Athene onverbiddelijk Niemand kan in conflict Bosnië meer om Moskou heen Buitenland 'Van iemand houden is toch geen overtreding?' 'Bescherming van burgers centraal' Generaal durft oorlog te winnen 4Ü ,TERDAG 19 FEBRUARI 1994 Xrieken geven handelsembargo Macedonië ondanks druk EU niet op Griekenland trekt zich niets aan van de druk die zijn partners in de Europese Unie uitoefenen opdat Athene liet handelsembargo tegen de voormalige Joegoslavische republiek Macedonië opheft. De Griekse minister Panga- jos (Europese zaken) verklaarde gisteren dat de blokkade Tal duren totdat het buurland buigt voor de eisen van Athene. Door het embargo is de olietoevoer naar jonge Dalkanstaat voor het grootste deel afgesneden en zijn de u /oedselimporten gehalveerd. ATHENE-DEN HAAG Rtr-DPA-ANP )e Griekse minister herhaalde iet standpunt van Athene dat Macedonië moet stoppen met ?ijn 'voortdurende en steeds er- jere vijandige propaganda'. Ook moet het zijn vlag wijzigen, de expansionistische standpun ten uit de grondwet schrappen en mag het zich geen Macedo nië meer noemen. Pas als Skop je afziet van de naam Macedo nië zal Athene ervan overtuigd zijn dat het geen territoriale aanspraken maakt op de gelijk namige Griekse provincie. Verder eist Griekenland dat Skopje garanties geeft dat de bestaande grenzen tussen de twee landen ongewijzigd blij ven. Pas dan zal Athene het em bargo opheffen en weer deelne men aan onderhandelingen van de Verenigde Naties die een einde moeten maken aan het twee jaar slepende conflict. Pangalos sprak na een ont moeting met de Belgische mi nister van buitenlandse zaken Claes en de EU-commissaris voor Europese zaken Van den Broek. Op de vraag of hij onder druk was komen te staan ant woordde Pangalos: „Wat gaan ze doen? Me uitpersen? Elk land heeft het recht dergelijke maat regelen te nemen als het vindt dat het schade wordt toege bracht door het kwaadaardige optreden van een ander land." Het ministerie van buiten landse zaken in Den Haag ont bood gisteren de tijdelijk zaak gelastigde van Griekenland en sprak zijn verontrusting uit over het Griekse embargo tegen Ma cedonië. Nederland meent dat het Griekse optreden en nega tieve invloed heeft op de stabili teit in de regio. Dergelijke pro testen kwamen er ook uit Frankrijk en Duitsland. Premier Papandreou kondigde woensdag aan dat Griekenland de haven Thessaloniki sluit voor de doorvoer van goederen naar Macedonië en deed bovendien het consultaat in Skopje dicht. Ondanks internationale protes ten breidde Athene de blokkade uit naar alle grensovergangen met Macedonië. Nadat Bulgarije als alternatief het gebruik van de Zwarte-Zee- haven Burgas had aangeboden, koos Albanië gisteren eveneens de zijde van Skopje en stelde voor dat Macedonië gebruik maakt van zijn havens en weg verbindingen. Brits Lagerhuis stemt over verlaging leeftijd homoseksualiteit Het Britse Lagerhuis stemt maandag over verlaging van de leeftijd waarop jongens en mannen met mensen van het eigen geslacht seks mogen hebben. Op dit moment ligt die grens bij 21 jaar. Het voorstel is om de leeftijd te verlagen tot 16 jaar dezelfde grens die voor hete ro's geldt. Over meisjes is in de wet niets geregeld. Het tijdstip van het debat kon niet ongelegener komen voor de regering van premier John Major, wiens campag ne voor een 'terugkeer naar de traditio nele waarden' in gruzelementen ligt na een reeks seksschandalen. De wetswijziging moet een einde maken aan het feit dat Britse homoseksuele tie ners de wet overtreden iedere keer dat ze met iemand naar bed gaan. De parle mentsleden mogen zonder partijdwang stemmen. Maar de Britse parlementsle den, wier seksuele praktijken nu door de boulevardpers minutieus tegen het dag licht worden gehouden, zouden er para doxaal genoeg van kunnen terugschrikken in de huidige emotionele atmosfeer een li beraal standpunt in te nemen. De om haar uitgesproken meningen be kend staande voormalige minister van volksgezondheid Edwina Currie. die de stemming heeft aangekaart, zegt echter dat het tijdstip juist is en stelt dat de over heid niets heeft te zoeken in de slaapka mers in het land. „Onze persoonlijke moraliteit is onze ei gen zaak", zei Currie, die de steun heeft van de opposititionele Labourpartij en Li beraaldemocraten maar nog veel weife» lende Conservatieven over de streep moet halen. Currie: „De leeftijd van 21 jaar is belachelijk hoog. De wet stelt in de prak tijk niets voor en maakt van jonge homo's criminelen". Currie zegt dat de nieuwe wet juist nu moet worden ingevoerd 'om dat als er iets is waar mijn collega's vóór moeten zijn, dit het recht op privacy is'. Curries campagne wordt gesteund door artsen, die zeggen dat verlaging van de homoleeftijd hen zal helpen om aan jonge homo's beter de gevaren van AIDS uit te leggen. Tot nu toe mag er wegens het ver bod op de scholen geen voorlichting over homoseksualiteit worden gegeven. Onder de Conservatieven zijn echter felle tegenstanders. Ze zeggen dat teenagers bedreigd zullen worden doorjagende ou dere mannen. Afgevaardigde David Shaw meende: „Ik wil niet dat oudere mannen in de rij bij de scholen gaan staan". Maar de 16-jarige Euan Sutherland zegt het te genovergestelde. „We kunnen nu makke lijk worden gechanteerd. Als we worden lastiggevallen kunnen we niet naar de po litie stappen" zei hij tegenover The Inde pendent. „Mijn broer is 19 en hij kan zijn vriendin meenemen om bij ons te slapen. Dat is prachtig. Maar als ik iemand mee neem overtreed ik de wet". Hij wil de nieuwe wet: „Niemand mag toch kunnen zeggen dat van iemand te willen houden een overtreding is". 'Tijd voor boycot van Athene' haarlem-leiden» Op de pagina 'Feiten en Meningen' is gisteren Ij in het opinieverhaal 'Tijd voor boycot van Athene' in de voor- f laatste alinea een storende fout geslopen door het wegvallen I van het woord 'niet'. Voor de volledigheid volgt hier de juiste weergave: Hoe»moet de EU laten merken dat het embargo niet door de beugel kan? Allereerst door Griekenland een ultimatum te stel len. Als de boycot van Macedonië niet direct wordt stopgezet, draait de EU de subsidiekraan dicht. Het geld dat op die manier vrijkomt wordt gebruikt om Skopje uit het moeras te helpen. Er kan een luchtbrug worden geopend waarmee Macedonië dat midden in de winter nog maar voor veertien dagen brandstof heeft wordt bevoorraad. Blijft Athene desondanks volharden dan is er altijd nog de mogelijkheid van een economische boy cot. Ghana meldt 5.000 doden bij onlusten accra» Ghana heeft gisteren gezegd dat het officiële dodental van het twee weken durende etnische geweld in het noordoos- ten van het land kan stijgen tot 5.000. Duizenden mensen sloe gen op de vlucht en tientallen dorpen werden platgebrand toen uit het buurland Togo afkomstige Konkomba's die zich in Gha- I na hadden gevestigd inheemse bevolkingsgroepen aanvielen. De regering stuurde deze week militairen naar het gebied om de strijd te bedwingen. 1 Geen schuld Bulgarije bij aanslag paus Sofia Bulgarije is op geen enkele wijze betrokken geweest bij de aanslag op paus Johannes Paulus II, op 13 mei 1981 in Rome. Dit stelt een speciale onderzoekscommissie van de Bulgaarse re gering die is ingesteld na de val van het communistische regime. De commissie heeft onbeperkt toegang gekregen tot de archie- 2 ven van de Bulgaarse geheime dienst en contra-spionage. Bomschade na einde bestand Corsica Toulouse Corsicaanse afscheidingsstrijders hebben gisteren bommen laten ontploffen bij verscheidene overheidsgebouwen in het zuiden van Frankrijk. Daarbij is schade aangericht maar niemand liep letsel op. Het verboden Corsicaanse Nationale Be vrijdingsfront (FLNC) had gisteren meegedeeld het sinds juni in acht genomen bestand te beëindigen en de 'militaire operaties tegen Frankrijk te hervatten'. Begin verkiezingen Fiji Sydney Op de Fiji-eilanden zijn gisteren de parlementsverkie zingen begonnen. Die duren in verband met de omvang van de archipel in de Stille Zuidzee een week. Premier Rabuka heeft be loofd dat er over tien dagen een nieuwe regering van nationale eenheid is. Maar het is zeer de vraag of in een klimaat van voort- durende spanningen tussen de autochtone Fijiërs en de Indiërs, de vorming van een dergelijke regering mogelijk zal zijn. Aanslag op Sinn Fein-kantoor Belfast Belfast Protestantse terroristen hebben gisteren in Belfast het hoofdkantoor van de IRA-partij Sinn Fein beschoten. Drie arbei ders die reparaties verrichtten aan het gebouw, liepen daarbij ernstige verwondingen op. Het gebouw was een paar dagen ge leden zwaar beschadigd bij een raketaanval. De verboden para militaire groep Ulster Freedom Fighters eiste de verantwoorde lijkheid op voor de beschieting. Moldova belooft Gagaoezen autonomie chisinau Gagaoezië een regio in het zuiden van Moldova heeft besloten deel te nemen aan de landelijke parlementsver kiezingen op 27 februari, op voorwaarde dat het zich mag af scheiden wanneer Moldova zijn onafhankelijkheid opgeeft. De Moldavische president Snegur heeft de regio autonomie beloofd en tevens het recht zich af te scheiden als Moldova besluit tot hereniging met Roemenië. Snegur heeft voorts de.Russische minderheid op de linkeroever van de rivier Dnjestr een week langer de tijd gegeven om aan de parlementsverkiezingen mee te doen. Akkoord Jemen onder druk door aanslag sana afp Twee kaderleden van de Jeme- nitische partij het Algemene Volkscongres (GPC) van presi dent Saleh zijn afgelopen dins dag niet ver van de hoofdstad Sana vermoord. De GPC heeft 'beroepsmoordenaars die wer ken voor een gewelddadige po litieke beweging' verantwoorde lijk gesteld voor de aanslag. De ze komt net nu de GPC en de zuidelijke Jemenitische Socialis tische partij (YSP) van vice-pre sident al-Beidh-Beidh op het punt staan om morgen in de Jordaanse hoofdstad Amman een akkoord te tekenen waarbij hun conflict wordt bijgelegd. De twee partijen zijn het sinds de zomer van het afgelo pen jaar oneens over het be stuur van de republiek Jemen, die in 1990 ontstond uit het sa mengaan van Noord en Zuid. De onenigheid ging gepaard met een golf van politieke moorden. Zwitsers vinden slachtoffers Cessna-ongeluk frieprichshafen ap Uit het Bodenmeer in Zwitser land zijn gisteren de lichamen gehaald van twee inzittenden van een ruim drie weken gele den verongelukte Cessna. Het gaat om een Berlijnse zaken man en zijn Tsjechische tolk. De zoektocht naar de andere drie personen die zich aan boord van het toestel bevonden wordt voortgezet. Het vliegtuigje stortte neer op weg van Praag naar Zwitser land. Volgens berichten bevon den zich gesmokkelde radioac tieve materialen aan boord. Er werd echter geen spoor van ra dioactiviteit gevonden. Toen de Cessna naar boven werd gehaald werden er geen li chamen gevonden. Omdat het erop leek dat het toestel een keurige buiklanding op het wa ter had gemaakt kwamen er speculaties op gang dat de inzit tenden hadden weten te ontko men. De Russische minister Gratsjov (defensie) zat er gisteravond voor de Russische tv-camera's als een goudhaantje bij. „Ik heb het de NAVO steeds ge zegd. De beslissing om bom bardementen op Bosnië uit te voeren was een verkeerde", zei hij. „Die bombardementen zullen niet doorgaan". Gratsjov was er als de kippen bij om te scoren nu Moskou einde lijk weer eens een diplomatiek succes wist te behalen. Donder dag kwamen Moskou's speciale Joegoslavië-afgezantVitali Tsjoerkin en de leider van de Bosnische Serviërs Karadzic overeen dat de Serviërs hun zware geschut rond de Bosni sche hoofdstad zouden terug trekken. Daarmee werd de bodem weg geslagen onder het NAVO-be- sluit om de Servische stellingen te bombarderen als het geschut niet voor zondagnacht één uur zou worden weggehaald. En Gratsjov eiste gisteravond, zon der dat expliciet te zeggen, de eer voor zich op. Westerse regeringen niet in de laatste plaats de landen die in hun hart tegen bombarde- mentsvluchten waren hou den het erop 'dat ze blij moeten zijn' met de diplomatieke coup van Rusland. Dit, zo heet het, is het soort betrokkenheid van de supermogendheden dat nodig is om een vredesakkoord in Bosnië van de grond te krijgen. Eerder deze maand slaagde West-Europa er in de Verenigde Staten over te halen hun in vloed bij de Bosnische moslims aan te wenden om te komen tot een vredesakkoord. Nu Moskou de Serviërs onder druk zet, zo wordt gezegd, kunnen de frac ties er misschien tqe worden gedwongen een punt te zetten achter de 22 maanden oude oorlog, al zal dat misschien niet onmiddellijk gebeuren. De nieuwe situatie, waarin de Het einde van de oorlog is nog lang niet in zicht, maar het door de NAVO afgedwongen staakt-het-vuren geeft de kinderen van Sarajevo na bijna twee jaar van geweld weer de gelegen heid veilig op straat te spelen. 'Sleetje' rijden met een voertuig van de Verenigde Naties is een geliefd tijdverdrijf. foto reuter olec popov dreiging van luchtaanvallen af neemt, leidt er intussen toe dat het Westen bij het streven naar een eindoplossing van nu af aan alleen nog maar in krachtige sa menwerking met Moskou kan hopen een aanvaardbaar ak koord te bereiken. En ironisch genoeg blijken in deze nieuwe situatie ineens twee westerse doelstellingen in één klap met elkaar verstrengeld te zijn ge raakt. Want als het beëindigen van de oorlog in Bosnië één zaak is waar het Westen naar streeft, dan geldt dat evenzeer voor het versterken van de positie van de Russische president Boris Jeltsin tegenover diens nationalistische tegenstanders aan het thuis- Bommen op Bosnië zou van alle westerse Verbale steun voor economische hervormingen en democratische ontwikkelingen in Rusland zelf een lachertje maken. Het zou een publieke opinie, die dagelijks door de Or thodoxe Kerk, de nationalisti sche en communistische oppo sitie en de media op de Slavi sche banden met Servië wordt gewezen, volstrekt duidelijk maken dat Rusland door het Westen niet serieus wordt geno men. Dreigend was al geroepen dat NAVO-bommen die op Serviërs zouden worden afgeworpen, gelijkstaan aan bommen op Rusland zelf. Bovendien zou het Jeltsin beroven van de steun van zijn machtigste steunpilaar, het leger. Dat lijkt nu met het Russisch-Servische ééntweetje te zijn voorkomen. Het bereiken van beide doel stellingen in één keer is een aanlokkelijk idee. Als Moskou in ruil daarvoor eens een keer een forse diplomatieke overwinning boekt, zo zei een diplomaat, dan is dat misschien geen al te hoge prijs. Nederlandse blauwhelmen dinsdag weg den haag» anp De eerste groep infanteristen van het 1 le luchtmobiele batal jon vertrekt dinsdag vanaf Schiphol naar Bosnië. De 263 militairen van het Nederlandse VN-bataljon komen dezelfde dag aan in de Kroatische haven stad Split, vanwaar ze doorrei zen naar Oost-Bosnië. De „blauwhelmen" maken deel uit van een groep van ruim 1200 Nederlandse militairen die naar Bosnië wordt uitgezonden. Het zogenoemde Dutchbat, dat onder leiding staat van batal jonscommandant luitenant -ko lonel Vermeulen, moet in Oost Bosnië Srebrenica en Ze pa be schermen. Denemarken arresteert kampbewaker kopenhagen Rtr Een Bosnische moslim-vluphte ling die in Denemarken is aan gehouden op verdenking van oorlogsmisdaden, is door voor malige Kroatische gevangenen herkend als 'een van de wreed ste kampbewakers'. De man, die wordt beschuldigd van moord en gewelddaden, wordt op last van de rechtbank vier weken in voorarrest gehouden. Hij werd donderdag voorgeleid in Roskilde. PORTRET: SIR MICHAEL ROSE Generaal Van Baal kijkt naar toekomst den haag wim coenraadts anp Niet zwelgen in het verleden, maar alle kansen aangrijpen om een betere toekomst tot stand te brengen. „Je moet Serviërs, Kroaten en moslims zover zien te Jcrijgen dat ze er aan gaan denken hoe verder met elkaar samen te leven". Met dit devies wil de Neder landse brigade-generaal Ad van Baal zich het komende halfjaar inzetten voor een op lossing van de oorlog in Bos- nië-Hcrcegovina. Van Baal vertrekt komende week naar het VN-hoofdkwar- tier in Kiseljak om zijn werk zaamheden als chef-staf van de VN-vredesmacht (Unprofor) op te pakken. Hij wordt in zijn nieuwe functie de rechterhand van VN-commandant Rose, die zich de afgelopen weken heeft gemanifesteerd als iemand die zich niet in de hoek laat zetten. De Nederlandse generaal (47) is zeer te spreken over de opvat tingen van Rose. „Hij vindt dat Unprofor weer terug moet naar zijn oorspronkelijke taken. Zo moeten de bedreigde gebieden werkelijk worden beveiligd. De bescherming van de burgers dient daarbij centraal te staan. Voorts moet alles in het werk worden gesteld om de hulpkon vooien op de plaats van be stemming te laten arriveren." De Nederlandse brigade-generaal Ad van Baal. foto»npa De aanstaande chef-staf be klemtoont dat hij hoopt dat het niet tot luchtaanvallen komt. „Het ultimatum is pas werkelijk effectief als het tot onderhande lingen leidt. Unprofor kan na melijk geen einde aan de oorlog in Bosnië maken. Dat moeten de strijdende partijen doen." De overlevering wil dat Michael Rose ten tijde van de Falklan- doorlog op zijn dooie gemak vierhonderd meter door de vij andelijke linies wandelde. Dat was zijn praktische, maar on conventionele oplossing, nadat zijn helikopter de afgesproken ontmoetingsplaats met Argen tijnse onderhandelaars had ge mist. Net aangekomen in Sarajevo als nieuwe Britse commandant van de VN Vredesmacht in Bosnië- Hercegovina bevestigde Rose vorige maand zijn reputatie van onverschrokkenheid. Rustig maakte hij een wandeling over de beruchte „sluipschuttersal- lee", waar zijn voorgangers zich alleen in pantserwagens durf den te verplaatsen. De beslissing of de NAVO zijn vliegtuigen op Servische stellin gen zal afsturen, is grotendeels in handen van de 54-jarige ge neraal. Die zware verantwoor delijkheid heeft de Britten niet aan het twijfelen gebracht. Zij zijn ervan overtuigd dat Rose gaat slagen in de stad waar ach tereenvolgens de generaals Mc- Kenzie, Morillon en Brique- mont hun Waterloo vonden. Met zijn koelbloedigheid en voorkeur voor creatieve oplos singen is hij de juiste man op de juiste plaats. „Hij is gewend om te gaan met bandieten en tuig. Als de gangsters die Bosnië ter roriseren, denken dat hij een zacht eitje is, staat hun nog een verrassing te wachten", schreef de krant Today. Andere journa- Sir Michael Rose staat de pers te woord, foto reuter milos cvetkovic listen herinneren zich hoe hij zijn troepen leidde onder het motto „wie waagt, die wint". Direct bij zijn aantreden kon digde Rose aan dat hij een har de lijn zal volgen. En daarmee boekte hij ook direct succes: de Serviërs ontruimden een weg blokkade nadat de Britse gene raal had gedreigd zijn bulldo zers in te zetten. Aldus liet hij zich niet weerhouden door het voorschrift dat de VN-troepen alleen geweld mogen gebruiken uit zelfverdediging. De lijn van standvastigheid trok hij afgelopen week door. Toen verzekerde Rose de Serviërs en de moslims dat zij hufi zware wapens, die ze onder toezicht van de VN hebben gesteld, on der geen beding terugkrijgen. „Ze zouden geweld moeten ge bruiken." De strategie van Rose lijkt met duidelijke uitspraken het geschonden imago te her stellen van de VN-vredesmacht. Rose kan bogen op ruime oor logservaring, onder meer in Noord-Ierland. Als comman dant van de 22e divisie van de Special Air Service (SAS) had hij een belangrijk aandeel in de Britse overwinning in de oorlog om de Falklandeilanden. Lan delijke bekendheid had hij al in 1980 gekregen toen de SAS on der zijn leiding de bezette Iraanse ambassade in Londen heroverde. den haag thieu vaessen anp

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 5