'God staat voor Zijn werk'
.riifiw.
l
Kerk Samenleving
oé1k
ZATERDAG 19 FEBRUARI 1994
,*T
HET WEER
UIT DE KERKBLADEN
Dal nooit meer! (1)
I )c hervormde predikant KA
Bakker uit Alphen aan den
Rijn preekte onlangs over Jo
hannes 3, hei gesprek tussen
Jezus en Nikodemus. „Ineens
klonken de woorden over op
nieuw (en in het Grieks staat
er een woord dat ook 'van
boven' betekent) geboren
worden heel actueel. Want
geboren worden we als Hol
lander. als Fries, als Serv of
Kroaat, als Jood of als Pool.
icboren worden wijst je je
plaats, je thuis in de wereld,
i n voor je het weet, zeg je
'niet thuis' tegen wie van el
ders komt, of erger nog: 'niet
welkom'." Hij noemt het in
dit verband verbijsterend om
de woorden van Janmaat te
moet horen, 'bijna een halve
eeuw nadat we verzuchtten:
dal nooit meer'. „Jezus
spreekt een andere taal",
schrijft Bakker in Het Kerk
blad van de ring Alphen. „als
Hij over 'opnieuw of van bo
ven geboren worden'
spreekt. Hn je voelt, dat is
wat anders dan geboren wor
den ais Serv of Kroaat, als
Duitser of als Algerijn. Dat is
een geboorte waarbij muren
wegvallen, waarbij mensen
eikaars naasten worden,
waarbij handen nodigend
worden uitgestoken."
Dal nooit meer! (2)
Wie 'van boven geboren is'
spreekt ook een andere taai
dan de plettende woorden
van Janmaat, meent Bakker.
„Die weet ook dat de ver
woestende taal van Janmaat
en consorten uiteindelijk
stuk breekt en tot zwijgen ge
bracht wordt, omdat het niet
geënt is op het Woord, op de
I leer die het eerste en laatste
woord heeft. Die weet ook
dat er alles aan moet worden
gedaan om deze mensen-
brekende taal nu al te doen
verstommen voordat men
sen gebroken worden. In elk
geval zal het nooit de taal
kunnen zijn voor wie zich
oriënteren op die Ene ons
gegeven, die ons opnieuw
geboren doet worden als
burgers van een nieuwe aar
de, een aarde waar mensen
in al hun bonte veelkleurig
heid leven zoals God bedoeld
heeft, toen Hij zei: 'en zie.
het is goed'."
Dal nooit meer! (3)
Hoe moet je omgaan met de
woorden van Janmaat? „Er
wordt vaak een angstvallig
stilzwijgen bewaard, alsof
negeren en doen of je niets
hoort de enig mogelijke hou
ding is. Misschien is dat zo,
want wat gezegd wordt, is
van ongehoord laag niveau.
Maar zwijgen betekent ook,
de ander maar laten spreken,
maar gif rond te laten strooi
en. Hoe lang kun je nog zwij-
gen en wanneer is het te laat
om een ander geluid te laten
horen dan de racistische en
anti semitische taal van de
:i)? Natuurlijk weet ik dat de
leefomstandigheden van
mensen racistische denk
beelden in de hand werken.
En aan die omstandigheden
moet dan ook worden ge
werkt, omdat ieder recht
moet worden gedaan. En na
tuurlijk moet je als kerk in
gesprek blijven met mensen
die op het verkeerde been
zijn gezet. Maar tegelijk moet
het ook duidelijk zijn, dat er
'nee' gezegd moet worden op
grond van ons geloof tegen al
wat mensen indeelt in meer
en minder waard, tegen al
wal je verhindert om in een
ander een naaste te herken
nen. En daarom vraag ik me
af. hoelang nog moet je zo
democratisch zijn dat je
mensen als Janmaat het
woord laat. Want er is al eens
eerder iemand democratisch
gekozen. En ik blijf zeggen:
Cijfers over voortgaande ontkerkelijking stemmen geestelijken niet somber
Zonnig winterweer houdt aan p
„Cijfers? Cijfers zijn goed
om weer even kritisch naar
jezelf te kijken. Ze voorko
men dat je hoogmoedig
wordt. Maar ze zullen er
niet toe leiden dat ik lager
ga zingen dan de stemvork
van het Evangelie mij aan
geeft." Het deze week ver
schenen rapport met de
veelzeggende titel
'Secularisatie in Neder
land' heeft de Leidse predi
kant A. Alblas niet in som
berheid doen vervallen.
„De tendens mag dan zijn
dat we steeds een stukje
verder achteruit gaan,
maar ik krijg ook signalen
dat er een stevige onder
stroom naar de andere
kant op gang komt. Mis
schien leidt dat inderdaad
wel tot een keerpunt in
Leiden."
leiden/katwijk dick van der plas
Een dag na het bekend worden
van de prognose dat in het jaar
2020 nog maar een kwart van
de Nederlanders tot een kerkge
nootschap behoort, werkt Alblas
aan zijn preek. Hij heeft het
morgen over Jezus, die in de
laatste dagen van zijn leven
door steeds meer mensen wordt
verlaten. „Daar kun je ook een
signaal in zien. Het is natuurlijk
leuk om als geloofsgemeen
schap met een hele grote groep
samen te komen. Dat voeit
goed. Maar je kunt je ook afvra
gen of de behoefte om deel uit
te maken van zo'n groter geheel
niet voorkomt uit het zoeken
naar veiligheid. Het échte zoe
ken en volgen van Jezus houdt
iets anders in. Er staat niet voor
niets: 'Daar waar er twee of drie
in Mijn naam aanwezig zijn,
ben Ik in hun midden'. Dat
moet de kracht van de kerk
zijn."
De kerk moet wel oppassen
geen exclusieve club te worden,
benadrukt pastoor M. de Korte
van de Petrus-parochie in Lei
den. Maar ook hij is niet uit het
veld geslagen door het rapport
van het Sociaal en Cultureel
Planbureau, waarin wordt aan
gegeven dat het vooral de
rooms-katholieke geloofsge
meenschap is die zwaar door de
ontkerkelijking wordt getroffen.
„Het geloof werd in het verle
den veel meer met de paplepel
ingegoten, er zaten naar mijn
gevoel meer automatismen in.
We mogen in de toekomst dan
niet meer dan een kwart van de
kerkgangers overhouden, die
groep heeft wel heel bewust
voor het geloof gekozen. Dat zie
ik als positief aan deze ontwik
keling."
Bezuinigingen
De ontkerkelijking heeft in een
middelgrote stad als Leiden min
of meer gelijke tred gehouden
met de ontwikkelingen in de
grote steden. „De voorspelling
van de onderzoekers dat veel
gemeenten van rond de 100.000
inwoners de echte klap nog
moeten krijgen, gaat voor ons
niet op", meent Alblas. „Dat
heeft te maken met het karakter
van deze stad en de randstede
lijke samenstelling van de be
volking."
De vraag of het dieptepunt al
is bereikt, houdt de predikant
ook niet zo bezig. „Je moet na
tuurlijk wel een nuchter beleid
voeren, vandaar dat we als her
vormde/gereformeerde kerken-
gemeenschap hier in Leiden
onlangs hebben besloten tot in
grijpende bezuinigingen. Maar
ik ben veel meer gefascineerd
door allerlei nieuwe mogelijk
heden die zich aandienen, door
enthousiaste reacties van men
sen die je tegenkomt, door de
zoekers. Het lijkt wel of ik op
steeds meer mensen stuit die
weer in het geloof geïnteres
seerd raken."
Ook pastor De Korte heeft de
indruk dat, na een periode van
veel verloop, de teruggang min
of meer tot stilstand is geko
men. „Er heeft natuurlijk toch
een zekere sanering plaatsge
had. Mensen die nog wel in het
bestand voorkwamen maar
geen enkele band meer met de
kerk hadden, lieten zich uit
schrijven." Dat is ook de indruk
van Alblas. „Je zou ook kunnen
zeggen dat de cijfers uit het ver
leden wat geflatteerd waren.
Het is nu meer in om te zeggen
dat je er niet bij hoort, dan wel.
In die sanering zit dan ook een
zekere zuivering."
Somberheid
Het rapport 'Secularisatie in
Nederland' geeft aan dat de 'en
claves' die van oudsher als zeer
kerkelijk bekend stonden,
steeds kleiner worden. „Als het
regent in de steden, motregent
het bij ons", bevestigt dominee
W.Chr. Hovius, voorzitter van
de Centrale Kerkeraad in Kat
wijk aan Zee. Het aandeel van
de gelovigen op de totale bevol
king van het zeedorp en de fre
quentie in de zondagse kerk
gang, geven ogenschijnlijk nog
geen reden tot somberheid. De
hervormde gemeente telt hier
22.000 leden, waarvan ruim
eenderde zeer trouw meelevend
is. „Dat betekent op een goede
zondag dat in de vijf hervormde
kerken zo'n 8000 mensen ko
men", zegt Hovius. Dat aantal
geeft hem echter geen aanlei
ding om achterover te leunen.
„Als elke ingeschreven her
vormde ook daadwerkelijk naar
de kerk zou komen, konden we
nog wel vijf kerken bouwen."
De predikant noemt de cijfers
van het Sociaal en Cultureel
Planbureau 'een trieste bevesti
ging van wat je wel wist en aan
voelde'. „Maar aan de andere
kant past het ook in het bijbels
toekomstbeeld. In die zin hoeft
deze ontwikkeling ons niet te
choqueren."
Als het rapport 'Secularisatie
in Nederland' door de menselij
ke bril wordt bekeken, zou de
somberheid weieens de over
hand kunnen krijgen. Maar Ho
vius wijst er op dat het ook in de
Bijbel 'door de crisis heen' gaat.
„God staat voor zijn werk. Zijn
Woord blijf Zijn kracht behou
den."
BOEKBESPREKING
Dinosauriërs
Dino-rage of niet, een feit is dat deze 'verschrikkelijke
hagedissen' echt hebben bestaan. Daar twijfelen ook de
auteurs van het boekje 'Dinosauriërs Een bijbelse visie
op fascinerende schepselen' niet aan. Maar zij moeten
niets hebben van de gangbare wetenschappelijke ver
klaringen dat de dino's miljoenen jaren geleden geleefd
hebben en vervolgens door veranderende klimaatom
standigheden in de loop van de evolutie zijn uitgestor
ven. „Ze zijn door God geschapen.
De auteurs van 'Dinosauriërs' zijn aanhangers van
het creationisme. Deze op de bijbel gebaseerde leer
staat lijnrecht tegenover het evolutie-model. Creationis
ten gaan ervan uit dat God de aarde geschapen heeft,
inclusief al haar schepselen. Zij verklaren de vele fossie
len in diverse aardlagen op vele plaatsen in de wereld
door middel van de zondvloed, zoals die beschreven is
in het bijbelboek Genesis.
Betekende die ramp dan het definitieve einde van de
dinosauriërs? Nee, want ook voor hen was er volgens de
auteurs een plaatsje in de ark van Noach. Alles goed en
wel, maar hoe krijg je een Apatosaurus (ook wel Bronto
saurus genoemd) met een lengte van 21 meter en een
gewicht van 30 ton in zo'n bootje? En stel dat dat lukt,
hoe houd je dan de verschrikkelijke vleeseter Tyranno
saurus Rex met z'n enorme eetlust in bedwang?
Vragen waar de auteurs wel raad mee weten. Want,
zo rekenen ze ons voor, de ark van Noach was veel gro
ter dan wij wel denken. De ark had namelijk een opper
vlakte van 9000 vierkante meter en een inhoud van
40.000 kubieke meter, te vergelijken met 550 treinwa
gons. Bovendien nam Noach natuurlijk geen uitgegroei
de oude exemplaren mee, maar jonge dieren die veel
kleiner waren. En wat het in bedwang houden van de
Rex betreft: „Men mag
de meeste dieren een soort winterslaap gehouden heb
ben. In het achtste hoofdstuk van Genesis staat, dat
God aan Noach en de dieren dacht. Dit betekent, dat
God zelf de ark en haar bewoners heeft bewaard.
Mensen en dinosauriërs hebben elkaar - als boven
staande theorie klopt - dus niet alleen in Jurassic Park
Inderdaad, beamen de schrijvers. Zij wijzen in
dit verband onder meer op bestaande grotschilderin
gen, de in vele culturen gangbare drakensagen en na
tuurlijk op de bijbel. „In hoofdstuk 40 van het boek Job
wordt een dier met de naam Behémoth (Hebreeuws)
beschreven, waarvan de kenmerken op geen enkel te
genwoordig levend dier van toepassing zijn, maar wel
op de dinosaurus, misschien een brontosaurus of een
iguanodon. Misschien is de eveneens in Job 40 vermel
de Leviathan ook een sauriër, die in het water leefde."
Hoe komt het nu dat de dino's ondanks het feit dat ze
de zondvloed overleefd hebben toch zijn uitgestorven?
In het boekje wordt de volgende verklaring aangedra
gen: „Door de ecologische omstandigheden als gevolg
van de zondvloed werden de omstandigheden om te
overleven over het algemeen veel slechter. Als gevolg
hiervan waren sommige organismen niet meer in staat
om zich aan de nieuwe omstandigheden aan te pas-
De gegeven antwoorden ten spijt, er blijven natuurlijk
ook nog veel vragen over. Want hoe komt het bijvoor
beeld dat alle dinosauriërs, groot of klein, planten- of
vleeseters, meer of minder gespecialiseerd, uitgestorven
zijn. maar dat andere hagedissoorten zoals krokodillen
of schildpadden nog wel bestaan? Zowel creationisten
als evolutionisten worstelen met dit soort vragen. „Uit
eindelijk is de vraag 'schepping' of evolutie vooral een
kwestie van gelovenstellen de auteurs. „Wie uitgaat
van evolutie zal de feiten dienovereenkomstig interpre
teren, net als de creationist."
Dinosauriërs een bijbelse visie op fascinerende schepselen:
Amcrsfoortse Studies no. 14. - Amersfoort Evangelische Hoge
school. - 46 blz. Prijs: 10,00 gulden.
Vandaag en misschien ook morgen
nog kan er genoten worden van pit
tig en helder vriesweer, een weerty
pe dat bij veel landgenoten de
laatste dagen erg in de smaak is
gevallen. Gisteren scheen de zon
weer onafgebroken, waarbij het
kwik in de middag even 2 tot 4 gra
den boven nul uitkwam.
Een hele rits zonnige dagen
maar liefst vier op rij krijg je nog
maar zelden. Terugbladerend in de
weerboeken kom ik pas in de eer
ste week van juli 1993 eenzelfde
serie heldere dagen tegen. Dit be
nadrukt eens te meer hoe groot de
invloed van depressies in die tus
sentijd is geweest Eindelijk krijgen
hogedrukgebieden meer ruimte.
Het luchtdrukmaximum, dat de
kou-inval van begin deze week in
leidde is verdwenen, maar een
nieuw hooggedrukgebied, isdaar
snel voor in de plaats gekomen; po
sitie Midden-Zweden en dat bete
kent in deze tijd van het jaar droge
kou uit het oosten.
Continentale hogedrukgebieden
zijn in februari doorgaans stabieler
dan in december en januari, wan
neer de westcirculaties de maxima
le intensiteit bereiken. Dat komt
tot uiting in de gemiddelde neer
slag, die in de sprokkelmaand lager
ligt. De gemiddelde dagtempera
tuur in De Bilt zoals die is bere- DE
kend over het tijdvak van 1951-
1980 laat een opvallende daling f|
zien. Ondanks het naderbij komen] h£
de voorjaar daalt de temperatuur
van 2.7 graden op de 7e naar 0 8
graden op de 16e Let wel. dit is
een gemiddelde. Niet elk jaar heef]5
zo'n koudeperiode rond het mid- ce
den van de maand, maar de nei- l til
ging tot kouder weer in deze perio- ve
de is er nu overduidelijk. d<
Komende dinsdag wordt er eenI Ve
aanval op het vorstgebied order- o- m
men; of dat gaat lukken moet nog I
worden bezien. Voorlopig houdt her.
prettige winterweer nog aan, al kaf1 j)
er in de loop van morgen meer be-
wolkmg uit het noordoosten komer P'
opzetten. Daarvoor is een boven-
lucht-storing verantwoordelijk, d
via Polen naar ons land trekt Voor
al de noordelijke helft van het lam
maakt vanaf morgenavond kans op
wat sneeuw. Door de toenemende
bewolking komt het kwik in de
middaguren vrijwel niet meer bo
ven nul uit. Maar bij minder nach
telijke uitstraling worden de mini
ma iets hoger: komende nacht
vriest het nog 6 tot 10 graden,
daarna blijft het bij circa min 5
graden
nd*
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
maandag
Noorwegen:
In de noordelijke kustge
bieden wolkenvelden en
plaatselijk wat regen of
langs de westkust en in
het noorden tot plaatselijk
min 10 graden m het bin
nenland In de omgeving
gingen. De luchtdruk blijft
hoog Dat geldt ook voor
de omgeving van de Olym-
Zondag
Zaterdag afwissc
en bewolking e
overal droog
vanuit het weste
weer. In de westelijke departëi
enige tijd regen, in de hoogste delen van
de Jura en Vogezen aan het eind van de
dag kans op wat sneeuw Middagtempe-
ratuur rond 6 graden, in de Vend'ee en
in Bretagne enkele graden hoger
Portugal:
Zaterdag in de Algarve eerst nog zon
Verder vanuit het westen bewolkt en
vooral in het noorden enige tijd regen. In
de loop van zondag klaart het weer op.
Maxima rond 16 graden, zondag rond
Porto iets lager
Madeira:
Wolkenvelden, ook nu en dan zon en op
beide dagen kans op een bui. Middag-
temperatuur ongeveer 19 graden.
Spanje:
Zaterdag perioden met zon, behalve in
het noordwesten. Zondag op veel plaat
sen wolkenvelden en vooral in de noor
delijke helft bgiige regen. Maxima langs
de Costa's van 16 graden nabij Salou tot
rond de 20 graden in de omgeving van
Malaga.
Canarische Eilanden:
Flinke perioden met zon. Droog. Maxima
in het zuiden ongeveer 22 graden.
Zuid-Frankrijk:
Zaterdag perioden met zon en droog.
Zondag vanuit het westen meer bewol
king, gevolgd door regen. Aan de Cöte
d'Azur is het op beide dagen vrij zonnig.
Middagtemperatuur rond 12 graden,
hoger In de
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
ZONDAG 20 FEBRUARI 1994
Zon-en maanstanden
Zon op 07.44 Zon onder 17.59
Maanop 11.58 Maan onderO3.40
Waterstanden Katwijk
Hoog water 09.58 22.41
Laag water 05.06 17.53
MAANDAG 21 FEBRUARI 1994
Zon- en maanstanden B
Zon op 07.42 Zon onder 18.0r
Maanop 12 55 Maan onder 04 2T
Waterstanden Katwijk D
Hoogwater 11 28
Laag water 06 05 19.06 'r
rrapporten 18 februari 16 u
iw^Temp
ratuur op 2000 meter enke
der nul In de Pyreneeën eveneens zon
dag bewolkt en enige tijd sneeuw Tem
peratuur op 2000 meter zaterdag rond
het vriespunt, zondag iets lager
Mallorca en Ibiza:
Droog en vooral zaterdag flinke zonnige
perioden. Middagtemperatuur ongeveer
16 graden
i nog v
s op buiige n
'der geregeld
overal droog Middagtemperatuur van 7
graden m het noorden tot 15 op Sicilië
en Malta In de Italiaanse Alpen en de
Dolomieten eerst vrij zonnig, zondag la
ter op dag vanuit het westen enkele wol
kenvelden. Temp. 2000 meter -5 gra-
Corsica en Sardinië:
Nu en dan zon en waarschijnlijk droog
Middagtemperatuur zaterdag rond 13
graden, zondag iets hoger.
Griekenlanden Kreta:
Wisselvallig weer met op beide dagen
kans op buiige regen Plaatselijk kan
Thessaloniki tot rond 16
graden op de Ionische Eilanden, Kreta
en R'odos. Zaterdag is het op R'o
,,„„h
b
l
h
3 3 0
