Buthelezi wijst ANC-aanbod af Buitenland Europa terughoudend na verzoek om meer troepen Premier Peru stapt op Spaanse rechtbank houdt euthanasie-eis in beraad Dreigende stilte in winters Sarajevo: 'Het is net vakantie' Vredesbod mafiosi van Napels De vlag uit voor ochtendwandeling Beierse milieuminister weg na schandaal Macedonië protesteert fel tegen embargo Griekenland DONDERDAG 17 FEBRUARI 1994 Daders bloedbad Sarajevo onbekend parus-zagreb Frankrijk, Groot-Brittannië en Spanje hebben zeer terug houdend gereageerd op een verzoek van de Verenigde Na ties extra troepen te sturen naar Sarajevo. Parijs, met het grootste contingent blauw helmen in Bosnië, liet weten niet van plan te zijn meer manschappen beschikbaar te stellen. Ook Spanje voelt er niets voor meer militairen te sturen. Londen hielt zich enigszins op de vlakte. „We zullen het ver zoek zeer zorgvuldig wegen", verklaarde minister Hurd (bui tenlandse zaken), die overi gens meent dat de Britten al meer dan voldoende hebben bijgedragen. Nederland is niet gevraagd extra militairen te leveren, zo deelde een woordvoerder van het ministerie van defensie desgevraagd mee. Minister Ter Beek (defensie) had vorig jaar november bo vendien al verklaard dat Ne derland na de toegezegde 1.100 man van de luchtmobie le brigade en ondersteunende eenheden niet nog meer troe pen naar het voormalige Joe goslavië zal sturen. De commandant van de VN-vredesmacht in Bosnië, de Britse generaal Michael Rose, wil 2.500 tot 3.000 man extra voor de Bosnische hoofdstad om het bestand en de demili tarisering zeker te stellen. De VN voeren al troepenverster kingen aan uit het buurland Kroatië. Rusland heeft echter geweigerd parachutisten bij het Kroatische Vukovar naar Sarajevo over te plaatsen. Een VN-onderzoeksmissie heeft niet kunnen vaststellen wie verantwoordelijk is ge weest voor het afschieten van de mortiergranaat die zaterdag 5 februari in Sarajevo 68 men sen het leven kostte. Het bloedbad gaf de doorslag bij de NAVO-Iidstaten om het ul timatum af te kondigen. De mortier kan zowel door de Serviërs-als door de mos lims zijn afgeschoten, aldus de leider van de missie, de Cana dese kolonel Guathier. De VN- medewerkers bevestigden eer dere berichten dat het bloed bad is aangericht door slechts één granaat met een kaliber van 120 mm. Zij is afgeschoten met een type mortier waarover zowel de Serviërs als de mos lims beschikken. Volgens minister Kooijmans (buitenlandse zaken) is het de militariseren van Sarajevo mo gelijk een eerste stap naar een algehele vredesregeling. Dat zei de bewindsman gisteren tijdens het debat in de Tweede Kamer over het NAVO-ultima- Bloot fotomodel in gezelschap president schokt Brazilianen rio de janeiro De Braziliaanse president Ita- mar Franco heeft voor op schudding gezorgd door zon dagavond de traditionele car navalsoptocht gade te slaan in gezelschap van een slecht ge klede dame. Uit indiscrete fo to's bleek dat Franco's gezellin Lillian Ramos geen slipje droeg. Ook werden foto's ge nomen waarop de president het fotomodel kuste. Kardinaal-aartsbisschop Jo- LIMA-DEN HAAG Rtr-ANP De Peruaanse premier Alfonso Bustamante is afgetreden we- senrechtenzaak. Met zijn ver trek protesteert Bustamante te gen een omstreden wet die vori ge week zonder zijn handteke ning door het parlement is ge jaagd. Hierdoor kunnen officie ren die verdacht worden van de moord op negen studenten en een hoogleraar in 1992, door een militair tribunaal worden berecht, in plaats van door ci viele rechters. In juli 1992 ontvoerden ge maskeerde mannen de studen- BARCELONA RUUD DE V Een rechtbank in Barcelona heeft gisteren de eis van dwars- laesiepatiënt Ramon Sampredo (51 jaar) om uit zijn lijden te worden verlost, in beraad geno men. Sampredo, al ruim 25 jaar aan bed gekluisterd, is de eerste Spanjaard die via de rechter het recht op euthanasie wil afdwin gen. Sampredo bracht op 23 au gustus 1968 met zijn vriendin een bezoek aan het strand bij de Galicische stad La Coruna. Een duik in zee had fatale ge volgen. Hij raakte een rots en sindsdien ligt hij met een dwarslaesie op bed, in een ka mer van tien vierkante meter. Ramon Sampredo is inmid dels een nationale bekendheid geworden. In een van de talrijke sarajevo cees van der laan De 65-jarige Mugdim maakt voor het eerst sinds tijden weer rustig een praatje met de han delaar vlak bij zijn woning. Het bordje dat waarschuwt tegen sluipschutters is gevallen en ligt in de sneeuw. „Tot voor kort vlogen de granaatscherven als confetti over ons heen. Sinds kort is dat voorbij. Het is net vakantie." Na 23 maanden burgeroorlog kunnen de inwoners van Sara jevo eindelijk weer eens rustig ademhalen. De huidige wapen stilstand tussen de Serviërs en de moslims en het door de NAVO afgekondigde ultimatum heeft een serene rust gebracht in de geteisterde stad. Kinderen gooien lachend sneeuwballen naar de panters- wagens van de VN-macht en op de beruchte 'sluipschutters- weg' spelen soldaten een par tijtje voetbal. Even verderop zitten vier bejaarden te genie ten van een waterig winterzon netje, pal in het zicht van de sluipschutters een paar hon derd meter verderop. Alles lijkt pais en vree, afgezien van een enkel schot. Toch heeft de hele situatie iets bedrei gends. In Sarajevo ontbreken de vertrouwde stadsgeluiden van bussen, trams en auto's, 's Nachts is het aardedonker. In de stad heerst de stilte van een natuurgebied. De wapenstilstand is even wen nen. Tot voor kon was het ge bruikelijk om je met een kogel vrijvest en in een auto door de stad te begeven. Waar je nu zo het hotel uitloopt zonder vest, moest je vroeger vrezen voor je leven. „Maar je moet altijd op passen. Er hoeft daar maar een gek te zitten en het is afgelopen met je", zegt een medewerker van het Holiday Irtn Hotel en wijst naar de Trebevic-berg waar de Serviërs zich hebben genesteld. En dat blijkt te kloppen. Be drijfsleider Alijce Hodze opent de deur van het mortuarium van het Kosovo-ziekenhuis en daar ligt een slachtoffer van een sluipschutter. De oude man is een dezer dagen recht in z'n gezicht geschoten. Aan zijn teen hangt het bekende briefje met naam en leeftijd. „Hij is voor zo ver wij weten het eerste slachtoffer sinds de wapenstilstand is afgekon digd", zegt Hodze. De medewerkers van het mor tuarium werken in alle rust hun achterstallige administratie bij. Voor de wapenstilstand kregen ze dagelijks veel lijken binnen. Alleen al van 1 tot 7 februari waren dat er 95. Hodze: „Van mij part mag de NAVO de Ser vische stellingen bombarderen. Kijk maar eens wat zij ons heb ben aangedaan". In het Kosovo-ziekenhuis ro ken artsen een sigaretje en drinken koffie. De eerste hulp is smetteloos schoon en er zijn geen gewonden. Na de gra naatinslag op de markt van Sa rajevo, waarbij 68 mensen wer den gedood en zeker 150 ge wond, was het bij de eerste hulp een heksenketel. Chinjrg in opleiding Dario Iva nisevic (28 jaar) heeft het alle maal meegemaakt. Hij is in middels 25 kilo kwijt en kijkt moe uit zijn ogen. „De artsen hier zijn volledig overwerkt. We hebben sinds het begin van de oorlog dag en nacht geope reerd. De wapenstilstand geeft ons even een moment om bij te komen. Bovendien kunnen we nu operaties doen waar we eerst niet aan toekwamen." Het vertrouwen dat de wapen stilstand zal standhouden, is niet erg groot. Veel inwoners van Sarajevo vrezen dat na ver loop van tijd de Serviërs weer opnieuw de stad zullen be schieten en dat de NAVO niet zal ingrijpen. „We hebben zo vaak gehoopt dat er een mili taire interventie zou komen, maar het was altijd tevergeefs. Ik ben bang dat het allemaal ti niks zal leiden en dat we bin nenkort weer opnieuw in de rotzooi zitten", zegt de Bosni sche Katja, die voor Artsen zon pg der Grenzen werkt. hoop. „Ik moet wel optimis tisch zijn, want er zijn geen al ternatieven. Maar leer mij de Serviërs kennen. Al in de Twee de Wereldoorlog, toen ik nog jong was, probeerden ze de moslims uit te moorden." P8 C Zeljbescliikking voor etnische groepen Depressieve Britten moeten gedichten lezen BRISTOL Rtr JOHANNESBURG. Inkatha-leider Buthelezi heeft vanmorgen het aanbod van de Zuidafrikaanse regering en het ANC afgewezen om ten gunste van de Zulu's en conservatieven de Grondwet te wijzigen. Hij noemde de concessies een 'goedkoop politiek spelletje'. deel van uitmaakt. Mandela sprak gisteren van een gebaar van goede wil om een burgeroorlog te voorkomen. Tegelijkertijd kondigde de rege ring aan dat het parlement in de eerste week van maart voor een speciale zitting bijeen wordt ge roepen om de Grondwet en de Kieswet te wijzigen. Zo hopen Kort voor het vertrek van Nelson Mandela naar Neder land toonde het ANC zich be reid zelfbeschikking van etni sche groepen in een regio te ga randeren. Autonomie is de be langrijkste eis van de rechtse Vrijheidsalliantie, waar Inkatha zij de Alliantie alsnog over te halen tot deelname aan de eer ste vrije verkiezingen in Zuid- Afrika die op 27 april zullen worden gehouden. Buthelezi verklaarde vandaag echter dat zijn partij en het KwaZulu-thuisland zich met 'al le democratische middelen' blijven verzetten tegen de ver kiezingen. Volgens hem zijn de voorstellen van ANC en presi dent De Klerk niet meer dan een goedkoop politiek spelletje. „Mandela stelt het voor als een doorbraak, maar het leidt slechts tot het vastlopen van de onderhandelingen", zei Buthe lezi. Mandela en De Klerk kondig den de concessies aan tijdens eigen persconferenties. Ze zijn bereid aparte regionale en na tionale verkiezingen te organi seren, garanties te geven over het recht op zelfbeschikking en de bevoegdheden van de toe komstige negen provincies uit te breiden. De provincies zou den op financieel gebied auto noom zijn, ruimte hebben om hun eigen Grondwet op te stel len en zelf kunnen beslissen over hun naam. Dat laatste is een concessie aan Inkatha die de provincie Natal, waar bijna negen miljoen Zulu's wonen, wil omdopen tot Natal- /KwaZulu. In tegenstelling tot Buthelezi reageerde Alliantie-voorzitter Cronje voorzichtig optimistisch op het aanbod. Hij noemde Mandeia's concessies 'een inte ressante zet die serieus moet worden bestudeerd. Wij willen met het ANC praten, aangezien dat de belangrijkste partij is." se Freire Falcao zei dat van een hoogwaardigheidsbekleder als Franco verwacht mag worden dat hij de waarden van het ge zin hooghoudt en een moreel voorbeeld is. Federale functio narissen vonden het gedrag van de president 'onwaardig voor het ambt'. De president vertelde ver slaggevers dat hij 'niets ver keerds' zag in zijn gedrag. Hij woonde het sambafeest bij 'als president, ja, maar ook als mens en Braziliaans burger'. ten en de. hoogleraar van de campus van de universiteit van La Cantuta, die toen onder mili tair gezag stond. Hun lijken werden later in twee massagra ven buiten Lima teruggevon den. Sindsdien heeft de zaak-La Cantuta het leger in aanvaring gebracht met het parlement, mensenrechtengroeperingen en de civiele rechterlijke macht. Toen het parlement vorig jaar april officieren opriep voor een hoorzitting, stuurde legerleider generaal Hermoza zijn tanks de straat op om de afgevaardigden te intimideren. s die hij heeft gegeven, zegt hij duidelijk waarom hij dood wil: „Na ruim 25 jaar kan ik zelf wel uitmaken of ik wil sterven of verder leven. Ik ben niets meer dan een hoofd op een dood lichaam. Als de rech ters niet willen meewerken, kan ik me alleen nog maar dood hongeren." Een lagere rechtbank in Gali- cië wees een eerder verzoek van Sampredo om euthanasie mo gelijk te maken af, met een ver wijzing naar het wetboek van strafrecht. Daarin staat dat elke hulp bij een zelfmoord moet worden bestraft met twaalf tot twintig jaar gevangenisstraf. Sampredo verklaarde gisteren nog eens voor de Spaanse TV dat 'niemand in zijn omgeving slachtoffer mag worden van zijn vurige wens om een einde aan zijn leven te maken'. ROME EELCO VAN DER LINDEN CORRESPONDENT Zo'n honderd leden van de ca- morra, de Napolitaanse maffia, willen vrede sluiten met de Itali aanse staat. Om aan te tonen dat het gaat om een serieus voornemen, 'overhandigden' de bendeleden woensdag een auto vol met kogelvrije vesten, bom men, mitrailleurs en ander wa pentuig. De wagen werd aange troffen in een garage recht te genover het Paleis van Justitie van de nabij Napels gelegen stad Salerno. De camorristi lieten in een brief aan de anti-maffia-magi straat Alfredo Greco weten dat zij vertrouwen hebben in justi tie. Ze zullen zich overgeven als de staat garandeert dat zij snel worden berecht en hun (inge korte) straf mogen uitzitten in een 'normale' gevangenis. Vol gens een recent van kracht ge worden wet kunnen mafiosi eenzame opsluiting krijgen in speciaal voor hen ingerichte ge vangenissen. Het opzienbarende intitiatief was vorige week min of meer al aangekondigd door Don Ribol- di, bisschop van de stad Acerra. Hij zei in contact te staan met een groep van berouwvolle mis dadigers die met de staat wil sa menwerken. Onder hen zou zich een groot aantal belangrij ke clanleiders bevinden. Riboldi sprak van een ommekeer bin nen de Napolitaanse georgani seerde misdaad. De procureur van Napels liet gisteren echter weten dat het niet mogelijk is te onderhande len met zich nog schuilhouden de mafiosi. Er bestaat in Italië een 'premieregeling' voor spijtoptanten, maar die geldt al leen voor personen die al ge vangen zitten. Minister Conso (justitie) zei de ontwikkeling toe te juichen en dat het in maart te kiezen parlement zich zal moe ten buigen over een eventuele verandering van de bestaande wetten. Depressieve Britten i hun pillen weggooien dichten gaan lezen. Op grcj. van een onderzoek va versiteit van Bristol advisep Britse artsen hun patiënf voortaan een paar dichtret tot zich te nemen. Dat meldi[ krant Daily Telegraph. Het li raire recept zou op den dA het slikken van pillen tot} overbodig maken. De alternatieve medicatie n een aanzienlijke besparing ki} nen opleveren voor het natioi le gezondheidsssyteem. De B ten besteden per jaar tweehi derd miljoen gulden aan depressiva. Peking Tweeduizend gevleugelde vrienden bevolken het tweekamer appartement van de 64-jarige Chinees Zhang Jinghua. Als het weer het toe laat neemt hij een paar vogels mee naar een nabijgelegen park. Het is niet bekend of Zhang alle vogels een uitstapje gunt. Vogels zijn in China graag geziene huisvrienden, met name sinds de regering het houden van grotere huisdieren zoals honden ontmoedigt. foto epa Grand jury bij onderzoek naar Clinton LITTLE ROCK Rtr-AI Speciale aanklager Robert Fisl belast met het onderzoek nL de zogenoemde Whitewater-Jjj faire, heeft gisteren toesteL ming gekregen om een grai jury te installeren die onder a7~ getuigen zal horen. Daarrn. heeft Fiske meer mogelij khed/V "gekregen om te beoordelen^" er sprake is geweest van straf kc re feiten in deze kwestie die <o trekking heeft op zakelijke b ognes van president Clinton ai de tijd dat hij gouverneur t Arkansas was. Robert Fiske moet nagaan"* fondsen van een failliet g an spaarbank, Madison GuaraL Savings and Loan, op illegion wijze zijn gebruikt voor finden ciering van Clintons campajge' in 1984 en of voor het onr rend goedproject Whitewateiic Noord-Arkansas, waar ook Clintons in hadden geïnvati teerd en dat was opgezet d<s" de eigenaar van die spaarba 0g Jim McDougal, op oneigenli f< gronden leningen zijn verst Londen belooft strenge straffen tunnelmisdrijven LONDEN AP SKOPJE-ATHENE DPA-Rtr-/> De Macedonische regering heeft scherp geprotes teerd tegen het embargo dat Griekenland tegen de voormalige Joegoslavische republiek heeft inge steld. Premier Crvenkovski noemde de stap van Athene een 'ongehoorde schending van het VN- charta en het volkenrecht'. Athene maakte gisteren bekend dat Macedonië geen gebruik meer mag maken van de Griekse ha venstad Thessaloniki, behalve voor de aanvoer van humanitaire goederen. Ook wordt het Griekse consulaat gesloten in Skopje gesloten. 'Skopje' is ook de benaming die Athene voor de buurrepu- bliek gebruikt. Zo wil Griekenland druk uitoefenen op de Macedoniërs om de naam van de republiek, hun vlag en grondwet zo te wijzigen dat ze geen aanspraak maken op Grieks erfgoed of grondge bied. De regering van Macedonië kwam gistermiddag in spoedzitting bijeen. Crvenkovski noemde na af loop het besluit van Athene 'verwonderlijk' om dat Macedonië in het conflict met de Grieken 'maximale flexibiliteit en goede wil' heeft ge toond om de zaak op te lossen. „De aangelegen heid schaadt slechts de belangen van beide vol keren en staten", zei hij. De Griekse premier Papandreou maakte het besluit in een televisie-uitzending bekend, vlak voor het begin van een spoedzitting van het ka binet. Athene was volgens hem.tot deze maatre gelen gedwongen 'door de toegenomen onver zettelijkheid van Skopje'. Hij zei dat alle handels banden tussen Griekenland en Macedonië via Thessaloniki worden doorgesneden. De haven is van groot belang voor het geheel door land omsloten Macedonië. Bijna alle im porten, waaronder olie, en bijna de gehele export lopen via Thessaloniki. Griekenland voert al twee jaar een verwoede campagne, met steeds minder succes, om de in ternationale erkenning van Macedonië te ver hinderen. berlun hans hoogenduk correspondent De Beierse minister van milieu, Peter Gauweiier, heeft gisteren zijn aftreden aange kondigd. De 44-jarige Gauwei ier, behorend tot de rechter vleugel van de conservatieve CSU, de Beierse zusterpartij van de CDU, raakte in op spraak nadat bekend was ge worden dat hij bovenop zijn salaris maandelijks 11.000 gul den verdiende door cliënten van zijn advocatenkantoor aan andere advocaten te 'verhu ren'. Op zich is deze handelwij ze niet onwettig, maar de lei ding van de CSU vreesde, dat de kiezers zich massaal van de partij zouden afwenden. As woensdag is in Duitsland tra ditioneel een dag waarop de politieke partijen massa-bij- eenkomsten houden. Peter Gauweiier maakte er gis teravond in München een bril jante demagogische show in de beste Strauss-traditie van. Voor meer dan vierduizend laaiend enthousiaste aanhangers pre senteerde hij zich als een niet geheel onschuldige, maar wel eerlijke engel. Het zijn de 'str ontvliegen' van de pers en de 'lachwekkende' SPD die hem kapot proberen te maken. Hij haalde uit naar de huidige CSU- top die de geestelijke erfenis van zijn grtote voorbeeld Strauss in diskrediet brengt. De interne CSU-perikelen bo den meer dan genoeg munitie Een fan van milieuminister Peter Gauweiier probeert de in opspraak ge raakte politicus op andere gedachten te brengen. Het hielp niet: Gau weiier trad gisteravond af. voor de andere partijen op hun bijeenkomsten. De strategie van de in Vilshoven verzamelde so ciaal-democraten was snel dui delijk: nauwelijks grappen over de CSU, maar de nadruk op de problemen in Duitsland en Beieren, waar volgens de regio nale voorzitter Renate Schmidt zowel de werkloosheid als het aantal miljonairs met twintig procent is gestegen. Ex-kanselier Helmut Schmidt zei eens over de CSU: „De zor gen van de mensen zijn dui zend keer belangrijker dan alle affaires in de CSU". Ook SPD- lijsttrekker Rudolf Scharping maakte weinig woorden vuil aan de interne problemen van reuter peter müller de politieke tegenstanders in Beieren en Bonn, waar volgens hem het kabinet-Kohl op zijn laatste benen loopt. „Kohl als gepensioneerde in zijn woon plaats Oggersheim. Dat is toch een nuttig, mooi en voor Duits land uitstekend toekomstper spectief', zei Scharping. CSU-voorzitter Waigel probeer de in de Nibelungenhal de schade te beperken. Hij sprak van een verkiezingsjaar waarin over het lot van Duitsland wordt beslist. Waigel zet daarbij op Helmut Kohl: „In 1994 gaat het vooral om de vraag of we de kanselier, die sinds Adenauer het meeste voor Duitsland heeft gedaan, de mogelijkheid geven de toekomst van ons vaderland verder te bepalen of dat we een leerling op zijn plaats zetten". Op de affaire Gauweiier ging Waigel slechts zijdelings in, maar om de contacten tussen de ex-minister-president Max Streibl en rechts-extremist Franz échönhuber kon hij niet heen. Hij gebruikte de zaak om duidelijk te maken dat de CSU onder zijn leiderschap geen ge sprekken met partijen rechts of links van het midden zal voe ren. Het meeste verbale geweld kwam van de Republikaner. Ruim zevenduizend uitzinnige rechts-extremisten hoorden in een feesttent in Osterhofen het gebral van oud-SS'er Franz Schönhuber aan. Hij zei dat tus sen zijn partij en de CSU op alle niveaus contacten bestaan. Zijn aanhang viel echter stil toen Schönhuber zich op grondwettelijk zeer glad ijs be woog. Hij stelde dat de voorzit ter van de centrale joodse raad Bubis door zijn optreden mede verantwoordelijk is voor het op laaiende anti-semitisme in Duitsland. Nog ernstiger was zijn ontspo ring op het gebied van het Duit se verleden. Schönhuber zei dat de Duitsers geen collectieve schuld dragen voor de misda den in de nazi-tijd. „Het Duitse volk van nu is onschuldig en de enige historische schuld van Duitsland is dat het land twee wereldoorlogen heeft verloren", aldus Schönhuber. Terroristen die van plan zijn Kanaaltunnel op hun lijstje doelwitten te zetten, doen goed aan zich nogmaals te hal denken. De Britse regering hf levenslang in petto voor 'ti nel-misdrijven' als het kap van treinen, bezetting van tunnel en het aanrichten vernielingen. De Britse minister Freem (verkeer) deelde gisteren Lagerhuis mee dat de level lange gevangenisstraf moet d nen als afschrikking voo lijke terreurdaden. Ook krijg veiligheidsfunctionarissen bevoegdheid passagiers en h voertuigen te doorzoeken. Vier doden bij rellen Senegal DAKAR Rtr-AFP Een woedende menigte v j|j duizenden Senegalezen he gisteren in de hoofdstad DaiZu het vertrek van president Abd m Diouf geëist. Bij de geweld da ge betoging zijn volgens oog n- tuigen vier politieagenten n een burger gedood. De Senej s lese regering veroordeelde een verklaring 'de vandali )n sche acties die in geen geval n, gevestigde instellingen kunnai ontwrichten'. Flet leven is voor de verarn£' bevolking alleen maar ker geworden na de devalua^j van de CFA-franc, die tot en me prijsverhogingen heeft i leid. Maandag werden elf m#'1 sen gearresteerd na een be ging van de oppositie tegen devaluatie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 6