IRT-informant mocht
drugbende opzetten'
Binnenland
Lubbers paaide PvdA'ers
voor behoud Zestienhoven
Onderzoek naar lekken
van CRI naar Handelsblad
Kabinet wil verbod op klonen van embryo's
Groningen overweegt vrijgeven harddrugs
Limburgse kerk geeft
geen geld voor condoom
Rotte vis opgeruimd
'Sta-trein lijkt op veevervoer'
Zomerkoninkjes houden niet van vorst
Familiedrama was vooral mediashow
Jolanda: 'Zelfs doodstraf
is nog niet hoog genoeg'
Daders Eper incestzaak
gaan in hoger beroep
ZATERDAG 12 FEBRUARI 1994
3
ECO-TOILET
02510-15393
Aparte rijbaan vrachtauto's succes
den haag De proef met een vijf kilometerlange rijbaan voor
vrachtauto's en bussen op de Al6 bij de Van Brienenoordbrug in
9 Rotterdam is een succes, vinden automoblisten en vrachtwagen-
chauffeurs. Dat blijkt uit onderzoek van Rijkswaterstaat. De rij
strook is sinds mei vorig jaar open en biedt het economisch be-
langrijke vrachtverkeer ook bij filevorming vrije doorgang. De
jg vrachtwagenstrook is de eerste in zijn soort in Europa.
kd Werk uitzendbureaus fors gedaald
n den haag Bedrijven en instellingen hebben vorig jaar tien pro-
tie cent minder uitzendkrachten ingehuurd dan het jaar daarvoor.
Het aantal door uitzendkrachten gewerkte uren (164 miljoen) is
daarmee terug op het niveau van 1987. Dat maakte het Centraal
dat Bureau voor de Statistiek gisteren bekend. Het topjaar voor de
im uitzendbureaus was in 1990, toen uitzendkrachten 210 miljoen
;oe- uren werkten. De uitzendbureaus zetten vorig jaar 4,7 miljard
ioto; gulden om, 11 procent minder dan in '92.
Zwaargewonde bij explosie Rotterdam
Bij een gasexplosie in een woning in de Zwaerde-
croonstraat in Rotterdam is gistermidddag een 24-jarige man
zwaargewond geraakt. De explosie was zo hevig dat 150 ruiten
van omliggende woningen sprongen. De bewoner van de stu
dentenflat op de derde verdieping is door buurtbewoners gered
en met ernstige brandwonden naar een ziekenhuis gebracht. De
oorzaak van de ontploffing is niet bekend.
Milieuverslag vervuilende bedrijven
den haag Bedrijven die het milieu belasten, moeten in de na
bije toekomst elk jaar een milieuverslag maken met informatie
over de mate waarin het bedrijf het milieu vervuilt en wat er
wordt gedaan om de vervuiling te verminderen. Met dat voorstel
van minister Alders (milieu) is het kabinet gisteren akkoord ge
gaan. Volgens het kabinet stimuleert het openbaar maken van
gegevens de bedrijven meer aan het milieu te doen. Soortgelijke
regelgeving werkt al goed in de Verenigde Staten.
Geheim overleg in torentje mislukt
den haag npa
ry Premier Lubbers heeft in een
fiflgeheim overleg dit najaar in zijn
J|[ 'torentje' geprobeerd PvdA-pQ-
Pïllitici om te krijgen voor behoud
Wan het Rotterdamse vliegveld
jZestienhoven. Bij dat overleg,
2 Jdit najaar, was ook PvdA-partij-
m aleider Kok aanwezig. Lubbers
jjc-wpoging de verdeeldheid binnen
1 Ide PvdA op te heffen, mislukte.
JtjJ Lubbers greep persoonlijk in
„vanwege het grote belang van
Hg Zestienhovenzei hij gister-
Pjaavond. Op uitnodiging van Lub-
*f jjbers verzamelden voorstanders
van Zestienhoven binnen de
iPvdA (burgemeester Peper, Rot-
H/Ö;terdams wethouder Linthorst,
a i Kok) en tegenstanders (gedepu-
1 teerde Van der Vlist, milieumi
nister Alders) zich in zijn werk
kamer.
Voor geen van de compro
missen die Lubbers voorlegde,
was een meerderheid. De ver
deeldheid binnen de PvdA
kwam afgelopen naar buiten
toen de PvdA-fractie instemde
met een motie van GroenLinks
tegen Zestienhoven. Behalve
milieuminister Alders is ook
WVC-minister d'Ancona tegen.
Uit een gisteren gepresenteerd
onderzoek van Intomart blijkt
dat een meerderheid van de
Nederlanders (60 procent) voor
Zestienhoven is, een kwart is te
gen en de rest-heeft geen me
ning. Van de PvdA-stemmers is
51 procent voor en 29 procent
tegen.
Minister Hirsch Ballin (justitie)
heeft de rijksrecherche op
dracht gegeven de overheids
functionaris te traceren die een
rapport van de inlichtingen
dienst CRI aan NRC Handels
blad heeft gegeven. Gisteren
werden er complete stukken uit
het zeer geheime stuk in die
krant gepubliceerd. De be
windsman is woedend omdat
de documenten het stempel
„zeer geheim" dragen. Het stuk
gaat over de cocaïnemaffia in
Suriname, de Antillen en Ne-
1 derland.
Het dagblad onthulde twee
weken geleden dat de voormali
ge minister van justitie Korthals
Altes in de jaren tachtig de
Tweede Kamer informatie heeft
onthouden over deze zaak. Ac
tie tegen de drugcriminelen was
uitgebleven ondanks aandrin
gen van de CRI. Centraal in het
verhaal stond de vroegere Suri-
j naamse legerleider Bouterse.en
zijn banden met de Colom
biaanse cokebaronnen.
Goed geïnformeerde bronnen
in Den Haag meldden donder
dag dat Korthals Altes tot 1989
niet goed op de hoogte was van
Bouterses drugpraktijken. De
CRI, die dat wel was, zou geen
contacten met Justitie hebben
gehad over operaties. De top
van de geheime dienst sprak
met het departement tot die tijd
alleen over beleidszaken.
Hirsch Ballin schrijft de Ka
mer dat hij en zijn voorganger
het parlement altijd voldoende
hebben ingelicht over narcoti-
ca-criminaliteit in Suriname, de
Antillen en Nederland.
In het bewuste CRI-rapport
uit 1986 wordt een beeld ge
schetst van de cocaïneproduktie
en -handel in Suriname in sa
menhang met Nederlandse
contactpersonen. De afdeling
verdovende middelen van de
CRI attendeerde de recherche
op mogelijke coketransporten
naar Amsterdam en Rotterdam.
Het ministerie van justitie heeft
dat stuk nooit gezien, want het
rapport circuleerde alleen bin
nen de CRI, aldus de minister.
Volgens Hirsch Ballin stond er
alleen „zachte informatie" in.
De inhoud was niet van dien
aard dat de minister er per
soonlijk van had moeten weten,
aldus zijn brief aan de Kamer.
'Politie wilde boeven met boeven vangen
Een informant waarvan het omstreden Interregionaal
Rechercheteam (IRT) Noordholland-Utrecht gebruik
maakte, zou de vrijheid hebben gekregen een eigen
drugorganisatie op te zetten. Er was geen daadwerkelijke
controle van het Openbaar Ministerie. De Amsterdamse
hoofdofficier Vrakking zou het 'middel' ontoelaatbaar
hebben geacht en heeft de zaak daarom afgeblazen.
Dat onthulde het VPRO-radio-
programma Argos gisteren.
Voor de beweringen zijn geen
bronnen aangevoerd. De infor
mant zou over een eigen drug
organisatie moeten beschikken
om geloofwaardig een drug
transactie met een andere ben
de op te kunnen zetten.
Volgens de Amsterdamse
hoogleraar strafrecht Schalken
heeft het Openbaar Ministerie
in Nederland te weinig de vin
ger aan de pols bij politie-on-
derzoeken. Ook het inmiddels
opgeheven IRT werd niet goed
gecontroleerd. „Een officier van
justitie die met te weinig over
leg met collega's zo'n zaak be
geleidt, dreigt af te glijden. Zo
iemand moet niet te veel met
een politiepet op bij zo'n onder
zoek zijn betrokken".
Schalken waarschuwde in het
radioprogramma voor verre
gaande infiltratietechnieken.
„Dat kan enorme gevaren voor
mensen opleveren". Volgens
advocaat mr. J. Boone gooit Jus
titie het steeds vaker op een ak
koordje met criminelen. „Zeker
weten doe je het niet, want die
dingen gebeuren ook buiten mij
Voor het Amsterdams ge
rechtshof diende gisteren het
hoger beroep in een XTC-zaak,
waarin een oud-chef van het
IRT werd verhoord, commissa
ris Burg van Baarle. Maar de zit
ting werd afgeblazen wegens
een bommelding. De melding
kwam tijdens het verhoor van
Burg van Baarle. Hij moest op
heldering geven over een ver
klaring die hij afgelopen maan
dag bij de rechtbank in Utrecht
had afgelegd. In de Utrechtse
hasjzaak had Van Baarle tot drie
keer toe verklaard dat er geen
omstreden werkmethodes in de
XTC-zaak waren gebruikt. Van
Baarle heeft zijn onder ede af
gelegde uitspraken inmiddels
herroepen en maakte daarvan
zelf een proces-verbaal. De le
zing herhaalde hij gisteren voor
het hof. Door de bommelding
konden de advocaten hem niet
meer aan de tand konden voe
len.
De zitting had een chaotisch
verloop: geluidsapparatuur
werkte niet en advocaten voch
ten aanhoudend de proces-orde
aan. Halverwege de ochtend
werd de zitting onderbroken
voor extra veiligheidsmaatrege
len. Parketwachten liepen rond
in kogelwerende vesten en
doorzochten de zittingszaal op
wapens en explosieven. Pas
toen leden van een arrestatie
team van de Amsterdamse poli
tie zich in het gebouw hadden
geposteerd, kon de geschorste
zitting voor de zoveelste maal
worden hervat. Maar niet voor
lang. Om kwart voor drie moest
iedereen het Paleis van Justitie
aan de Prinsegracht in aller ijl
verlaten. Bomexperts troffen
echter geen explosieven in het
gebouw aan. Op 21 februari
wordt de XTC-zaak voortgezet.
Van Baarle zal dan opnieuw
moeten getuigen.
Het klonen van embryo's is verboden net
als ingrijpen in het genetisch materiaal van
embryo's of geslachtscellen. Embryo's uit
reageerbuisbevruchtingen mogen alleen
worden onderzocht als er sprake is van een
hoog risico op herhaling van een dodelijke
erfelijke aandoening (zoals spierdystrofie of
taaislij mziekte) waaraan kinderen jong
doodgaan.
Dat heeft het kabinet gisteren op voorstel
van minister Hirsch Ballin (justitie) en
staatssecretaris Simons (volksgezondheid)
besloten. Het wetsvoorstel gaat nu voor ad
vies naar de Raad van State.
Bij expermenten met embryo's wordt van
een in de reageerbuis bevruchte eicel in een
zeer vroeg stadium een cel weggenomen
voor genetisch onderzoek. Als blijkt dat de
weggenomen cel geen ernstige erfelijke
ziektes in zich draagt, wordt de desbetref
fende embryo teruggeplaatst in de baar
moeder.
Wetenschappelijk onderzoek met niet le
vensvatbare embryo's m^g van het kabinet
alleen als dat leidt tot verbetering van de re
ageerbuisbevruchting. Alle onderzoeken
moeten ook eerst worden goedgekeurd
door een centrale commissie van onafhan
kelijke deskundigen.
groningen «npa
De gemeente Groningen overweegt heroïne
vrij te versterkken aan harddrugs verslaaf
den. Zo wil de gemeente de drugoverlast
aanpakken. Op een internationale confe
rentie in Groningen over drugproblematiek
met drie zustersteden Newcastle upon Tyne
in Engeland, Bremen in Duitsland en Oden-
se in Denemarken wordt gesproken over
nieuwe oplossingen voor het drugpro
bleem. Aan het eind van de conferentie
komt Groningen met een definitief stand
punt.
Ook in Limburg gaan stemmen op om in
de strijd tegen harddrugs over te gaan tot
gecontroleerde verstrekking aan hardnekki
ge gebruikers. De hoogste politiebaas in die
provincie, H. Mostert, is hiervan net als
burgemeester Pleumeekers van Heerlen
voorstander. De laatste wil onderzoeken of
de diefstal van autoradio's en dergelijke af
neemt als harddrugs gratis worden verstrekt
aan junks. Mostert: „Door de kennelijk zo
aantrekkelijke prijzen van drugs in deze re
gio, haar bijzondere ligging en het beleid in
het buitenland, onstaat er in Zuid-Limburg
een straatbeeld dat de burger niet wil en
waartegen hoe dan ook iets moet gedaan
worden."
In de rooms-katholieke ge
meenschap van Zuid-Limburg
is grote opschudding ontstaan
over de Memisa-collecte van af
gelopen zondag in de kerken.
Enkele pastoors weigerden de
opbrengst af te geven omdat ze
hadden gehoord dat de hulpor
ganisatie Memisa het geld on
der meer wil gebruiken voor de
verstrekking van condooms in
de Derde Wereld. Dat is in strijd
met de leer en opvattingen van
de kerk die het gebruik van
voorbehoedsmiddelen zoals
condoom en pil verbiedt.
De pastoors hebben het col
lectegeld voorlopig in bewaring
gegeven bij het bisdom van
Roermond. Bisschop Wiertz zal
het geld naar Memisa overma
ken met de uitdrukkelijke wens
dat het alleen wordt besteed
voor medische doeleinden. Vol
gens Memisa stimuleren de ka
tholieke ziekenhuizen in de
Derde Wereld zelf wel con
doomgebruik, om te voorko
men dat er veel kinderen wor
den geboren die een grote kans
lopen door armoede, ziekten of
honger te overlijden.
hoeven Een aardbeienteler in het Noordbrabantse Hoeven, neemt maatregelen tegen de vorst., omdat de weerdeskundigen hebben gezegd dat
het de komende week toch nog gaat winteren. foto anp gerard van offeren
5.000 kilo bedorven vis is gisteren uit een failliete v
handelloods in Scheveningen gehaald. Het bedrijf ging in september al
failliet en sindsdien had niemand zich meer om de vis bekommerd. Tot
buurtbewoners 's nachts wakker werden van een ondraaglijke stank.
Volgens de politie kostte het opruimen ongeveer 50.000 gulden. Brand
weer, gemeentereiniging en politie zijn uren bezig geweest met het op
ruimen van het verrotte zeebanket, dat uit haring, zalm en kabeljauw
bestond.
Reizigersvereniging Rover woedend
De reizigersvereniging Rover is
woedend over de proef van de
Nederlandse Spöorwegen (NS)
om in de spitsuren extra 'sta-
treinen' in te zetten. Volgèri^
Rover hebben NS de reizigers
misleid door steeds maar te roe
pen dat alle tariefsverhogingen
nodig waren om iedereen een
zitplaats te kunnen garanderen.
NS willen vanaf 29 mei een spe
ciale 'metrotrein' op het traject
Rotterdam CS-Vlaardingen
Centrum inzetten. Deze omge
bouwde Sprinter heeft veel
staanplaatsen en rijdt in de
spits elk kwartier. Het bedrijf
laat twee Sprinters ombouwen.
Voor de meeste normale zit
plaatsen komen klapstoelen. Na
de aanpassingen kunnen 98
passagiers zitten en 270 staan.
„De kwaliteit van staand reizen
in een overvolle trein is het best
te vergelijken met veevervoer",
aldus Rover.
geen riool
aansluiting
nodig
Bel voor
informatie.
die gisteren ver
oordeeld zijn in de Eper incest
zaak gaan in hoger beroep. Dat
hebben de advocaten van de
zes, die allen hadden gevraagd
om vrijspraak, gezegd na de uit
spraak door de rechtbank in
Zutphen.
De vader, moeder en de ex-
man van Jolanda zijn wegens
het uitvoeren van illegale abor
tussen en ernstige mishande
ling veroordeeld tot vijf, drie en
tweeënhalf jaar cel. Een huis
vriend van de familie kreeg drie
jaar voor herhaalde zeer ge
welddadige verkrachting. Twee
broers, ook vrienden van de fa
milie, werden elk veroordeeld
tot twee jaar met tbs. Ze werden
schuldig bevonden aan
krachting van Jolanda en
tucht met minderjarigen onder
wie de zeer jonge kinderen
Jolanda.
Terwijl de rechter uitspraak
deed bracht uitgever Bzztóh de
biografie van Jolanda op de
markt. De advocaten van haar
ouders en ex-man werden hier
door vanwege de ernstige be
schuldigingen die erin staan on
aangenaam verrast. „We zijn te
laat om verspreiding te voorko
men, maar we laten dit niet zo
maar passfcren". Inmiddels is er
een kort geding tegen de uitge
ver aanhangig gemaakt.
den haag «piet arp
„Geen straf is hoog genoeg,
zelfs de doodstraf niet", zei in-
cestslachtoffer Jolanda gister-
r avond in het televisieprogram-
1 ma Nova. Interviewer Paul Wit-
-■ teman vroeg haar of ze tevreden
was met de hoogte van de op
gelegde straffen voor haar ou-
ders en de overige veroordeel-
den in deze spraakmakende af-
faire.
1 Jolanda: „Niks maakt goed
wat me is aangedaan. Alles is
me afgepakt. Artsen, hulpverle
ners zeiden: ze fantaseert, ze is
1 een leugenaar. Hulpverleners
zouden meer achter de slacht-
offers moeten gaan staan". Jo-
e! landa vindt dat de hulpverle-
ning haar volledig in de steek
e'i heeft gelaten. Pas als het tegen-
Li deel bewezen is, is er volgens
Jolanda ruimte voor twijfel over
de bizarre en macabere verha-
i len zoals die in de incestzaak
i .naar buiten kwamen. „Ik heb
altijd gedacht dat wat er ge-
beurde normaal was. Tot me
een spiegel voor werd gehou
den". Jolanda had in de gevan
genis nog een keer een goed ge
sprek met haar vader. „Hij gaf
toe samen met anderen, baby's
te hebben vermoord. En hij
beeldde uit hoe hij abortussen
pleegde. Ben ik een fantast of is
hij het, als hij dat later weer ont
kent? Dat deed voor mij de deur
dicht, hij heeft toen voor de
tweede keer mijn kinderen afge
pakt".
De drie kinderen van Jolanda
die niet geaborteerd of gedood
werden „zijn mijn kinderen. Al
leen van mij. Daar komt nie
mand aan. Soms is het moeilijk
als je in een houding van je kind
iemand anders terugziet. Maar
het zijn mijn kinderen, wie de
vader ook is. Helemaal van
mij". Jolanda vertelde dat ze ge
tuige is geweest van de moord
op tien baby's van andere moe
ders. Pas als die moeders aan
gifte doen, wil ze daarover pra
ten. Het geld dat zij met haar
boek en alle interviews in de
media verdient, besteedt ze aan
„een huis voor slachtoffers zoals
ik. Waar niemand hen ldstig
valt".'
zutphen «anp
De Eper incestaffaire is gerucht
makend omdat in geen enkele
eerdere grote zedenzaak het
slachtoffer zelf zo nadrukkelijk
op de voorgrond is getreden. Ze
schreef een boek en verscheen
op telévisie. Een film en televi
sieserie over de affaire zouden
ook al in voorbereiding zijn,
zeggen de advocaten van de
veroordeelden.
Opmerkelijk want in alle eerde
re zedenzaken is altijd zeer om
zichtig met het slachtoffer of de
slachtoffers omgesprongen. In
de zaak-Maurik, genoemd naar
het gelijknamige plaatsje, moest
de Leidse professor Wagenaar,
ook getuige-deskundige in de
Epese zaak, hummetjes en
kuchjes van het slachtoffer voor
de rechtbank interpreteren. Het
meisje zelf was door haar af
schuwelijke jeugdervaringen
niet meer in staat te spreken
over de haar door verschillende
mannelijke familieleden aange
dane gruwelen.
De slachtoffers van psychiater
Finkensieper hielden tot aan
het gerechtshof in Arnhem vol
dat zij niet als getuige in de
rechtszaal gehoord konden
worden, omdat zij daardoor te
zwaar beschadigd zouden wor
den. De door die zaak bekend
geworden Annie Bijnoord barst
te regelmatig in tranen uit als zij
journalisten probeerde te ver
tellen wat haar grieven tegen de
voormalig directeur van de
Heldringstichting waren. Ande
re aangeefsters werden in alle
anonimiteit door de rechter
commissaris gehoord.
Ook incestzaken uit Ulft, waar
het slachtoffer onder andere
brood met wc-papier moest
eten als straf als zij niet mee
werkte aan seksuele spelletjes of
Rheden, waar vier zussen jaren
lang door de hele familie inclu
sief hun grootmoeder werden
misbruikt, zijn in de rechtszaal
altijd behandeld zonder aanwe
zigheid of openbaar verhoor
van de slachtoffers.
In de Eper zaak is slachtoffer Jo
landa vanaf het begin nadruk
kelijk in beeld geweest. Zelf
zocht zij met verschillende me
dia veelvuldig contact om een
luisterend oor voor haar onge
twijfeld verschrikkelijke ervarin
gen te vinden. Via haar advoca
te werd later bekend dat Jolan
da alleen nog tegen betaling
met de pers zou spreken. Nog
voordat het proces daadwerke
lijk van start ging in Zutphen
verschenen paginagrote inter
views met haar, waarin zij voor
al benadrukte dat nog ergere
zaken in haar boek te lezen zou
den zijn.
Meteen na afloop van de zitting
van de rechtbank verscheen een
eerste boek over de affaire. Dat
werd na een kort geding uit de
handel genomen. Het kort ge
ding was door Jolanda zelf aan
gespannen, omdat op de om
slag van het boek een illegaal
genomen foto van haar prijkte.
Inmiddels is Jolanda's eigen
boek van de persen gerold. In
het boek staan de babymoor-
den, die de rechtbank net als
het openbaar ministerie niet
bewezen acht, uitvoerig be
schreven. En volgens de advo
caten van de veroordeelden
gaat Jolanda zelf meespelen in
een film en een televisieserie
over de Eper zaak.
Zus Evelien, het tweede slacht
offer uit de Eper zaak, is veel
meer op de achtergrond geble
ven. Verzoeken om gesprekken
met haaf zijn steeds afgehou
den door haar advocate. Evelien
was wel aanwezig in de rechts
zaal tijdens de behandeling van
de zaal. Zij zat met haar zus Jo
landa telkens op de eerste rij,
maar werd niet als getuige ge
hoord.
Opmerkelijk aan de hele zaak is
dat de aangiftes van slachtoffer
Jolanda steeds uitvoerig naar
buiten zijn gekomen, terwijl het
openbaar ministerie uiterst te
rughoudend was met het ver
strekken van details. Opmerke
lijk is ook dat verschillende des
kundigen, waaronder de door
de rechtbank ingehuurde pro
fessor Wagenaar, het waar
heidsgehalte van de zaak om
uiteenlopende redenen ernstig
in twijfel hebben getrokken.
Opmerkelijk was tenslotte dat
de advocaten van de verdach
ten tijdens de zitting met een
zeer gedegen medisch overzicht
kwamen, waaruit bleek dat het
slachtoffer onmogelijk zo vaak
zwanger kan zijn geweest als zij
zegt. Hier was zelfs prof. Beij-
aert, oud-directeur van het Pie-
ter Baan Centrum, naar eigen
zegge diep van onder de indruk.
De vraag dringt zich dus op in
hoeverre de publieke opinie en
de media-oorlog die rondom de
Eper zaak gewoed heeft, van in
vloed is geweest op de veroor
delingen door de rechtbank.
Mede om die reden hebben ver
schillende raadslieden van de
veroordeelden al aangekondigd
in hoger beroep te zullen gaan.
En hoewel de veroordelingen
voor slachtofffer Jolanda en
haar zus Evelien waarschijnlijk
pleisters op diepe wonden zijn,
hebben verschillende incest-
slachtoffers volgens het Clara
Wichmaninstituut uit Amster
dam al besloten nooit aangifte
te zullen gaan doen. Uit angst
voor een publiek optreden zoals
dat in de Eper-zaak aan de orde
is geweest.
