Kerken: klimaat in gevangenis slechter Kerk Samenleving Wereldraad op de bres voor gastarbeiders Essaywedstrijd van 100-jarige uitgeverij -] ft 0( WOENSDAG 16 FEBRUARI 1994 BUITENLAND KORT Salaris De Anglicaanse Kerk heeft drastische bezuiniging op de salarissen van priesters aangekondigd. De BBC-radio meldde gisteren dat de kerk het bedrag van bijna 63 mil joen pond (ongeveer 188 miljoen gulden) dat ze bij draagt aan lonen dit jaar met 12 miljoen pond wil inkrim pen. In 1996 moet de bijdra ge van de kerk tot eenvijfde teruggebracht zijn. Dat bete kent dat bisdommen en pa rochies in de toekomst meer moeten gaan uittrekken voor de betaling van hun circa 11.500 voorgangers en 10.000 gepensioneerde priesters, al dus bisschop Taylor van St. Albans. Ontslagen zijn vol gens hem alleen te voorko men, als de gelovigen bij de collecte op zondag guller gaan geven dan voorheen. Vastenactie 'Zeven weken zonder' is het motto van een vastenactie van de Evangelische Kerk in Duitsland die vandaag (As woensdag) begint. Volgens de organisatoren zullen tot Pasen circa een miljoen gelo vigen vrijwillig genotsmidde len als alcohol, tabak en de auto laten staan. In het kader van de actie heeft de Ham- burgse bisschop Maria Jep- sen besloten zeven weken van haar pijp af te blijven. Predikanten en journalisten in de Noordduitse stad heb ben in 1983 voor het eerst tot deze actie opgeroepen. Toen deden niet meer dan 300 mensen mee. Zondag wordt in de St. Jacobikerk in Ham burg een kerkdienst gehou den over het thema vasten. Jodenvervolging Voor het eerst zal het Vati- caan de jodenvervolging her denken. Dit heeft de Heilige Stoel gisteren bekendge maakt. „De holocaust is", al dus de verklaring, „een mon sterlijke afgrond die ons het allerslechtste van de mens heid laat zien." Het Royal Philharmonic Orchestra uit Londen en de Capella Guilia van de Sint Pieter zullen op 7 april in het Vaticaan werken van Max Bruch, Ludwig von Beethoven, Franz Schubert en Leonard Bernstein opvoe ren. Dit gebeurt in aanwezig heid van paus Johannes Paulus II, opperrabbijn Elio Toaff van Rome en enkele overlevenden uit concentra tiekampen. Tv-station De orthodoxe kerken werken aan een eigen tv-station, Cross TV, dal wereldwijd te ontvangen zal zijn. Patriarch Bartholomeus I van Constan- tinopel, de geestelijke leider van de orthodoxe kerken, heeft in december vorig jaar al zijn goedkeuring aan dit project gegeven. Dat deelden de initiatiefnemers van het kanaal. Marios Nottas en Ge- orgios Kabourakis, in Athene mee. In 1995 zullen de ortho doxe programma's voor het eerst kunnen worden ont vangen. Het is de bedoeling kerkelijke boodschappen over te brengen, maar op het kanaal zullen niet alleen kerkdiensten en andere litur gische vieringen te zien zijn. De initiatiefnemers kunnen zich bijvoorbeeld ook voor stellen dat omstreden speel films worden uitgezonden, als daar tenminste een dis cussie op volgt. De program mamakers willen met Cross TV de 350 miljoen ortho doxen over de hele wereld bereiken. In de voormalige Oostbloklanden wil de ortho doxe kerk zo haar aanwezig heid weer versterken. De programma's zullen de hele dag in zestien talen worden uitgezonden. De Wereldraad van Kerken heeft de lidstaten van de Vere nigde Naties opgeroepen de overeenkomst ter bescherming van gastarbeiders te ratificeren die in 1990 door de VN werd aangenomen. De meer dan honderd miljoen gastarbeiders in de wereld moeten eindelijk meer sociale rechten krijgen, zei Patrick Taran van de Wereld raadcommissie voor internatio nale zaken voor de VN-mensen- rechtencomissie in Genève. Volgens Taran moet rekening gehouden worden met een gro te stijging van het aantal gastar beiders. Oorlogen, etnische conflicten en milieuvervuiling dwingen steeds m ertoe in andere landen in hun levensonderhoud te voorzien. Daar zijn ze vaak het slachtoffer van het 'kwaadaardige kanker gezwel' van de vreemdelingen haat, aldus de vertegenwoordi ger van de Wereldraad waartoe 324 lidkerken behoren. Gastar beiders moeten volgens hem beter beschermd worden tegen de gevolgen van die haat. LEIDSCHENDAM De kerken hebben kritiek op de beleidsnota Werkzame Detentie van staatssecretaris Kosto van justitie. Zij vrezen dat deze nota negatieve gevolgen zal hebben voor het kli maat in de gevangenis. Tweede Kamer. De kerken vrezen dat uitvoe ring van de nota uiteindelijk ten koste zal gaan van een 'humaan detentieklimaat'. In de nota herkennen de kerken niet lan ger de uitgangspunten uit de nota Taak en Toekomst van 1982: het ongestoord ten uit voer leggen van de straf, het zo veel mogelijk beperken van de schade als gevolg van de deten tie en het voorbereiden van ge detineerden op terugkeer in de samenleving. Het verontrust de kerken dat in de nota zo weinig aandacht geschonken wordt aan de op dracht de schade ten gevolge van detentie zoveel mogelijk te beperken. Zij hebben ook moei te met de 'herintroductie van Dit blijkt uit een gezamenlijk commentaar van het Interker kelijk Contact in Overheidsza ken (CIO) en de raad voor het justitiepastoraat van de RK Kerkprovincie. In het CIO wer ken veertien kerken en alle drie joodse kerkgenootschappen sa- ,,Op langere termijn is de v ligheid van de samenleving niet mee gediend, mensen aan het eind van hun detentie met meer frustaties, haat- en wrokgevoelens in vrij heid gesteld worden", aldus het commentaar, dat is aangebo den aan Kosto en aan de leden van de Vaste-Kamercommissies voor justitie van de Eerste en het cellulaire systeem', waarbij veel gevangenen grote delen van hun tijd in hun cel moeten verblijven. Dat leidt tot vereen zaming en meer pogingen tot zelfmoord. Gevangenen moeten volgens het commentaar enig toe komstperspectief krijgen door onderwijs, opleiding, sociale vaardigheids- en arbeidstrai- ning. Ook moet er ruimte ko men om gericht bezig te zijn met vragen over geloof en zin geving, motivatie en normen en waarden. Hoge prioriteit moet ook wor den gegeven aan de hulpverle ning door psychologen, maat schappelijk werkers en geeste lijk verzorgers. Goede contacten met de naaste familie is volgens hen ook van groot belang. Een evenwichtige spreiding van de inrichtingen over het land kan daartoe volgens de kerken bij dragen. De tekening van Len wordt ondersteund. de essay-wedstrijd van Kok 'Conferentie van grote symbolische betekenis' Na het besluit van Israël en het Vaticaan om diplomatieke betrekkingen aan te knopen, is deze conferentie met vooraan staande leiders van joodse en christelijke zijde een stap voor uit in de wederzijdse verhou dingen. Ook voor de joods- christelijke dialoog in Neder land verwacht Ernst een impuls van deze conferentie. De bijeenkomst in Jeruzalem is door de organisatoren, rab bijn David Rosen en pater Tom Stransky, van historische bete kenis genoemd. Centraal ston den de opmerkingen van kardi naal Martini, aartsbisschop van Milaan, dat 'Jezus een jood was en dat de discipelen joden wa ren. Jezus heeft nooit de bedoe ling gehad een nieuwe gods dienst op te richten'. Het had volgens bisschop H.A. Ernst van Breda een 'grote sym bolische betekenis' dat de con ferentie van joodse en christelij ke leiders in Jeruzalem is ge houden. Daar liggen de religieu ze wortels van joden, christenen en moslims. Ernst behoorde met zijn collega Bomers van Haarlem en de voorzitter van het Overlegorgaan van joden en christenen, dr. H. Vreekamp, tot de Nederlandse deelnemers. De bisschop van Breda vond het verder een gemis dat er geen moslims waren uitgeno- Bisschop h.a. Ernst FOTO digd. Daardoor bleef zowel geo grafisch als inhoudelijk een be langrijk gebied buiten beschou wing. De deelname van mos lims zou belangrijk zijn geweest Uitgeverij Kok in Kampen, die op I november honderd jaar bestaat, houdt een essaywed strijd voor beginnende theolo gen. Het onderwerp is 'De rela tiveringvoorbij. Gedachten over de voortgang van de christelijke traditie'. Aan de winnaar keert de uitgeverij een prijs van 7500 gulden uit. Voor een uitgever van theolo gische en godsdienstige boekeh is het van groot belang dat zich steeds weer nieuw schrijversta lent onder de theologen aan dient, aldus Kok. Het boek is een wezenlijk middel in onze cultuur om gedachten te ont wikkelen en over te brengen. Jonge theologen (studeren den of degenen die niet langer dan tien jaar geleden zijn afge studeerd) kunnen voor 1 augu- tus 1994 een essay van maxi maal 5000 woorden indienen. Als de kwaliteit voldoende is, zal er van de beste essays een boek worden gemaakt. Jn de jury zitten onder ande ren dr. Catharina Halkes, ei tus-hoogleraar aan de Katholie ke Universiteit Bijmegen, Han nie van Dijk, hoofd godsdiensti ge programma's NCRV, en dr Karei Deurloo, hoogleraar aar de Universiteit van Amsterdam. BEROEPINGSWERK voor de verbinding tussen ge loof en samenleving maar ook voor het vredesproces in het Midden-Oosten. NEDERLANDSE HERVORMDE KERK Beroepen: te Ternaard (SoW): D. Schreurste Piershil; te Hoogkerk c.a en Oostwold c.a.: D. Jorissen, kandi daat te Utrecht. Aangenomen: naar Ouderkerk aan den IJssel (wijk oost): P.C. van Keu len te Op- en Neder-Andel; het be roep door de Generale Synode tot pred. voor buitengew. werkz. (rector Theologisch Seminarium Hydeparkte Driebergen): H. de Leede, pred. voor buitengew. werkz. (vormingswerk IZB), wonende te Amersfoort. Bedankt: voor Woerden: J.E. de Groot te Gorinchem. Huwelijk en echtscheiding bij Martin Bucer 'Echtscheiding is een goed middel om vrouwen van de tirannie van slechte mannen te bevrijden.' Dit is geen opschrift uit een Blijf-van-m'n-lijf-huis, maar een uit spraak van de zestiende eeuwse theoloog Martin Bucer (1491-1551), die destijds in één adem werd genoemd met tijdgenoten als Luther, Zwingli en Calvijn. Zijn voor die periode uiterst moderne en daardoor schokkende opvattingen over huwelijk en echtscheiding droegen er mede toe bij dat Bucer al snel in het vergeetboek raak- BOEKBESPREKING r waarop de theoloog aankijkt tegen onder werpen als samenwonen en trouwen, scheiden en her trouwen, de positie van de vrouw en het belang van seksuele gemeenschap zijn in deze tijd wèl weer actu eel. Vanuit dat gezichtspunt verdiepte dr. H.J. Selder huis (1961) - predikant van de Christelijke Gerefor meerde Kerk in Zwolle - zich in het leven en werken van Bucer. Selderhuis promoveerde op 21 januari van dit jaar op 'Huwelijk en echtscheiding bij Martin Bu cer'. Zijn dissertatie is nu bij de Leidse uitgeverij J.J. Groen en Zoon uitgegeven als het eerste deel in de serie 'Kerkhistorische Monografieën', waarin personen en thema's uit de kerkgeschiedenis worden behandeld. Van wezenlijk belang voor Bucers visie op huwelijk en echtscheiding is volgens Selderhuis het uitgangs punt dat niet de uiterlijke maar de innerlijke band be palend is voor het huwelijk en dat het daarom die in nerlijke relatie is, die iemand tot echtgenoot of echtge note maakt. „Slechts hij is echtgenoot, die zich tegen over zijn vrouw als een echtgenoot gedraagt", zo citeert hij de theoloog. Bucer spreekt over de vrouw als gelijk waardig aan de man en hun relatie moet naar zijn me ning een afspiegeling zijn van' de verhouding tussen Christus en Zijn gemeente, 'want die relatie is het meest doeltreffende voorbeeld van echte liefde'. Hij noemt het huwelijk 'de school en de werkplaats van het geloof. „Immers, waar man en vrouw volgens de bij belse normen met elkaar omgaan, leren zij tevens dat geloven bestaat uit liefhebben, vertrouwen en gehoor- Het meest bekend en spraakmakend zijn Bucers op vattingen over echtscheiding, zeker geplaatst in een tijd waarin het ontbinden van een huwelijk in feite onmo gelijk was. Dat leidde tot schrijnende situaties. Bucer benadrukt weliswaar de 'onontbindbaarheid' van het huwelijk - en spoort aan bij moeilijkheden eerst met al le inspanning naar verzoening te streven - maar geeft ook aan dat in uiterste noodzaak echtscheiding moet worden toegelaten. De meest opmerkelijk grond die de theoloog aanvoert om tot ontbinding van het huwelijk over te gaan, is de situatie waarii^een huwelijk als ge volg van het ontbreken van 'liefde en bereidwilligheid definitief ontwricht is'. Verder noemt hij onder meer overspel, 'verlating en verbanning', psychische en fysie ke factoren. Bucer ijverde op alle niveau's om zijn ideeën ingang te doen vinden, maar kreeg vrijwel nergens voet aan de grond. In het huwelijksrecht veranderde nauwelijks iets en echtscheiding bleef in protestantse gebieden net zo moeilijk te verkrijgen als in rooms-katholieke. Huwelijk en echtscheiding bij Martin Bucerkerkhistorische mo nografieën H.J. Selderhuis. - Leiden Groen, 1995. - 437 p. ISBN 90-5030-407-9. Prijs39,90 gulden (serieprijs 32,50 gulden). Ook verschenen bij uitgeverij Groen in Leiden: 'Gods leiding in mijn leven' van Elisabeth Elliott. Een praktisch boek waarin de schrijfster geen kant-en-klare antwoorden geeft, maar voortdurend benadrukt hoe om Gods raad en leiding kan worden gevraagd bij tal van ingrijpende beslissingen. 89 p. ISBN 90-5030-410-9. Prijs17,50 gulden. 'Liefde en liefde is twee' van H. van Groningen. De schrijver is maatschappelijk werker bij 'De Vluchtheu vel', een stichting voor hulpverlening uitgaande van de Gereformeerde Gemeenten. Hij gaat in op vragen van 'zowel praktische als pastorale aard' rond het thema 'verkering'. Het boek is bedoeld als een praktische handreiking voor jongeren. 108 p. ISBN 990-5030-392- 7. Prijs 19,95 gulden. COLOFON Telefoon 071-356230 RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels) ma -vri| van 8 30-17 00 uur HET WEER Zonnige momenten iN^i Februari zet nu alles in het werk om de zachte reputatie van deze winter teniet te doen. Al zijn de scherpste kantjes van de kou er nu duidelijk af. de luchtdrukpatronen wijzen op aanhoudend te lage tem peraturen. Het grote hogedrukge- bied blijft dienst doen als leveran cier van koude continentale lucht- massa's, zonder dat er overigens opnieuw voor felle kou hoeft te worden gevreesd. Tot aan het eind van de week blijft de wind in de koude oost- tot zuidoosthoek, maar blaast nog maar met bescheiden kracht; 3 a 4 Beaufort. Terugblik kend op de meteorologische winter tot dusverre (december-februari) kan het haast niet missen of deze sprokkelmaand wordt de koudste van dit drietal. December en janua ri bleven beiden staan op een ge middelde van +5.2 graden-, dat is circa 3 graden boven het gemid delde. Vreemde eend in de bijt is natuurlijk de herfstmaand novem ber, die met +2.2 graden de 'ech te' wintermaanden te kijk zette. Een koude november wordt trou wens opvallend vaak gevolgd door een februari met winterse trekker zo leert ons het verleden. Mooi voorbeeld is het seizoen van '85-1 inter ook haperde rl De huidige vorstperiode zal wel geen kans zien zo'n huzarenstukjr Z te herhalen, al is het goed mogelijf a, dat er eind deze week op verschill lende plaatsen kan worden ge- b schaatst. We moeten het van de b nachten hebben, waarbij het matèv kan gaan vriezen (-4 tot -7 gradenr' mits het helder blijft. IV' Zwakke storingen proberen aan held hogedrukgebied te knabbelen; j naast zonnige momenten drijven I wolkenvelden over. De kans op sneeuw is voorlopig klein, mede door de lage luchtvochtigheid. Als Al het overdag opklaart, stuwt de zorjvii het kwik omhoog tot enkele gradeige boven nul, maar bij tieve vochtigheid van 35 tot 40 leidt dit nauwelijks tot dooiver- schijnselen. i lage re\a- b£ ,1 HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met donderdag. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Half tot zwaar bewolkt. Vandaag in Schotland eni ge tijd sneeuw. Morgen eerst op de meeste plaat- Iroog, I - dag regen. Geleide lijk minder koud, met mor den m Ierland tot circa 4 land. België en Luxemburg: Wolkenvelden en vrijwel droog. Middagtempera- partementen langs westkust vooral morgen kans op wat gen. Middagtemperatuur graden, morgen vanuit het oosten Aan de Costa's eerst wolkenvelden en kans op buiige regen. Morgen vanuit het westen weer zon. Maxima langs de Mid dellandse Zee vandaag rond 14 graden, morgen aan de zuidelijke Costa's iets Canarische Eilanden: Wolkenvelden, aan de zuidstranden vooral morgen geregeld zon. Vandaag misschien nog een bui. Maxima rond de 20 graden. Marokko: Westkust: Half tot zwaar bewolkt en ten 1 noorden van Agadir van tijd tot tijd en kele buien. Middagtemperatuur van 15 graden in het noorden tot iets onder de 20 nabij Agadir. Tunesië: Vandaag eerst nog kans op wat zon. Morgen bewolkt en enkele regen- of on weersbuien. Middagtemperati Neerslagkans Minimumtemp. Middagtemp. 17 s boven de 20 nabij Monastir. Zuid-Frankrijk: Wolkenvelden, geleidelijk ook kans op wat zonneschijn. Rustig weer en op de meeste plaatsen droog. Middagtempera tuur langs de Middellandse Zee rond 12 graden, verder landinwaarts kouder. In de Franse Alpen geregeld zon en meest droog. Temperatuur op 2000 meter morgen in de Haute Savoie rond -7 gra- Pyreneeën vandaag droog en vooral mor gen wolkenvelden. Mallorca en Ibiza: Vrij wisselvallig weer met veel wolken velden en geregeld buiige regen. Flink wat wind. Middagtemperatuur ongeveer 15 graden. Italië: Vandaag in het noorden misschien wat zon. Verder vrij veel wolken en vooral morgen perioden met regen, in de Apen nijnen sneeuw Plaatselijk veel wind. Middagtemperatuur in het noorden rond 4 graden, nabij Rome circa 11 en op Si cilië en Malta circa 17 graden. In de Ita liaanse Alpen en de Dolomieten kans op wat sneeuw. Temperatuur op 2000 me ter rond -12 graden, in het westen wat Corsica en Sardinië: Half tot zwaar bewolkt en met name morgen een stevige oostelijke wind en Griekenland en Kreta: Aanhoudend wisselvallig weer met veel bewolking en van tijd tot tijd buiige re gen. Op Kreta is de kans op regen iets kleiner. Middagtemperaturen vandaag van 4 graden in het noorden tot rond 12 op de Ionische Eilanden; morgen iets minder koud. Turkije en Cyprus: Tijdelijk meer zon en afnemende regen kansen. Middagtemperatuur van 5 gra den rond de Dardanellen tot circa 19 op Duitsland: Geleidelijk meer wolkenvelden, vandaag in het noorden eerst nog opklaringen. Minder wind. Op de meeste plaatsen droog. De middagtemperaturen liggen meest iets onder nul. Temperatuur in de Beierse Alpen op 1500 meter morgen rond -12 graden. Zwitserland: Wolkenvelden, ook af en toe zon en mis schien wat sneeuw. Temperatuur op 2000 meter geleidelijk weer iets dalend en morgen uiteenlopend van -7 graden m Wallis tot-11 inGraubünden. Oostenrijk: Wolkenvelden, ook nu en dan zon en zuidzijde van het Alpen- Tempera- WEERRAPPORTEN DONDERDAG 17 FEBRUARI 1994 Zon- en maanstanden Zon op 07.50 Zon onder 17.5 Maan op 09.59 Maan onder00.4 Waterstanden Katwijk Hoog water 07.08 19.22 Laag water 02.51 15.06 Weerrapporten 15 februari 19 uur station weer wind Amsterdam zo8 3 -5 03 De Bilt zwaar bew 3 03 Deelen zo5 3 -5 o: Eelde onbew ozo7 1 -7 Eindhoven zo6 3 -3 Den Helder 2 -5 o: Rotterdam ozo6 3 0 Twente onbew. ozo6 2 03 zo9 -1 •PJ zwaar bew o5 3 Aberdeen sneeuw ozo 10 3 1 ;?o no 5 5 .0.1 Barcelona 16 5 ■h Berliin o5 -1 -9 0( Boedapest haïbéw ono2 -2 -8 ,o.< Brussel zwaarbew. zo5 !4 -3 9: Cyprus zwaarbew H 10 18 13 o; Dublin zwl 2 -1 :i; Frankfurt no 2 3 -6 U( Genève •2 4-t 01 Helsinki -1 -8 o: o2 -7 Of Istanbul nil 1 0 6J Klagenfurt onbew ono3 -3 Kopenhagen -1 -5 Las Palmas o3 22 13 01 z 3 10 25.. wl/ 01 -3 1. Luxemburg -1 -5 Madrid zwaarbew. zzo2 10 3 0. Malaga regen 16 5 0 O'C Mallorca onol 16 8 zwaar bew. zzo 5 16 5 01 Moskou wnwl o.: licht bew. -8 zwaar bew. nnw3 6 2 01 Oslo onbew./ zwl -8 10 o.; Praag -1 .01 regen ono 6 8 0 91 Split Stockholm w2 6 0( o2 01 zzo 3 01 Zürich wl/ -3 Bangkok licht bew. 26 Oi Buenos Aires half bew. 28 16 01 Casablanca zzo 3/ 8 11 Johannesburg zwaar bew wmdst 26 17 is: Los Angeles zwaar bew./ ozo 31 23 8 01 New Orleans zwaar bew. no 5 17 1 o: zwaar bew zo 5/ -1 -9 o: Tel Aviv w9 21 12 o: Tokyo regen now 4 11 3 'tfi w6 1 o: licht bew. o2 19 8 01 Vancouver half bew. zzo 7 9 6 at

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 16