Met Times to remember Terug in de tijd
Vrije tijd
Decoraties met
muziek maken
BIJDAG 18 FEBRUAR11994
NIEUWE CD'S
letrospectacle Thomas Dolby
-EMI
iVaren alle verzamelaars maar
oals deze CD van Thomas Dol-
l iy, een geniale
óetsenman/producer, die in-
niddelsvier, gecompliceerde
;n toch zeer toegankelijke pla
ten heeft gemaakt. Dolby blinkt
uit in zoetgevooisde ballades
net ironische ondertoon, maar
jtaat ook zijn mannetje in op
zwepende funk a la George
Clinton. Hyperactive, met een
ieel naturel klinkende synthe
sizerbas, is daarvan het beste
Or voorbeeld en ontbreekt dan ook
niet.
Tachtig minuten lang komen
jn zestien beste werkjes voor-
j. Op de songkeuze valt op
n uitzondering na niets af te
dingen: het zoetsappige Cruel
eraf en Dissidents (waarop Dol
by behalve klavieren ook type
machines bespeelt) erop. Van
I j^alle tracks zijn de teksten afge-
L' jrukt en is vermeld wie erop
neespeelden.
Deveelzijdigheid, originaliteit,
Ji humor, de tijdloosheid van zijn
muziek en het technische ver
nuft van Dolby zijn nog niet
eerder zo scherp gepresenteerd
als op deze CD.
•Whiskey for the holy ghost'
Mark Lanegan (Sub Pop)
Mark Lanegan is de zanger van
een van de succesvolle gitaar
bands uit Seattle, Screaming
TreesVan zijn tweede solo-
l plaat wordt zo veel verwacht dat
Screaming Trees nog een paar
maanden wachten met het uit
brengen van de groepsplaat.
h Dat lijkt een wat al te voorzich
tige aanpak. Lanegan solo heeft
namelijk niet zo veel te maken
met Screaming Trees. Deze
CD's kunnen elkaar dan ook
nauwelijks in de weg zitten.
Zelfs Lanegan's wat sonore
'stem klinkt anders op de voor-
imelijk akoestische nummers
zijn solo-album dan op het
leestal met gitaargeweld door-
ipekteST-materiaal.
1liskeyfor the holyghostis een
idrukwekkende plaat van een
irtwijfeld man, die alleen maar
ig heeft voor de donkere kan-
Iten van zijn bestaan. De num-
lers hebben geen vastomlijnde
structuren, maar komen over
als vage schetsen. De topmuzi-
kanten uit Seattle, die Lanegan
jïbijstaan, hebben veel ruimte ge-
I's3 kregen. Dat verhoogt de span-
da ning, maar maakt de plaat er
niet toegankelijker op.
4 Jazz
Jim Nolet With You Knitting
I Factory Works/Semaphore.
REDACTIE HENRIETTE VAN DER HOEVEN
Voor een debuut-CD kan een
muzikant kiezen uit twee werk
wijzen: hij presenteert een vaste
formatie waarmee op dat ogen
blik werkt of hij geeft een visite
kaartje af waarop zoveel moge
lijk van zijn deugden af te lezen
zijn. Voor die laatste methode
koos violist en altviolist Jim No-
let, vooral bekend als vast lid
van de New Yorkse Jazz Passen
gers.
Nolet verzekerde zich in twee
stukken van de aanwezigheid
van David Murray. In het lange
ensemblestuk Madoka's Orga
nic Jam, interacterend met No
let, is de bekende rietblazer in
uitstekende vorm. Even opmer
kelijk is de aanwezigheid van
cellist Sadao Harada van het
Tokyo String Quartet.
Nolet is een af en toe melan
cholieke en moderne romanti
cus, die niet alleen affiniteit met
de moderne jazz (Monk, Min-
gus) heeft, maar ook op een op
merkelijke manier bijvoorbeeld
de flamenco [Aurora) en subtiel
een blues-feeling met zijn klas
sieke achtergrond vermengt.
Geen makkelijke CD, maar eer
der iets voor fijnproevers met
een zwak voor intelligent viool
spel in een steeds wisselende
context.
Trevor Watts Moiré Music Drum
Ensemble A Wider Embrace
ECM/VIA.
Met Moiré Music speelt de Brit
se altsaxofonist Trevor Watts al
een decennium lang tamelijk
vrije improvisaties. Vier jaar ge
leden werd de ritmische nadruk
SPELLETJES Jolanda Oukes
DINGEN
HOBBY
Twee nieuwe aanbiedingen van
de Nederlandse Klassieke Vak-
handel lijken voltreffers. Dat
geldt om te beginnen voor een
opname van het Russische fe
nomeen Maxim Vengerov, die
zich op zijn twintigste ontwik
keld heeft tot een van de be
langrijkste violisten van dit mo
ment. Niet alleen op het punt
van virtuositeit, want als het
louter om de techniek gaat, zijn
er nog wel jongere vertolkers
die minstens even hoge ogen
gooien.
Het bijzondere van Vengerov is,
dat hij zich op het punt van ar
tistieke rijping nu al kan meten
met veel oudere en ervarener
collegae. Een CD met de beken
de concerten van Bruch en
Mendelssohn vormt het klin
kende bewijs. De warme bege
leidingen en de fraaie opname
ronden deze uitgave op hoog
niveau af.
Handel Deborah Yvonne
Kenny, Susan Griffon (sopraan),
Catherine Denley (mezzoso
praan), James Bowman (counter
tenor), Michael George (bas),
Choir of New College Oxford, The
King's Consort o.l.v. Robert King
Hyperion.
Een andere NKV-aanbieding is
alleen al vanwege het werk de
moeite meer dan waard. Debo
rah (1733) behoort ten onrechte
tot de minder bekende bijbelse
oratoria van Handel, die men in
zekere zin zijn beste, meest dra
matische opera's kan noemen.
Muzikaal is het een voortreffe
lijk werk met schitterende aria's
en ensembles, en het drama-
tiekgehalte ligt ook hier weer
hoger dan in menige opera uit
die periode.
Onder Robert King is een van
levendigheid tintelende uitvoe
ring tot stand gekomen met
mooi afgewerkt orkestspel en
goede, soms zelfs uitmuntende
bijdragen van de vocale solisten
en dat geldt zeker voor de titel
rol van Yvonne Kenny. Alleen
het koor haalt het algemene ni
veau niet, maar iedereen moet
maar voor zich uitmaken of hij-
zij het 'authentiek' dan wel ge
woon 'onzuiver' vindt klinken.
PK
Voor het gescheiden inleveren van afval heeft
Asdal Gourmatics containers die in vrijwel elke
keuken kunnen worden ingebouwd. Op de fo
to Mull-ex, een 35 en 17 liter container. Een
container van 35 liter kost 150.
Van de firma die in 1986 de tijdmetingsap-
paratuur van Greenwich leverde, komt dit
horloge. Het is een van de topmodellen uit
de Accuristcollectie en kost 375. Maar de
horloges, sportief en mooi uitgevoerd, zijn
er al vanaf/99.
Meer informatie: 020.6919061
Gestreept
Een streep of
streepje moet er de
ze zomer door lo
pen, liefst een geel.
maar het mag ook
een andere vrolijke
kleur zijn. Dit
scherm van rotan is
maar een greep uit
de serie gestreepte
artikelen die de ko
mende tijd in de
winkel te zien zullen
zijn. De prijs 149.
Meer informatie:
01718.23334.
Bij Spectrangle tellen de punten.
Vooral volwassenen en oudere kinderen
zullen plezier beleven aan het nieuwe spel
Times to Remember. Want daarmee gaan de
spelers terug in de tijd. Ze moeten namelijk
het jaar zien te vinden van bepaalde ge
beurtenissen op het gebied van nieuws,
film, televisie, muziek en allerlei.
Er wordt gespeeld door twee personen of
twee teams. Beide partijen krijgen de be
schikking over een schijf met jaartallen van
1950 tot en met 1990. Ook ontvangt elke zij
de zeven zogeheten tijdramen. Dit zijn
klemmen die op de schijf kunnen worden
geplaatst.
Het tijdraam met cijfer 1 geeft, eenmaal
op de schijf, één enkel jaar aan. Het venster
dat tijdraam 7 heeft, biedt echter ruimte
aan zeven jaren. Als de spelers absoluut ze
ker zijn dat ze het juiste jaar weten, zullen
ze een klein tijdraam gebruiken, terwijl bij
onzekerheid een grote klem zal worden ge
plaatst.
Het spelprincipe is heel eenvoudig. In el
ke beurt wordt van een van de 230 tweezij
dig bedrukte vraagkaarten een vraag ge
steld. De desbetreffende categorie wordt
bepaald door een dobbelsteenworp. Beide
partijen beantwoorden de vraag tegelijk.
Het antwoord blijft verborgen totdat de
kaart uit de speciale standaard wordt ge
haald (die de antwoordzijde bedekt houdt).
Als het gevraagde jaar binnen het venster
van het tijdraam zit, mag het desbetreffen
de team dat tijdraam opzij leggen. Wie dit
als eerste met al zijn tijdramen lukt, wordt
de winnaar. Een spelletje duurt ongeveer 20
minuten.
Hoewel Times to Remember een Ameri
kaans spel is, heeft fabrikant MB veel moei
te gedaan om ook Nederlandse facetten in
de vragen te brengen. Men moet bijvoor
beeld het jaar raden waarin de ontsnapte
misdadiger Stanley H. zijn verhaal mocht
Times to rémember, aardig spel om te testen wat je nog van vroeger weet. foto pr
doen in 'Sonja op zaterdag', en
wanneer de eerste gulden met de
beeltenis van koningin Beatrix werd
uitgebracht. En wie dacht dat Bana
na Split een oorspronkelijk pro
gramma was, leert via dit superieu
re spel dat Teddy Scholten 30 jaar
geleden al iets dergelijks presen
teerde onder de naam Kiekeboe.
Times to Remember van MB.
Richtprijs 100 gulden.
verlegd naar het Afrikaanse
slagwerk. Eindelijk is er nu een
goed verkrijgbare CD van deze
bijzondere multi-culturele
groep. Naast Watts en basgita-
rist Colin McKenzie bestaat de
groep uit vijf Ghanese percus
sionisten die op een enorm
breed scala van meest traditio
neel slagwerk spelen.
Watts (1939) was tot zo'n tien
jaar geleden met onder meer
zijn groep Amalgam nog goed
herkenbaar als vrije improvisa
tor in de Coleman-traditie die
zijn Keltische wortels in zijn
melodieën verwerkte. Naarmate
de tijd voortschreed, verdwenen
de scherpe kantjes van zijn mu
ziek en kreeg het een steeds
vloeiender en melodieuzer ka
rakter.
Op deze CD domineren tradi
tioneel getinte of Ghanese stuk
ken die voor meeslepende,
soms hypnotiserende polyritmi-
sche pulsen zorgen, waarover
Watts dan stevig te keer kan
gaan. Een goed voorbeeld hier
van is het ongemeen swingende
Otublohu, Uitzondering op die
regel is het romantische The
Rocky Road To Dublin met de
bekende verwijzingen naar de
folk zonder veel Afrikaanse in
breng.
KV
Een speeldoosje gemaakt van een bloempot.
foto npa
en een kromme stang, die draait als het me
lodietje speelt. Het is dan nog wel een kaal
produkt dus de rest moet je er zelf omheen
maken.
Het principe is eenvoudig. Het onderdeel
dat je wilt laten bewegen, monteer je op de
draaistang. Daarna kun je er alle kanten
mee uit, van eenvoudige werkstukken tot
zeer bewerkelijke exemplaren. Ook de to
taalprijs kun je zelf in de hand houden, öf je
kiest prijzige spullen of je werkt met rest
materialen.
Mogelijkheden
Er zijn heel wat mogelijkheden te beden
ken. Bijvoorbeeld een kat die zijn hoofd be
weegt, met aan het trekkoord een muis die
langzaam naar de kat kruipt terwijl het mu
ziekje speelt. Of een pierrot in een doosje,
met zelfbewegend hoofdje.
Heel leuk zijn ook speeldoosjes die in
bloempotten zijn verwerkt. In een op zijn
kant gelegde bloempot breng je een tafe
reeltje aan van allerlei figuurtjes en versie
ringen, bijvoorbeeld van Fimoklei (gekleur
de keukenovenklei) Een van die figuurtjes
laat je bewegen op de draaistang. De draai
stang van het doosje kan een figuurtje om
zijn eigen as laten draaien, maar door een
eenvoudige ingreep bijvoorbeeld ook een
hoofdje heen en weer laten bewegen.
Geen
De manier van monteren van het speel
doosje is uiteraard afhankelijk van de voor
stelling die je kiest. Bij het voorbeeld van de
bloempot wordt het onder een stukje kar
ton verstopt. De draaistang steekt er via een
gaatje bovenuit. Zet het doosje vast met ta
pe, lijm of ijzerdraad. Kies je voor een
clownsfiguur of iets dergelijks, sla dan een
flink stuk ijzerdraad horizontaal om de mu
ziekdoos. Draai de uiteinden stevig in el
kaar zodat een arm ontstaat. Maak op de
zelfde manier de andere arm, evenals de
benen.
Het monteren van de eerder genoemde kat
gaat weer anders. Deze moet helemaal wor
den gevuld, op het gedeelte in de voorkant
na, waar het doosje moet komen. De vulling
houdt het op zijn plaats.
Er is geen vaste formule te geven voor het
werken met de muziekdoosjes, Het hangt
helemaal af van wat u er zelf mee wilt doen
en van uw fantasie.
Voor meer informatie: Hobby-Handig,
04125.2331.
Precies
Spectrange:
domino met
extra dimensie
Spectrangle wordt gespeeld op een driehoekig speel
bord van zwarte kunststof. In deze driehoek zijn 36
driehoekige vakjes aangebracht voor evenzoveel ste
nen. Negen vakjes zijn voorzien van een cijfer, vari
ërend van 2 tot en met 4. De rand van het bord bestaat
uit een scorebaan. Daarin kunnen de spelers via pion
nen aangeven hoeveel punten ze hebben verdiend. Bij
Spectrangle tellen de punten.
Iedere speler krijgt vier stenen. De eerste plaatst een
van zijn stenen op het speelbord, telt de punten en pakt
een nieuwe steen.
Alle stenen hebben een nummer, waarmee het basis
getal voor de puntentelling wordt aangegeven. Een
steen met het nummer vijf is op z'n minst dus altijd 5
punten waard. Bovendien hebben de stenen een vari
ërend aantal gekleurde vakken.
In Spectrangle moet elke volgende steen zo worden
geplaatst dat minstens een van zijn kleurvakken tegen
een zelfde kleur van een reeds liggende steen komt.
Plaatsen is verplicht en gaat door tot de laatste steen.
Hoe meer kleuren worden geëvenaard, des te hoger
de score. De waarde van de steen wordt namelijk ver
menigvuldigd met het aantal passende zijden.
Omdat de spelers de stenen van elkaar kunnen zien,
kan men eikaars zetten blokkeren.
Spectrangle is een ingewikkeld soort domino dat met
teams, drie of twee personen kan worden gespeeld. Het
spel duurt ongeveer een half uur en kost zo'n 30 gul-
Klassiek
ledereen kent wel de speeldoosjes die in
(bijna) geen enkele babykamer ontbreken.
Even aan het touwtje trekken en er komt
een vrolijk melodietje uit. Maar er zijn nog
tal van andere varianten op het speeldoosje,
bijvoorbeeld sierdoosjes waarbij een mu
ziekje klinkt als het deksel open gaat. Of de
nog luxere uitvoeringen, die vaak schitte
rende, bewegende delen laten zien. Die vor
men geliefde verzamelobjecten voor veel
mensen. Er zijn hier en daar cadeauwinkels
die op dit gebied een grote keuze hebben,
zowel in klasieke als moderne uitvoeringen.
Deze rijk versierde speeldozen doen het als
decoratie in het interieur heel goed. Het
zijn ook prima cadeautjes. Maar helaas is
niet ieders portemonnee erop berekend,
want aan de meeste uitvoeringen hangt een
fors prijskaartje. Dat is te verklaren uit de
hoeveelheid dure materialen die erin ver
werkt worden en het groot aantal uren dat
aan het ontwerp en produktie wordt be
steed.
Maar er is ook een goedkopere mogelijk
heid: zelf maken. Voor een redelijk prijsje is
een speeldoosje te koop met een trekkoord
Met bergruimte
Bruch Vioolconcert nr. 1 in g,
op. 26; Mendelssohn Viool
concert in e, op. 64 Maxim
Vengerov (viool), Gewandhausor-
chester Leipzig o.l.v. Kurt Masur
Teldec.
Een stoel met extra's voor serre
of terras. Onder de zitting is een
lade gemonteerd waarin je klei
ne spulletjes: zonnebril, tijd
schrift, enzovoort kunt opber
gen. Wordt de stoel niet ge
bruikt, dan kun je 'm dichtklap
pen en als tafeltje gebruiken. De
prijs van dit Inspiration-ont-
werp is 199.
Meer informatie: 01718.23334.
Plano
Geen vast badkamermeubel
maar allemaal lpsse, soms ver
rijdbare elementen maken ma
ken de badkamer Plano, een
Italiaans ontwerp. Het blad is
half ovaal en aan de chromen
stang, die langs het hele blad
loopt, kunnen handdoeken
worden opgehangen. De kast
jes, spiegels enzovoort zijn er in
kersehout en vele actuele kleu
ren.
Meer informatie: 03481.1311.
