w ka
Peiling: opkomst in grote
steden blijft flink dalen
Familieconcern Van der Valk: altijd de bal in de ploeg
Amsterdam pak
stadsduiven aait
schonere bloemen'
'Snel maatregelen
Randstad
Bijdrage Juliana FonL
aan oude dorpshuizen
Hoogovens bezig te verkopen
Directeur Dutch Cacao manager van het jaar
DONDERDAG 24 FEBRUARI 1994
CHEF GERT VISSER. C
I)i' restaurantketen Van der
Valk met de opvallende toekan
als symbool staat al jaren garant
voor bizarre incidenten. Voor
beelden zijn er genoeg. Bij een
vakbondsactie werden de
bondsleden met eieren beko
geld door boze collega's. Door
een voedselvergiftiging na een
etentje was het openbaar minis
terie even aan het ziekbed ge
kluisterd. En nu weet de FIOD
vrij zeker, dat het familieconglo
meraat stelselmatig de belasting
ontduikt
De familie Van der Valk is een
wereld op zich. Heel knap
knoopt ze een kruideniersmen-
taliteit aan grootschalig hande
len. Dat is goed voor het beha
len van forse winsten. En daar
mee voor veel goodwill. Maar
weinigen krijgen in Nederland,
zoals Van der Valk, kostbare be-
drijfsgrond voor een symboli
sche gulden. En maar weinig
ondernemingen betrekken vrij
wel alles zo voordelig van hun
eigen dochterbedrijfjes.
Het familieconcern, met ze
ker honderdvijftig BV's, is een
samenraapsel van onderling
met elkaar verbonden onderne
mingen. Die spelen elkaar als
hechte clan de bal toe. Wil men
vis? Van der Valk vangt en fi
leert, de eigen vrachtwagens
verzorgen het transport. Had u
plannen voor een vliegreis naar
Curasao? Kom naar Van der
Valks reisbureau. Overigens,
zijn er tafels en stoelen nodig
voor het restaurant, of bedden
voor het motel, dan wel bedde-
goed? I let meubelbedrijf schrikt
er niet voor terug. Of wilt u als
clanlid een nieuw restaurant
bouwen in een onontgonnen
gebied? De Van der Valk-aanne
mers staan er klaar voor. Geld
lenen, spullen verzekeren of een
eigen creditcard benutten? Van
der Valk regelt het snel en voor
delig. Er is een keerzijde, zegt de
op Curasao aangehouden peet
vader van de familie, Ome Ger-
rit: „Wie een Van der Valk dwars
zit, krijgt met ons allemaal te
doen."
Terugpompen
Alle Van der Valk-winst uit de
uiteenlopende bezigheden en
de eet - en slaapmarkl wordt on
middellijk teruggepompt in de
bedrijven, die groeien en groei
en... Elk jaar openen twee, drie
nieuwe wegrestaurants in bin
ncn- en buitenland. Elk jaar ook
worden enkele vestigingen ge
moderniseerd en uitgebreid.
Het is niet zo vreemd dat de
belastingdienst (de Fiscale In
lichtingen-en Opsporingsdienst
FIOD) lange tijd bedenkelijk
naar de opgegeven omzetcijfers
keek: zo n driehonderd tot vier
honderd miljoen gulden per
jaar wordt weggegeten en ver
slapen in de 55 motels. Zegt
grote baas Gerrit van der Valk.
Maar dat zegt hij al jaren. Bui
tenstaanders schatten de jaar
omzet, heel voorzichtig, tegen
de miljard gulden. Los daarvan
is er nog het gezamenlijk ver
mogen van de onderling zeer
nauw samenwerkende familie.
Dat zal in dezelfde orde van
grootte zijn met 55 restaurants
en bijna evenveel motels. Die
gebouwen zijn volgens de vaste
Van der Valk-formule en kwali
teit gemiddeld tussen de 20 en
35 miljoen gulden per stuk
waard. De waarde van landerij
en, veehouderijen, landbouw
ondernemingen, fabrieken,
transportmiddelen en dienst
verlenende bureaus zijn dan
nog buiten beschouwing geble
ven. Alles bijeen is het een kost
baar bezit. Letterlijk, want de fa
milie houdt niet van geld lenen,
het meeste is betaald uit de be
drijfswinst.
Ouderwets degelijk. Volgens
cijfers van een paar jaar geleden
zit slechts zo'n 30 procent
vreemd vermogen in dit web
van familie-BV's. Als er wat mis
gaat, lijdt elk familielid schade.
Als er winst volgt, profiteert ie
dereen mee. Door verder te in
vesteren, want voor geld opma
ken is geen tijd, zegt Ome Ger-
Kleinkinderen
Gelukkig, een Van der Valk ver
gist zich nooit. Met dit devies
voor ogen groeit het bedrijf als
kool, de familie trouwens niet
minder. De in 1969 overleden
stamvader had elf kinderen. In
middels zijn er 84 kleinkinderen
De Gouden Leeuw in Voorschoten. Ooit de basis van het Van der Valk-imperium.
plus aanhang en de vierde ge
neratie telt ook al meer dan 140
leden. Allen komen, zodra ze
oud genoeg zijn, in de bedrijven
van de familie aan het werk.
De meest-ondernemende
jongeren hebben al snel een ei
gen restaurant, motel of op z'n
minst een nieuw toeleverend
bedrijf. Slechts een enkeling
weet zich buiten het bereik van
de bemoeizieke snavel van de
toekan te houden.
Voor een nieuwe investering
iets begroten of het plan uitvoe
rig laten onderzoeken is over
bodig, meent Gerrit van der
Valk. Zoals gezegd, de toekan
maakt geen fouten. En Ome
Gerrit is de hoofdtoekan van de
familieclan, al is hij in naam
nog slechts 'adviseur'. Vrijwel
elk besluit van enige omvang
passeert zijn bureau. Hij rijdt
eens langs een beoogde vesti
gingsplaats en als de plek hem
aanstaat is de koop al vrijwel
rond. Zo verwierf Van der Valk
de doodgebloede Scheveningse
Pier, inclusief de rotte pijlers.
Het kostte vrijwel niets, hooguit
wat opknapkosten. Op termijn
moet er toch iets nieuws ko
men, vindt de familie. De plek is
in elk geval aantrekkelijk, met
veel potentiële klanten.
In Zwijndrecht kampte het
plaatselijke Van der Valk-'motel'
met het probleem, dat er geen
motel gebouwd mocht worden
bij het van de gemeente overge
nomen restaurant. De luxe
Meerdervoortflat, ertegenover,
bood soelaas. Van der Valk bezit
inmiddels 35 woningen in het
honderd flats tellende gebouw.
De bewoners klaagden lange
tijd steen en been. Omdat de
motelkamers in de deftige flat
ook wel voor enkele uren wer
den verhuurd, meldt Rotter
dams Dagblad van deze week,
aan 'dames van bedenkelijk
allooi'. Na jaren is de gemeente
de klagende bewoners zat. Van
der Valk mag waarschijnlijk
toch een eigen motel bouwen.
Failliet
Alles wat de familie begint, ver
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
andert in goud. Of soms kla
tergoud. Het prestigieuze Elysée
Parkhotel in Nieuwerkerk aan
den IJssel ging afgelopen najaar
failliet. Er kwamen te weinig
klanten. Van der Valk kocht het
viersterrenhotel (Jan des Bou-
vrie-inrichting) op. Ondanks de
snel gesneuvelde ster en on
danks de achtergelaten tè kekke
meubels liep het meteen na de
overname storm. Met kerst wa
ren de eetzalen mudvol. Ook al
waren de twee chefkoks twee
dagen voor kerst plotseling ver
trokken. Toekan-keukenpi
van elders werden r
werkerk gedirigeerd.
Bijna geen moeite is de
koper te veel om Van der
van dienst te zijn met een li
je. Want van der Valk is eer
vertje, de keten trekt kla
Altijd. De ondernemende I
lie dwingt hiermee bewa
ring af en roept afgunst
doet nu eenmaal, wat ar
niet lukt. Personeel stat
dringen om aan de slag te
gen, terwijl lang niet i
volgens het boekje be|<
krijgt. Veel werknemers w
zelfs niet of zij zwart werki
zien in elk geval nooit een ij
strookje.
Boete's
De administratie moet well)
een chaos zijn, suggeree»
Van der Valk-aanpak, wanil
verdiende gulden gaat m®
terug in het bedrijf. Inzichti
jaarverslagen passen daar|i
bij. Bovendien, je gaat toclfci
gratis werk doen voor de bi
tingdienst. De boetes wa
het niet opstellen van eenl<'
verslag worden graag doet
BV's Van der Valk voldaan.P
boete is een schijntje, ven,
ken bij de kosten van eenf
stuk.
E
Het moet echter gezegd.1
der Valk is beslist gul voir
klant. Wie een warm maaF
stelt krijgt vele bakjes r'
groenten en appelmoes vof.'
schoteld. Te veel om aller'
op te eten. Nog steeds zie j4
der Valk-klanten alles wat i
fel onaangeroerd blijft
door elkaar husselen, zod;
niet nog eens kan worden i
serveerd. Van der Valk blij
zonde vinden kliekjes v
gooien.
De manier van zaken
van de familie dwingt n
af. Ze flikken het maar
door in te spelen op de g
heid van anderen. Soms i
op het randje. Of, gezien
grote aantal veroordeling^
overheen. Op vele terreinel
het misgaan, zoals met de
ene in de keuken.
li
i toeristische at
tractie en zijn ook geliefd als
dier of hoofdgerecht. Maar de
duizenden stadsduiven in Am
sterdam zijn ook een bron van
irritatie. Zé poepen op gebou
wen en wasgoed, wekken stads
bewoners uit hun slaap en be
schadigen met hun scherpe na
geltjes de zachtstenen monu
menten in de stad. Amsterdam
gaat die overlast te lijf door het
nageslacht van de vogels reeds
in het ei om zeep te helpen.
Dat kan, blijkt uit onderzoek
van de GG&GD en Artis, door
het geneesmiddel Nicarbazine
door het voer te gooien. Embry
o's bezwijken dan al in een
vroeg stadium. Nicarbazine
wordt in de pluimveehouderij
gebruikt om een infectieziekte
die wordt veroorzaakt door dar
mparasieten te bestrijden. Na
delige bijwerking is dat het
vroeg-embryonale sterfte ver
oorzaakt in het kippe-ei. Voor
Amsterdam een aangename bij
werking.
De hoofdstad staat overigens
niet alleen in de problemen met
de duiven. Ook in Leiden is di
verse malen voorgesteld de dui
ven de pil te geven om de on
stuimige groei vcan de popula
tie af te remmen. Die voorstel
len hebben overigens niet tot
daden geleid. Voor het Amster
damse onderzoek dat nu wordt
gehouden is inmiddels ba
stelling getoond uit Zuid-.t"
en New York.
Tijdens een proef kregej r
durende vier maanden
honderden in Amsterdaif
Rotterdam gevangen
de stadsduiven ver.'
doses Nicarbazine toegeJ
Het beoogde effect werd b|
en de duiven zelf leden i
schijnlijk niet onder de vod
rende verstrekking van het
del. Sterker nog. ze werdel
gens Artis-directeur M. I
kenhuis zelfs gezonder, a
de parasieten waardoor ze
den geplaagd, werden ge|
Uit de eieren die toch uil
men, kropen geen gehandil
kuikens.
Voor de gezondheid val
delingen die regelmatig r
duifje nuttigen, levert de lp
bazine geen gevaar op, zf"
de onderzoekers.
Aan Nicarzabine lijkt
ook een nadeel te klcvet
mest van de dieren die her"
del hebben gegeten blijldfi
taal, hout, ijzer en koper d_
ger aan te tasten dan purel
Het verschil is echter geril
betogen de onderzoeker^
vendien wordt de totale(cj
veelheid mest door de hal*
van het nageslacht mindr~
het aan de Amsterd—
milieuwethouder R. ten |h,
ligt, wordt er volgend jaar
een proef gehouden.
Het Juliana Welzijn Fonds stelt
ruim een miljoen gulden be
schikbaar voor oude Dorpshui
zen in Zuid-Holland. Het fonds
wil met dit gebaar het voortbe
staan van de oude dorpsgebou
wen veilig stellen. De toekomst
van de monumenten is name
lijk in het geding door de hoge
exploitatiekosten. In de Leidse
regio komen onder meer
Noordwijk, Oude Ade, Roelo-
farendsveen en Hoogmade in
aanmerking voor de financiële
steun. Ieder bestuur van een
dorpshuis kan maximaal 30.000
gulden ontvangen.
Het Juliana Fonds vindt dat
de huizen een belangrijke rol
spelen in de leefbaarheid van
kleinere gemeenten. Allerlei
verenigingen organiseren er
hun activiteiten en kunnen dus
rekenen op een bijdrage uit het
fonds.
en De Rank in Noordwiji
volgens bestuurslid W.'
Sprang nodig aan een nJ^*
isolatie toe. Voorzitter I
van Dorpshuis De Alkebu»—
Roelofarendsveen wil tri
bijdrage energiebespap"
lampen aanschaffen. Dar
zou de vereniging flink be
gingen op de elektri
„Daarnaast moet ook hfjlc
bouw worden geïsoleerd. I
den hier veel bandjes op t~~
wil wel eens doordreunen»—
Het Cultureel Centrum fcei
made wil uitbreiden. In b
bouw treedt regelmatig
muziekvereniging op di'
steeds aan leden toert^ei
Hierdoor is de ruimte i
Centrum te klein gewordei
In totaal komen 39 doij~~
zen in Zuid-Holland in aaP0
king voor een bijdrage
fonds. Alle huizen die e4
drage ontvangen, zullcn5e|
energiebedrijven wordea
Eis: 20 maanden
pseudo-patiënt
Officier van justitie mr. D. Aben
heeft gisteren bij de rechtbank
in Amsterdam twintig maanden
cel geëist tegen een 25-jarige
man die zich tot drie maal toe
onder valse voorwendsels liet
opnemen in ziekenhuizen. Hij
maakte zich daarnaast ook
schuldig aan diefstallen van
geld en bankpasjes van onder
anderen vrienden, zo heeft hij
bekend.
Deskundigen adviseren de
man psychiatrisch te laten be
handeld, omdat hij al jarenlang
misbruik maakt van het ver-
De man kwam in maart 1993
van Groningen naar Amsterdam
en ontmoette in kerk De Duif
een man waar hij een relatie
mee kreeg. Om aandacht te krij
gen. vertelde hij hem dat hij aan
leukemie leed en trok in zijn
woning. Hij haalde meerdere
malen met de giromaatpas van
het slachtoffer geld. Toen deze
achter het bedrog kwam, werd
de pseudo-patient dakloos en
meldde hij zich op 3 september
bij het AMC. Hij wendde nek-
klachten voor en gebruikte de
naam van zijn ex-vriend zodat
hij mét een patiëntenponskaart
werd opgenomen. Hij bleef
twintig dagen. Het AMC heeft
enkele tienduizenden guldens
schade aan kost, inwoning en
verzorging. De man herhaalde
zijn truc twee keer bij het VU-
ziekenhuis, waar hij voor vijf en
vier dagen werd opgenomen.
De schade daar is tien mille.
Een aantal ondernemingen behorende tot
I loogovens Industriële Toelevering is definitief Participatie Maatschappij (NPM)
in andere handen overgegaan. F.ind oktober
1993 maakte de Hoogovens Groep al bekend
dat besprekingen werden gevoerd om een aan
tal I II I-activiteiten af te stoten. Het IJmuidense
bedrijf wil zich meer concentreren op de kern
activiteiten staal en aluminium. Het Algemeen
Beurs Introductiefonds (Albif), de Nederlandse
Alpinvest
Holding BV hebben alle HIT-aandelen overge
nomen. Het bedrijf wordt voortgezet onder de
naam HIT (Holding Industriële Toeleveringsbe
drijven) Groep, die is gevestigd in Haarlem.
snel maatregelen
worden genomen om te komen
tot een schonere bloemen- en
bollenteelt. Dat is de mening
van een een aantal natuur- en
milieuorganisaties, zoals die
vandaag werd verwoord tijdens
„Ik sta niet zo snel met mijn
mond vol tanden, maar hier
ben ik toch wel een beetje con
fuus van." Alexander J. de Vries,
directeur van Dutch Cacao
Chocolate Holding uit Haarlem
kwam even woorden tekort,
toen hij gisteravond in Noord-
wijk was gekozen tot manager
van het jaar. Nadat hij met klein
verschil zijn vijf mede-kandida
ten had verslagen ontving hij uit
handen van premier Lubbers
zijn prijs, een bronsplastiek.
Wat De Vries beter doet dan
de overige kanidaten vertelde
jury- (en VNO) voorzitter A.
Rinnooy Kan niet. Wel had de
jury moeten stemmen en dat
was de afgelopen jaren nog
maar zelden voorgekomen, zo
verklapte hij een zaal met hon
derden belangstellenden in ho
tel Huis ter Duin. In de jury za
ten verder bekende namen als
voorzitter R. Koedijk van het be
stuurscollege van accountant
KPMG Klynveld, oud KLM-baas
S. Orlandini, onderdirecteur M.
.'k'iM'k v.m ,h- Wili1
landsche Bank en FNV-voorzit-
ter J. Stekelenburg.
De verkiezing tot manager
van het jaar wordt sinds 1985
georganiseerd door het zaken
blad Management Team. In die
korte tijd groeide de titel uit tot
een prestigieuze onderschei
ding. Voordat een manager een
nominatie voor de eindronde
krijgt wordt zijn bedrijf door
deskundigen uitvoerig doorge
licht. De kandidaten werden
gisteravond door de jury stevig
ondervraagd. Finalisten waren
onder meer een meubelfabri
kant, een handelaar in audiovi
suele apparatuur en een ont
wikkelaar van agro-industriele
produkten. De aanwezigen
mochten een publieksprijs uit
reiken. Deze onderscheiding
ging naar directeur Noordhoek
van een duikbedrijf, die door
zijn humoristische presentatie
regelmatig de lachers op zijn
hand kreeg. („Als wij moeten
duiken naar een schip vol gifti
ge vaten die net zijn gaan lek
ken gaan we eerst met zijn allen
di' ki'ii'i
een bijeenkomst in Nieuws
poort in Den Haag onder het
motto 'Natuurlijk, bloemen
zonder gif. Daarbij waren on
der meer de stichting Natuur en
Milieu, Milieudefensie, Green
peace en de Consumentenbond
aanwezig.
De bestaande teelt is de
sastreus voor het milieu door
gebruik van giffen en kunstmest
en door een groot energiever
bruik. Volgens de aanwezig or
ganisaties moeten veilingen het
voortouw nemen bij het streven
naar een schonere teelt, in sa
menwerking met de studieclubs
van tuinders.
Zo moeten nog dit jaar zoge
heten ekobloemen worden ver
handeld. Dat zijn bloemen die
in de grond worden geteeld,
zonder bestrijdingsmiddelen en
kunstmest. De veiling van Aals
meer is vorig jaar al begonnen
met een dergelijke proef. Uit
eindelijk moeten de ekobloe
men in het jaar 2000 twintig
procent van het totaal uitma
ken, zo menen de milieuorgani
saties.
Bovendien pleiten zij voor het
invoeren van de zogeheten
milieukwaliteitsbloemen. Bij
het telen van deze bloemen
worden drie tot vier keer zo
weinig bestrijdingsmiddelen en
kunstmest gebruikt. In 2000
moet de milieukwaliteitsbloem
dertig procent van de markt uit
maken. Vier soorten van deze
bloemen zullen het volgend jaar
al op honderd verkooppunten
verkrijgbaar zijn, zo heeft de
bloemensector al laten weten.
Het betreft hier de roos, de lelie,
Gemeenteraadsverkiezingen op 2 maart
De opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen op 2
maart wordt nog lager dan vier jaar geleden. In Amster
dam zou het opkomstpercentage zelfs onder de 40 kun
nen duiken. Landelijk wordt de opkomst geschat op 50
procent, 10 procent lager dan vier jaar geleden en zelfs 22
procent lager dan bij de gemeenteraadsverkiezingen in
1986.
Dit blijkt uit een peiling van het
bureau Inter/View in Amster
dam, Rotterdam, Maastricht en
Almere, in opdracht van het
ANP en de NOS. Het bureau
beeft ook de politieke voorkeu
ren in de vier gemeenten geme
ten. Maar door de dalende op-
komst is het moeilijk een be
trouwbare voorspelling te doen
over de uitslag.
Woordvoerders uit de vier
steden noemen stuk voor stuk
de verwachte opkomst bedroe
vend en zorgelijk. Burgemeester
Houben van Maastricht: „Als
het opkomstpercentage inder
daad zo laag zou zijn als wordt
voorspeld, zou ik me als burge
meester schamen."
Minister Van Thijn van bin
nenlandse zaken reageerde gis
teravond geschrokken op de
voorspellingen. „Het zijn schok
kende en trieste cijfers. Volgens
hem is de verwachte lage op
komst „koren op de molen van
extreem rechts".
De peiling van Inter/View in
de vier steden bevestigt eerdere
landelijke prognoses. Dat bete
kent flinke winst voor D66, dat
in Amsterdam zelfs de grootste
partij zou kunnen worden, en in
mindere mate voor de WD.
Verlies is er voor de PvdA die
vooral in Rotterdam een flinke
veer moet laten. Het CDA moet
in de vier steden fors inleveren.
De klappen komen het hardst
aan in het katholieke bolwerk
Maastricht, waar de partij 4 tot
6 zetels kwijt dreigt te raken. In
de hoofdstad dreigt een halve
ring. De Centrumdemocraten
(CD) blijven in Amsterdam en
Rotterdam gelijk of boeken een
kleine winst.
Pleidooi voor ekobloemen
Industrieweg 14
(Industrieterrein Grote Polder),
Telefoon 071-899206
Openingstijden: maandag t/m
vnjdag 09.00-17.30 uur,
zaterdag 10.00-17.00 uur,
donderdag koopavond
19.00-21.00 uur
Ruime parkeergelegenheid.