Dromen van een Jan Steen
Valentijnsdag wint
snel aan populariteit
Families Kylian niet
in de rij bij Heineken
Leidenaars boffen met het parkeerbeleid
McDonald's zet
Magnum weer
in de koelkast
Het Gesprek van de Dag
Valentijnsharten geliefd
VRIJDAG 11 FEBRUARI 1994
Wie droomt er niet van? Om er
gens in een hoek van de stoffige
zolder van de op 94-jarige leef
tijd rustig ingeslapen oud-tante
lg van vaderskant een kist aan te
I treffen met daarin twee schilde-
;j rijen. Bij nadere inspectie en na
:J taxatie blijkt één daarvan een
■4 niemandalletje te zijn van de
hand van haar al jaren geleden
|j overleden broer - gezicht op zee
vanaf de Langevelderslag -
maar is de ander een authentiek
doek van de in Leiden geboren
en gestorven schilder Jan Steen
(1625-1679). Een tot dan toe on
bekend huistafereel in zalm
rood, roze en blauwgeel, voor
stellende een gezin aan de
maaltijd. De karakteristieke
hond in het voor Jan Steen zo
kenmerkende tafereel ontbreekt
al evenmin. De afmetingen zijn
35 bij 45 centimeter en het doek
verkeert in perfecte staat. Je
bent enig erfgenaam en derhal
ve instant-miljonair. Althans,
voor zolang de droom duurt.
Maar dat een dergelijke droom,
eens in de zoveel tijd, ook daad
werkelijk in vervulling gaat,
bleek dezer dagen maar weer
eens in Baarn. Waar een plaat
selijke winkelier bij een taxateur
van kasteel Groeneveld met een
originele Jan Steen op de prop
pen kwam. Sinds 1914 had de
familiè van de man het doek, in
kranten verpakt, in een grote
koektrommel bewaard. Men
had altijd maar voetstoots aan
genomen dat het hier om een
reproduktieging.
„Zo eens in de tien jaar", schat
R.Beelen, eigenaar van kunst
handel het Grachthuisje in Lis-
se, de kans in op zo'n opzienba
rende ontdekking. „Er zit geen
patroon in, maar op gezette tij
den lees je weer over een mees
terwerk dat zomaar vanuit het
niets ergens opduikt. Of ik ver
moed dat er in de toekomst nog
veel kunstwerken uit de anoni
miteit naar voren komen? Ja.
Zondermeer. Wij zeggen hier al
tijd dat er meer kunst verborgen
ligt dan de mensen wel den
ken."
Zelf krijgt de Lissese kunsthan
delaar met de regelmaat van de
klok allerlei voorwerpen of
schilderijen ter taxatie aangebo
den. „Meestal is het niet veel
soeps, maar soms zitten er aar
dige dingen bij. Waard pakweg
tussen de 5000 en 15.000 gul
den. Wij organiseren hier trou
wens in de Bollenstreek een
keer of vier per jaar onze eigen
Tussen Kunst en Kitsch. Dat is
heel aardig. Komen mensen
met tassen vol spullen aanzet
ten. In de hoop natuurlijk dat er
iets van waarde bijzit. Nee, de
Jan Steen zat er nog niet bij.
Maar wie weet gebeurt dat ooit
nog eens."
De tijden dat een geliefde ge
noegen neemt met alleen een
bloemetje op Valentijnsdag zijn
voorbij. Zelfs een kaartje sturen
wordt te min bevonden. Nee,
wie zijn partner nog op een ori
ginele manier wil verrassen,
moet daar zeker een middagje
winkelen voor uittrekken.
Maandag wordt dit in Neder
land snel aan populariteit win
nende feest weer gevierd. De
winkeliers spelen handig in op
dit uit Amerika overgewaaide
fenomeen. Wat dacht u van een
speciale Valentijnswijn? Of toch
liever een cadeau-set met meer
dan vijf soorten parfum? Hoe de
commercie een nieuwe feestdag
introduceerde.
Vijf jaar geleden had nog bijna
niemand van deze 'liefdesdag'
gehoord. Maar tegenwoordig
koopt oud en jong een presentje
voor zijn geliefde. De ene etala
ge in de stad is nog mooier ver
sierd dan de ander. Er wordt zo
veel aangeboden dat sommige
jdanten de draad kwijt raken.
Jeanine (17) is daar een voor
beeld van. Haar ogen glijden
over de vele kaarten die voor
haar in het rek staan. Welke ze
uiteindelijk gaat kopen voor
haar vriend weet ze 'echt' nog
piet. „Er zijn er zoveel. Boven
dien zijn ze allemaal even mooi.
Daarnaast wil ik hem ook nog
iets anders geven. Mischien wel
bloemen, maar ik kom vast nog
wel iets leukers tegen", zegt ze.
En die kans is heel groot. Een
speciaal ingerichte 'Valentijns-
hoek' in de V&D aan de Bree-
straat bewijst dit. Op de plan
ken liggen rode hartjes en beer
tjes, parfumflesjes en speciale
'Valentijnsbonbons'. Daar tus
sen in ligt een boekje met de
zeer actuele titel: 'Ik hou van
jou. De mooiste manieren om
de liefde te verklaren'.
De vitrine van Parfumerie
Douglas in de Donkersteeg
springt het meest in het oog. De
kleur rood, kleur van de liefde,
voert duidelijk de boventoon.
Verkoopster Els: „Wat wij verko
pen zijn setjes met wel vijf soor
ten parfum. Wij doen al twee
drie jaar aan Valentijn, maar dit
jaar verwacht ik dat we alle ver
kooprecords breken."
Volgens haar is de viering van
Valentijn populairder geworden
door de grote aandacht van de
media en advertenties in dag
bladen. Zelf doet ze ijverig mee
aan de nieuwe rage. „Waar
schijnlijk koop ik een stropdas
en een lekker geurtje voor mijn
man. Of ik ook iets van hem
krijg is nog even afwachten.
Over het algemeen kopen man
nen meer dan vrouwen, maar
bij ons is het precies anders-
Opvallend is dat de klant meer
geld uitgeeft voor zijn partner of
stille liefde. Het setje van vijf
parfums is vanaf vijftig gulden
te koop. De middenstand lijkt er
dus in geslaagd om naast Va
der- en Moederdag nu ook Va
lentijnsdag te hebben geïntro
duceerd. Willem Driebergen, ei
genaar van de bloemenzaak
met de nu wel zeer toepasselijke
naam Bloemenhart Valentijn:
„Natuurlijk is het een en al
commercie. Iedereen probeert
er een graantje van mee te pik
ken, juweliers, bloemenzaken,
cadeau-shops en kaartwinkels."
Zijn relaas wordt bevestigd door
cijfers van de bloemenveiling in
Rijnsburg, want ook daarvoor is
Valentijn een belangrijke dag
geworden. „Ik denk dat we
twintig tot dertig procent meer
verkopen dan pakweg zes jaar
geleden", zegt woordvoerder
Piet Kralt.
Voor maandag heeft hij dit jaar
vijf keer zoveel rozen ingekocht
als een normale doordeweekse
dag. „En ik ga er van uit dat ze
allemaal worden verkocht." De
bloemist heeft zelfs meer han
del gekocht dan vorig jaar.
A/leer en meer duikt ook in Nederland het Valentijnshart op ii
las in de Donkersteeg in Leiden.
„Toen viel Valentijn op een
zondag, en waren wij gesloten.
Maar dit jaar zijn we op de dag
zelf open. Dan kunnen mensen,
die het zijn vergeten, op het
laatste moment nog een bloe
metje kopen."
Voor de alcoholliefhebbers ver
koopt De Bijenkorf een speciale
Valentijnswijn. Volgens de win
kelketen gaat het om een
'uitstekende' wijn. Dat mag ook
wel voor de vijftien gulden die
een klant er voor moet neerleg
gen. Het drankje is echter niet
speciaal gebrouwen voor de
feestdag. Alleen in een ander
jasje gestoken. En dat terwijl
Valentijnsdag juist om de in
houd draait en niet het uiterlijk.
DERK GRAVER
McDonald's en Ola, dat gaat in Nederland niet samen. Dat
is opvallend te noemen, want de populariteit van de Big
Mac hamburgers en het Magnum-ijsje houden gelijke tred.
Marktleiders zijn het, abolute krakers op hun gebied. Toch
werkt de combinatie niet. Raar, maar waar. De proef die
Unilever (producent van Ola's Magnum) en de Amerikaanse
fast-food-keten begin juli 1993 hebben gestart wordt al na
acht maanden afgeblazen.
De verklaring komt in deze van Gerard Stroes, bedrijfsleider
van het McDonald's filiaal in Leiden. „Waarom het ijsje niet
aanslaat? Omdat de klanten klaarblijkelijk vooral in onze ei
gen produkten zijn geinteresseerd en niet in de Magnum."
De cijfers spreken hierbij voor zich. Op 2 augustus van het
afgelopen jaar gingen er aan de Beestenmarkt welgeteld 30
Magnums over de toonbank. „Dat is dan hoogzomer. Een
ijscoman zou er niet van rondkomen, wel?"
Stroes ligt er dan ook niet wakker van dat het hoofdkantoor
de proef heeft stopgezet. „Als het niet loopt, loopt het niet.
Maar niet getreurd. Wij verkopen voortaan dan wel nee,
maar verder is de Magnum natuurlijk overal te koop."
Een woordvoerster van Unilever stelt dat de bezoeker in een
McDonald's geen Magnum verwacht aan te treffen en er
dus ook niet om vraagt. Om dit 'gedragspatroon' te doorbre
ken zou het concern flink moeten investeren in reclame en
pr. Maar daar ziet men niets in, temeer omdat het produkt
verder uitstekend loopt. „Daarom is besloten om hiermee
niet verder te gaan."
Overigens is het niet zo dat de klant bij McDonald's hele
maal geen 'vreemde' produkten zou willen consumeren.
Coca Cola, Sprite en Fristi staan al jaren op het menu. Met
DERK GRAVER
Ze hangen in alle postkantoren
en er is veel vraag naar. De roze
harten van karton waarmee de
PTT ons er aan herinnert dat we
maandag onze geliefde niet ver
geten. Ze zijn - net als de affi
ches in de mupi's - onderdeel
van een reclamecampagne.
„Er zijn al diverse mensen aan
de balie geweest die zo'n hart
wilden hebben. In overleg met
de manager wordt besloten om
na afloop van de actie sommige
van die harten cadeau te doen",
zegt een lokettiste Corrine van
het hoofdpostkantoor aan de
Schipholweg. „Zo was er hier
een stelletje dat op huwelijks
reis ging en die twee kunnen
natuurlijk rekenen op zo'n
hart."
Iemand die midden in de nacht
een bon aantreft onder de rui
tenwisser van zijn aan de Doe-
zastraat geparkeerde auto zal er
anders over denken. Maar de
Leidenaar boft maar met zijn
parkeerregime. De gemeentelij
ke dienst parkeerbeheer wist
het natuurlijk al lang. Het Cen
traal Bureau voor de Statistiek
heeft het nu echter met keihar
de cijfers aangetoond. Leide
naars en inwoners van de Bol
lenstreek zijn zeker in verhou
ding tot Amsterdammers en
Hagenaars voordelig uit. En hoe
onverbiddelijk de Leidse con
troleurs ook lijken, in vergelij
king met hun collega's uit de
grote steden zijn het softies.
Uit de cijfers van het CBS over
1991 blijkt dat alle Nederlanders
161 miljoen gulden parkeergeld
Ophoestten. Dit jaar wordt dat
273 miljoen, zeventig procent
meer. Aan die groei dragen in
Zuid-Holland vooral de inwo
ners van de Haagse agglomera
tie bij. Die betaalden het afgelo
pen jaar per inwoner nog 'maar'
21' gulden parkeergeld. Na wat
beleidsherzieningen moet dat
oplopen tot 35 gulden. In Groot
Amsterdam was dat vorig jaar
31 gulden, dit jaar gaat dat naar
46 gulden. Leidenaars mogen in
hun handjes knijpen. Zij en de
inwoners van de Bollenstreek
betaalden in 1993 gemiddeld 19
gulden parkeergeld. Volgens het
CBS wordt dat in '94 17 gulden.
Dat de parkeergelden dalen,
blijkt ook uit gemeentelijke ge
gevens. Vorig jaar werd de op
brengst in Leiden nog geschat
op 2 miljoen gulden. En voor
1994 werd een raming gemaakt
van 1,4 miljoen. Het hoofd par
keerbeheer, J. Gelderman, wil
nog geen harde gegevens op ta
fel leggen. Hij erkent wel dat de
opbrengsten dalen. „Dat komt
omdat meer mensen geld in de
meter stoppen en we minder
naheffingen uitschrijven. Dat
gaat maar met kwartjes en gul
dens, dus dat tikt minder hard
aan." Dat laat zich raden want
een naheffing kost 69 gulden.
Gelderman roemt vervolgens de
souplesse waarmee de parkeer
wachters het publiek tegemoet
treden. „In vergelijking met de
grote steden gaat het hier heel
anders."
En inderdaad. Wie fout parkeert
in Leiden wordt in de watten
gelegd. De wielklem kan hier zo
worden ingevoerd. Maar Gel
derman zegt dat er geen be
hoefte aan is. Dat scheelt alles.
Wie in Den Haag in het cen
trum de meter niet op tijd bij
vult kan direct op een naheffing
rekenen van 69 gulden èn een
wielklem. Om die wielklem te
laten verwijderen moet nog
eens 100 gulden worden be
taald. En als de auto met klem
er een dag later nog staat, wordt
het voertuig weggehaald. Dat
kost nog eens 300 gulden. Tel
uit je verlies.
In Amsterdam is het al niet veel
anders. De naheffing kost daar
ƒ58,50, de wielklem ƒ122,50 en
de sleepkosten zijn minimaal
ƒ262,50. En wie denkt dat zijn
auto lekker kan blijven staan bij
de gemeente, moeten we ook
maar uit de droom helpen. Per
dag wordt een fiks bewaarloon
in rekening gebracht.
Nee, dan Leiden. Daar kost de
duurste meter in het centrum
maar een knaak per uur, tegen
vijf piek in Den Haag en vier
gulden in Amsterdam. Je zou je
haast in het parkeerparadijs wa-
Maar het echte parkeerparadijs
ligt in Zoetermeer. Daar mag de
vierwieler gratis worden gestald
in de garages van het Stadshart.
Helemaal gratis is het niet,
meent een woordvoerder van
de gemeente te moeten recht
zetten. De winkeliers dragen via
een heffing per vierkante meter
de parkeerkosten. Van het in
voeren van parkeergeld is on
langs nog afgezien. Om de stad
aantrekkelijk te houden, blijft
de middenstand betalen.
Een andere reden is het aparte
karakter van het gloednieuwe
Stadshart. Bij de bouw is reke
ning gehouden met de huidige
verkeersdrukte. „In tegenstel
ling tot oude binnensteden hoe
ven wij de schaarse plaatsen
niet te verdelen over de bezoe
kers. Er zijn er genoeg en de
stad is ook goed te bereiken per
openbaar vervoer of fiets."
Toch moetje wel een heel ver
stokte automobilist zijn om als
je in Leiden zo in de watten
wordt gelegd door de meter
meiden van wethouder Walen
kamp, voor een paar rottige
centen naar de groeistad ronkt.
RUDOLF KLEUN
Bloemist biedt
Tulpen een
bosje tulpen
Altijd gepest met je achter
naam Tulp? Een bloemist uit
Zwanenburg in de Haarlem-
mermeer biedt alle Tulpen
een gratis bosje tulpen aan.
Het is namelijk feest bij de
bloemist, omdat De Tulp dit
jaar vier eeuwen bestaat.
Veel gratis bloemen hoeft de
bloemist echter niet weg te
geven want in die regio ko
men nauwelijks mensen met
deze achternaam voor.
Trudy Halsema-Van Velzen,
directrice van de betreffende
zaak, heeft alleen in Haarlem
drie mensen gevonden. Ze
heeft ze aangeschreven en
uitgenodigd een bosje te ha
len. Verder dan drie komt de
teller niet. In Halfweg, Bad
hoevedorp, Hoofddorp en
Haarlemmerliede is geen
Tulp te vinden. En in Zwa
nenburg mag alleen een be
drijf in dak- en bouwproduk-
ten zich
Een beroemd choreograaf heet
te zo. En een handjevol families
in Nederland draagt dezelfde
naam. Het nieuwste bier van
Heineken heet ook Kylian.
Sfeervolle STER-spotjes en gra
tis glazen moeten Nederland
aan het eerste speciaalbier van
de Heineken brouwerijen hel
pen. Volgens Margritta Meyer
lijkt dat te lukken. „Het slaat
goed aan", vat ze de reacties op
het nieuwe donkere bier samen.
Families Kylian hebben zich
nog niet in Zoeterwoude ge
meld om gratis kratten op te ei
sen. „Er is één reactie geweest
met de vraag hoe we aan die
naam kwamen", zegt ze. Of het
bier een blijvertje wordt valt
nog niet te bepalen, daarvoor is
het nog maar te kort te koop.
Kylian werd eind vorig jaar voor
het eerst gepresenteerd. Samen
met het nieuwjaarsbier 1994.
Dat was alleen in december te
koop en was binnen de kortste
keren op. Voor de liefhebbers:
het komt er weer. Eind dit jaar,
maar het heet dan 1995.
Terug naar Kylian. Heineken is
er mee gekomen om een extra
graantje mee te pikken uit de
markt voor speciale bieren, zo
bevestigt Margritta Meyer. „De
mensen hebben de neiging
steeds vaker speciaalbier te ko
pen." Heineken speelde daar
tot nu toe alleen op in door
biertjes uit België te importeren
en met hetTarwebok-bier.
Want tot nu toe gold dat Heine
ken alleen voor pils staat en
nergens anders voor.
Dat het aanslaat bevestigen ver
schillende Leidse winkeliers. Jan
Reinders, eigenaar van de
C1000 supermarkt aan de He
renstraat is zelf ook een liefheb
ber van buitenlands bier. Zelf
houdt hij het liever bij triple van
Westmalle. Toch vindt hij Ky
lian een verrijking voor het
schap met buitenlands bier. „Ik
verkoop het graag. Het is toch
anders dan pils. Bovendien is de
marge ook anders dan van pils.
Daar verdien je relatief weinig
aan. Dat zet je in feite alleen
over de toonbank." Een redene
ring die zijn enthousiasme ook
verklaart. Dat het goed verkoopt
RPridaagtdoH nu vooral door het
gratis glas.
Monique Coster van de gelijk
namige slijterij in de Haarlem
merstraat heeft het nog maar
net in huis. Of het aanslaat weet
ze daarom nog niet, er heeft ook
nog niemand naar gevraagd. Bij
de slijterij Klerks in de Stevens-
bloem merkt W. Scherpenhui-
zen op er nog maar weinig van
verkocht te hebben. „Maar dat
komt ook door de brand on
langs in het winkelcentrum.
Daardoor hadden wij de gratis
glazen niet en dat scheelt alles."
Echt erg lijkt hij dat niet te vin
den. „Ik vind het zelf niet te
drinken en ik besteed er weinig
aandacht aan." Ronduit en
thousiast is daarentegen Mar
lies ter Steege van bierwinkel
'De man van drank' aan de Har
testeeg. Over de verkoop kan ze
weinig zeggen. „Want we heb
ben het nog maar net." Over de
smaak des te meer. „Het is een
lekker biertje van hoge gisting,
met een aparte smaak." Dat
compliment kunnen de brouw
meesters van Heineken alvast in
hun zak steken.
Jan Reinders van Cl000 aan de Herenstraat: „Kylian is een verrijking voor het schap met speciaalbier.
FOTO HIELCO KUIPERS
