J Randstad
ui m I
#%|CHTERGROND
a
Topman G. van der Valk
■gearresteerd op Curacao
Ijs regio Leiden
is onbetrouwbaar
'Produktie F 50 blijft bij Fokker'
heb,
\:Als ik een slechte dag heb, weet de juf dat
Speciale vakopleiding diamantbewerking
(ISDAG 22 FEBRUAR11994r=
EN PERK GRAVER
irrit van der Valk, topman van het Van der Valk-hore-
:oncern, is tijdens zijn vakantie op Curasao aan het
Getand gearresteerd. Hij wordt verdacht van belasting- en
'Vemie-ontduiking. De topman zit momenteel vast in de
p,iraalspecht-gevangenis op het eiland. Zijn broer Arie,
pd hier ook met zijn gezin op vakantie was, is uit de han-
njn van de politie ontsnapt. Het openbaar ministerie op
irat^ao wil overigens bevestigen noch ontkennen dat
Arie van der Valk wordt gezocht.
^■HAAG/WILLEMSTAD NPA
IIarrestatie vond plaats in het
rfier van een grootscheeps 011-
Clzot'k van de li scale Inlich-
een en Opsporingsdienst
|0D) naar belasting- en pre-
fcfraude bij het Van der Valk-
jicern in Nederland. Gerrit
n der Valk is inmiddels ver-
brd door de rechter-commis-
>fj
on
saris op Curasao en moet bin
nen tien dagen worden overge
bracht naar Nederland. De ar
restatie van Van der Valk. onder
begeleiding van twee Neder
landse ROD-rechercheurs,
vond gelijktijdig plaats met in
vallen en arrestaties op diverse
plaatsen bij Van der Valk-vesti
gingen in Nederland. Op Cura
sao exploiteert Van der Valk het
Plaza Hotel in hartje Willem
stad. In deze vestiging is geen
inval gedaan. De jonge telg
Marc van der Valk, die het hotel
leidt, is geen verdachte.
De familie Van der Valk heeft
bij monde van haar advocaat
mr. L. Spigt laten weten dat Jus
titie een onderzoek heeft inge
steld „vanwege een geschil over
de hoogte van de af te dragen
belastingen". Justitie heeft al
eerder voorstellen gedaan om
tot een definitieve afwikkeling
te komen, maar die zijn door
het concern afgewezen.
De advocaat vertelt dat de fa
milie Van der Valk ernstig ge
schokt is door de manier van
optreden van de FIOD. „Het
stoort de familie bijzonder dat
gasten onnodig zijn lastig geval
len. Ze is ontsteld dat ook echt
genotes van de familieleden zijn
aangehouden en dat zelfs niet
geschroomd is kleine kinderen
van het bed te lichten", aldus
Spigt.
Bij de huiszoekingen in der
tien plaatsen in woningen en
motels annex restaurants zijn
afgelopen zondagavond voor
namelijk administratie en com
puterbestanden in beslag geno
men. De werknemers die bij de
invallen in de horecagelegenhe
den in Akersloot, Haarlemmer
meer en Hel zijn aangetroffen
worden nog gehoord.
Veertien personen zijn aange
houden op verdenking van on
juiste opgave van betaalde lo
nen aan de belastingdienst, op
zettelijk onjuiste aangifte van
omzet- en loonbelasting en het
niet aanmelden van werkne
mers bij de bedrijfsvereniging.
Donderdag worden ze voorge
leid aan de officier van justitie
en de rechter-commissaris.
"t Jjtjgi 1 door: NPA
aal
J Van der Valk botst geregeld met justitie en FIOD
Het vriest dat het kraakt, maar
van betrouwbaar ijs is in deze
regio nog amper sprake. De po
litiekorpsen uit leiden en de
omliggende gemeenten raden
de schaatsliefhebbers aan om
de grootst mogelijke voorzich
tigheid te betrachten, vooral op
open water.
Ter Aar en directe omgeving
vormen in de provincie Zuid
Holland de uitzondering op de
regel. De plaatselijke ijsclub
heeft zijn traditionele Piassen-
tocht reeds op de nationale
schaatskalender kunnen bij
schrijven. Maar een paar kilo
meter verderop in Nieuwkoop
is de situatie weer anders. Op
de plassen daar zakte een aantal
mensen de afgelopen dagen
door het ijs.
Hen woordvoerder van de
rijkspolitie te water post Alphen
aan den Rijn schat de dikte van
het ijs momenteel tussen de vijf
en de zeven centimeter. „De
harde wind vormde vorige week
aanvankelijk een probleem. In
de luwte bevroor het water di
rect, maar op open stukken
duurde dat een paar dagen lan
ger. Dat geeft een vertekend
beeld. Zo lijkt het op het eerste
gezicht alsof het overal even
sterk is. Wat in werkelijkheid
dus niet zo is. Nee, het ijs is niet
echt betrouwbaar Misschien
dat het verderop in de week be
ter wordt."
Zijn collega in Hoogmade
gaat nog een stap verder.
..Ronduit slecht en gevaarlijk",
zegt hij. daarbij doelend op
open water als bijvoorbeeld de
Braassemermeer„Daar gaan
gewoon nog boten doorheen,
dus op sommige stukken ligt
niet eens ijs. Wordt er hier op
De Does en Wijde Aa wel ge
schaatst? Kan zijn. Maar je moet
wel voorzichtig zijn."
Oppassen. Dat advies geeft
ook de voorlichter van de I-eidse
politie. Wat in dit geval overi
gens neerkomt op een geheel
vrijblijvende aanbeveling De
politic in Heiden voelt zich na
melijk niet geroepen een veto
over singels, grachten, sloten of
plassen uit te spreken. „Dat kan
natuurlijk niet. We hebben een
voudig veel te weinig mensen
om daarop te controleren. Het
is de verantwoordelijkheid van
de schaatsers of ouders zelf. Die
moeten zelf maar bepalen of
het ijs betrouwbaar is ot niet."
Nederkoom dagvaardt Haarlems Dagblad
HAARLEM NPA
De voormalige Fokker-topman H.J. Ncderkoorn heeft het Haarlems
Dagblad en de Volkskrant in kort geding voor de rechter gedaagd.
Nederkoom meent dat beide kramen te ver zijn gegaan in hun pu-
blikaties over een bedrag van zo'n 25 miljoen D mark dat de voor
malige Fokker-baas van DASA zou hebben ontvangen. Hij eist rec
tificatie van de berichtgeving op straffe van een dwangsom van
10.000 gulden per dag.
Wdacht van belasting- en premie-ontduiking
Dasa-topman Schrempp:
Fokker hoeft niet bang te zijn
dat de produktie van de F50
wordt stopgezet. Voorzitter J.
Schrempp van het Deutsche
Aerospace (Dasa), het moeder
bedrijf van Fokker, noemt de
geruchten over het stopzetten
van de produktie van het vlieg
tuig valse speculaties'. Hij kan
echter niet garanderen, dat deze
situatie de komende jaren blijft
gehandhaafd.
Dasa wil de prijzen van de
vliegtuigrompen die het aan de
Nederlandse vliegtuigbouwer
levert, wezenlijk in prijs verla
gen. zei hij maandag in het
RTL5-journaal.
Afgelopen woensdag nog zei
minister Andriessen van econo
mische zaken dat de contracten
tussen Dasa en Fokker over de
toeleveringen moeten worden
opengebroken. De bewindsman
wilde niet spreken over wurg
contracten, maar hij zei wel tot
de ontdekking te zijn gekomen
dat er hier sprake was van 'een
haar in de soep'.
Begin deze maand circuleer
den er berichten dat Fokker
voor de vliegtuigrompen die
Dasa aanlevert 60 procent meer
kwijt is dan op de wereldmarkt
gebruikelijk is. Schrempp ont
kende niet dat de rompen rela
tief duur uitpakken voor Fokker.
Hij wees er wel op dat de rom
pen worden geleverd onder de
voorwaarden van een uit 1984
daterend contract tussen beide
ondernemingen. Daarin waren
naast de produktiekosten van
de rompen ook de kosten van
onderzoek en ontwikkeling
voorzien.
Schrempp zei voorts dat hij
geïnteresseerd is in samenwer
king tussen British Aerospace,
dat naarstig op zoek is naar een
partner en Fokker. Volgens
Schrempp is een dergelijke sa
menwerking voordelig omdat
de risico's meer zijn gespreid.
Ook kan er een duidelijke Eu
ropese marktverdeling ont
staan. aldus Schrempp.
Uitgangspunt is echter dat de
Nederlandse vliegtuigbouwer
marktleider blijft van de kleine
re, regionale vliegtuigen. Hen
mogelijke samenwerking met
British Aerospace mag aan dat
uitgangspunt geen afbreuk
doen, aldus de Dasa-topman.
Bestuurder P. van Bers van de
Industriebond FNV noemde het
'goed nieuws voor Fokker' dat
Dasa publiekelijk aankondigt de
contracten te willen herzien.
Over de mogelijke samenwer
king tussen Fokker en British
Aerospace wilde de vakbonds
man niet al te veel zeggen. „Ik
kan de consequenties hiervan
op dit moment nog moeilijk
overzien", aldus Van Bers.
Mochten Dasa en het Britse
concern tot zaken komen, dan
zal dat wel gevolgen hebben
voor eventuele samenwerking
tussen Fokker en het Italiaanse
Alenia en het Franse Aerospa-
cial, weet Van Bers. Het is altijd
de bedoeling van Dasa geweest
om juist deze twee vliegtuig
bouwers te betrekken bij de stu
dies naar een nieuwe generatie
regionale vliegtuigen.
feedingen maken Cito-toets
zweet en angst. Leer-
gen van de hoogst groep van
(basisschool buigen zich van-
g en donderdagochtend
r over de Cito-toets met 180
•rkeuzevragen over taal, re
ien en informatieverwerking,
(ens de makers van de test.
bepaalt de uitslag naar
Ike middelbare school het
d kan.
«eraren weten wel beter. „De
ling van een leraar weegt
veel zwaarder dan het r?-
taat van de toets", zegt direc-
Van Haasteren van de
Anne Frank-basisschool.
fel is de test een objectieve
ergave naast de mening van
leraar, maar zaligmakend is
uitslag niet." Als een leerling
[zijn school slecht scoort ter-
de leerkracht een goede in-
k heeft van het kind. heeft
test geen enkele invloed op
ttere schoolkeuze.
3k op de interconfessionele
lisschool Marienburch weegt
|indruk van de leraar zwaar-
dan die van de toets. „De
is een momentopname. Als
kind een keer zijn dag niet
^ft, kan dat invloed op bet re-
saat hebben. Dan vind ik de
ling van de leraar, die het
al acht jaar kent. wel be-
«JKrijker". zegt directeur J. Be-
pi. Bovendien wordt de Cito-
°Jts te moeilijk gemaakt, vbl-
?jis hem. „Vooral de teksten
A begrijpend lezen zijn te in-
ikkeld. I let zijn véél te grote
l>en tekst. Zeventig regels
jeilijke stof, vind ik voor een
^alfjarigeecht teveel."
(De Cito-toets moet worden
gezien als een ondersteuning
van de indruk van een leraar. Kn
de mening van de docent vin
den we eigenlijk het belangrijk
ste", zegt ook J. Verhoeven, con
rector van de onderbouw op het
Bonaventura College. „Mocht er
discrepantie zijn tussen de toets
en de indruk van de leraar, dan
overleggen we opnieuw met de
basisschool. En dat geeft dan de
doorslag." En toch hecht deze
middelbare school wel waarde
aan de uitslag. „Een leerling
moet wel een bepaalde score
halen om hier toegelaten te
worden."
Op de Vrije Schoolgemeen
schap Rudolf Steiner is het 'van
zelfsprekend' dat een leerling
doorstroomt. De Cito speelt er
dan ook geen enkele rol. „Leer
lingen van Mareland en de ba
sisschool Rudolf Steiner worden
hier sowieso aangenomen. Met
de Cito-toets gaan we helemaal
niet om. Bovendien past de test
helemaal niet in ons leerplan",
zegt algemeen coördinator B.
van Dam.
En als een leerling wil over
stappen van een vrije school
naar een openbare middelbare
school wordt ook geen toets af
genomen. „Nee, dan overleggen
we met de desbetreffende
school, maar daar komt geen ci-
totoets aan te pas", is Van Dams
ervaring.
De toets weegt dan misschien
niet zo zwaar, de kinderen zien
er wel tegenop. Zo heeft Mauri
ce (11) van de Apollo-Montes-
sorischool er al zijn boeken nog
eens op na geslagen. Bang?
„Ach. als ik een slechte dag heb,
weet de jufvrouw dat wel."
n Apollo-Montessorischool bereiden zich voor op hun toekomst. Vandaag en donderdagochtend wordt de Cito-toets weer afgeno-
foto HINK BOUWMAN
I )ai
Diamantbewerkers in de dop kunnen vanaf september het vak leren op een speciale vakschool in Amsterdam. foto npa
De vakschool voor edelsmeden en fijne
techniek in Amsterdam is gisteren officieel
geopend. Als enige in Nederland biedt deze
school vanaf september een speciale vakop
leiding tot diamantbewerker.
Ongeveer tien leerlingen van achttien jaar
en ouder kunnen deelnemen aan de in to
taal negen maanden durende basisoplei
ding. Wie met goed gevolg de opleiding
heeft voltooid, heeft de garantie op een
baan. Naast twee stages van een maand
moet verdere ervaring worden opgedaan in
de bedrijven.
Al ruim vier eeuwen mag Amsterdam
zich diamantstad noemen. De geschiedenis
van de diamanthandel en -bewerking is on
verbrekelijk met de hoofdstad verbonden.
Het is een bedrijfstak die grote oplevingen
kende, maar evenzovele dieptepunten. liet
vak werd meestal overgebracht van vader
op zoon en geleerd in de bedrijven. Een
echt gedegen opleiding heeft nooit bestaan.
De belangstelling voor de nieuwe oplei
ding is groot. Nu al hebben zich ruim dertig
leerlingen aangemeld. Volgens B. Leesor
van de Diamond Foundation Amsterdam
(DFA) zijn minimaal twaalf banen per drie
jaar gegarandeerd. De Diamond Founda
tion bestaat uit vijf samenwerkende dia
mantbedrijven in de hoofdstad. Samen met
een aantal juweliers en de vakschool nam
de DFA het initiatief tot de nieuwe oplei
ding.
Meer dan 150
gstrschillende bv's telt het
zdVan der Valk concern,
°Jiaar vrijwel nergens is
1 een Van der Valk als
directeur direct
ele aanspreekbaar. Daar
°rpbben de procureurs en
'^nvocaten voor gezorgd,
vafgt Gerrit van der Valk,
oside grote baas van het
dapcern. Dat heeft hem de
Mafgelopen dagen niet
Jjholpen. Hij zweet nu in
nTl cel op Curgao.
lijl
ejinvallen van dit weekeinde
nimen hooguit een nieuw
lipunt in de doorgaande saga
is pde botsingen tussen Van
irij Valk en justitie. Met hotels,
ultels en restaurants in grote
n jen van Nederland en in
klgië, Duitsland, Frankrijk,
Tuije en nu ook Willemstad
.eijirgao) is het bijna
inrermijdelijk dat er weieens
L» fout loopt.
[TojVan der Valk komt dat
bitje' geregeld terug. Dan
■t leurt er zoiets als wat de
-bjdcrlandse officieren van
nefibe op hun jaarlijkse
ptapje in een Van der Valk-
efcrestaurant overkwam. Door
lijldselvergiftigingvan het
gehele gezelschap kwam de
rechtspraak door de buikloop
enige tijd stil te liggen.
Al in de jaren zeventig liep het
spaak.
In de period^.van 1972 tot 1975
onderzocht justitie met enige
regelmdat vestigingen van Van
der Valk op de aanwezigheid
van illegale gastarbeiders. Het
NKV onderzocht de klacht van
Marokkaanse medewerkers,
maar het kwam in 1975 niet tot
een strafklacht.
In 1982 is het motel Eindhoven
aan de beurt. De politie
constateert meer dan 250
overtredingen van de
arbeidswetten. Het gaat om te
jonge werknemers
(vakantiehulpen) die te lange
uren maken. Tegelijkertijd
wordt de structuur van het
bedrijf doorgelicht omdat het
vermoeden bestaat van zwart
geld en belasting- en
premiefraude.
Hoe triest ook, justitie en FIOD
kwamen op het spoor door de
ontvoering van Toos van der
Valk. Haar man bleek zonder
problemen 11 miljoen gulden
losgeld te kunnen betalen. De
staat wilde weten waar dat geld
vandaan kwam. Uiteindelijk
kwam er een naheffing van 400
miljoen gulden, later
teruggebracht tot twintig
miljoen gulden en gewoon
betaald door de Valkenhorst.
Het zijn voortdurend
terugkerende geruchten. Dan
gaat het over brandstichting
'motel Nuland in 1976, 1983),
het recyclen van voedsel
(Heerlen), het zwart uitbetalen
van lonen en onhygiënische
toestanden in
restaurantkeukens.
In 1986 bevrijdt het
Dierenbevrijdingsfront groepen
herten die op het landgoed van
Van der Valk bij Arnhem
gehouden worden. De
gemeente steunt de actie omdat
het gaat om dier-onterende
toestanden. Van der Valk wordt
ook verplicht een groot aantal
illegaal gekapte bomen te
vervangen.
1986 was so wie so geen goed
jaar. Er was een conflict over de
overname van de schouwburg
in Almelo en in de Bijhorst bij
Wassenaar werd een inval
gedaan op verdenking van
zwartwerkers bij de bouw van
een nieuwe vleugel. In 1987
blijkt voor de rechter dat de
bomen op het landgoed niet
herplant zijn en Van der Valk
moet een boete van 4250
gulden betalen.
De Cantharel in Ugchelen (bij
Apeldoorn) komt in 1989 in het
vizier van justitie. Ondanks
enkele waarschuwingen van de
Keuringsdienst van Waren wil
het met de hygiëne in het motel
maar niet goedkomen. Directie
en koks moeten bijles krijgen in
de hygiënische behandeling van
voedselwaren, eist de officier
van justitie. Het wordt een
boete van 20.000 gulden.
In 1991 botst Van der Valk met
de gemeente Voorschoten over
de onhoudbare stankoverlast bij
restaurant De Gouden Leeuw,
waar nota bene het Van der
Valk succes al in de jaren dertig
begon. Er ontbreekt een goede
afzuiginstallatie, die uiteindelijk
via de Raad van State wordt
afgedwongen op straffe van een
dwangsom van 1000 gulden per
dag.
Bij elke uitbreiding gaat het
overigens op dezelfde wijze.
Voor een prikkie of uit een
faillissement koopt Van der Valk
een aan lager wal geraakt pand.
Zonder al te grote kosten wordt
de beproefde formule van 'veel
en goedkoop' er op losgefaten
en van de ene dag op de andere
loopt de zaak als een trein. Uit
de winsten worden dan de
nodige aanpassingen betaald.
Hotelprijzen worden gehalveerd
en de kamers worden soms wel
twee keer op een dag verhuurd.
Anders valt het niet te verklaren
dat de belastingdienst de
bezettingsgraad schat op 90
procent (Van der Valk houdt het
op 80 procent), maar soms is
het wel 110 procent. Wat wil je
voor 110 gulden per nacht of
dag voor een kamer?