'Breiers zijn fantastische mensen'
Terug naar het klassieke
slaapkamer-ameublement
Leven en wonen
Voor die zo typisch
Engelse produkten
De enige ware
composthoop
Bisabolol
Zelf mengen
Maatwerk J
Lippen
Stralend
Kleur in potjes
ZATERNDAG 19 FEBRUARI 1994
TUIN
Voor Kaffe Fassett zijn kleuren het belangrijkst
Engeland is in. Geen
mode-reportage
zonder sfeervolle fo-
i paardestal-
len,
of
dromerige huisjes
onder rieten daken,
i wonder dat
typisch Brits
als de wa-
enhuisketen Marks
k Spencer een
graantje meepikt
van deze massale
voorkeur voor het
Britse sfeertje. Sinds
jaar heeft
ook
vaste voet aan de
grond in ons land.
oktober 1991
werd de eerste M
S geopend
erda
dik
half jaar li
olgd door een ve;
tiging in Den Haag.
het
Met fraai kant afgewerkt setje uit
de collectie van M S.
FOTO NP/
ook typisch Engels
je in de rekken en vakken bij M
S tegenkomt? „Nee, beslist niet",
haast het hoofd van de designafdeling
Brian Godbold zich uit te leggen.
„Weliswaar zijn alle twintig ontwer
pers Engelsen, maar onze collectie is
heel internationaal. Vooral de laatste
jaren zijn wc een stuk modieuzer ge
worden. We laten ons ook adviseren
door internationaal vooraanstaande
ontwerpers. En we houden daarnaast
voortdurend contact met studenten
mode-opleidingen, zodat we pre-
s op de hoogte zijn van wat er bij
de jonge generatie leeft".
De Schotse rok is nergens te beken
ten, noch de conservatieve twinset.
,En toch", vertelt Brian Godbold,
„bestaat er nog altijd een grote vraag
ir klassieke kleding, zoals wij die
i oudsher leveren. Blazers bijvoor
beeld, maar ook plooirokken. En
vooral veel klassieke herencolberts.
Maar dat geldt ook voor andere tradi-
leel Britse produkten zoals short
bread en de mar
melades...".
Lingerie
Lingerie is ook een
produkt waarmee M
S hoog scoort.
Spanje kreeg de pri
meur van een spe
ciale lingerie-shop.
„Een pilot-project",
vertelt Brian God
bold. Maar hij is er
van overtuigd dat
het zal aanslaan.
Enerzijds omdat
fraaie lingerie in
Spanje erg in de be
langstelling staat,
anderzijds omdat
Marks Spencer
wereldwijd be
roemd is om z'n
luxueuze ondermo
de en nachtkleding.
„Wij hebben daarin
het grootste markt
aandeel", merkt het
hoofd van de
design-afdeling niet
zonder trots op.
Ook in de Nederlandse zaken heeft
de lingerie-afdeling een flinke ruimte
toebedeeld gekregen. Geen getreepte
pyjama's en nylon dusters, maar
nachthemden, ochtendjassen en on
dergoed van streelzachte kant en sa
tijn. Zeer luxe en met een
'glamourous' uitstraling. Helemaal af
gestemd op de internationale smaak,
maar met een vleugje Engelse roman
tiek en verfijning.
Betekent dit nu dat steeds meer Euro
peanen zich scharen in de rij van
Anglofielen? Brian Godbold denkt dat
de oorzaak voor de groeiende belang
stelling voor Marks-&-Spencerpro-
dukten, die alle artikelen onder de ei
gen merknaam St. Michael verkoopt,
eerder is gestoeld op de gunstige
prljs-kwaliteitverhouding. „Het pu
bliek is niet meer zo merkbewust.
Men wil liever een kwalitatief hoog
staand produkt dan een bepaalde
merknaam".
Al eens eerder heb ik in deze rubriek aan
dacht besteed aan het maken van een com
posthoop: de meest milieuvriendelijke ma
nier om aan eigen meststof te komen. In
dien u dat stukje hebt uitgeknipt om te be
waren, dan moet u er nu enige verbeterin
gen in aan brengen. Het verhaal is niet
compleet en wat het toevoegen van kalk
aangaat: fout.
Dit weet ik sinds ik het resultaat heb gele
zen van een vergelijkend onderzoek, uitge
voerd door de VELT (Vereniging voor Eko-
logische Leef- en Teeltwijze). Een vereni
ging die in België en Nederland actief is en
al kan bogen op twintig jaar ervaring.
Eindresultaat van dit onderzoek:
Stapelen van tuinafval en ongekookt (niet
met gif bespoten) keukenafval, in lagen van
ongeveer 25 centimeter, telkens afgedekt
met een dun laagje compost of tuinaarde,
geeft een uitmuntend resultaat. Let wel:
géén kalk toevoegen. Wil men voorkomen
dat er sporen minerale meststof uitspoelen
dan kan men de hoop na zes weken of later,
afdekken met plasticfolie.
Wil men zo min mogelijk onkruidzaden
overhouden, dan verdient het aanbeveling
om de compost af en toe te verrijken met
een laagje zeer fijngeknipt snoeihout. Dit
verhoogt de temperatuur in de hoop. Die
kan - met snoeihout - oplopen tot rond de
70 graden celcius en dan leggen de meeste
onkruidzaden het loodje.
Voor de amateur is dit eindresultaat zeer
geruststellend. Er zijn geen toevoegingen
meer nodig. Gewoon alles redelijk fijnknip
pen en in horizontale lagen stapelen. Een
voudiger kan het niet.
Maar hoe zit dat met de kalk waarover altijd
- ook door mij - werd geschreven. Kalk
maakt compost nog basischer, iets duidelij
ker: minder zuur. Gewone compost, zónder
kalk, heeft een pi l-waarde van 7,5 - 8,5. Dat
heb ik zelf, zonder pi l-meter van de herfst
ontdekt toen mijn, in ruim compost geteel
de aardappelen, allemaal iets schurft had
den. Een duidelijk teken van een te hoge
pH-waarde. Toen begreep ik het niet, al
moet ik er bij vermelden dat het overigens
prima aardappelen zijn. Nu begrijp ik het
wel. Teveel compost hoge pH schurft op
de schil van de aardappelen, temeer daar ik
kalk had toegevoegd aan mijn compost. Ik
wist toen nog niet beter!
Het toevoegen van kalk aan compost mag
dan uit den boze zijn, extra dierlijk mest,
stro of hooi is zinloos. Hoe vreemd het ook
moge lijken: het onderzoek heeft uitgewe
zen dat het gehalte aan voedingsstoffen niet
beter wordt met al die extra's.
Tot slot nog wat cijfers die ons vertellen wat
het gemiddeld gehalte aan voedingsstoffen
van een gemiddelde composthoop is:
Dat is dan stikstof (N) 0,35%, fosfor (P205)
0,35%, kali (K20) 1,15%, magnesium (MgO)
0,15% en kalk (CaO) 0,7%.
Niet indrukwekkend deze cijfers, maar men
moet wél bedenken dat compost niet per
gram maar per kilo wordt aangebracht. En
dat verandert de zaak.
pnd
In kamille zit bisabolol, een plantaardig eljme
ment met een bijzonder kalmerende wer-j)pC
king, aldus Yves Rocher. Het cosmet?cahufe]c|
gaat er prat op, dat het er in is geslaagd ditf
plantaardige element te isoleren. In de verj
nieuwde serie hypo-allergene verzorgingsflSf
produkten Camomille is bisabolol verwerlf
In de serie zitten een reinigingsmelk en eepli
verzachtende lotion, een beschermende >8st
- en een herstellende nachtcrème, eenf*^
masker en een anti-rimpelcrème. •net
Wie zelf de Invite-glossykleurtjes exiting
red, hazelnut orange, deep rose of dark re<i
op haar lippen wil aanbrengen, zal aan hei
de r
Het huis levert namelijk de
kleurcapsules en een verzorgende gel apaij
i de gebruikster moet zelf de capsules enfW'i
de gel mengen. De kleurcapsules zitten als
een opgerolde kralenketting in de transpa
rante (lipstick)houder en de gel moet daar
mee met een applicator worden vermengt j
'Glossy' 12,95) zal overigens niet perma
nent in het Invite-assortiment worden op
genomen. Verkrijgbaar zo lang de voorraar-
strekt, derhalve.
Christian Dior lanceert Hydra-Star, wat
staat voor vochtregnleringals maatwerk, al
dus het cosmeticahuis. En omdat niet alle
huidjes gelijk zijn, ontwierp Dior twee se
es produkten: een serie voor de normale 1
gecombineerde huid en eentje voor de I
droge huid, voor vrouwen van alle leeftij
den. In beide lijnen zitten drie produkten
g en nacht, terwijl bovendien aan
beide nog een nachtcrème is toegevoegd.
Ruim zevenhonderd vrouwen hebben de gg
formule van Hydra-Star getest. Zij en vijf |Q1
door het cosmeticahuis benaderde derma
tologen waren zeer tevreden over de resul-fot
taten, aldus Dior. dr
Kaffe Fassett kun je overal breiend aantreffen, zoals hier in het ateliergedeelte van zijn tentoonstelling.
verwerkt. De tapijten, kruis
werkkussens en stoffen van Kaf
fe Fassett kennen, in tegenstel
ling tot zijn breisels, vaak wel fi
guratieve patronen. Dat komt
door zijn manier van ontwer
pen, legt hij uit. Fassett ont
werpt zijn breisels nooit met
een vooropgezet idee. Hij kiest
zijn kleuren en begint dan ge
woon met breien. „Daarom
moet je altijd langs een lijn den
ken, omdat je patroon naald
voor naald ontstaat. Met bordu
ren is dat niet zo, dan doe je
eerst hier een stukje, dan daar
een stukje."
Gevangenis
Hij heeft het niet van zichzelf,
maar van een van zijn Ameri
kaanse fans. Maar Kaffe Fassett
is het er helemaal mee eens:
„Alle breiers zijn fantastische
Fassett verspreidt het
breien dan ook als een evange
lie. Vrouwen, mannen en kinde
ren bracht hij er al toe om naar
de naalden te grijpen. Tot in de
gevangenis toe. „Ik ben blij dat
al die mensen met kleur in de
weer zijn. Het maakt ze meer
geïnteresseerd in de wereld."
Lachend: „Toen hij mijn ont
werpen zag, verzuchtte een ge
vangene dat hij daar zijn hele
leven mee bezig zou zijn. Waar
op een medegevangene ant
woordde: Nou, je hebt toch ook
levenslang!"
Tentoonstelling: Kaffe Fas
sett. 'Een kleurrijk patroon',
tot en met 29 mei in het Ne
derlands Textielmuseum, Goir-
kestraat 96, Tilburg. Geopend:
di. t/m vr. van 10.00-17.00 uur,
za., zo. en feestdagen van
12.00-17.00 uur.
In het Nederlands Textielmuseum in Tilburg loopt de tentoon
stelling 'Een kleurrijk patroon' van Kaffe (spreek uit Keef) Fassett
te zien. Het museum toont niet alleen gebreide kledingstukken,
maar ook karpetten, borduursels en stoffen (voor het bekende
merk Guild Design) van de in Londen wonende ontwerper. Het
zwaartepunt ligt daarbij op recente ontwerpen. Kaffe Fassett
(San Francisco, 1937) heeft in gebreide kledingstukken een ware
revolutie ontketend. In één ontwerp gebruikt hij soms meer dan
zestig kleuren wol, die zijn verwerkt in geabstraheerde dessins.
Een stralende huid met een enkele gebaar..
Dat belooft Thibault Vabre, de visagist van,;
Lancóme, vrouwen die Maquilumine Com»,
pact gebruiken. Het is een combinatie vanji
poeder en crème die met een fijn sponsje
wordt opgebracht. Zo'n combinatie werk
inderdaad prachtig en ook heel snel.dat je.,,
vaak ook echt opgemaakt wilt zijn, is dal 3
niet genoeg. De Maquilumine is rond mei
te koop en kost 62. p
Kaffe Fassett houdt niet van stilzitten. Sterker nog: Kaffe
Fassett zit nooit stil. Waar hij zich ook bevindt - in zijn
Londense atelier, in het vliegtuig, in de trein of in het
museum - overal sleept de ontwerper een tasje met brei
naalden en een heleboel strengetjes wol met zich mee.
Daarmee ontwerpt de innemende Amerikaan zijn be
roemde veelkleurige dessins, die hij later door zijn zes-
koppige staf laat verwerken in gebreide kledingstukken.
Schilderij
Wat hij zo fantas
tisch vindt aan brei
en? „Het idee dat je
kan maken dat
zo complex is
een schilderij.
Iets dat je boven-
a ook nog kan
dragen", antwoordt
hij zonder aarzelen.
Maar belangrijker
dan het breien en
patroon zijn
ir Fassett de
kleuren. Hij is dan
ook niet geïnteres
seerd in mode.
„Maar de mode is
toch ook helemaal
niet interessant?", roept hij uit.
i saai en kleurloos allemaal.
:en Christian Lacroix, die
vind ik wel goed. Vanwege zijn
rijke kleuren."
~assett raakte in 1968 tijdens
reis in de ban van de in
miek, zelfs een bakstenen muur
verworden in zijn bezige han
den tot kleurrijke, abstracte pa
tronen. Vaak zijn het vlakken,
strepen, sterren of cirkels, dan
weer bladeren en bloemen die
in zijn kleurrijke breisels zijn
Al tientallen jaren wilden we er
niets meer van weten, van dat
kolossale, ouderwetse slaapka
merameublement met als mid
delpunt het bed, opvallend in
gesloten tussen hoofd- en voe
teneinde, geflankeerd door een
zo groot mogelijke linnenkast
voor de 24-delige uitzet.
In de jaren zestig kozen velen
voor het simpele divanbed. in
de nieuwbouw van die tijd
vooral vanwege het ruimtege
brek. Met het weer groter wor
den van de slaapkamer gingen
we opnieuw bemeubelen, maar
nu anders.
Dit resulteerde dit vaak in een
bedombouw van muur tot
muur, met kastruimte en ver
lichting waardoor de grote lin
nenkast voor een deel overbo
dig werd. En omdat het uit de
tijd was om pas te trouwen of te
gaan samenwonen als de com
plete uitzet bij elkaar was ge
spaard, had die linnenkast toch
al een fors deel van z'n verloren.
Op de Internationale Meubel
beurs 1994 in Keulen keerden
de meeste fabrikanten weer te
rug naar vroeger, naar de tijd
van de massieve bedden en
complete ameublementen voor
het slaapvertrek. Zelfs de grote
linnenkast zagen we daar terug,
maar dan voornamelijk als
hangkast voor kleding.
De klassiek gestijlde bedden
hebben over het algemeen een
hoofd- en een voeteneinde
waarbij veel massief hout wordt
gebruikt. Sommige modellen
doen denken aan het grote ma
honiehouten ledikant dat bij
oma op zolder stond en waarin
je je bij een logeerpartij zo lek
ker geborgen voelde.
Mahonie is een houtsoort
met een specifieke kleur die je
nog maar sporadisch ziet. De
I atnuU
fjnybniptt tnkJun.
LEZERSVRAAG
Op de eerst plaats veel dank voor de com
plimenten. Altijd leuk te weten dat anderen
plezier hebben van de schrijfsels. Nu wat
betreft vingerhoedskruid: zelfs de brave
Thijsse meldt dat deze plant zowel tweeja
rig voorkomt, als ook als vaste plant. En Di
gitalis lutea (geel) is altijd een vaste plant.
Dit als eerste antwood op de brief van W.
KIELICH UIT HEEMSTEDE. Wat klimop in
bomen aangaat: de plant kan geen kwaad
zolang hij niet in de kroon kruipt en knop
pen en jonge takken beconcureert. Ik heb
de beuk met klimop op de stam die ik
steeds bijknip. De beuk doet het best.
Moeilijker is het probleem met de
kerstroos. Beter ware het geweest om geen
kalkstikslof te geven, maar compost (is ba
sisch, dus het tegendeel van zuur), zeer fijn
gestampte eierdoppen of grijze boetseerklei
opgelost, in water danwel gedroogd en fijn
gemalen. Maar doen de planten het slecht
omdat de grond zuur is? Zijn ze pas ver
plant? Daar houden ze niet van, evenmin
als van veel zon.
Rest nog de hortensia die niet goed blauw
wordt. Wil men mooie blauwe bloemen dan
moet de grond zuur zijn, dus veel turf,
eventueel vergaan beuken- of eikenblad,
verder helpen alle zouten van metalen. Dus
aluminium en ijzer preparaten en nog
eenvoudiger een stel roestige spijkers in de
grond. Wat het tijdstip van zuurmaken aan
gaat: de hortensia wil het hele jaar door in
een zure grond staan, dan kleuren de bloe
men blauw (net andersom als bij de lak
moesproef, vroeger op school).
Komt er bij u al tuinierend of wandelend
in de natuur een vraag op? Greet Buchner
zal proberen voor u het antwoord te vin
den. De vraag kunt u opsturen naar Dami-
ate Dagbladen, Postbus 507, 2003 AP
Haarlem l.a.v. de redactie LEVEN EN WO
NEN.
Gesprongen lippen, droge lippen echte
winterse kwaaltjes. Omdat te verhelpen zijp
tegenwoordig heel goede crèmes en sticks
te koop. Maar omdat je vaak ook echt opg^j
maakt wilt zijn, is dat niet genoeg. De lip-
stick Rouge Poudre is volgens Payot niet al
leen een schoonheidsbehandeling maar
helpt ook beschadigde lippen snel te gene-,
zen. De nieuwe kleuren in de collectie zijnr
Rose Royale (koninklijk rose) Terre (aarde,jci
een bruintint) en Sorbet (een donkerrose
kleur).
Invite heeft de nieuwe vloeibare make-up ,q;
(naar keuze met ceramide of met aloe vera|
verpakt in een glazen flacon die is voorzieijj
van een pompsysteem. Door het pompje c
een kwartslag te draaien wordt het buiten .]e
werking gesteld. De make-upcrème is er i%
vier kleurnuances. Door de grondstof cera-j0
mide wordt, aldus Invite, het vochtverlies
en het verouderingsproces van de huid ver
traagd. Aloe vera maakt het produkt ge- 1
schikt voor de gevoeligste huid. Beide in-
grediënten beschermen tegen uitdroging.
Prijs van 9,95.
fraaie kleuren geverfde Schotse
wol. Hij kocht er een grote hoe
veelheid van en vroeg een
medereizigster in de trein naar
huis om hem te leren breien.
Dat eerste werkstuk is ook te
zien in het Textielmuseum. Een
t-vormige trui, waarin hij maar
liefst twintig kleuren wol heeft
verwerkt, gebreid op dunne
naalden. „Die dunne naalden
zijn me waarschijnlijk in de
handen geduwd door degene
die me leerde breien. Mijn zus
ter verklaarde me voor gek toen
ze die trui zag. Ik wilde gelijk
veel kleuren gebruiken, het
moest heel rijk zijn. Patronen
maken, kon ik toen nog niet.
Dat heb ik later pas geleerd, net
als het afwerken. Die dingen
leer je al doende", zegt hij, wij
zend op de vele losse draadjes
die aan de achterkant van het
werk bungelen.
Geduldig
Sindsdien is Kaffe Fassett steeds
meer kleuren in zijn breisels
gaan verwerken. Wat een gedul
dig mens moet dat zijn, denk je
dan ook onwillekeurig als je zijn
ingewikkeld ogende werkstuk
ken aanschouwt, waarvoor hij
zijn inspiratie overal vandaan
haalt. Planten, bloemen, kera-
meeste fabrikanten kiezen nu
voor lichter getinte houtsoorten
zoals elzen, esdoorn of berken.
In de wat luxueuzere sector
wordt daar ook kersehout in
fraaie gloedrose tinten aan toe
gevoegd. Omdat massief kerse
hout heel pittig is geprijsd is er
vooral grote vraag naar kersefi-
neer, trouwens ook niet zo
goedkoop.
Combinatie
Tweekleurigheid is troef, door
toepassing van twee in tint con
trasterende houtsoorten naast
elkaar of door een combinatie
van hout en stoffering. Dit
laatste heeft voor een hoofdein
de bepaalde voordelen. Hoewel
kleurig bedlinnen nog steeds
erg gewild is en vaak geheel
wordt afgestemd op de kleuren
en dessins van gordijnen, vloer
bedekking en meubelbekle-
dingsstoffen, was het op de
toonaangevende Keulse Meu
belbeurs toch opvallend hoe
veel bedden, vooral die in klas
sieke stijlen, waren opgemaakt
met wit textiel, veelal fraai ge
borduurd of met kant afge
werkt.
Levensduur
Gestoffeerde en soms in model
gevormde hoofdeinden, waar je
lekker makkelijk zit om te lezen
of te ontbijten, hebben de kas-
tenombouw verdrongen. Bij
passende meubels -staan onge
dwongen in de ruimte. Kasten
systemen zijn veel opener ge
worden, en dat vergroot het
ruimtelijk effect.
Wat momenteel voor vrijwel het
hele interieur opgaat geldt ook
voor de slaapkamer: men wil
kwaliteit die tijdloos is en vele
jaren lang mee gaat. Heel lang
heeft de levensduur van meu
belen een min of meer onderge
schikte rol gespeeld. Kleuren en
trends waren belangrijker ver
koopargumenten. Maar het ziet
er nu naar uit dat we weer meu
bels en bedden kopen 'voor het
leven', althans voor een fors
aantal jaren.
De vele navolgers van het brei-
wonder kunnen zijn ontwerpen
namaken met de speciale brei
en borduurpakketten - dozen
die zowel een patroon als de be
nodigde wol bevatten - en de
vele publikaties waarmee Kaffe
Fassett de afgelopen jaren
naam heeft gemaakt. Want de
ontwerper gaat genereus met
zijn talent om. Iedereen mag
zijn ontwerpen namaken, het
liefst in kleuren naar eigen keu
ze. „Dat stimuleert de creativi
teit", vindt hij. In 1987 ver
scheen zijn eerste boek Glorious
Knitting. Voor volgend jaar staat
een boek over interieurdecora
tie op de rol. Ook daarin zal
kleur een belangrijke rol spelen,
want „kleur is koning", volgens
de ontwerper.
Fassett is dan ook heel tevre
den over de wijze waarop het
Nederlands Textielmuseum zijn
werk tentoonstelt: gegroepeerd
naar kleur tegen een achter-
grondscherm dat in de basistint
is geschilderd. „Ik heb al overal
op de wereld tentoonstellingen
van mijn werk gezien en het is
iedere keer weer anders. Dat",
zegt hij, wijzend op een rom
melige, maar gezellige hoek met
meubels, lappen
stof en keramiek,
„moet mijn atelier
voorstellen."
Een klassiek ledikant, uitgevoerd in twee kleuren hout.