwenstudies ontwikkelde inzichten
injer de aandacht te brengen van een breed publiek. De le-
in het Groot-Auditorium, Rapenburg 73, begint om acht
's avonds.
)kter Beenhakker in Boerhaave
{N De chirurgijn Beenhakker voert weer twee spannende
o jxaties uit in Museum Boerhaave. De humoristische en infor-
jrJieve voorstellingen voor kinderen en volwassenen zijn op
•nsdagmiddag 2 maart en vrijdagmiddag 4 maart om twee.
ten vier uur. Het museum zit aan de Lange St. Agnietenstraat
ouwen exposeren in bibliotheek
;n In het kader van de internationale vrouwendag, op 8
/odrt. tonen zeven Leidse kunstenaressen in de Openbare Bi
theek aan de Nieuwstraat, vanaf 4 maart hun werk. Collages
-^Bernadette Drenth. litho/lino's van Wanda van Dijk. ab-
jnxt werk van Jetty Iestra, etsen van Anette de Lange, houtsnij-
lc van Henny Roest, inkt/acryl van Sanne Thijssen en oliever-
van Margreeth Verbrugge zijn daar tot eind maart te zien.
(houder Henny Koek (cultuur) opent de tentoonstelling op 3
irt om zeven uur 's avonds.
irste tentoonstelling Jeanne Onstenk
«dwukerthout. Nog nooit eerder exposeerde de nu 71 - jarige
ine Onstenk 11ulsenboom haar aquarellen, potloodtekenin-
en olieverschilderijen. Op veler verzoek organiseerde zij zelf
expositie in het gemeentehuis van Noordwijkerhout. Daar
^haar stadsgezichten, stillevens, portretten en landschappen
4 maart t/m 8 april te zien. Het gemeentehuis aan de He-
iveg 4 is 's ochtends van 9-12 en 's middags van 14-16 uur ge-
nd. Op dinsdag 29 maart is de expositie ook 's avonds van
vee0-21 uur te zien. Dan is Jeanne Onstenk zelf aanwezig.
aatECENSIE WIJNAND ZUISTRA
v iet wat zachter', soloprogramma
giiette van Dongen Muzikale lei-
gg^Henk Ruiter Regie Victor van
;nz' Gezien 25/2, Kapelzaal. Leiden
itai
groot- naar kleinschalig:
varveek geleden bracht ze in
rampvolle schouwburg het
j jptreden tijdens de Finale
ooet cabaretfestival, gisteren
t ze zich beperken tot de
V iteit van de Kapelzaal. Dat
3 4'te van Dongen nog op het
zalencircuit is aangewe-
Vatfcal wel met nog onvol-
stnle naamsbekendheid te
■oei?1 hebben. Aan de 'power'
m iflar uitstraling en de ener-
aanpak van haar eerste
^giogramma zal het zeker
■en iggcn. Die is rijp voor de
woire zaal.
haal vee' vaart bestookt
te van Dongen haar pu-
woënet cabareteske beschou-
raa'H over rt''atieleed, het
xiefarrière-dilemma, een
gatkbehandeling en de alom
^tlerstelde therapeutische
,eJe van sekslingerie. Met
Jook zet ze de zaal naar haar
hand, en er ontstaat een ons-
kent-ons-sfeertje.
Als tegenwicht zijn er de veel
al rustige liedjes, waarin ze een
ingetogen kant van haarzelf laat
zien. Daarbij heeft ze gekozen
voor materiaal van niveau, dat
afkomstig is van de bekende na
men uit het vak, zoals van Jaap
Bakker en Jan Boerstoel. Een
geschoolde uitvoering en sterke
muzikale begeleiding van Henk
Ruiter zorgt dat dit materiaal tot
zijn recht kan komen.
Tegen het einde krijgt het
kwalitatief sterke programma
van Lenette van Dongen zelfs
iets stichtelijks. Dat had mis
schien iets minder boodschap
perig gekund. En soms mag ook
haar energieke verteltrant een
tandje lager. Dat neemt niet
weg dat zij duidelijk een artieste
is die naar een dergelijk solo
programma is toegegroeid. Le
nette van Dongen kan immers
al op heel wat theaterervaring
bogen En dat zie je. Gelukkig
weer eens een cabaretière die
weet hoe moeilijk een solopro
gramma is en dat niet onder
schat. Heel wat aanstormend
talent doet dat namelijk wel.
Maf
urttNederlandse overheden
<leJe weinig aan de promotie
)e£ie Nederlandse architec-'
n het buitenland. Die kri-
itte voorzitter Carel Wee-
an de Bond van Neder-
Pr"V Architecten (BNA) deze
j gl tijdens een bijeenkomst
Roe kring Nijmegen/Arnhem
^rpze organisatie in Nijme-
:r va
gm iber reageerde op het ad-
39touwen aan Cultuur' van
>pl8ad voor de Kunst over de
27ectonische kwaliteit van
Ombouwen, waarmee de
liy ljet grotendeels eens is. De
g1 jtter zei het te betreuren
J1Raad in het advies niet is
naafgaan op het, volgens de
Dayjgebrek aan promotie van
^Mderlandse architectuur in
oo.
Uitverkochte voorstellingen in Leidse schouwburg
Winter in Nederland. Maar
Karin Bloemen staat in
bloei als nooit te voren in
haar nog pas tienjarige car
rière. Unaniem lovende
kritieken op haar jongste
show 'La Bloemen' en niets
wat haar plannen voor de
toekomst nog in de weg
lijkt te staan. Ze straalt. Ka
rin Bloemen dus: barok in
haar uitingen, bezeten van
haar vak, zichzelf relative
rend en vóór alles strijd
baar.
amsterdam hans visser
„Het is gelukt", zegt Karin Bloe
men. „Ik ben trots op 'mijn jon
gens', met wie ik de voorstelling
maak. Maar ik ben ook moe.
Moe en kapot. Want dat krijg je,
als je zo veel jaren ergens naar
toe werkt en het slaat dan op
eens aan. Dan ga je door de
hoeven. Toch heb ik zelf het ge
voel dat het allemaal nog beter
kan. Mijn grenzen heb ik dan
ook nog niet echt bereikt. Er is
nog zo veel wat ik heb laten lig
gen. Wat nog niet aan bod is ge
komen. Puur door gebrek aan
geld, tijd, of schrijvers.
„In mijn volgende show zou
ik dus heel andere dingen willen
doen. Werk zingen van Brecht,
Weil en Eisler. Maar als Freek of
Youp mij zou bellen, doe ik ook
graag mee. Ik geloof sterk in het
combineren van talenten. Als je
eerst maar je eigen weg hebt ge
vonden."
„Cabaret wil ik mijn show
niet noemen. Adelheid Roosen
noemt dit emotioneel associa
tief theater. Moeilijke woorden
hè, vind je niet? Echte cabare
tiers. dat zijn mensen als Youp
van 't Hek, Freek de Jonge en
Herman Finkers. Jasperina de
Jong zit al veel dichterbij wat ik
het buitenland. „Die Neder
landse architecten, die in het
buitenland scoren hebben dat
geheel op eigen kracht en in
competitie met buitenlandse
collega's gepresteerd. Goede
prijsvragen en meervoudige op
drachten kunnen zeer stimule
rend zijn. Ook lokale overheden
zouden zich dat moeten realise
ren". aldus Weeber.
De BNA vraagt zich af of de
invloed van instellingen als het
Architectuurinstituut en het Ar
chitectuurplatform wvc/vrom
op de concrete architectuur- en
bouwproduktie groot is. Wee
ber: „Veel van de aandacht van
deze instellingen is te nadruk
kelijk gericht op de facade van
de architectuur, veel minder op
het stimuleren van een goede
betrokkenheid van architecten
bij de feitelijke produktie."
Ook concerten
in Duitsland op
Orlando Festival
In het Limburgse Rolduc
vindt van 17 tot en met 30
juli voor de dertiende keer
het Orlando Festival plaats.
Het geldt als het belangrijk
ste internationale kamer
muziekfestival, vol concer
ten, masterclasses, ensem-
blelessen en workshops.
Voor het eerst wordt ook
een serie van vijf concerten
gegeven injiet Duitse Aken.
Het Orlando Festival is een
initiatief van Stefan Metz,
cellist van het Orlando
Kwartet. Dat ensemble
vormt de spil van het mu
ziekevenement.
Centraal staat dit jaar de
instrumentale en vocale ka
mermuziek van Brahms en
de Zuideuropese kamermu
ziek. Ook zal een program
ma worden opgedragen aan
de naamgever van het festi
val, de Zuid-Nederlandse
componist Orlando di Las
so (1532-1594), die vierhon
derd jaar geleden stierf. Bij
zondere aandacht is er ook
voor de Spaanse componist
Cristobal Halffter. die ook
tijdens het festival aanwezig
zal zijn.
De veertien concerten
zullen plaatsvinden in het
Wijngrachttheater in Kerk-
rade en in het Stadttheater
in Aken. Voor de master
classes zijn de leden van
het vocaal ensemble, Sh-
muel Ashkenasi em Walter
Levin, als docent aange
trokken.
'°n*dans
vq(jensie maarten baanders
>6, Théatre' do<* Coup d'Amour
daR5/2 LAKtheater Leiden Nog te
DLE'2 m het LAKtheater en op 4/3 in
i larktheatpr Alphen aan den Ri|n
:5.igheid overheerst in de
20 Choreografieën van het
6^mma 'Coup de Théatre'
10 ansgroep Coup d'Amour.
13 lathy for the Devil' van
Geus gaat over de ge-
ode en verguisde choreo-
uHelen Le Clercq. Het be
et er veelbelovend uit.
'603danseressen ontwikkelen
[ff0 draaiingen om elkaar
lertilewegirigen met armen en
?°k Daarna overheerst swin-
j'iji showachtige dans. Tek-
atonaken de tegendraadsheid
'5|rT|è Clercq duidelijk. Haar
15 he dans riep weerstand
15 tear zij bleef trouw aan
tieloze dans en trok zich
niets aan van wat kunst met een
grote K hoort te zijn.
Het is moeilijk iets van De
Geus' fascinatie voor haar te be
grijpen. De dans is opperv lakkig
en weinig verrassend. Er zou
iets bevrijdends van kunnen
uitgaan, maar aan het eind
neemt de choreografie een voor
mij onbegrijpelijke wending. De
choreograaf beveelt één van de
danseressen koel hoe ze moet
bewegen. Ze gehoorzaamt
slaafs, totdat het haar te veel
wordt en ze wegloopt. Zou de
dans van Le Clercq dan toch
een kwelling zijn?
'Moderne Tijden' van Adéla
van der Weide is gebaseerd op
Chaplins film 'Modern Times'.
De kleding van de drie dansers
(jasje-dasje) contrasteert met
hun vlotte bewegingen. Ele
menten van Chaplins motoriek
zijn met mate gebruikt F.r is
geen sprake van gemakkelijke
imitatie. Wel vind ik dat
Chaplin eenzijdig is belicht. Er
Karin Bloemen in haar nieuwe programma 'La Bloemen': „Ik ben een hoge boom met erg stevige wortels.'
doe. Maar die zingt geen Engels
of Frans. Ik wel. Dat komt na
tuurlijk omdat ik ben opge
groeid met 'AVRO's Toppop',
Tina Turner. Nina Hagen. Liza
Minelli. Dat krijg je allemaal
mee in je jeugd. Die invloed kun
je niet ontkennen."
„Waar liggen dan mijn gren
zen....? Dat weet mijn fysiothe
rapeut beter dan ik. Een Giselle
zal ik in elk geval nooit dansen
en de koningin van de nacht zul
je me ook niet horen zingen.
Wel weet ik waar ik mijn ener
gie moet vinden en mijn smaak.
Wat ik nu laat zien. is daarom
gewoon datgene wat ik zelf heb
gemaakt. Iets waar ik tien jaar
voor nodig heb gehad om het te
laten worden tot wat het nu is."
Zuid-Afrika
„Ik zing ook over Zuid-Afrika.
Natuurlijk, ik denk wel eens dat
ze daar nu al verder zijn dan wij
hier in Nederland. Dat klinkt
geëngageerd en dat behoor je
als artiest ook te zijn. En dat is
fOTO'IORIS VAr; Pt UNIKO\ 1
zeker geen pose. Helaas, de tij
den zijn veranderd. Vroeger was
je er trots op in een demonstra
tie mee te lopen. Tegenwoordig
ben je als demonstrant een uit
slover. Maar Freek en Youp. die
stéén als cabaretier nog ergens
voor. Als artiest hebben we een
voorbeeldfunctie."
„In Nederland mag je trou
wens ook niet te veel boven het
maaiveld uitsteken. Moet je de
mensen eens zien kijken als ik
ergens kom met een opvallende
jurk aan. Maar ik realiseer me
dat hoge bomen veel wind van
gen. En ik ben in dat geval een
hoge boom, maar met heel erg
sterke wortels. De kracht daar
voor haal ik uit de mensen om
mij heen."
„Met deze nieuwe theater
show begeef ik me eigenlijk op
glad ijs. Ga maar na: ik sta daar
als enige vrouw naast drie erva
ren dansers en zangers. Je moet
dan heel goed zoeken naar de
balans. Ik heb het programma
aan diverse mensen laten zien
en hun mening gevraagd en dit
is het geworden: een hit. Maar
dat komt omdat ik met fantasti
sche mensen werk. We voelen
elkaar geweldig aan."
„Met de vorige show. 'Karin
in Concert', waren we gedwon
gen zelf te ontdekken wat we
konden. Daar bleek dat alles
wat ik intuïtief aanvoelde, in de
voorstelling ook inderdaad
klopte. Dat geeft je zekerheid.
I leel anders dan toen ik nog op
de academie zat. Ik was toen
nog zo onwetend en onzeker."
„Daarom geef ik nu zo graag
les op de Theateracademie. Dat
is het mooiste wat er is: kennis
en ervaring doorgeven, moge
lijkheden scheppen voor geta
lenteerde mensen. Vroeger ge
beurde dat bij het cabaret van
Wim Kan en dat van Sonneveld.
Ie reikt die mensen iets aan en
ziet ze dan binnen drie weken
totaal verand éren. Dat zijn
wonderen. Daarbij leren ze
knokken voor hun plaats en ze
komen dan uiteindelijk overal
goed terecht, al gaat dat lang
niet altijd even makkelijk."
'I>a Bloemen' is vrijdag 4 en
zaterdag 5 maart te zien in de
I>eidsc schouwburg. De voor
stellingen zijn al uitverkocht.
Partijprogramma 's kort, maar niet krachtig
is alleen plaats voor de komi
sche werking van zijn bewegin
gen en mimiek. In 'Modern Ti
mes' is hij echter een tragikomi
sche held. Van zijn conflicten
vind ik weinig terug in de cho
reografie, die daardoor weinig
diepgang heeft en niet blijft
boeien.
'Imagine you would have
loved the sequence' van Wim
Kannekens is een choreografie
voor vier zelfmusicerende dan
sers. Hun spel op drie elektri
sche gitaren en drum is oorver
dovend en laat nauwelijks mu
zikale ontwikkeling zien. Na dit
musiceren dansen ze met snelle
draaiingen en buitelingen. Er is
dan geen muziek, behalve als ze
keelklanken maken en hun ei
gen en eikaars lichaam als in
strument bewerken. Af en toe
werkt de bedrijvigheid komisch,
maar het verband met de mu
ziek is onduidelijk en ook zijn er
weinig verrassende bewegin
gen
leiden/regio letty stam
Hoe warm klopt het hart van de
plaatselijke politiek voor kunst
en cultuur? Niet tot nauwelijks
zo bleek uit een treurig middag
je partijprogramma's doorvlooi
en. De paragrafen over kunst
zijn over het algemeen kort
maar allerminst krachtig. De
angst is kennelijk groot om op
de inhoud te worden aange
sproken. Vooral CDA en PvdA
blinken uit in vage bewoordin
gen.
De PvdA heeft in Leiden de
afgelopen vier jaar de porte
feuille kunst en cultuur be
heerd. Dat vond nauwelijks
weerslag in het programma. De
partij heeft geen geld over voor
uitbreiding van de Lakenhal.
Musea en kunstinstellingen
moeten zelf de boer op om
meer mensen binnen hun deu
ren te krijgen. De PvdA wil
voorts instellen dat kapitaal
krachtigen meer betalen voor
kunst dan mensen met een klei
nere beurs.
Dat 'kunst okee. als het maar
niets kost' is ook terug te vinden
bij het CDA. Ook zij willen geen
uitbreiding van de zo krap be
meten Lakenhal. Dat geldt voor
alles dat riekt naar dure plan
nen. Daarom moet de Stadsge
hoorzaal ook in particuliere
handen. Groen Links wil graag
een Leids Sociaal-Historisch
Museum in de vrijkomende za
len van het Centrum voor Beel
dende Kunst als het Nationaal
Natuurhistorisch Museum een
maal in de nieuwbouw bij het
Pesthuis zit.
Deze partij wil ook mini-po
dia voor straatmuzikanten. En
de Waag moet zijn deuren weer
openen voor optredens en con
certen.
D66 heeft de meest uitgebrei
de cultuurparagraaf. Het wil een
eigen gemeentelijk plan voor
het behoud van monumenten.
Auto's moeten uit historische
buurten verdwijnen. Ook moe
ten literaire activiteiten finan
ciële steun krijgen. Volgens D66
dient loeiden een atelier-verza
melgebouw aan te wijzen.
D66 en WD zijn de enige
partijen die pleiten voor uitbrei
ding van de Lakenhal. Leiden
Weer Gezellig/De Groenen
heeft geen aparte paragraaf
voor kunst en cultuur.
Regio
In leiderdorp wil Groen Links
een eigen cultuurnota. De Mu-
zenhof moet blijven zoals het is.
De streekmuziekscholen in Lei
den en Leiderdorp dienen sa
men te gaan om zo de prijzen
van onder meer het lesgeld te
drukken. Voor een jaarlijks cul
tureel weekeinde is de partij wel
te porren.
het doet. Meer horeca-acthitei-
ten kunnen volgens de socialK
ten extra geld in het laatje bren
gen.
In Voorschoten wil D6fi de
jaarlijkse avond voor verenigin
gen terug. De bibliotheek moet
vaker open zijn. Het CDA komt
niet verder dan meer steun voor
monumenten. Daar is Groen
Links het mee eens. De partij
voegt daaraan toe dat in de
Voorstraat muziek moet komen.
De PvdA gaat verder. De partij
wenst een culturele raad met
daarin deskundige burgers die
kunnen beschikken over een ei
gen budget. De PvdA vindt ook
dat de gemeente zelf geld moet
uittrekken voor het opknappen
van monumenten.
Het behoud van het histo
risch erfgoed leeft ook heel sterk
in OegstgeesL Alleen Progrcs
sief Oegstgeest wijdt geen regels
aan dit onderwerp. Wel wil het
jaarlijks een multi culturele dag
en een muziektent in het park
aan de Irislaan. In de ogen van
de partij geeft de gemeente op
drachten aan plaatselijke kun
stenaars, houdt tentoonstellin
gen en koopt kunst aan. Ln de
bibliotheek moet een plaats in
het centrum krijgen. Daar kun
nen D66 en CDA zich ook in
vinden.
De liberalen hebben monu-
mentenbehoud en vbcheer
hoog op de lijst maar zijn daar
in minder stellig dan Ix*efbaar
Oegstgeest. Deze partij wenst
geen enkele concessie meer te
doen en bovendien moet er een
lijst komen met historisch erf
goed van jongere datum. Het
CDA wil bovendien een inven
tarisatie van misschien niet zo
oude maar wel karakteristieke
en beeldondersteunende pan
den. Matheid dus troef. Het eni
ge kleurrijke in al deze kommer
en kwel is het programma van
Groen Links: de rode en groene
pepers glimmen de lezer tege
moet.
Groen Links: podia voor straatmuziek.
D66 vindt dat er een potje
moet komen voor incidentele
subsidies. Ook verdient de
Kunstuitleen meer aandacht.
De muziekschool moet basisles-
sen geven aan
dorps kind.
Het CDA vindt dat culturele
instellingen gedeeltelijk zelf
voor hun geld moeten zorgen.
Am MERFOIO*MGLCOKUfftIS
der Leider- Bij het geven van subsidies
wordt ook de toegankelijkheid
van hun activiteiten meegewo
gen. De PvdA vindt dat de Mu-
zenhof moet doorgaan met wat
fhrntrr in Mnirnm Rorrhaavr
Voorjaarsvakantie
Hrrnhakhrr
IrII htrlmrrUri in mlir
Woensdagmiddag 2 maart
Vrijdagmiddag 4 maart
Zondagmiddag 4 maart
Aanvang; 14. IS en 16 uur
T/m 10 april: Van Pitkiikers en heelmeester»
Museum Boerhaave
Lange St Agmetenstraat 10
Leiden
071 - 21 42 24
v*"*
3 BOERHAAVE