Broden en vissen voor bisschop
Kerk Samenleving
Sterke daling katholieke theologiestudenten
Moslims tot stemmen opgeroepen
om extreem-rechts tegen te houden
Lutherse predikante naar
Samen op Weg-gemeente
MAANDAG 14 FEBRUAR11994
BUITENLAND KORT
Kerk te saai
Veel jongeren vinden de kerk
saai, zegt de anglicaanse
aartsbisschop George Carey
in een nieuw boek. Daarin
roept hij de geestelijken op
korter en boeiender te pre
ken. Terecht hebben jonge
ren kritiek op de 'eindeloze
preken, gezangen en gebe
den' in de anglicaanse kerk
diensten, aldus Carey. „Onze
liturgie wordt gekenmerkt
door een gebrek aan warmte
en aan afwisseling", schrijft
hij in zijn boek 'Een spiritue
le reis'. Tijdens zijn introni-
satie als aartsbisschop van
Canterbury in 1991 baarde
Carey opzien door rockmu
ziek in de dienst te laten spe
len. In de jaren tachtig ver
loor de Anglicaanse Kerk in
Engeland gemiddeld zo'n
1000 leden per week.
Belgisch College
Paus Johannes Paulus 11
heeft afgelopen zaterdag in
aanwezigheid van koningin
Fabiola het 150-jarig bestaan
van het Belgisch College in
Rome gevierd. Ook kardinaal
Godfried Danneels, aartsbis
schop van Mechelen-Brussel,
nam deel aan de eucharistie
viering in het Vaticaan. De
paus herinnerde aan de jaren
1946-1948 waarin hij als
theologiestudent in Rome in
het Belgisch College had ge
woond. „Het was een gezelli
ge maar ook een ijverige ge
meenschap", aldus de paus.
Hij verwees naar zijn bezoek
aan België. In mei zal hij pa
ter Damiaen De Veuster zalig
verklaren.
Extreem-rechts
De blanke Nederduits-Gere-
formeerde Kerk is er niet in
geslaagd de extreem-rechtse
politici in Zuid-Afrika van ge
weld af te houden. In een ge
sprek met een delegatie van
de NG-Kerk had Eugene Ter-
reblanche, de leider van de
neo-nazistische Afrikaner
Weerstandsbeweging, ge
zegd: Als de blanken op 27
april nog geen eigen thuis
land hebben, dan is het niet
de vraag öf er een burgeroor
log uitbreekt, maar dan is de
vraag wanneer." Dit heeft
prof. Johannes Heyns, lid van
het NGK-moderamen, tegen
het ANP in Zuid-Afrika ge
zegd. Vorige maand had
ANC-leider Nelson Mandela
de NG Kerk gevraagd om de
extreem-rechtse blanken te
benaderen zodat verder
bloedvergieten kan worden
voorkomen.
Overleden
Mgr. Vonderach, de voorgan
ger van mgr. Haas als bis
schop van Chur, is op 78-ja-
rige leeftijd overleden. We
gens het bereiken van de
leeftijd van 75 jaar trad de ui
terst populaire bisschop vier
jaar geleden af om plaats te
maken voor de Opus Dei
priester Haas. Johannes Von
derach werd in 1962 tot bis
schop benoemd. Van 1967
tot 1971 was hij voorzitter
van de Zwitserse bisschop-
peritonferentie.
Vrouwensport
Vrouwen kunnen aan sport
doen zonder de wetten van
de islam te overtreden, zei
president Akbar Hashemi
Rafsanjani van Iran gisteren
op een bijeenkomst van
Iraanse sportbobo's. Hij
moedigde vrouwen zelfs aan
sport te beoefenen 'omdat de
fysieke en psychische condi
tie van vrouwen van belang
is voor toekomstige genera
ties'. Zijn dochter Faeza,
vice-voorzitter van het Iraan
se Olympisch Comité, had in
december gezegd dat Iraanse
vrouwen maar aan vijf spor
ten mogen meedoen omdat
ze anders de islamitische kle
dingvoorschriften zouden
overtreden.
UTRECHT
Het aantal rooms-katholieke theologiestu
denten is sinds 1987 met ruim 20 procent
gedaald tot 1337. Het aantal vrouwelijke
studenten nam naar verhouding minder af
(15 procent) dan het aantal mannelijke (26
procent).
Dit blijkt uit een rapport over de rk theo
logische opleidingen van onderzoeksinti-
tuut KASKI, waarvan het blad van de Ne
derlandse Kerkprovincie (Een-twee-een) de
belangrijkste conclusies meldt. Voor het
eerst sinds de herstructuring van het katho
lieke theologie-onderwijs zijn cijfers be
schikbaar over studentenaantallen.
De daling van het aantal studenten aan
wetenschappelijke opleidingen komt vooral
voor rekening van de theologische faculteit
van de Katholieke Universiteit Nijmegen
(43 procent). Alleen aan de Theologische
Faculteit Tilburg nam het studentenaantal
licht toe. Aan de groot-seminaries is een
lichte daling, bij de convicten verhoudings
gewijs een flinke stijging waar te nemen.
Opmerkelijk is dat bijna de helft van het
aantal theologiestudenten bestaat uit vrou
wen, die in de RK Kerk wel pastoraal mede
werker kunnen worden, maar geen priester.
Als de priesterstudenten op
convicten buiten beschouwing worden ge
laten, vormen vrouwen op dit moment zelfs
meer dan de helft van het aantal theologie
studenten.
De daling van het aantal theologiestu
denten is geen specifiek katholiek pro
bleem, aldus KASKI. Maar bij de niet-katho-
lieke instellingen is vanaf 1989 een stabili
satie te zien.
De afgelopen jaren ging de Universiteit
voor Theologie en Pastoraat (UTP) in Heer
len op in de Katholieke Universiteit Nijme
gen en fuseerden de Katholieke Theologi
sche Universiteiten van Amsterdam en
Utrecht.
BEROEPINGSWERK
NED. HERVORMDE KERK
Beroepen: te Hendrik-ldo-Am-
bacht: E. KolkertteCoevorden;
te Huizen: H. Westerhoutte
Zeist.
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen: te Hoogeveen: A.J.
Gunst te Tholen.
EVANG. LUTHERSE KERK
Beroepen: te Nijmegen (part-ti
me) (als gedetacheerd predikant
voor de hervormd-gereformeerde
gemeente): mevr. ds. P.K.A.
Akerboom-Roelofs te Nijmegen
(part-time), die dit beroep heeft
aangenomen en tevens in haar
huidige functie werkzaam blijft.
Gaven in natnra van dekenaten uit Leidse regio bij wijdingsplechtigheid
Gerookte paling uit Alke
made, een groen hart uit
Alphen aan den Rijn, hya
cinten uit de Bollenstreek,
haring en wittebrood uit
Leiden en zuivelprodukten
uit Zoeterwoude. In hun
giften aan de zojuist gewij
de bisschop A.H. van Luyn
leggen de dekenaten uit de
Leidse regio niet alleen een
verwijzing naar hun histo
rie, maar ook de nodige
symboliek. Van de wonder
baarlijke spijziging met vijf
broden en twee vissen, tot
aan de kleuren van hoop
(het groen) en de tekenen
van leven (het hart en de
bloembollen).
VERVOLG VAN PAGINA 3
Het aanbieden van deze gaven
in natura door jongeren uit de
dekenaten is e'e'n van de weini
ge, meer informele momenten
in een verder strak geregisseer
de wijdingsplechtigheid. Het
programmaboekje - waarin alle
uitgesproken teksten, met uit
zondering van de toespraken,
woordelijk staan beschreven -
telt 38 dichtbedrukte pagina's.
De kathedrale kerk van de
H.H. Laurentius en Elisabeth is
uitsluitend met genodigden ge
vuld. In de banken zitten vooral
delegaties met 'gewone' gelovi
gen uit de parochies, met hele
maal vooraan een prominente
rooms-katholiek als minister
van justitie Hirsch Ballin.
De openingsritus begint met
het intochtslied. „Opgestaan uit
werk en woning, ging het volk
van God op weg, naar 'n land
van melk en honing, zoals Mo-
zes had gezegd", zingt de Lau
rentius en Elisabeth cantorij. Na
de begroeting door kardinaal Si-
monis is het woord aan J. Zuid
geest, de vicaris- generaal die
enkele maanden voor het plot
selinge vertrek van bisschop Bar
had laten weten weer graag
eenvoudig pastoor te willen
worden. Zijn benoeming in een
parochie moest wachten: als
diocesaan administrator leidde
hij de afgelopen maanden het
bisdom Rotterdam. Er is iets
van opluchting in zijn stem als
hij pater Ad van Luyn welkom
heet. „Wij zijn u heel dankbaar
dat u onze bisschop wilt wor
den en dat u bereid bent de
Bisschop A.H. van Luyn ligt voor het
zware verantwoordelijkheid van
de leiding van ons bisdom op u
Zuidgeest geeft ook de aanzet
tot de feitelijke wijdingsplech
tigheid, die bol staat van de
symboliek. Dat begint met het
officieel verzoek van de dioces
aan administrator aan kardinaal
Simonis om Van Luyn op te ne
men in de orde van de bis
schoppen. „Hebt u daartoe op
dracht van de Apostolische
Stoel?", vraagt Simonis. „Inder
daad", antwoordt Zuidgeest, die
op verzoek de benoemingsbrief
toont aan de leden van het Ka
thedraal Kapittel en hem vervol
gens voorleest. Volgens het ker
kelijk recht heeft Van Luyn
daarmee het bisdom in bezit
genomen.
Na de evangelielezing legt de
'wijdeling' de belofte af, 'om ten
aanhoren van alle aanwezigen
uitdrukking te geven aan zijn
wil om zijn taak in de geest van
Christus en de kerk uit te oefe
nen, in gemeenschap met het
college van bisschoppen en on
der gezag van de opvolger van
de apostel Paulus'. „Ja, daartoe
ben ik bereid", klinkt het tot
acht keer toe uit de mond van
Van Luyn, die de reeks met be
loften afsluit met 'Met de hulp
van Gods genade, ja'. „Ik bid,
dat God, die dit goede werk in u
is begonnen, het ook zal vol
tooien", reageert Simonis.
De kernhandeling van de wij
dingsplechtigheid is de handop
legging van de bisschoppen en
het wijdingsgebed, opnieuw uit
gesproken door Simonis. In de
passage waar het feitelijk om
gaat, wordt hij bijgevallen door
de overige bisschoppen.
Door tijdens het wijdingsge
bed het evangelieboek op het
hoofd van de nieuwe bisschop
te leggen - en het daarna aan
hem te overhandigen - wordt
aangegeven dat een getrouwe
verkondiging van Gods woord
de voornaamste taak van de
bisschop is. De zalving van zijn
hoofd met het heilig Chrisma
staat voor de bijzondere deelne
ming van de bisschop aan het
priesterschap van Christus. De
overhandiging van de bis
schopsring symboliseert de
trouw van de bisschop jegens
de bruid van God, de kerk. Met
het opzetten van de mijter
wordt hem de 'glans van heilig
heid' verleent, de overhandiging
van de staf geldt als een teken
van het herderschap in Gods
kerk. De broederlijke kus die de
pasgewijde bisschop ontvangt
van de collega-bisschoppen,
staat voor de aanvaarding van
zijn zetel in dit college.
Zending en zegen
Voor enkele momenten neemt
Van Luyn die bisschopszetel
ook daadwerkelijk in, om ver
volgens weer naar het altaar te
komen voor het uitreiken van
de eucharistie. De slotritus
wordt ingeluid met de rondgang
van de nieuwe bisschop door de
kathedrale kerk, met daarna de
'zending en zegen'. „Gij hebt
mij verheven tot bisschop door
de gave aan mij geschonken",
declameert Van Luyn. „Geef dat
ik in staat ben deze gemeente in
uw geest te besturen: laat mij
dit ambt zo uitoefenen dat uw
gelovigen mij gaama volgen."
Het laatste woord is aan de
aanwezigen: „Amen."
Niet geregisseerd is het klate
rend applaus dat opklinkt als de
wijdingsplechtigheid achter de
rug is. Dat geldt ook voor het
huldeblijk dat de aanwezigen
oud-bisschop Bar geven, nadat
Van Luyn zijn voorganger heeft
bedankt voor diens inspannin
gen en inspiratie. De aanwezig
heid van Bar is ook tastbaar in
de herinnering aan de wijding
die de nieuwe bisschop de kerk
gangers meegeeft. Direct na het
bekend worden van zijn benoe
ming kreeg Van Luyn via Simo
nis een kleine ikoon, met daar
op een afbeelding van de
Emmaüsgangers. De kardinaal
had dit kunstwerkje eerder van
Bar ontvangen. Tijdens de eu
charistieviering geeft Van Luyn
het kleinood op tastbare wijze
door aan de gelovigen. De kerk
gangers krijgen een kaartje met
de beeltenis van de ikoon.
Naast het wapen van de nieuwe
bisschop staat een spreuk:
„Zoals eens op de weg naar
Emmaüs ontsluit Hij voor ons
de Schrift en wij herkennen
Hem bij het breken van het
brood."
HILVERSUM ANP
stem uitgebracht, terwijl de aanhangers van Jan
maat wel ter stembus gingen. Van de 900.000 mi
granten zijn volgens Tiryaki ongeveer 500.000
stemgerechtigd. Als zij hun stem uitbrengen, is
dat de bijdrage van de migranten aan de Neder
landse politiek, zei het bestuurslid.
„Wij moeten mensen die racistische uitspraken
doen, tegenhouden." Daarom roept de Neder
landse Islamitische Federatie alle migranten op te
stemmen op eenpartij die wél een toekomst
biedt aan alle mensen in Nederland.
De Nederlandse Islamitische Federatie heeft de
moslims in Nederland opgeroepen aan de verkie
zingen mee te doen om het gevaar van extreem
rechts te neutraliseren. Dit zei bestuurslid Ali
Tiryaki gisteren in AVRO's Radiojournaal. Deze
federatie is een koepelorganisatie van Turkse
moskeeën in Nederland, waarbij ruim 50.000
moslims zijn aangesloten.
In vorige jaren hebben weinig migranten hun
NIJMEGEN ANP
De lutherse predikante P.K.A.
Akerboom-Roelofs in Nijme
gen heeft een beroep aange
nomen naar de hervormd-ge-
reformeerde gemeente in de
zelfde plaats. Zij blijft part-ti
me predikante van de luther
se gemeente.
Akerboom-Roelofs (47)
stond eerder in de lutherse
gemeenten van Haarlem, Am
sterdam en Den Bosch. Zij is
lid van de synodale commis
sie (dagelijks bestuur) van de
Evangelisch-Lutherse Kerk.
Ze is gehuwd met de rooms-
katholieke theoloog drs.
T.H.M. Akerboom.
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
COLOFON
ADVERTENTIES
Telefoon 071-356230
JÓFDREDACTIE: Jan-Geert Majoor,
1 30 uur 071-356215, of per post
Telefoon 071-356356
REGIOKANTOOR
;nties071-323508
Telefoon 071-1
ABONNEMENTEN
Tel 071 -128030 bij vooruitbet. (ind. BTW)
85,55 f 84.55
per jaar 329,30 328,30
VERZENDING PER POST
Nederland: per kwartaal 125,50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
ma t/m vrij: 18.00-19 30 uur,
HET WEER
Onaangenaam koud
Na een winterslaap van tien weken
liet de Russische Beer zijn scherpe
tanden weer zien met een vorstin-
val, die de vroege novemberkou
van vorig jaar overklaste. Evenals
toen heerst er nu een klassieke
drukverdeling, met een sterk hoog
van 1050 millibar boven NW-Rus-
land, van waaruit felle vrieslucht
naar het westen wordt geblazen.
De intensiteit van de huidige kou is
een stuk groter gezien de invloed
van de harde wind. De kou-inval
werd zondagochtend begeleid door
wat vlaagjes motsneeuw, maar de
bewolking verdween al spoedig.
Ondanks de kranige pogingen van
de zon, hield het ^wik ook overdag
de dalende lijn vast. Haast overal
werd een ijsdag toegekend, alleen
Vlissingen bereikte +1 graad. In de
avonduren werd de voorraad Oost-
Europese lucht pas goed over het
land uitgesmeerd bij een opsteken
de, doordringende oostenwind.
Vanmorgen werd het laagste mini
mum in Eelde opgetekend met -
9.1 graden. Onze regio deed aardig
mee met Schiphol op -7.6 Haar
lem -7.5 en Valkenburg -7.3 gra
den; de koudste winterdag tot dus
verre. Vandaag vriest het stug door
en de vijf graden vorst kan bij de
harde, bij vlagen stormachtige
wind worden ervaren als -25 gra
den. De extreem droge lucht geeft
nog een extra afkoelend effect.
Oorwarmers zijn bij deze omstan
digheid geen overbodige luxe. Mor
gen blijft het erg onaangenaam, al
zullen wind en vorst geleidelijk
minder doordringend worden.
Vanuit het zuidwesten wordt een
bescheiden aanvalletje op het
vorstgebied ingezet. Een sneeuw-
zone nadert in de avond Zeeland
en op woensdag is wat sneeuw of
ijzel ook in deze regio niet uitgeslo
ten Het kwik is bij een wat mee
zuidelijke stroming al rond het
vriespunt opgelopen. Een veeg te
ken voor liefhebbers van natuurijs.
Inderdaad wijzen de vooruitzichten
op een verder verschrompelend
vorstgebied. Het hogedrukgebied
glijdt naar het zuiden, maar biedt
vanuit Midden-Europa nog wel wat;
weerstand tegen de opdringende
warmtefronten. Een wat kwakke
lend weerbeeld voor de tweede
helft van de week ligt het meest
voor de hand.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag op veel plaatsen
geregeld zon, morgen wol
met name in Engeland.
Koud, met maxima van -3
graden in Engeland tot +3
België en Luxemburg:
Vandaag helder, koud en
een harde oostelijke wind.
Morgen half tot zwaar be
wolkt en later op de dag
combinatie van wind en
vorst maakt het voor het
gevoel erg koud.
Verder wolkenvelden
ilijke
morgen ir
departementen overgaand
Vandaag overdag vorst, morgen in de
kustgebieden maxima weer boven nul.
Spanje;
Aan de Costa's in het noordoosten vrij
veel wolkenvelden en op beide dagen
kans op neerslag. Op de stranden in het
zuidoosten en zuiden veranderlijk be
wolkt en vanaf vanmiddag droog. Mid-
dagtemperatuur aan de Costa Blanca en
Costa del Sol rond 16 graden, op de
stranden ten noorden van Tarragona
maxima circa 12 graden.
Canarische Eilanden:
Wolkenvelden, aan de zuidstranden ook
wat zon. Misschien een bui. Maxima iets
onder de 20 graden.
Marokko:
Westkust: Wolkenvelden, nu en dan ook
zon. Vandaag eerst regen, vooral ten
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
Wind
WEERRAPPORTEN
Casablanca,
droog. Maxima van
tot 19 nabij Agadir.
Zuid-Frankrijk:
Half tot zwaar bewolkt en kans op regen
in de bergen op sneeuw. Middagtempe-
iets boven nul op het Cen
traal Massief tot rond 10 graden aan de
Cöte d'Azur. Temperatuur op 2000 me
ter in de Franse Alpen vandaag rond -13
graden, morgen enkele graden hoger.. In
de Pyreneeën overheerst de bewolking
en vooral vandaag valt er sneeuw.
Mallorca en Ibiza:
Half tot zwaar bewolkt en vandaag kans
op buiige regen, misschien met onweer.
Middagtemperatuur ongeveer 14 gra-
i op beide da-
e Apennijnen
Malta c
Alpen en de Dolomifeten vandaag wat
sneeuw. Het is er koud, de temperatuur
op 2000 meter ligt tijdelijk rond de -14
Corsica en Sardinië:
Wisselend bewolkt en aanhoudende
kans op een regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur vandaag ongeveer 11
graden, morgen iets hoger.
Griekenland en Kreta:
Geleidelijk iets minder wisselvallig,
maar vooral vandaag nog veel wolkenvel
den en kans op buiige regen, in de ber
gen op sneeuw. Middagtemperatuur van
5 graden in het noorden tot 14 op Kreta
en Rhodos.
Turkije en Cyprus:
Langs de kusten van Turkije en op Cy
prus naast wat zon ook wolkenvelden
Vandaag langs de Turkse oostkust en
morgen op Cyprus kans op buiige regen.
Maxima van 3 graden rond de Dardanel-
len tot circa 17 in Limassol op Cyprus.
Duitsland:'
Flinke perioden met zon, in het zuidoos
ten vooral morgen ook kans op wolken
velden. Droog. De combinatie van een
harde oostenwind en maxima ruim on
der nul maken het vooral vandaag voor
het gevoel erg koud Temperatuur op
2000 meter in de Beierse Alpen van
daag rond -12 graden, morgen iets ho
ger.
Zwitserland:
Vandaag geregeld zon en op veel plaat
sen droog, morgen meer wolken en in
het westen toenemende kans op wat
sneeuw. De temperatuur op 2000 meter
ligt eerst rond de -12 graden maar loopt
op.
Oostenrijk:
Aan de zuidzijde van de Alpen eerst nog
wolken en kans op sneeuw. Verder op
klaringen en op de meeste plaatsen
droog. Temperatuur op 2000 meter on
geveer -14 graden.
DINSDAG 15 FEBRUARI 1994
bij Tanger Zon- en maanstanden
Zon op 07.54 Zon onder 17 4?
Maan op 09.09 Maan onder23.31
Waterstanden Katwijk
Hoog water 06.09 18.18
Laag water 02.01 14.15
Weerrapporten 13 februari 1
station
Amsterdam
io 11 -1 -1 02-
Aberdeen zwaar be
Bordeaux
Brussel
w6 16 -2 0.0 t
'half bew.
regenbui
A PA puEDAAZ /<o*rr
L/ITO&umkimg AAM DE
KAAK Sr£Ll£N VANPAAM'
