Van 18de eeuwse prent tot computerkunst
Nieuwe kunstwerken in
beeldentuin Endegeest
Eerste kunstbeurs Art Hotel in Amsterdam
Guillaume biedt 'Cyrano'
op Broadway toekomst
Cultuur Kunst
Kijkje achter schermen
tijdens Museumweekend
Paul Haenen riekt naar gemakzucht
WOENSDAG 9 FEBRUAR11994
Jurassic Park-tentoonstelling
den haag De officiële Jurassic Park-tentoonstelling is van 30
april tot en met 31 juli te zien in het Museon in Den Haag. Naast
levensechte modellen van dinosaurussen en filmrequisieten zijn
er ook dinosaurusbotten en -eieren te zien. Bezoekers krijgen
een beeld van de totstandkoming van de film, maar ook van de
achtergrond van de uitgestorven giganten. Het Museon is ge
opend op maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur en
op zaterdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur. De toegangsprijs
is 12,50 gulden, voor Idnderen van 5 tot 12 jaar en 65-plussers
7,50 gulden. Kinderen tot 5 jaar gratis.
Concert The Bee Gees afgelast
Rotterdam Het concert dat The Bee Gees op dinsdag 12 april in
Ahoy' Rotterdam zouden geven gaat niet door. De gebroeders
Gibb hebben hun Europese toernee moeten afzeggen, omdat
leadzanger Barry waarschijnlijk aan zijn rug moet worden ge
opereerd.
David Lee Roth naar Ahoy'
Rotterdam David Lee Roth geeft op dinsdag 14 juni een concert
in het Ahoy'. De Amerikaanse (hard)rockzanger, tot halverwege
de jaren tachtig frontman van Van Halen, trad drie jaar geleden
voor het laatst in het Rotterdamse sportpaleis op. Aanleiding
voor zijn nieuwe concertbezoek is het verschijnen van zijn vier
de solo-album 'Your Filthy Little Mouth'. De kaartverkoop be
gint zaterdag 19 februari.
Componist Lutoslawski overleden
Warschau De Poolse componist Witold Lutoslawski is op 81-ja
rige leeftijd in Warschau overleden. De componist is bekend ge
worden door de vrijheid die hij de spelers in de uitvoering van
zijn muziek liet. Hij was mede daarom in de Verenigde Staten en
West-Europa een veelgevraagd gastdocent voor compositie. Lu
toslawski probeerde zich te ontworstelen aan de strenge cul
tuurpolitieke richtlijnen die het communistische regime hem
oplegde. Het concert voor orkest (1954) getuigt het meest open
lijk van deze onafhankelijke houding. Desondanks kreeg de
componist voor dit werk een onderscheiding van de regering.
Fax-tijdschrift voor kunst en literatuur
Amsterdam Begin april verschijnt de eerste aflevering van
'Facsimile', het eerste fax-tijdschrift voor literatuur en kunst.
Abonnees ontvangen wekelijks een fax met een handgeschreven
tekst, tekening of collage van een Nederlandse of Vlaamse au
teur of beeldend kunstenaar. De Stichting Facsimile wil met de
ze uitgave de traditie van het handschrift in ere herstellen. On
der de auteurs en beeldend kunstenaars die hun medewerking
hebben toegezegd zijn o.a. Marion Bloem, Hugo Claus, Anna
Enquist, Hella Haasse, Jeroen Henneman, Gerrit Kouwenaar en
Rob Scholte.
CHEF ANNEMIEK RUYGROK, 071 -356472. P
NRIJSDAM. 071-356472
Ars Aemula Naturea viert driehonderdjarig bestaan met reeks exposities
Het Leids schilder- en tekengenootschap Ars Aemula Na
turea bestaat 300 jaar. De kunstenaarsverening viert dit
jubileum met een reeks tentoonstellingen. In september
wordt in het Stedelijk Museum De Lakenhal een exposi
tie gehouden van nog niet eerder tentoongesteld werk uit
de eigen collectie van Ars. „Het gaat vooral om werk uit
de 18de en 19de eeuw", vertelt B. van de Veer, voorzitter
van de jubileumcommissie. „Werk dat veelal niet eerder
is tentoongesteld.
leiden alice van schuppen
De nadruk in het programma
van het jubileumjaar ligt op ten
toonstellingen. „We zijn nu
eenmaal een kunstenaarsvere
niging", zegt Van de Veer. „Om
een invulling te geven aan 300
jaar Ars, hebben we in het pro
gramma gezocht naar tegenstel
lingen tussen heden en verle
den. Zo staat er naast de exposi
tie in De Lakenhal ook een ten
toonstelling computerkunst op
het programma."
De opening van het jubileum
jaar is op 4 september met een
expositie van leden in het pand
van Ars aan de Pieterskerk
gracht. „Leden hebben de op
dracht gekregen om te werken
met de afmeting 300 bij 300
milimeter, vanwege het drie
honderdjarig bestaan", vertelt
V. Bouter, voorzitter van Ars.
„Ze moeten dus werken met
een vierkant, maar dat kan ook
een kubus zijn." Van de Veer
hoopt dat er veel leden mee zul
len doen. „De tentoonstelling
wordt ingericht in de drie zalen
van Ars. Voor de officiële ope
ning hebben we burgemeester
Goekoop gevraagd."
Begin 1995 staat er een expo
sitie van tekeningen op het pro
gramma. Sierk Schroder is een
van de kunstenaars die hiervoor
is benaderd. Ook wil de jubile
umcommissie alle Leidse gale
ries uitnodigen om een geza
menlijke expositie te houden.
Verder staan een kunstmarkt,
een expositie van grafiek uit de
regio, van keramiek en van
beeldhouwwerken op het pro
gramma. De beeldhouwwerken
komen te staan op de binnen
plaats van het monumentale
pand waarin Ars is gevestigd.
Om de twee maanden wordt
een ander beeldhouwwerk op
de binnenplaats geëxposeerd.
Gegroeid
„Het programma staat nog niet
helemaal vast", verklaart Van de
Veer. „De eerste twee exposi
ties, van de leden en van de Ars-
collectie, gaan in ieder geval wel
door. Maar de financiën voor
het hele programma zijn nog
niet rond. De gemeente heeft
een verzoek van Ars on een bij
drage in de kosten van het jubi
leumjaar afgewezen. We heb
ben zelf wel een bepaald bedrag
kunnen reserveren, maar zoe
ken nog naar sponsors om het
jubileumprogramma rond te
krijgen." Aan het einde van het
'Schilder aan het strand', een tekening van J.M.H. ten Kate (1831 -1910) uit het bezit van Ars, in bruikleen bij het P
zien zal zijn op een tentoonstelling in De Lakenhal.
jubileumjaar zijn er, zoals elk laatste jaren sterk gegroeid. „We en hebben dan tijd voor hun
jaar, de open dagen en een ten- hebben ongeveer vierhonderd hobby", verklaart hij de grote
toonstelling van het werk van cursisten per seizoen", aldus M. belangstelling. Bergman weet
cursisten. Een slotfeest besluit Bergman, penningmeester van veel van de geschiedenis van
het jubileumjaar. Ars. „Veel mensen stoppen te- Ars. „Ars is het op één na oudste
Ars Aemula Naturea is de genwoordig vroeg met werken genootschap", vertelt hij. „In
Dordrecht zit een nog oudere.
De exacte oprichtingsdatum
van Ars is trouwens niet be
kend, maar 1694 is het vroegste
jaartal dat in geschriften is te
ruggevonden."
Het veertiende Nationaal Mu
seumweekend op 16 en 17
april, staat in het teken van
restauratie en behoud van ons
cultuurgoed. Onder de titel
'Verborgen schatten ontslui
erd', laten musea zien hoe ob
jecten achter de schermen be
schermd worden tegen licht,
lucht en vocht. De meeste mu
sea zijn tijdens het Museum
weekend gratis of geven een
flinke korting op de en
treeprijs.
Bezoekers kunnen tijdens
het Museumweekend kennis
maken met de minder beken
de kant van een museum. Elk
museum heeft achter de
schermen schilderijen, kos
tuums, beelden, poppenhui
zen of andere objecten die
dankzij het subsidiefonds
'Deltaplan voor het Cultuurbe
houd' beschermd en gerestau
reerd kunnen worden. Op 16
en 17 april kunnen bezoekers
zien hoe dat gebeurt.
Informatie over de aktivitei-
ten tijdens het Museumweek
end wordt vanaf begin april
verspreid. In samenwerking
met het Delta Platform van
WVC verschijnt er een speciale
Museumweekendkrant, die
verkrijgbaar is bij musea,
VW's en bibliotheken. Musea
die meedoen zijn tijdens het
Museumweekend te herken
nen aan de speciale wit met
rood en blauwe Museum-
weekendvlag.
Met het Nationaal Museum
weekend wil de Stichting Mu
seumjaarkaart vooral mensen
op de been brengen die nor
maal niet in een museum ko
men. Vorig jaar trok het Muse
umweekend 900.000 bezoe
kers.
Protestgedicht
Lucebert tegen
doodvonnis Rushie
Boekwinkels en bibliotheken
beginnen maandag met de dis
tributie van een gedicht van Lu
cebert tegen het Iraanse dood
vonnis van de schrijver Salman
Rushdie. Het is die dag vijf jaar
geleden dat het doodvonnis
werd uitgesproken. De handge
schreven tekst staat achterop
een ansichtkaart en is een geza
menlijk protest van de Neder
landse schrijvers, uitgevers,
boekverkopers en openbare bi
bliotheken.
De ansichtkaart is een initia
tief van het Rushie Defense
Committee Nederland dat afge
lopen najaar werd opgericht.
Het comité organiseert aan
staande maandag een bijeen
komst in het Amsterdamse The
ater De Balie. Adriaan van Dis
geeft dan een overzicht van ver
dere actieplannen en Salman
Rushdie zelf komt met een ver
klaring op papier of per video.
Vijftien Nederlandse en vijfen
veertig buitenlandse galerie
houders nemen deel aan de
eerste reizende kunstbeurs Art
Hotel die vanaf vandaag wordt
gehouden in de onderste vier
verdiepingen van het Hilton
Hotel in Amsterdam. Bij de se
lectie heeft de Stichting Art
Hotel zich met name gericht
op galeriehouders die vernieu
wende kunst van een jongere
generatie brengen. Onder de
Nederlandse deelnemers aan
„60 Rooms with a View" zijn
belangrijke galeries voor he
dendaagse kunst als Akinci, As-
selijn, Barbara Farber, Van
Krimpen, Lumen Travo, Schoo
en Fons Welters.
Als de beurs een succes
wordt, reizen maximaal 80 ga
leriehouders voortaan twee
keer per jaar naar een buiten
landse vestiging van het Hilton
Hotel. De volgende stop wordt
waarschijnlijk Milaan. De
stichting heeft een budget van
vier ton en gaat uit van 6000
tot 10.000 bezoekers. „We zijn
heel benieuwd hoe het loopt",
vertelde galeriehouder Johan
Jonker tijdens de presentatie
van Art Hotel. Jonker verzorgde
voor de stichting de artistieke
selectie naar een concept van
de Keulse galeriehouder Ga-
briele Rivet. Rivet wilde een
soortgelijke beurs in Seoel,
maar haar project moest om
organisatorische redenen wor
den afgeblazen.
De deelnemers dragen vijf
procent van hun omzet af en
betalen een eenheidsprijs van
5000 gulden. Daarvoor krijgen
ze gedurende vier dagen twee
hotelkamers ter beschikking.
De ene kamer is bestemd voor
de expositie, in de andere over
nacht de galeriehouder en kan
hij zijn meegenomen extra
voorraad kunst onderbrengen.
„Art Hotel is geboren uit arg
waan over de gang van zaken
op grote kunstbeurzen als die
in Parijs, Bazel en Keulen", al
dus Jonker. „De deelnemers
betalen daar het drievoudige
voor een stand en komen vaak
niet uit de kosten omdat ze te
weinig verkopen. Bovendien
word ik altijd doodmoe als ik
gemiddeld 200 stands met
2000 kunstenaars moet bekij
ken". Om de overzichtelijkheid
te bewaren, wil Jonker daarom
nooit meer dan 80 galeriehou
ders met elk één kunstenaar
presenteren: „Ik hoop dat het
zo een soort veredeld jeugd
kamp wordt waar de galerie
houders elkaar stimuleren tot
nadenken over vernieuwende
ontwikkelingen".
De kunstbeurs Art Hotel in
het Hilton Hotel (Apollolaan
138 Amsterdam) duurt tot en
met 13 februari. I)e openings
tijden zijn dagelijks van 11.00
tot 19.00 uur en op vrijdag tot
21.00 uur. Christie's (Cornells
Schuytstraat 57) neemt deel
aan Art Hotel met een lezing
over kunstaankopen door de
Britse auteur Peter Watson.
Datum: 10 februari. Aanvang:
20.15 uur.
De Broadway-versie van 'Cyra
no, the musical' is geprolon
geerd en er is daarom een nieu
we acteur aangetrokken voor de
titeltrol. De zwarte acteur Ro
bert Guillaume gaat per 8 maart
de plaats innemen van Bill van
Dijk, die vanaf 9 maart met de
Nederlandse versie van 'Cyrano'
in Carré staat. 'Cyrano' heeft op
Broadway bijna 140 voorstellin
gen achter de rug. In meer dan
honderd daarvan speelde Bill
van Dijk de hoofdrol. Volgende
week keert Van Dijk in Neder
land terug.
Guillaume is voor het publiek
in Nederland en Amerika geen
onbekende. Hij won twee Em
my Awards, de Oscars van de
Amerikaanse televisiewereld.
De eerste Emmy kreeg hij voor
zijn bijrol als de butler Benson
in de serie 'Soap'. De tweede
was voor zijn titelrol in de serie
'Benson', een van 'Soap' afgelei
de televisiereeks. Beide series
zijn door de TROS uitgezonden.
Hoewel Guillaume bekend
werd via de televisie liggen zijn
wortels in het theater. De acteur
uit St. Louis heeft een klassieke
scholing. Zo speelde hij belang
rijke rollen in opera's, variërend
van 'Otello' tot 'Porgy and Bess'.
Met zijn optreden in de Los An-
geles-versie van 'The Phantom
of the Opera' was hij de eerste
zwarte acteur ter wereld die de
ze titelrol speelde.
Eerder al trad hij op in vele
Broadway-shows, waaronder
'Guys and Dolls', een produktie
die hem een nominatie voor de
Tony Award opleverde.
Guillaume is een acteur met
'starquality', zo wordt bij Van
den Ende geredeneerd. Wellicht
kan hij de Newyorkse belang
stelling voor de Nederlandse
Broadway-produktie een nieu
we impuls geven. Anders dan
Jordan Bennett, die nu twee
maal per week de rol van Bill
van Dijk overneemt en invalt
zolang Guillaume na Bills ver
trek nog niet beschikbaar is.
„Er is dan ook veel moeite ge
daan om Guillaume te contrac
teren", aldus een woordvoerder.
„Natuurlijk heeft hij de slechte
recensies gelezen. Maar ook
heeft hij het prachtige artikel
gezien dat Larry King van CNN,
in het blad USA Today heeft ge
publiceerd. Uiteindelijk is hij de
voorstelling gaan zien en dat
heeft hem overtuigd."
Dat Guillaume zwart is hoeft
voor de rol van Cyrano geen en
kel bezwaar te zijn, zo wordt bij
Van den Ende geredeneerd.
„Het kan zelfs het karakter van
de rol versterken. Cyrano, die
zich voortdurend voelt afgewe
zen wegens zijn grote neus, is
nu eenmaal een eenling."
Het aantrekken van Robert
Guillaume betekent dat 'Cyra
no' in elk geval tot eind maart is
te zien. Niettemin gaan Van den
Ende en diens Amerikaanse
partner ervan uit dat de pro
duktie ook in april wordt door
gespeeld. Daarmee zou de show
dan al een half jaar op Broad
way staan.
Óp dit moment is de zaal da
gelijks voor zo'n 60 70 procent
bezet. Dat is niet echt goed, vol
gens een woordvoerder, maar
dat betekent wel dat de produk
tie op dit moment bijna kosten
dekkend is.
Doorgaan betekent ook dat
daarmee de kans groter wordt,
dat andere theaters in Amerika
de show in huis willen halen.
Als dat gebeurt, lijkt 'Cyrano'
toch wat van de kosten te kun
nen terugverdienen. Niet Van
den Ende en Peter Kulok dragen
dan het risico, maar het theater
dat de voorstelling koopt.
Ook in andere landen is de
belangstelling voor de musical
van de scheppers Koen en Ad
van Dijk groot. Met Israël wordt
onderhandeld en diverse ande
re producenten hebben veel in
teresse, vooral nu de show op
Broadway is verlengd.
oegstgeest alice van schuppen
In de tuin en op de binnen
plaats van kasteel Endegeest
zijn gistermiddag twee kunst
werken onthuld die zijn aange
kocht voor de beeldentuin van
het Psychiatrisch Ziekenhuis
Endegeest.
De kunstwerken 'Festoen' van
Geer Pouls, bestaande uit vier
betonnen vazen en 'Fles' van
Berthy van den Eisen, werden
onthuld door WD-kamerlid H.
Dijkstal. Hij verrichtte de ont
hulling door samen met Pouls
de vierde vaas op haar definitie
ve plek -een pilaar van het kas
teel- te bevestigen.
Geer Pouls exposeerde eerder
in Stedelijk Museum De Laken
hal. Bloemen en bloemschik-
kingen spelen een grote rol in
zijn werk. Berthy van den Eisen
exposeerde nog niet eerder in
de regio.
Sponsors
'Festoen' en 'Fles' zijn het twee
de en het derde kunstwerk in de
beeldentuin van Endegeest. In
juni vorig jaar werd het eerste
beeld, 'New Past' van Henk
Visch, onthuld. De Stichting Ac
quest Zorgsponsoring probeert
het geld bijeen te krijgen voor
de aanschaf van de kunstwer
ken. Samen met de directie van
Endegeest werkt de stichting
aan de realisatie van de beel
dentuin, die in 1997 voltooid
moet zijn als het ziekenhuis
honderd jaar bestaat.
De aankoop van 'Festoen'
werd mogelijk gemaakt door De
Raadbouwontwikkeling BV uit
Katwijk. Volgens L. Driessen,
voorzitter van de Stichting Ac
quest Zorgsponsoring, gaat het
om een aanzienlijk bedrag.
Driessen hoopt dat meer bedrij
ven dit voorbeeld zullen volgen.
Hoeveel kunstwerken er uitein
delijk in de beeldentuin komen
te staan is niet bekend. „Dat
hangt af van het aantal spon
sors", aldus Driessen.
Integratie
J. Kleijne, directeur van de
Endegeest, benadrukte in zijn
toespraak voor de onthulling
het doel van de beeldentuin.
„Het gesloten karakter van deze
zorgsector moet worden afge
broken", verklaarde hij. „De
beeldentuin levert een bijdrage
aan de integratie met de buiten
wereld en maakt de omgeving
voor patiënten aantrekkelijk."
De beeldentuin is niet alleen
toegankelijk voor patiënten en
personeel van de Endegeest,
maar is ook opengesteld voor
publiek.
Een van de vier betonnen vazen van Geer Pouls. foto henk bouwman
theater
recensie susanne lammers
Pau| Haenen: Vrolijk langs de kern, m.m.v
Benjamin Herman en Dammie van der
Geest. Gezien: 8/2, schouwburg, Leiden.
Een makkelijke, toegankelijke,
begrijpelijke voorstelling zegt
Paul Haenen zijn publiek toe
aan het begin van de avond. Zo
iets als een avondje tv-kijken
misschien? Gedurende deze
voorstelling krijg je namelijk de
indruk te zitten kijken naar een
tv waarvan iemand anders de
afstandsbediening in handen
houdt. Losse sketchjes, een
stukje praatshow, wat muziek.
Heel bewust heeft hij 'de kern'
links laten liggen en is hij de pe
riferie, de zijpaden, gaan ver
kennen. Want daar bevindt zich
de meest verrassende diepte en
humor, zegt het programma.
Dat zal wel, maar vanavond
kwam dat er niet uit.
Dat de avond geen organisch
geheel wordt en van de hak op
de tak springt, is begrijpelijk.
Het thema is immers 'afleiding'.
Maar alle onderdeeltjes worden
zo verschrikkelijk uitgewerkt,
duren zo lang.
Veel elementen uit zijn tv-op-
tredens komen terug in deze
voorstelling: Dominee Grem-
daat, de verkondiger van de
twijfel, de absurde krantenbe
richtjes en de telefoongesprek
ken namens het publiek.
Met het voorlezen van en fan
taseren over idiote krantenbe
richtjes is Haenen op zijn best.
Hij heeft oog voor het absurde
èn tragische van het dagelijks
leven.
De voordelen van de dialoog
met de zaal kent Haenen ook.
Voor de pauze inventariseert hij
wat klachten, die hij naderhand
mooi weet te verwerken, bij
voorbeeld in het praatje van Ds.
Gremdaat. Alleen de klacht dat
de voorstelling te saai is, daar
doet hij niks mee.
Het publiek laten meewerken
vindt zijn hoogtepunt in de tele
foongesprekken van Margreet
Dolman. Dit leidt soms tot ge
neuzel, soms tot hilariteit en
soms tot uiterst pijnlijke mo
menten. Zoals het meisje, dat
op haar verjaardag hoort 'hoe
fijn het is dat we nog steeds ru
zie hebben om zoiets stoms',
waarbij het vermoeden rijst dat
het haar ex en zijn nieuwe liefde
zijn die 'het zo gezellig hebben
in de schouwburg'. Met zoiets
kan Margreet Dolman, die toch
ook zoveel heeft meegemaakt,
toch wel wat meer doen dan het
zonder commentaar laten pas
seren?
Dat Paul Haenen geen zin
heeft in problemen is best.
Maar deze avond riekt naar ge
makzucht.
Dominee Gremdaat en andere elementen uit de tv-optredens komen te
rug in de theatervoorstelling van Paul Haenen. foto kippa
sfc.. -Ljj J,--
