Shell blijft
besparen op
personeel
Korter werken moet
ontslag NS voorkomen
INiks was normaal bij deze rampvlucht'
Binnenland
Milieukeurmerk voor autosloper
Boeing betaalt nu snel
slachtoffers Bijlmerramp
fRIJDAG
25 FEBRUAR11994
NU'91 wil meer loon via achterdeur
utrecht De verpleegkundigenbond NU'91 neemt voor dit jaar
genoegen met de nullijn in de CAO en sluit zij zich aan bij de
pakbonden AbvaKabo en CFO. NU'91 wil echter via een achter-
Meur de lonen van verpleegkundigen aanmerkelijk verbeteren.
De hoop is gevestigd op een onderzoek naar de functiewaarde
ring in de zorginstellingen. Daaruit moet blijken dat verpleeg
kundigen minder betaald krijgen dan hun toekomt. Het rapport
Lrordt over een maand verwacht.
Computerprof zorgt voor drama
canada funtridgeEen in California wonende Nederlandse
computerdeskundige heeft zijn vrouw gisteravond met een hak
bijl aangevallen en daarna zichzelf in brand gestoken. Bij een ru-
fcie pakte de man een bijl en sloeg toe. Zijn echtgenote kon de
jjrie kinderen nog wekken en ontvluchtte het huis. Een 14-jarige
Hochter probeerde terug het huis in te gaan om de lucifers weg
Ie halen. Zij wist dat haar vader het huis in brand ging steken
firn zelfmoord te plegen, maar kon niet meer naar binnen. Kort
Haarna stond het huis in lichterlaaie.
Brabantse bejaarden zeer tevreden
>en bosch De ongeveer 15.000 bewoners van de bejaardente
luizen in Noord-Brabant zijn tevreden ondanks de recente be-
uinigingen. Uit gesprekken met de bewonerscommissies trekt
Ie provinciale Inspectie voor de Ouderenzorg de conclusie dat
Ie bewoners niet veel merken van die bezuinigingen en dat ze
eker geen zorg tekort komen. Over het algemeen ervaren de be
woners geen beperkingen om het leven in de bejaardenoorden
ïaar eigen inzicht in te richten, aldus het jaarverslag.
Diefstal uit politiekas Rotterdam
Rotterdam Uit de kleine kas van de rivierpolitie Rotterdam-
feijnmond is 4.000 gulden gestolen. Uit de kas worden onder
-peer reisdeclaraties betaald. Het is niet de eerste keer dat de
Rotterdamse politie met dit soort interne problemen wordt ge
confronteerd. Vorige maand werd geld gestolen van een illegale
buitenlander die vastzat op het hoofdbureau. In het district Wa
terweg werd in januari een politiefunctionaris geschorst op ver-
lenking van schending van het ambtsgeheim en het aannemen
tan giften. Verder werden vorige maand twee agenten ontsla
gen. Eén van hen had zijn kogelwerend vest verkocht aan een
barkeeper, de ander werkte in een snackbar waarvan de eige
naar handelde in harddrugs.
Herkströter: We w illen geen geld laten liggen
De afbraak van het personeelsbestand van de Koninklij
ke/Shell Groep gaat gestadig verder. In de eerste helft
van dit jaar zullen in Nederland, Duitsland, Frankrijk en
het Verenigd Koninkrijk bij elkaar nog circa 3.000 ar
beidsplaatsen sneuvelen. De ontslagen maken deel uit
van een vorig jaar in gang gezet program om in de Euro
pa met 12.000 mensen minder te gaan werken. Bij Shell
werkten vorig jaar 116.000 mensen.
is. „We zullen voortdurend kij-
am sterdam anp-npa
Shell-topman Herkströter
maakte gisteren bekend dat het
concern vorig jaar de winst met
twee procent zag teruglopen tot
precies 8,5 miljard gulden. De
Amsterdamse beurs reageerde
daarop met een fikse koersda
ling. Herkströter zelf toonde
zich echter tamelijk tevreden.
Hij noemde de cijfers zelfs 'be
moedigend' omdat de iets lage
re winst vooral werd veroor
zaakt door de valutaschomme
lingen van het afgelopen jaar.
ken of iets niet goedkoper kan.
Ook bij de goed presterende on
derdelen. We willen geen geld
laten liggen. Al betekent dat niet
automatisch minder personeel.
Het kan ook in het proces of in
de besluitvorming zitten".
Het aantal personeelsleden
blijft jaar op jaar dalen. In 1982
stonden er nog gemiddeld
165.000 personen op de loon
lijst van de werkmaatschappijen
van de Groep. Tien jaar later, in
1992. waren dat er nog maar
127.000. De saneringen van het
Op de bedrijfsactviteiten zelf afgelopen jaar hebben er fors
werd wel degelijk aanzienlijk
meer verdiend dan een jaar eer
der.
Herkströter waarschuwde dat
de huidige personeelsinkrim
ping nog niet het laatste woord
ingehakt: het gemiddelde aantal
daalde in een klap naar 116.000.
Gevraagd naar de verwachting
voor 1994 zei Herkströter
slechts: „Lager".
Gouden gids'
oor homo's
isterdam anp
et meer lang zoeken naar de
-»mo vriendelijke verhuizer,
darts of notaris: over drie
anden komt de gouden gids
>r homoseksuelen uit. De zo-
ïoemde Regenbooggids is
initiatief van De Gay Krant,
gens hoofdredacteur Krol
pt het storm' en zijn er al
er dan vijfduizend aanmel-
gen.
'olgens Krol is er onder ho-
seksuele mannen en vrou-
i behoefte aan bijvoorbeeld
Lverhuizer die niet vreemd
hun leefsituatie opkijkt, of
arts waar problemen op een
■one manier kunnen worden
proken. „Het gaat er niet om
ze zelf homo zijn, maar wel
er begrip is voor de omstan-
heden."
let plan is om het boekwerk
één maal per jaar gratis te
ipreiden onder de abonnees
De Gay Krant, gedacht
Irdt nog over losse verkoop.
Spoorwegen positief over plan bond
utrecht anp
De Nederlandse Spoorwegen
staan positief tegenover het
plan van de Vervoersbond FNV
om personeel tijdelijk en op
vrijwillige basis twintig procent
korter te laten werken tegen
tien procent minder loon. Met
dit plan moet de werkgelegen
heid bij de spoorwegen voor
een deel behouden blijven.
Waar de FNV kans ziet om
deeltijdwerk bij 15.000 NS'ers in
te voeren, ziet NS-onderhande-
laar Pothuizen slechts mogelijk
heden bij de naar schatting
5.000 machinisten en conduc
teurs. Verder stellen de NS de
voorwaarde dat het plan geen
extra kosten met zich mee
brengt en volgens Pothuizen
kost het FNV-plan wel degelijk
geld. Dat betekent dat er gesne
den moet worden in de voorzie
ningen in het huidige sociaal
plan.
Het idee van de Vervoersbond
FNV is geïnspireerd door de
ontwikkelingen bij het noodlij
dende Volkswagen in Duitsland.
Daar leverde het personeel vo
rig jaar geld in voor werkgele
genheid. Iedereen is daar ver
plicht vier dagen gaan werken,
waardoor gedwongen ontslagen
achterwege konden blijven.
In het plan van de Vervoers
bond FNV moeten voor iedere
overcomplete werknemer vier
collega's twintig procent min
der werken. Het verlies aan in
komen moet voor de helft ge
compenseerd worden. De bond
wil deze aanvulling vijf jaar la
ten duren. Het is de bedoeling
dat de overcompleet verklaarde
werknemer in de tussentijd een
volledige baan vindt binnen of
buiten het bedrijf. Lukt dat niet,
dan kunnen de deeltijdbanen
permanent worden (waarbij
dan ook de tien procent 'extra'
moet worden ingeleverd, of de
overcomplete werknemer wordt
alsnogontslagen.
Bij NS verdwijnen tot 1998
4.800 banen. Een groot deel van
de problemen wordt opgevan
gen door natuurlijk verloop en
door een gunstige regeling voor
oudere werknemers. „De kans
bestaat dat er hier een non-pro
bleem is. Maar dit kan een extra
instrument zijn om de sociale
problemen op te lossen", aldus
Pothuizen.
schundel Een medewerker van het autodemontagebedrijf Mettler zoekt een portier uit voor hergebruik.
Mettler is het eerst autodemontagebedrijf dat binnenkort een certificaat krijgt uitgereikt als bewijs dat de
sloop aan alle milieu-eisen voldoet. foto anp
Moslimpeuter
toch opnieuw
begraven
hardinxvelp-giessendam anp
Burgemeester Van Wouwe van
Hardinxveld-Giessendam heeft
toestemming gegeven voor de
herbegrafenis van een Marok
kaanse peuter. De vader van het
meisje, dat door een Neder
lands pleeggezin werd verzorgd,
heeft om een herbegrafenis vol
gens islamitische voorschriften
gevraagd. Het 2-jarige meisje
werd op 14 februari op christe
lijke wijze begraven. Na de ter
aardebestelling gaf de vader te
kennen toch de voorkeur aan
een moslimbegrafenis te geven.
Nadat de pleegouders ermee
akkoord gingen, heeft de burge
meester ermee ingestemd. Hij
heeft wel als voorwaarde gesteld
dat de natuurlijke moeder, die
momenteel in België verblijft,
schriftelijk toestemming geeft.
Naar verwachting zal de herbe
grafenis begin volgende week
plaatshebben op een islami
tische begraafplaats in Rotter
dam.
Bij een begrafenis naar isla
mitisch voorschrift wordt de do
de ritueel gewassen, vervolgens
in schone doeken gewikkeld en
zonder kist in het graf gelegd.
Daarbij ligt het lichaam op de
rechterzijde, met het gezicht ge
richt naar Mekka.
De koran geeft voor het be
graven strikte voorschriften. Dit
is voor de moslims belangrijk.
Maar tegelijkertijd is het geen
halszaak omdat de koran voor
schrijft dat een kind als een on
beschreven blad ter wereld
komt en dus niet belast is met
de erfzonde, zoals in sommige
christelijke kringen. Daarom
gaat ieder kind direct wanneer
het sterft naar de hemel, zo ge
loven de moslims.
Justitie trekt
lering uit 'Epe'
DEN HAAG ANP
Er komen speciale politie teams
voor grote incestzaken. Die spe
cialisatie moet ervoor zorgen
dat de verhoren van getuigen in
dergelijke zaken zorgvuldig ge
beuren. zo heeft minister Hirsch
Ballin van justitie gisteren ge
zegd naar aanleiding van de
Eper incestzaak.
Professor Wagenaar. die de
politie-agenten voor het behan
delen van de Eper incestzaak
heeft geïnstrueerd, pleitte eer
der al eens voor een dergelijke
opzet. Na de reorganisatie van
de politie naar 25 regio-korpsen
is de afdeling zedendelicten op
veel plaatsen verdwenen. Vol
gens Wagenaar is een dergelijke
specialisme echter onmisbaar.
porzitter Raad voor de Luchtvaart blij niet 'mooi en volledig rapport
haag petra de koning
communicatiestoornis tus-
de verkeersleiding en de
twacht van IJmuiden, beslis-
;en in de cockpit die mis-
ien anders hadden gekund,
tar de constructiefout in het
.tel was de belangrijkste oor
van de vliegramp in de
ner," zegt voorzitter Bode
van de Raad voor de Lucht-
en vice-president van de
tgsc rechtbank. „Die moto-
hadden er nooit af mogen
zijn werkkamer van de
gse rechtbank vertelt Bode-
over het onderzoek, dat gis-
n werd gepresenteerd. Dat
nog een hele klus, zegt hij,
al had vooronderzoeker
leswinkel zijn werk goed ge-
Met de gegevens van
leswinkel op tafel hebben
dies zelf nog eens nageke-
Een rechter zegt ook nooit:
neer de officier, u heeft uw
goed gedaan, nu hoef ik
zelf niet meer te doen'. Het
onze taak te onderzoeken
et ongeluk voorkomen had
nen worden."
conclusies van de Raad
en 'niet dramatisch' af van
titkomsten van het vooron-
:oek, zegt Bodewes. Maar er
'en toch ook vragen open.
t kan ook niet anders. We
ben niet alles kunnen terug-
len".
I pn constructiefout in de mo-
I [phanging van de El Al-
Sng was de belangrijkste
arkaak van de ramp. Dat was
Jktober ook al de conclusie
Wolleswinkel. Het onder-
>gt heeft geen duidelijkheid
tacht over een technisch
lingsverschil tussen Boeing
~^1 Al. Volgens El Al is de op
ging bezweken doordat het
ïstigingsoog kapot ging.
_Jng houdt het erop dat de
bevestigd in het oog, het als
ie begaf. De pin valt onder
jverplichte onderhoud van
de luchtvaartmaatschappij, de
controle van het bevestigings
oog niet. Bodewes: „De pin die
als eerste gebroken is, hebben
we niet gevonden. De pin die
we wel hebben gevonden, was
niet als eerste gebroken. De
vraag welk onderdeel als eerste
kapot ging, hebben we niet vol
ledig kunnen beantwoorden.
„Maar voor de aanbevelingen
die wij doen. is dat verder niet
van belang."
Naast de technische kant
heeft de Raad onderzocht hoe
de verschillende diensten op
Schiphol hebben samenge
werkt, hoe het contact verliep
tussen de El Al-bemanning en
de verkeersleiding, en wat er ge
beurde in de cockpit van het
toestel. Door een communica
tiestoornis tussen de verkeers
diensten werden berichten van
onder meer de kustwacht in
Umuiden niet doorgegeven.
„De eerste meldingen waren
nog vaag. De verkeersleiding
antwoordde: 'daar weten we
van»we zijn er mee bezig'. Mid
den in dit telefoongesprek
kwam een tweede, dat duidelij
ker was. Het laatste was het dui
delijkst. Maar ze zijn niet door
gekomen bij de baas van de ver
keersleiding op Schiphol. Dat
kun je een communicatiestoor
nis noemen."
De verkeersleider die het toe
stel in nood begeleidde, was
geen assistent, zoals eerder
werd verondersteld door des
kundigen. maar zeer ervaren,
aldus Bodewes. Uit de uitgetikte
band van het radiocontact tus
sen Schiphol en het El Al-toestel
kwam naar voren dat de ver
keersleider het standaardjargon
van de luchtvaart niet goed be
heerste. Volgens Bodewes zegt
dat niets over de begeleiding die
het vliegtuig kreeg vanaf Schip
hol: „Die begeleiding was heel
professioneel. In het rapport
maken we wel een enkele op
merking over het jargon. Maar
het gebruik van deze standaard
taal kan eigenlijk altijd beter."
De Raad heeft de gesprekken
in de cockpit, voor zover deze te
horen waren via het radiocon
tact met Schiphol, zelf nog eens
afgeluisterd. Bodewes: „Ie hoort
op die band geen paniek bij de
bemanning. Ze praten geagi
teerd. je hoort commando's.
Absoluut professioneel. Ze heb
ben voortdurend echt besluiten
genomen."
Bodewes:Je hoort geen paniek bij"de bemanning. Ze praten geagi
teerd, je hoort commando's. Absoluut professioneel". foto anp
je dat niet. Maar je weet nooit
wat ze precies hebben ge
dacht.
De bemanning van het El Al-
toestel wilde landen op baan 27.
De verkeersleider gaf de route
aan die het toestel dan moest
volgen, met bochten naar
rechts. Na de ramp zeiden ver
keersleiding en deskundigen
van de Rijksluchtvaartdienst
(RLD) dat bochten naar rechts
werden aangeraden omdat de
rechtermotoren eraf waren ge
vallen. Pas later, nadat technici
in Israël en de Verenigde Staten
dit advies hadden bestreden,
kwam vooronderzoeker Wol
leswinkel hierop terug. Het ad
vies had volgens hem waar
schijnlijk toch moeten luiden:
bochten naar links.
Waarom die bocht naar
rechts? Bodewes: „In het andere
geval waren ze langer bezig ge
weest. Als je snel terug wilt, doe
De Raad wijst in het rapport
nadrukkelijk geen schuldigen
aan. De voorzitter wil dan ook
niet praten over verkeerde be
slissingen. „Niks was normaal
bij die vlucht. Veel was kapot.
Wat ze hadden kunnen doen,
zijn nu allemaal veronderstel
lingen. zegt Bodewes.
Bodewes is tevreden over het
rapport. Hij vindt het 'mooi en
volledig', maar verwacht niet
dat iedereen dat met hem eens
zal zijn. Het ongeluk leeft in de
verbeelding van mensen, zegt
Bodewes. „Daardoor komen ze
met veel vragen. Deze mensen
kun je nooit tevreden stellen
met een onderzoek."
den haag theo haerkens
De 550 slachtoffers van de Bijl
merramp die een schadever
goeding krijgen, ontvangen die
binnen een maand van de Ame
rikaanse vliegtuigfabrikant
Boeing. Dat verwacht de Am
sterdamse advocaat Van den
Biezen, die 130 schadeclaims
behandelde. Hij en andere ad
vocaten menen dat het rapport
van de Raad voor de Luchtvaart,
waarin Boeing definitief verant
woordelijk wordt gesteld voor
de ramp. niets verandert aan de
schikkingen die met de slacht
offers zijn getroffen.
De schadevergoedingen lo
pen uiteen van tienduizend gul
den tot vele tonnen. De onder
handelingen met de vliegtuigfa
briek zijn gevoerd in nauwe sa
menwerking met Amerikaanse
advocaten die volgens Van den
Biezen „vooraan aan de onder
handelingstafel zaten".
Ongeveer 650 mensen dien
den vergeefs een schadeclaim
in. Zij krijgen van Boeing geen
geld omdat zij tijdens het onge
luk niet in de zogenoemde zone
of danger waren, het gebied dat
volledig werd verwoest toen het
Israëlische vrachtvliegtuig neer
stortte. Ook woonden ze daar
niet. Deze mensen lijden vol
gens de juristen immateriële
schade doordat zij een shock
hebben opgelopen. Maar het is
moeilijk vast te stellen in hoe
verre zij als slachtoffer moeten
worden beschouwd. „Is iemand
in Limburg die IV zat te kijken
en ernstig geschokt is door wat
hij zag, ook als slachtoffer be
schouwen?", illustreert advo
caat Moerkoert het probleem.
Overigens hebben niet alleen
personen schadeclaims inge
diend. De Amsterdamse sociale
dient, die in de eerste weken na
de ramp voor opvang zorgde,
heeft een claim ingediend van
bijna zeven miljoen gulden. In
dat bedrag zitten de „briefjes
van honderd die we hebben uit
gedeeld aan mensen die in hun
blote kont op straat stonden en
niets meer hadden". Daarnaast
bestaat het bedrag onder meer
uit salarissen van net personeel
en overwerkkosten die samen
hangen met de ramp.
Het GAK in Amsterdam heeft
claims ingediend voor zestig
mensen die een WAO- of ziekte
uitkering hebben ontvangen.
Het totale bedrag dat daarmee
is gemoeid, is niet duidelijk. Het
is mogelijk dat mensen een tij
delijke uitkering krijgen omdat
zij, als gevolg van de ramp, een
poos niet kunnen werken. Het
is echter ook mogelijk dat ze
nooit meer kunnen werken, al
dus woordvoerder Bastiaanse,
en dan moeten we veel meer
uitkeren. „Misschien wordt het
bedrag elk jaar opnieuw vastge
steld. maar het kan ook in één
keer worden afgekocht".
Burgemeester moet
stalen hek weghalen
GROOTEBROEK NPA
Burgemeester Haanstra van de
Noordhollandsc gemeente Ste
de Broec moet zo snel mogelijk
een stalen hekwerk over de
sloot achter zijn woning laten
verwijderen, vindt het water
schap West-Friesland.
Haanstra heeft het hekwerk
laten plaatsen omdat hij veel
overlast ondervond van potte-
kijkers die varend of schaat
send op de sloot wel eens wil
den zien hoe de burgemeester
woont. Haanstra dacht dat het
hek geen problemen zou ople
veren omdat het watertje en
kele meters verder toch dood
loopt.
Volgens het waterschap is
het echter niemand toegestaan
om zonder toestemming iets
aan, op of boven het water te
bouwen. „Zeker een burge
meester moet zich aan die
spelregels houden", aldus een
zegsman van het waterschap.
