Willem V wacht op grote publiek Wisselende kwaliteit bij Dorine van Bourgondiën De VVD spreekt. Cultuur Kunst Plat amusement 'Little Voice' Culture: te eenvormig 'Rotterdam culturele hoofdstad' 12 MAANDAG 14 FEBRUAR11994 chef annemiek ruygrok. 071 -356472. plv -chef jan rijsdam.071 -356472 - Exposities Van den Berg en Slomp regio In het gemeentehuis in Leiderdorp is werk te zien van de Leidse Gerard van den Berg. Aan de Statendaalder 1 exposeert de kunstenaar voor het eerst tekeningen naast schilderijen en li nosneden. De tentoonstelling is tot 11 maart te bezichtigen tij dens de openingsuren van het gemeentehuis. De Groningse Margo Slomp exposeert in congrescentrum Leeuwenhorst in Noordwijkerhoul Haar tekeningen en schilderijen zijn tot 10 maart te bezichtigen. Met de K&O-bus naar danspremières den haag In het AT&T Danstheater in Den Haag beleven op donderdag 24 april choreografieën van Paul Lightfoot en Lionel Hoche hun wereldpremière. Het Nederlands Danstheater 2 opent met 'A tire d'aile'. De Fransman Hoche neemt zijn publiek hierin mee naar een mysterieuze wereld waar engelen ronddwa len. Lightfoot baseerde zich voor zijn stuk 'Solitaire' op vier composities van Johann Sebastian Bach. Musici van het Konink lijk Conservatorium in Den Haag spelen de muziek. Op vrijdag 25 februari vertrekt een gratis K&O-bus naar het danstheater aan het Spui. Toegangskaarten zijn tot 22 februari te koop bij het Uitbureau van de volksuniversiteit aan de Oude Vest 45. Acteur William Conrad overleden los angeles De Amerikaanse acteur William Conrad, die in Ne derland bekend werd door zijn rol in de televisieserie 'Cannon', is vrijdag aan de gevolgen van een hartaanval in een ziekenhuis in Los Angeles overleden. Conrad was 73 jaar. De karakteristiek ogende, zwaarlijvige en met een sonoor stemgeluid sprekende Conrad werd populair met zijn titelrol in de detective-serie 'Conrad'. In de rol van aanklager en voormalig politieman 'Fat man' McCabe speelde hij van 1987 tot 1992 in de serie 'Jake and the Fatman'. Buiten beeld leende hij zijn stem aan series als 'The Fugitive' en 'The Invaders'941. Grootse veiling Nederlandse munten amsterdam Op maandag 21 februari en dinsdag 22 februari komt grootste particuliere muntenverzameling onder de hamer bij de Nederlandse Muntenveiling aan het Rokin 60 in Amster dam. De collectie weerspiegelt bijna 20 eeuwen vaderlandse muntenmakerij: vanaf het begin van de jaartellinmg tot aan de troonsbestijging van koningin Beatrix. Onder de hamer komt onder meer het eerste papiergeld dat in Nederland werd ge maakt. Het is een papieren stuiver die in 1574 in Leiden werd gemaakt van op elkaar geplakt papier uit oude boeken. Rushdie krijgt prijs niet wenen De Oostenrijkse Staatsprijs voor Europese Literatuur is begin vorig jaar toegekend aan de Britse schrijver Salman Rush die. Uit veiligheidsoverwegingen is de prijs echter nooit aan Rushdie uitgereikt. Dat heeft minister van onderwijs en kunsten Rudolf Scholten gezegd. Hij zei dat Rushdie de prijs, 200.000 schilling (ruim 30.000 gulden) 'afhankelijk van de omstandighe den' op een later tijdstip zal krijgen. Dat de schrijver de prijs toe gekend heeft gekregen werd onthuld door,een Oostenrijkse krant. De Oostenrijkse schrijversbond veroordeelde de handel wijze van de regering en riep in herinnering dat de voormalige president Kurt Waldheim Rushdie in 1989 veroordeelde. Expositie Van der Hulst in Mors leiden In het bibliotheekfiliaal Morskwartier in Leiden is werk te zien van W.G. van der Hulst. Decennia lang was deze kinderboe kenschrijver zeer geliefd met titels als 'Rozemarijntje', 'Voetstap jes in de sneeuw' en 'In de soete suikerbol'. Het materiaal is on der meer afkomstig van zijn zoon. Saskia van der Knaap, die be middelde bij het tot stand komen van de expositie, geeft morgen om 10.00 uur een lezing over het werk van Van der Hulst in het filiaal aan de Robijstraat 4. De tentoonstelling is tot 9 maart te zien in het Morskwartier. Musea Florence bijna opgeknapt florence De restauratie van gebouwen in het Italiaanse Floren ce die zwaar beschadigd raakten toen vorig jaar mei een auto bom ontplofte, is komende zomer gereed. Dit hebben ge meentefunctionarissen vrijdag gezegd. De wederopbouw van gebouwen vlak bij de 400 jaar oude galerie Uffizi, waarvan de westelijke vleugel zware schade opliep bij de bomontploffing die aan vijf mensen het leven kostte, begint volgende week. Onder de gebouwen die nog gerestaureerd moeten worden, is de bi bliotheek van de Landbouwacademie van Florence. De Italiaan se regering is van plan ruim 70 miljoen gulden te betalen voor de restauratie van de gebouwen en van galerie Uffizi waarin zich de mooiste collectie meesterwerken uit de Renaissance bevindt. Oudste museum van Nederland in Den Haag weer open Het is het oudste museum van ons land, maar tevens het onbekendste. Opmerkelijk, want de Galerij Willem V aan het Buitenhof in Den Haag put uit de rijke collectie top- kunst van het Mauritshuis. Toch wisten tot nu toe slechts weinigen de weg naar de nabij de Gevangenpoort liggen de schilderijengalerij te vinden, de laatste tijd gemiddeld nog geen 6000 mensen per jaar. den haag koos van wees Ben Broos, hoofdconservator van het Mauritshuis en in die hoedanigheid ook verantwoor delijk voor de opstelling in de galerij, heeft er niet echt een verklaring voor. Of het zou moeten zijn dat de gelden die het Mauritshuis te besteden had voor de nalatenschap van Wil lem V voornamelijk in renovatie en onderhoud van het pand zijn gaan zitten, en niet in reclame. ,,De meeste mensen weten van het bestaan van de galerij niet af, zelfs de Hagenaars kennen het niet. En als ze het al kennen, dan nog laten ze het massaal af weten. We moeten het echt hebben van de toeristen. Voor de toeristenindustrie ligt er nog een schone taak." Misschien dat Broos' wens nu in vervulling gaat, want vorige maand is de galerij na een in grijpende renovatie en verfbeurt heropend. Langer dan een jaar is de galerij gesloten geweest: de schilderijencollectie werd gedu rende die tijd tentoongesteld in de replica van Huis ten Bosch in het Nagasaki Holland Village in Japan. De leenvergoeding die de Japanners betaalden werd gebruikt voor de renovatie. Hoe de collectie van Willem V indertijd was samengesteld is wel bekend, niet de opstelling zoals die was ten tijde van de opening. Ben Broos: ,,We weten dat Willem V indertijd de hele collectie Van Slingelandt over nam. Van Slingelandt streefde naar een topcollectie, maar liet die nooit groter worden dan veertig stukken. Het was eigen lijk heel opmerkelijk dat Willem hem na Van Slingelandts dood kon overnemen, want die had zijn vrouw gezegd dat hij moest gaan naar de hoogstbiedende. We vermoeden dat Willem dat niet was en dat er wel enige druk is uitgeoefend op de we duwe Van Slingelandt om de collectie aan de prins over te doen." Rembrandt De toch al rijke collectie van Willem V, die op zijn zestiende al begon met verzamelen, werd daarmee in 1768 in één klap verrijkt met werken van onder anderen Rembrandt, Anthonie van Dijck en Rubens. De wer ken werden opgeslagen in het Binnenhofcomplex. In 1774 liet Willem V er een aparte zaal voor bouwen aan het Buitenhof, de schilderijengalerij. Koning Wil lem 1 droeg het bezit in 1815 over aan de staat, en in 1822 theater RECENSIE WUNAND ZEILSTRA 'Little Voice' van Jim Cartwright. Verta ling: Jules Deelder Regie: Jos Thie Spel. Pleuni Touw, Vera Mann, Hugo Metsers, Maja van den Broecke, Hans Breetveld en Tim Meeuws. Gezien: 12/2, schouwburg Leiden. Aldaar nog te zien: 27/4 'Rotterdamstalig' staat er in mi- nilettertjes over 'Little Voice' in de theateragenda van de schouwburg te lezen. Niets te veel gezegd, sterker nog: het taalgebruik is Deelderiaans aan gedikt. Jules Deelder op zijn best kan grof geestig zijn, en in zijn bewerking van dit Engelse stuk heeft hij nadrukkelijk zijn best gedaan. 'Little Voice' kun je omschrij ven als volkstoneel moderne stijl. Het gaat van-dik-hout-zaagt-men-plan - ken, en van een snufje senti ment is dit stuk ook niet vies. Dat 'Little Voice' over 'gewone mensen' zou gaan, zoals in de aankondigingen veelal wordt beweerd, is dan ook pure flau wekul. Er wordt terwille van de wetten van het genre en van het amusement stevig overdreven. Uitgangspunt van het stuk is een gespannen moeder-dochter-relatie. Moe der is een slettebak, dochter is Overleden: Donald Judd (66) Enkele weken geleden was hij nog de aanleiding tot een lichte controverse tussen Rudi Fuchs van het Stedelijk Museum, die een werk van hem aankocht, en een conservator van Boymans van Beuningen, die de aankoop overbodig vond omdat het Rotterdamse museum ook al zo'n werk zou hebben. Zaterdag overleed hij in New York; de beeldhouwer en meubelmaker Donald Judd (1928 Excelsior Spririgs, Missouri), de wellicht be- langrijktse representant van de 'minimal art'. Judd was een van de Amerikaanse kunstenaars die zich in het begin van de jaren '60 manifesteerden met werk dat zo'n beetje het tegendeel vormde van het toen zeer in zwang zijnde abstract expressionisme van kunstenaars als Willem de Koon ing en Jackson Pollock. Kenneth Noland, Frank Stella, Dan Fla vin en Don Judd kregen de titel van 'minimale' kunstenaars opgeplakt omdat ze werkten met minimale vormen en kleuren. In 1962 stopte Donald Judd met schilderen om zich toe te leg gen op het maken van objecten, die hij in het begin zeker niet zag als beeldhouwkunst. Zijn vormentaal was eenvoudig en beperkte zich tot driedimensionale geometrische vormen als kubussen en open kisten van hout, plexiglas of metaal, die in één beeld diverse malen herhaald werden, dikwijls beschilderd in heldere kleuren en glad en glimmend afgewerkt. „Een of vier blokken op een rij, een afzonderlijk ding of een serie ervan vor men een lokale orde, gewoon een rangschikking, orde en niet meer", zei Judd. Daardoor bezit het werk van Judd, wiens kunst wel eens als 'puriteins' is omschreven, een zekere voor spelbaarheid. Anders dan bijvoorbeeld Frank Stella bleef hij zich beperken tot zijn 'minimale' vormen. „Ik werk het liefst heel direct", zei Judd in 1969 in een inter view met het tijdschrift Museumjournaal. „Ik laat alles weg dat niet duidelijk is. Ik blijf zo dicht mogelijk bij mezelf en praat niet over bezieling of geestkracht of dergelijke geheimzinnig heden." De eenvoudige vormen die Judd voor zijn beelden koos, heeft critici ertoe gebracht zijn werk te vergelijken met dat van archi tecten. Judd was het daarmee eens. Dat blijkt ook uit zijn pro ject The Chinati Foundation in Texas, waar hij sinds 1971 werkte aan een permanente tentoonstelling van zijn werk en dat van andere kunstenaars. Judd ontwierp zelf het meubilair en voegde delen toe aan de al bestaande gebouwen. Werk van Donald Judd was vorig jaar nog te zien in het Rotter damse Boymans. En in december en januari in het Stedelijk in Amsterdam naar aanleiding van het feit dat hem de Sikkens- prijs 1993 was toegekend vanwege zijn 'radicale en voorbeeldi ge bijdrage op het gebied van de kunst, architectuur en meu belmakerij'. In het Stedelijk had hij in 1967 zijn eerste Neder landse expositie. Ook het Kröller-Müller Museum, het Haags Gemeentemuseum en het Van Abbe Museum bezitten werk van Don Judd. Donald Judd, een van de belangrijkste na-oorlogse kunstenaars, over leed zaterdag. archieffoto anp Het is passen en meten om de schilderijen in de Galerij Prins Willem V, geheel overeenkomstig de toen heer sende opvattingen, strak tegen elkaar te hangen. werd het beheer overgenomen door het Koninklijk Kabinet van Schilderijen het Mauritshuis. Het bijzondere van de galerij is dat, geheel overeenkomstig de toen heersende opvattingen, de schilderijen strak tegen el kaar aanhangen, zonder enige tussenruimte. Ben Broos: „Niet de kwaliteit van het werk of de voorstelling bepaalde hoe de werken kwamen te hangen, maar hun afmeting en hun lijst. Alles moest passen, als in een puzzel. Daarbij werd uitgegaan van een groot werk in het mid den, waarna langzaam naar steeds kleinere schilderijen werd toegewerkt. De expositie kent ongeveer vijftig werken die ook in de oor spronkelijke collectie te zien waren. De rest van de in totaal 150 werken komt uit het Mau ritshuis. het Rijksmuseum in Amsterdam en van de Rijks dienst voor Beeldende Kunst (RBK). Onder de schilderijen bevinden zich werken van Lie- vens, Jan Steen, Ferdinand Bol en Paulus Potter. Een Rem brandt werd vanwege de min- een bange, grijze muis. Het stil le meisje, dat pesterig 'Schreeuwlelijk' wordt ge noemd, vlucht vaak naar haar kamertje om bij de oude platen verzameling van haar overleden vader weg te dromen. Op den duur blijkt ze al die platen per fect te kunnen imiteren. Eén van de patjakkerige vriendjes van ma ruikt het grote geld, als hij bij toeval de soundmix-talenten van Schreeuwlelijk ontdekt. Moeder doet volop mee uit angst om haar vriendje te verliezen. 'Little Voice' biedt plat amu sement. Van enige diepgang is absoluut geen sprake. Deze pro- duktie moet het vooral hebben van de platte volkstaal uit Rot terdam-Zuid en van het aan scherpen van de tegenstelling tussen moeder en dochter. En kele onverwachte theatereffec ten doen de rest. De gehele 'cast' gaat er hartstochtelijk te genaan. Vera Mann kan vocaal schitteren, wanneer ze als Schreeuwlelijk haar imitaties ten beste moet geven. Pleuni Touw, gehuld in ultra-strakke kleding om 'tiet en kont' (in Deelder-taal) te accentueren, speelt vol overgave de dellerige moeder. Dat 'Little Voice' dus al met al ruim voldoende amu seert, valt niet te ontkennen. foto cees zorn/npa dere klimaatbeheersing in de galerij teruggebracht naar het Mauritshuis. Het Mauritshuis streeft voor de Galerij Willem V naar een minimum-aantal bezoekers van tienduizend per jaar. Jaarlijks passeren zo'n 130.000 mensen de kassa's van het Mauritshuis, die daarmee ook het recht ver werven van een bezoekje aan de op een steenworp afstand lig gende galerij. Met dat poten tieel moet het mogelijk zijn de galerij af te helpen van die grote onbekendheid, zo meent Broos. Edvard Munchs 'De Schreeuw' in Oslo gestolen Twee dieven hebben zater dagochtend het schilderij 'De Schreeuw' van Edvard Munch ontvreemd uit het Nationaal Kunstmuseum in Oslo. De dieven waren via een ladder door een raam van het museum naar bin nengeklommen. Hoewel de politie luttele minuten na het afgaan van het alarm ter plekke was, wa ren de daders al gevlogen. 'De Schreeuw'(1893) geldt als één van de meest typerende werken van Munch (1863- 1944), wiens werk wordt ge kenmerkt door pessimisme en wanhoop. Munch, naast schilder ook tekenaar, etser, lithograaf, houtsnijder en beeldhouwer, wordt beschouwd als een van de belangrijkste Noorse kunstenaars. Alf Bues, de di recteur van het eveneens in Oslo gevestigde Munchmu- seum, is 'De Schreeuw' te be roemd om door de dieven verkocht te kunnen worden. beeldende kunst recensie roos van put Expositie 'Dwalen', houten en bronzen objecten, acrylschilderijen en fotosene 'Ei gen stad' van Dorine van Bourgondiën. Te zien t/m 27/2. Do, za. en zo. 13.00- 17.00 uur en op afspraak. Galerie De Ro de Cirkel, Zoeterwoudse Singel 7a, Leiden, 071-120567. Dorien van Bourgondiën is ge boren en getogen in Haarlem, haar eerste tentoonstelling heeft plaats gevonden in 1991 (Apel doorn), daarna heeft zij aan ver schillende groepsexposities deelgenomen. Haar eerste solo tentoonstelling in De Rode Cir kel toont het oeuvre van deze nog vrij jonge kunstenares (ge boren 1963). Van Bourgondiën exposeert acrylschilderijen, ob jecten in brons en hout en een fotoserie onder de titel 'eigen stad'. Het uitgangspunt voor haar werken is het thema 'oude steden en het dwalen' daarin. Het architectonisch gegeven zoals bijvoorbeeld de opbouw van gevels en de lijnen en vlak ken die je ziet in oude steden, zijn soms direct terug te vinden in haar werk. Daarnaast spreekt uit enkele werken die typische sfeer die je ervaart als je (op va kantie bent en) je neus achterna loopt in een onbekende stad. Haar 'huisjes' van brons (bruin of turkoois gepatineerd) geven bijvoorbeeld een idee van een gevel in een vervallen stad. Elementen zoals trappetjes, scheve balken en piepkleine deurtjes brengt zij aan op een rechthoekig vlak van klein for maat. Met een paar gegevens creëert Van Bourgondiën die ty pische (pittoresque) sfeer. Het materiaal brons geeft aan de vorm visueel nog een extra di mensie; het lijken zware, oude gevels te zijn die ieder moment kunnen verzakken of instorten. In haar beeldhouwwerken (wandobjecten) met als titel pleinen, slaagt zij er veel minder in om de vormen of de sfeer van de thematiek op te roepen. Het materiaal is blank hout. Deze werken spreken weinig tot de verbeelding. Met abstracte vor men (op elkaar geplakt) maakt de kunstenares een figuratief beeld. Je herkent de vormen en lijnen van een plein er wel in. Maar het lijkt alsof ze met blok ken heeft gespeeld; net zolang schuiven totdat het werkelijk op iets lijkt. In haar acrylschilderijen is zij nu eens sterk, dan weer valt zij terug in herhaling. De composi tie is veelal dezelfde, zwarte strepen die door elkaar lopen. Hierdoor ontstaan vlakken en de ruimte in de vlakken heeft een gele, rode of blauwe kleur. Van Bourgondiën beperkt zich hier tot enkele vormthema's met een heldere compositie. Zij blijft hier wat betreft onder werp, inhoud en stijl hangen in het beginstadium. De werken zijn veel eerder studies dan zelf standige schilderijen. Met twee andere werken, acrylschilderijen in bruintinten, laat zij weer zien dat zij haar thematiek ook op het platte vlak sterk naar voren kan laten ko men. De sfeer sluit direct aan bij de thematiek. Het samenspel van lijnen, vormen en vlakken sturen je associaties in de rich ting van de geheimzinnige oude steden. Omdat Van Bourgondiën zo veel vormen en materialen van zo verschillende zeggingskracht laat zien, krijg je de indruk dat de kunstenares binnen haar thematiek nog zoekende is. RECENSIE HANS KEUZERS ConcerfcCulture en Steven Wright the Right Vibe. Gezien: 12/2. LVC, Leiden. Steven Wright en zijn Right Vibe krijgt als voorprogramma zater dag in het LVC minder dan een half uur om zich te bewijzen. Die kans grijpt hij met beide handen aan. Niet alleen schrijft de Jamaicaan lekkere goed in het gehoor liggende nummers en bezit hij een krachtige en vooral soepele stem maar voor al onderscheidt hij zich als gita rist. De pakkende glasheldere gitaarlijnen van Wright, met na me tijdens de single 'Internatio nal change', waren om in te lijs ten. De groep Culture draait met de nodige ups and downs al zo'n kleine twintig jaar mee aan de reggaetop. Dat leverde een twintigtal albums op en een fors aantal hitsingles. Spil van de groep is de zanger Joseph Hill. Hij tekent voor het meeste ma teriaal en zijn omgang met het publiek is nog steeds erg ge makkelijk. Zijn stem heeft nog niet aan kracht ingebonden maar de harmonyvocals, vroe ger het sterke punt van Culture, blijven jammer genoeg teveel op de achtergrond. De groep speelt een dwarsdoorsnede van hun eigen werk met soms hier en daar wat aandacht voor nieuw materiaal. Culture heeft geen enkele moeite om het pu bliek te bespelen, maar de nummers klinken veel te een vormig om meer dan een uur te boeien. Alleen het subtiele percussie- werk van de ritmesectie Shanti and Swaby is goed voor de broodnodige afwisseling. ROTTERDAM ANP Rotterdam moet over enkele ja ren culturele hoofdstad van Eu ropa worden. De PvdA-voor- mannen bij de komende ge meenteraadsverkiezingen in Rotterdam, Simons en Kom brink, lanceerden dit idee giste ren tijdens een kunstbijeen komst in de Maasstad. De Rot terdamse PvdA-wethouder voor kunstzaken, De Rijk, heeft zich achter het idee gesteld. Simons en Kombrink zeiden dat er in Rotterdam op cultureel gebied al veel tot stand is ge bracht. Maar er zijn volgens hen „nieuwe uitdagingen" nodig om Rotterdam een belangrijke culturele rol in Europa te laten spelen. Presentje voor boekenkopers AMSTERDAM ANP Iedereen die vandaag een boek koopt of leent krijgt als pre sentje een ansichtkaart met daarop een gedicht van l.uce- bert. Het gedicht is een ode aan de schrijver Salman Rushdie. Met de kaart tekenen Neder landse schrijvers, uitgevers, boekverkopers en openbare bi bliotheken protest aan tegen het doodvonnis dat ayatollah Khomeini vandaag precies vijf jaar geleden afkondigde over Rushdie, de schrijver van de ro man 'De Duivelsverzen'. Het gedicht dat Lucebert spe ciaal voor deze gelegenheid schreef luidt als volgt: In de schaduw van de grote Idee of grote God! staan kleine maar ve nijnige fanaten/ die het ringelo ren niet kunnen laten./ oh Vrij heid hun haat moeten wij uit uw naam haten/ zo dat zij de Geest geven aan wie die toebe hoort/aan allen die Waarheid vinden door het vrije Woord. Dc WD staat ccn doordacht cn doortastend optreden voor. Een beleid dat voorziet in concrete en duidelijke oplossingen. Een aan pak waar ook uw gemeente bij gebaat is. Wie kunnen dc speerpun ten beter toelichten dan dc WD beleidmakers zelf? Wees erbij! Kom dinsdagavond 15 februari naar Stadsgehoorzaal, Breestraat 60, Leiden. Aanvang 19.45 uur. (Einde 22.00 uur). Wbtdeze gemeente nodig heeft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 13