Thomas neemt fakkel over van Aaftink
Bashanova lust
Niemann rauw
Henk Gemser gaat behoedzamer om met Carla Zijlstra
Plezierritje van anti-held
Wasmeier goed voor goud
Olympische Winterspelen
-*pNDERDAG 24 FFBRUARI 1994
-
honing Harald mag prijs uitreiken
^ujhammer. Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) heeft
7gesloten dat indien aanstaande zondag een Noor de 50 kilome
ter cross country in het Birkebeineren-stadion wint, koning Ha-
^jald de gouden medaille mag uitreiken. Het zou uniek zijn in de
73istorie van de Olympische Spelen, want het is eerder nooit ge
pleurd dat een vorst of vorstin van het land dat het evenement
i apeft georganiseerd bij het ceremonie protocollair werd betrok-
Samaranch wil beperkte ambtstermi jn
ffiiEHAMMERJuan Antonio Samaranch, de voorzitter van het In-
3Ïrnationaal Olympisch Comité, wil dat IOC-leden voortaan niet
fileer 'voor het ieven' worden gekozen. Dat zei hij gisteren in de
«ïoorse krant Aftenposten. Voor nieuwe leden moet naar de me
ling van Samaranch een termijn van acht jaar gelden. Sama-
nnch komt op de volgende IOC-bijeenkomst, in augustus in Pa-
*js. met een uitgewerkt voorstel. In het plan houden de huidige
rapC-leden, die voor het leven zijn gekozen, hun status. Het Ne-
vijerlandse IOC-lid Anton Geesink behoeft dus niet voor zijn
plaats te vrezen.
Markus Wasmeier herziet besluit
>os
n*.LEHAMMERMarkus Wasmeier gaat zeker nog een jaar door. De
RJer van het olympisch alpineskiën in Lillehammer had voor de
vinterspelen gezegd te willen stoppen. De twee gouden medail-
i <ts hebben hem van gedachten doen veranderen.Eerst maak ik
.Jet wereldbekerseizoen af. Dan ga ik me concentreren op vol
lend jaar, maar vanavond gaan we eerst feesten."
tssische schaatsster verbaast zichzelf
MAR WYBREN DE BOER
^-VERSLAGGEVER
zich tot voor kort
een Russische
iats(st)er wendde
6^t het verzoek om
interview, stuitte
rgaans op een
ergeslagen blik, drif-
gebarende en toe-
L ellende officials, en
41 hakkelend uitge-
ufoken excuus 'sorry'.
?ii zulke toneelstuk-
151 wil Svetlana Basha-
Hra niet meedoen. Als
[jjonent van de jong-
t lichting sporters uit
j! voormalige USSR
i£mt de winnares van
j olympisch goud op
4 drie kilometer geen
'oordemond.
leverde een
tafereel op, afge-
donderdag na de
kilometer. Pers-
Kjell-Gunnar
nam zoals ge-
Bonlijk plaats achter
E tafel, maar in zijn Svetlana
3g meldde zich nu
een lange, bleke
met een nors gezicht. Hij
terde Dahle iets in zijn oor,
ig zich naar Bashanova. die
irzichtig nee schudde gn
?f vervolgens stokstijf staan
lachten op wat komen ging.
'iKun je je race beschrijven?",
♦eg Dahle in het Engels. De
linares lachte, wilde ant-
jord geven, maar werd in de
fe gevallen door de bleke ma
llet die op monotone wijze
vraag in het Russich vertaai-
Dat zat Bashanova niet lek-
t. „Misschien vindt u het
fed als ik in het Engels ant-
lord geef. Ik heb een talen-
tsus gedaan, ziet u. Het is niet
rfect, maar ik wil het graag,
•beren", zei ze. Dahle wend-
zich naar de tolk en sprak:
fedankt, het lukt ook wel zon-
ru."
Enkele dagen later tovert
fetlana Bashanova een verle-
n glimlach op het gezicht als
l voorval in herinnering
irdt gebracht. „Ik wilde onze
k niet beledigen, maar de ou-
te mensen uit ons land den-
Ji nog altijd dat wij niet opge-
psen zijn tegen jullie wester-
"Ten." Er bestaat, zo meent de
jarige sportstudente, een
trekt verkeerd beeld van
en haar Russische colle-
,De meesten van ons spre-
lcti behoorlijk Engels. We wil-
(_n vroeger ook best met jullie
er politiek praten, maar we
échten niet."
nrooroordelen, ze zat er zelf
J tiener ook vol mee, zegt ze.
Moeger op school werd ons
jeerd dat Amerika de vijand
k. De meester zei, dat er eens
jll dag zou komen dat de
lerikanen ons zouden aan-
jen. Ze zouden een atoom-
e|ln willen gooien en ons kapot
len maken." Ze balt haar
jJsten, neemt de houding van
bokser aan en zegt: „Op de
.Jere school zeiden we altijd
jen elkaar dat we later tegen
L Amerikanen gingen vech-
aflaar vader wierp een ander
«t op de zaak. „Mijn vader
ef> als schaatser in Amerika ge
est Hij vertelde altijd dat de
Insen heel aardig waren en
t mooi het land was." Valery
10 Maria Bashanova. beiden
r |rtleraar aan een school in de
c|joenenstad Tsjeljabinsk,
ichten hun dochter en haar
1 jaar jongere broertje ook op
fiere wijze in contact met de
,^>terse cultuur. „Via hun con-
[Jen met studenten kregen we
Iziek van The Beatles en
Ip-n in huis. Dat is beter dan
Op de valreep redde Bart Veldkamp
twee jaar terug in Albertville met zijn
gouden tien-kilometerrace de vader
landse schaatseer. Morgen vormt de
vijf kilometer voor vrouwen de laatste
discipline van het olympisch schaats
toernooi. Carla Zijlstra, die zich twee
jaar lang prepareerde voor de dag van
morgen, lijkt de enige die Nederland in
Hamar nog aan goud kan helpen.
Coach Henk Gemser twijfelt of zijn pu
pil tegen die druk bestand is.
De angstige voorgevoelens van de
bondscoach komen voort uit het te
leurstellende optreden van Zijlstra een
week geleden op de drie kilometer.
„Daar was ze volledig geblokkeerd", al
dus Gemser. De 54-jarige trainer be
twijfelt of het goud voor de Groningse
studente nogmaals zo dichtbij komt.
„Niemann gaat niet meteen weer on
deruit. Als Carla toen haar normale ra
ce had gereden, had ze goud kunnen
hebben, misschien wel moéten heb
ben."
Gemser trok ook zelf het boetekleed
aan. „Voor de race heb ik tegen haar
gezegd: 'Die dame (Claudia Pechstein,
red.) tegen wie je nu rijdt, heeft in Al
bertville een medaille voor je neus
weggepikt'. Die opmerking was be
doeld om haar extra agressief te ma
ken, maar toen het startschot klonk,
zat ze meteen helemaal vast." De
domper werkte ook bij Gemser lang
na. „Het vertrouwen wat ik in haar had
toen we hier kwamen, is toch ietsje ge
slonken."
Zijlstra huppelde de afgelopen dagen
ogenschijnlijk ontspannen door het Vi
kingschip. maar gevraagd naar haar
voorbereiding op de 'dag van de waar
heid' kroop de 23-jarige geboren Frie
zin weer in haar schulp. „Daar wil ik
nu nog niet aan denken", was haar
enige reactie. Gemser klampt zich vast
aan de prestaties uit het verleden.
„Que status hoort Carla bij de medail
lekandidaten."
Het neemt niet weg dat Gemser
morgen voor een andere psychologi
sche aanpak kiest. „Ik zal een minder
pittige benadering kiezen. Maar ze
moet zichzelf ook onder controle heb
ben. De gedachte dat ze twee jaar lang
ergens voor heeft getraind en dat het er
nu uit moet komen: ik hoop dat ze die
straks beheersen kan."
Uit veiligheidsoverwegingen plaatst
Gemser zijn kopvrouwe vanavond voor
de loting in de tweede groep. „Ik kan
het niet riskeren dat ze straks als eerste
van start moet en zich helemaal over
de kop jaagt. Laat een ander maar een
tijd op het bord zetten, dan weet Carla
wat er moet gebeuren."
Mocht het lot haar aan Niemann -
„die blijft de grote favoriet", aldus
Gemser - koppelen, ook dan mag Zijl
stra zich niet direct laten verleiden tot
een gevecht met de Duitse vedette.
„Dan moet ze Niemann maar even la
ten gaan. Carla moet eerst zorgen dat
ze ritme in haar slagen vindt, muziek
in haar sodemieter krijgen en pas daar
na de strijd aangaan."
Houdt Zijlstra zich aan die tactiek,
dan is ze alsnog in staat om voor een
sensatie te zorgen, meent Gemser
„Niemann is gevallen, ze heeft de 1500
verloren, het is een dikke twijfelkont op
dit moment. Als we ooit de kans krij
gen om haar te verslaan, dan is het
Nationaal record op 1000 nieter lichtpuntje in Nederlands kamp
HAMAR GOVERT WISSE
Schaatsen
Uiteraard waren de spotligths tijdens en na het minst in
teressante schaatsnummer in Hamar gericht op Bonnie
Blair. Ze reed na haar zege op de 500 meter ook op de
dubbele afstand op één been en na het eten van een bo
terhammetje pindakaas en jam naar haar vijfde gouden
plak. Blair mag zich nu Amerika's meest succesvolle
olympische sportvrouw in de geschiedenis noemen. Be
ter dan de schoonspringster Patty McCormick, de zwem
ster Janet Evans en de atlete Evelyn Ashford, die op vier
bleven steken.
zelden een 1000 meter schaatst,
dat is om ziek van te worden.
Aaftink: „En dan te bedenken,
dat ik vorig jaar alles op alles
heb gezet om dat record in bezit
te krijgen. Nu ik het eindelijk
heb, pakt Annamarie het me af.
Vervelend. Ik gun het haar best,
maar het hoort mij toe als enige
serieuze sprintster van Neder
land."
Thomas (uit Nijetrijne, 22
jaar) jubelde van binnen, maar
reageerde koeltjes naar haar
omgeving. Henk Gemser was
even daarvoor heel wat enthou
siaster geweest. „Die meid is
over een paar jaar wereldkam
pioen." Geconfronteerd met die
boude stelling deed Thomas
alsof ze net te horen had gekre
gen, dat haar piepers stonden
aan te branden. Iets alledaags
dus. „Heeft Henk dat gezegd.
Leuk. Maar voor de rest weet ik
niet wat ik aanmoet met die
mededeling. We zien wel", al
dus de rijdster, die als enige -
met Tonny de Jong - goed pres-
In de schaduw van
Blair, verborgen
voor de buitenwe
reld, speelde zich
zowaar iets af, dat
als een klein Neder
lands schaatssuccesje afgeschil
derd mag worden. De somber
heid, die al anderhalve week als
een koude deken over de Oran
je-afvaardiging in Hamar ligt,
werd even naar de achtergrond
gedrongen. Het lichtpunt in de
Noorse duisternis is van Friese
afkomst, vriendin van Bart
Veldkamp en heet Annamarie
Thomas. Op de 1500 meter had
ze al bijna brons te pakken. Gis
termiddag was haar resultaat
(14de plek) niet opzienbarend.
Haar tijd wel. Met 1.20,94 pakte
ze Christine Aaftink het Neder
lands record af. Die baalde
daarvan, net zoals ze de pé in
had over haar 20ste klassering.
Als specialiste verslagen wor
den door een allrounder, die
Op de 1000 meter kon Christine Aaftink zich nauwelijks staande hou
den. foto anp
teert in Hamar en dit seizoen een lach overheerste echter de
nu al mag beschouwen als "de ontevredenheid. „Het was eèn
grote doorbraak'. In plaats van slechte race van me." Het toont
in elk geval het karakter van een
kampioen.
In tegenstelling tot Thomas
kijkt Aaftink terug op een uiterst
treurig toernooi. Negentiende
op de 500 meter, gisteren 20ste.
Daarmee kun je als gerenom
meerde schaatster niet thuisko
men. Ze heeft één terecht ex
cuus. Ernstige knieproblemen
verstoorden van half oktober tot
half december het trainingspro
gramma. Daarna was het ook in
psychisch opzicht aanmodde
ren geblazen. Na de WK sprint,
twee weken voor de Spelen,
overwoog ze zelfs even niet naar
Hamar af te reizen. „Maar dat
was een topsporter onwaardig
en vluchten voor problemen.
Dat wilde ik niet." Na de 500
meter had ze eenzelfde inzin
king. Met de hoop op een be
vlieging startte ze toch. Het
werd weer een dikke nul. Of ze
doorgaat, weet Aaftink nog niet.
Dat hangt af van wie de nieuwe
trainer wordt en hoe haar knie
zich houdt. „Want ik wil niet
nog zo'n rotseizoen meemaken.
Dat is vechten met jezelf."
Een knap resultaat van Aaf
tink had Wopke de Vegt wellicht
nog aan het lachen gekregen in
Hamar. De sprintcoach moet
een uitslagenlijst van zijn man
nen en vrouw overleggen, die
hem het schaamrood op de ka
ken bezorgt. „Ik weet, dat ik
moet opstappen. Maar ook als
ik wel resultaat had geboekt,
dan nog was er aan mijn stoel
poten gezaagd. Dat gebeurt na
melijk altijd in Nederland." Wat
hij gaat doen is onduidelijk.
Drie jaar geleden gaf hij zijn
baan als leraar economie eraan
voor de onzekere job van
schaatscoach. Nu dreigt de WW
De Vegt jammerde niet al
leen. Tijdens de persconferentie
stonden bij bronzen-medaille
winnares Qiaobo Ye de tranen
in de zwarte Chinese ogen. Ze
vertelde over haar knie-operatie
in augustus, waardoor ze giste
ren niet voluit kon gaan. „Mijn
allerlaatste race van mijn loop
baan heb ik met pijn moeten
rijden. Sorry, dat ik huil, maar ik
zou willen dat ik één van Bon
nies gouden plakken had",
fluisterde ze bedeesd in gebro
ken Engels.
In tegenstelling tot Ye - derde-
achter de Duitse- Baier - had
Blair. die in verband met het
WK 1995 in Milwaukee nog een
jaartje doorgaat, alle reden tot
lachen. Niet alleen de beste van
Hamar, maar - belangrijker nog
- de beste van Amerika in hon
derd olympische jaren. „Vijf
keer goud. daarvan durf je niet
eens te dromen."
Welk goud haar nu in Noor
wegen het meest had aange
sproken. Verrassend: „Dat van
Dan Jansen. Dat heeft me veel
gedaan", zei de vrouw, die op
de vraag hoe haar toekomst ei
uit gaan zien, in de huisstijl van
Amerika antwoordde: „Trou
wen en kinderen krijgen."
die Russische bandjes."
Inmiddels heeft ze met eigen
ogen de wereld aan de andere
kant van de oceaan kunnen be
kijken. „Drie jaar geleden gin
gen we naar Canada voor het
WK-junioren. Daarna zouden
we nog een paar dagen naar
Amerika gaan. Ik was veel ze
nuwachtiger voor mijn eerste
bezoek aan Amerika dan voor
het WK. En toen het voorbij
was? Het was mooi. maar niets
bijzonders verder. Net zulke
mensen als wij."
Omdat ze 'een beetje te dik'
was, meldde haar moeder haar
op elfjarige leeftijd aan bij het
'sportinstituut I.ydia Skobliko-
va'. genoemd naar de zesvoudig
olympisch kampioene. Drie jaar
later al nam bondstrainer Niko
lai Gudin haar op in de nationa
le juniorenselectie. Ze maakte
nog net de tijd mee, dat top
sport in de Sovjetunie konden
putten uit een nimmer opdro
gende geldbron.
Met het optrekken van het
ijzeren gordijn kelderde de top
sport op het prioriteitenlijstje
van de regering. De afsplitsing
van een aantal Republieken
bracht de Russische schaatsers
zo mogelijk in een nog lastiger
parket. „Vroeger konden we zo
vaak we wilden trainen op de
baan in Alma Ata. Maar dat ligt
in Kazachstan en dat is nu onaf
hankelijk. Als we nu op Medeo
willen trainen moeten we veel
geld betalen."
Na de vorige Winterspelen in
Albertville kreeg ze als dank
voor bewezen diensten van het
regionaal sportcomité een twee
kamerflat en na haar gouden
succes in Hamar kan ze een bo
nus van 15.000 dollar tegemoet
zien. „Een deel is voor mezelf
en een deel voor mijn vrienden
en- familie, die niet zoals ik de
luxe uit het Westen kennen."
Wellicht dat ze morgen haar
premie kan verdubbelen, nu de
gedoodverfde kampioene Gun-
da Niemann vooral tegen zich
zelf lijkt te vechten en Carla Zijl
stra met een vormcrisis kampt.
„Ik dacht dat ik pas over vier
jaar kans zou hebben op een
olympische titel, maar het gaat
ineens veel sneller met me dan
verwacht", stelt Bashanova vast.
Het verleidt haar zowaar tot een
grapje dat tot voor kort niet uit
een Russische mond opgete
kend kon worden. „Ik bang voor
Niemann? Denk je niet dat het
eerder andersom is?"
Tomba maakt niets klaar op reuzenslalom
Reuze tlelom
Na zijn verrassende ovenwinning op de reuzenslalom gaat Markus Wasmeier 'uit zijn bol' met de dichtstbij
zijnde dame. die hij spontaan ten dans vraagt. fotoȣPA
HAFJELL PAUL BERKHOUT
NPA-VERSLAGGEVER
Breed en boos
staat 'Albertone'
daar, met beide
voeten in de
sneeuw. Azuur-
hl.mwc pet, zon
nebril en ongeschoren Vandaag
zweeft deze Tomba de Grote
niet, vandaag sneuvelt hij. De
Italiaanse vlaggen hangen half
stok, de fans zwijgen. Maar
Tomba zwijgt niet. zijn hart
spreekt als altijd. Daar dragen
zijn brede schouders reeds de
man die de kampioen ont
troont. De Winterspelen bele
ven weer een groots moment.
De macho-man tilt de anti-held
ver boven zich uit.
Verwonderd kijkt Markus
Wasmeier in het rond, daar
hoog in de lucht. Hij weet niet
wat nem overkomt. Hier zit niet
zo maar een skiër die de reu
zenslalom heeft gewonnen in
Hafjell. Hier zit niet slechts de
man die Tomba de Grote eve
naart door twee gouden olym
pische medailles te winnen, een
zeldzame prestatie. Hier zit
Markus Wasmeier, de ex-we
reldkampioen van 1985 die al
zeven jaar bespot wordt door
zijn landgenoten omdat hij niet
meer wint. Hier zit een Duitse
sportman die alle botten in zijn
lijf heeft gebroken in zijn ach
tervolging op het verloren suc
ces. Op de schouders van Tom
ba beleeft hij een verbijsterend
moment. „Dit is Ongelooflijk."
Het is een waanzinnige
woensdag. Hafjell ontwaakt met
een lied uit duizend kelen. „Elk
hart dat hier klopt, moet de vre
de verspreiden", zingen de toe
schouwers langs de piste. Zij
zijn gekomen voor de robuuste
Vikingen, voor Aamodt, Thor-
sen en Furuseth. Deze jongens
dromen elke nacht van het
olympisch goud. dat bevrijdt en
groot maakt. Zij zijn ook geko
men voor Tomba, stoer als een
macho, spontaan als een kind
'en tweemaal achtereen de
olympisch kampioen. In een
hoekje van de heuvel staan een
paar supporters van skiclub
Schliersee. Zij zijn hier voor
Wasmeier. Vorige week donder
dag heeft het goud bij de 'super
G' hem reeds verlost van vele
Alberto Tomba is ontgoocheld over de afloop van de reuzenslalom,
waarop hij werd gediskwalificeerd omdat hij een poortje miste, fok
vijanden, van stekelige vragen.
„Is Markus te oud? Kan hij wel
skiën?"
Op deze waanzinnige woens
dag regeren de Noorse toverwe-
zentjes. Zij zijn op de hand van
de schlemielen, de onhekenden.
Op de hand dus van Wasmeier.
Sinds 1985 heeft hij dit onder
deel niet meer gewonnen. Maar
wat maakt het uit, vandaag
heeft de logica een vrije dag.
'Wasi. Wasi' schreeuwt de me
nigte hem toe. *Wasi' maakt een
dansje met het meisje in kleder
dracht. 'Wasi' gooit bloemen in
het publiek. Dertig jaar is hij nu,
en nog altijd die vriendelijke,
innemende 'Wasi'. Vader van
een zoon. gelukkig getrouwd.
Niet getekend door alle teleur
stellingen. alle kritiek. Dat hij dit
nog mag beleven, hij, wtens
loopbaan al lang voorbij leek.
Beroemd als Tomba! „Nee, zo
groot ben ik niet", weert Was
meier af, nog even bescheiden
als gisteren. „Maar het is een
krankzinnig idee dat ik twee
maal goud neb gewonnen."
Hij tolt van camera naar ca
mera. het duizelt hem voor zijn
ogen. Vragen, vragen, vragen.
Hij lacht, deelt zijn vreugde met
elke huiskamer. Talloze schou
derklopjes incasseert hij, ook
van de mensen die hem vorige
week nog hebben afgeschreven.
Zo is Wasmeier nu eenmaal,
nooit haatdragend. „Het hoort
erbij", zegt hij. „Ik kan vergeten
wie mij slecht heeft behandeld
Ik word daar niet boos over, zo
is het menselijke karakter. Maar
ik ben de mensen die mij in de
slechte tijden hebben gesteund
dankbaar. Zij zijn mijn vrien
den." Het klinkt oprecht.
Zijn begeleider sleurt hem
mee haar de dopingcontrole
Op één ski roetst hij naar bene
den. de stille witte diepte in.
Maar ver komt Wasmeier niet.
I lalverwege staat de skiclub uit
Schliersee en de kampioen
stopt. Want hij heeft voor ieder
een altijd een woord. „Het leven
is vol verrassingen", zegt hij.
Tomba is dan al lang uit zicht
verdwenen. „Ie moet een pin-
guin zijn om hier te winnen, /o
koud is het", heeft hij de ont
goochelde volgers verteld. Maar
Tomba is deze dag niet 'I,a
Bomba'. de bom. Hij mist de
explosiviteit, de agressie die
hem beroemd heeft gemaakt.
Hij is moe en presteert zwak.
Wasmeier heeft niets van die
superieure stijl van de Italiaanse
oppergod Zijn stijl is pre-histo-
risch volgens de kenners. „Maar
ik heb hard gewerkt om dal te
verbeteren", zegt Wasmeier. „Ik
heb het gemakkelijk gehad van
daag. Dit was mijn laatste olym
pische dag hier, ik kon er een
plezierritje van maken. Ik had al
goud."