Geneeskunde: grens bereikt
Bewoners vrezen inkrimping kamp na brand
'Het boek is onverwoestbaar'
Randstad
'Want je kunt het je niet
permitteren niet te gaan'
Golfen op Schiphol
Politie neemt programma
Delftse CD in beslag
WOENSDAG 9 FEBRUARI 1994
975
Grote verslagenheid op Leids Trekvaartplein
De verslagenheid is groot op het
woonwagenkamp aan het Leid-
se Trekvaartplein. Er wordt ge
treurd om het dodelijke slacht
offer van de brand van maan
dagnacht, maar er is ook mede
lijden met de overlevenden. De
verzekering keert geen cent uit,
weet eenieder. Want: geen
woonwagenbewoner kón zich
verzekeren. En dus wordt er
voor de desbetreffende oudjes
van arren moede een 'huurwa
gen' geregeld. Zo'n ding snoept
maandelijks honderden guldens
extra van hun AOW'tje af en
krijgt natuurlijk nooit meer de
allure van hun oude 'paleisje'.
Huurwagens zijn nu eenmaal
te recht-toe-recht-aan, vinden
woonwagenbewoners. Ook de
inrichting zal ongezellig sober
zijn. Want waar halen de slacht
offers het geld vandaan voor
mooie spulletjes? Van steun of
waarborgfonds? Schoonzoon R.
van der Meer gelooft daar niks
van: „Je kunt er hooguit wat
vloerbedekking en stoeltjes en
tafeltjes van betalen." Zelfs de
5.000 gulden kostende sloop
van de wagens dreigt een mo
lensteen te worden om de nek
van de gedupeerden.
De schoonzoon staart dan
ook mistroostig naar de zwart
geblakerde, vervormde resten.
„Ze hebben geen sok, geen on
derbroek meer", verzucht hij.
„Ze kunnen geen woord meer
uitbrengen", weet woonwagen-
bewoonster mevrouw C.
Brandt, bij wie de slachtoffers
bivakkeren.
De schoonzoon ziet meer ge
varen. „Deze brand is natuurlijk
de stok om de hond te slaan.
Koren op de molen van al die
genen die zeggen dat het kamp
je overvol is", vreest hij. Me
vrouw Brandt zou dat 'heel on
terecht' vinden. Natuurlijk, er
staan zo'n 36 wagens te veel
aan het Trekvaartplein. Maar de
slachtoffers van de brand had
den een keurige standplaats.
Zes meter breed. Precies zoals
de gemeente die twintig jaar ge
leden liet aanleggen.
Verschil met toen is wel dat de
wagens een stuk breder zijn ge
worden. Bijna iedereen heeft
een uitbouwtje voor hal en keu
ken. En op die plaatsen zit nog
maar enkele tientallen centime
ter speling tussen de wagens,
terwijl de nieuwste bouwvoor
schriften een minimum van vijf
meter voorschrijven.
Dwars liggen
Gedachte daarachter is dat de
brand pas na een half uur over
slaat. En niet, zoals maandag
nacht, bijna ogenblikkelijk van
pvc- wandje naar pvc-wandje
'lekt'. Het lijkt brandweerman
A. van der Berg dan ook het
beste om er om en om een wa
gen tussenuit te halen. .Alleen",
zo beseft hij. „als dat betekent
dat er mensen weg moeten,
gaat het kamp natuurlijk dwars
liggen.1'
Het blijkt te kloppen. De 'fa
milie' wil bij elkaar blijven.
Waarom zou men zich naar
kleine kampjes in de regio laten
sturen, waar buurten proteste
ren en woonwagenbewoners
nooit kunnen aarden? Het enige
voordeel is daar, dat je je wel
schijnt te kunnen verzekeren.
.Alleen, de premie is dan hoger
dan voor een huis", heeft me
vrouw Brandt begrepen.
Pure discriminatie, vindt ze
dat: „Toen ik belde dat ik een
caravan op een camping wilde
verzekeren, was dat geen pro
bleem. Toen bleek dat die cam-
ping een kamp was, kon het op
eens niet. In het verleden
schijnt er op een ander kamp
namelijk eens wat gerommeld
te zijn met de verzekering." Op
het Leidse kamp is nog nooit
zoiets gebeurd, verzekert ze:
„Alleen de kachel van tante Sus
is één keer in de fik gegaan."
Geen wonder dat de paniek
toesloeg tijdens de brand van
gisternacht. Veel gegil, geren en
gevloek toen bleek dat er onvol
doende brandkranen op het ter
rein waren. Brandweer en be- (r^
woners gaan dan ook vrijdag
om de tafel zitten om te zien f~
welke noodmaatregelen nodig
zijn.
Overleden
Maarten Vrolijk (1920-1994)
Wijzigingen voorbehouden.
Openingstijden:
maandag t/m vrijdag van 9.00-12.30 uur
donderdagavond van 17.30-19.30 uur
GOED VOOR UW LENING
Gemeentelijke Kredietbank Leiden
Breestraat 24, Postbus 11300, 2301 EH Leiden
tel. 071 -167777 - fax 071 -167158
in Vrolijks
leven was de
overstap van
journalistiek
naar poli
tiek: de
tweede was
het opgeven
van het ka
merwerk om
in '63 in Den
Haag wet
houder van
onderwijs,
kunsten en
sportzaken
te worden.
„Maar toen
ik dat drie
weken deed,
had ik nau
welijks nog
zin in de Kamer", zei Vrolijk in
1984. De wethouder werd in
1965 minister in het kabinet
Clas. Een jaar later, na de
Nacht van Schmelzer was dat
avontuur afgelopen en be
landde Vrolijk weer in de Ka
mer. Hij vond dat hij er met
zijn bestuurlijke achtergrond
te weinig aan zijn trekken
kwam. Vrolijk fleurde dan ook
op toen hij in 1972 commissa
ris van de koningin in Zuid-
Holland werd. Twaalf jaar
heeft Vrolijk die functie ver
vuld. Mr. Maarten was een be
grip. Altijd keurig, altijd in de
plooi, zelden een schaterlach,
hooguit een licht-ironische
opmerking. Als man van de
provincie ergerde Vrolijk zich
aan de degradatie van de ver
kiezingen voor provinciale sta
ten tot een soort landelijke
peiling. „Hoogst ontmoedi
gend voor Statenleden".
Bank in, bank uit om naar een lening te
informeren. Zeg nu zelf, wordt u daar niet een
beetje moe van? Is 't eigenlijk niet beter om maar
meteen bij het beste adres langs te gaan?
Welkom dus bij de Gemeentelijke
Kredietbank Leiden. Daar wordt uw persoon
lijke lening of doorlopend krediet prettig voor u in
orde gemaakt. Lekker vlot. En tegen een leuke
lage rente. Bel maar voor informatie. Of kom
gewoon even langs.
Wij helpen u graag aan geld.
Doorlopend krediet
Onderzoekers opnieuw getroffen door bezuinigingen
De grens is bereikt: dat vinden onderzoekers en mede
werkers van de Leidse faculteit geneeskunde. Opnieuw
sneuvelen arbeidsplaatsen omdat de medische faculteit 8
a 10 miljoen gulden moet bezuinigen. Dit maal worden
ook zeer goede en internationaal erkende onderzoeks
groepen niet gespaard.
leiden caroline van overbeeke
De sectie 'ademregulatie' van
prof. Ph. Quanjer zou bijvoor
beeld in zijn geheel moeten ver
dwijnen: 3,5 wetenschappers en
2 ondersteunende medewerkers
zouden daardoor hun baan ver
liezen. „Wij doen uniek onder
zoek: van belang voor mensen
met longziekten. Ook interna
tionaal draaien we goed mee. Er
zijn genoeg onderzoeksgroepen
die zich kwalitatief niet met ons
kunnen meten. Daarom is het
onbegrijpelijk dat juist ónze
groep moet verdwijnen. Dat zou
bovendien een groot deel van
de bevolking treffen."
De nieuwe bezuinigingen zijn
hard aangekomen bij de getrof
fen Leidse onderzoekers. Zij re
ageren aangeslagen op het vori
ge week aangekondigde plan
waarbij negen onderzoekspro
jecten en 55,5 vaste arbeids
plaatsen moeten sneuvelen.
leiden monica wesseling
vervolg voorpagina
Het verlies van vijf miljoen gul
den door loze meldingen lijdt
de politie doordat elke keer op
nieuw een auto, bemand met
ten minste twee man, op de
melding afgaat. „We gaan wel,
want je kunt het je niet permit
teren niet te gaan." Een werk
groep moet binnen twee maan
den met aanbevelingen komen
om het mes te zetten in de loos
alarmen.
Zowel het bedrijf Security-
team als Huschka-bewaking,
beide gevestigd in Leiden, on
derschrijven de bevindingen
van de politie. Security-team
werkt als zogeheten sleutelhou
der. Zodra er ergens het stil
alarm afgaat, worden medewer
kers van Security gewaar
schuwd door een particuliere
alarmcentrale. Zelden of nooit
(ook Security geeft een percen
tage van 98 procent) is er echt
sprake van inbraak. Eigenaar
directeur Zonneveld: „Kijk, er is
altijd wel iets mis, anders gaat
het alarm niet af. Die installatie
werkt, op een enkele storing na,
prima. Alleen is 'iets mis' nogal
rekbaar. Dat kan variëren van
een opengeslagen raam, tot het
niet goed inschakelen van het
alarm of een kat die de straal
doorkruist." Al weet hij dat het
bijna altijd voor niks is, Zonne
veld gaat er altijd op af. „Je
moet er niet aan denken een
alarmering te hebben gene
geerd en dan later te horen van
een inbraak."
Mevrouw Huschka van het
gelijknamige beveiligingsbedrijf
heeft zelfs een percentage van
99 procent. „Er kan zo veel mis
gaan. Die elektronica is ontzet
tend gevoelig. Een spin op de
sensor of een gordijn dat wap
pert, geeft al stil alarm."
Huschka denkt dat van alle
alarmen 95 procent echt loos is.
„Slechts in een van de honderd
gevallen is er sprake van een
echte inbraak. De resterende
drie procent zijn ingeslagen rui
ten of opengewaaide deuren.
Dan is het dus wel nuttig dat er
wel even iemand bij het bedrijf
gaat kijken. Maar inbrekers zie
je dan niet."
GELD LENEN?
DAN BIJ DE GKB
ANDERS
LEIDEN!
Een heer in
het Haagse is
heengegaan.
Mr. Maarten
Vrolijk, jour
nalist, wet
houder, mi
nister, Twee
de-Kamerlid,
ningin en
sinds '84 ge
pensioneerd,
was een be
stuurder pur
sang, de be
heerstheid
zelve, actief
PvdA'er en toch boven de par
tijen. Het politieke spel trok
hem niet zo. 'Een geboren
voorzitter', schreef men bij
zijn afscheid van de provincie
Zuid-Holland.
Vrolijk, Scheveninger van ge
boorte, zoon van een beurt
schipper, overleed maandag
geheel onverwacht op 74-jari-
ge leeftijd.
Het werkzame leven van mr.
Maarten Vrolijk heeft zich
hoofdzakelijk afgespeeld op
twee vierkante kilometer: de
binnenstad van Den Haag. Op
zijn dertiende wist hij al dat hij
later journalist wilde worden
Hij begon als zeventienjarige
verslaggever bij 'De Nederlan
der' en sloot zijn journalistieke
carrière af bij Het Vrije Volk,
als chef van de parlementaire
redactie. In 1956 werd hij lid
van de Tweede Kamer voor de
PvdA.
De eerste moeilijke beslissing
Ook onderzoekers die uit een
andere geldpot worden betaald,
kunnen hun baan verliezen. Het
plan is nog niet definitief maar
faculteitsdecaan prof. dr. Ph.
Hoedemaeker ziet vooralsnog
geen andere uitweg. Hij sluit ge
dwongen ontslagen niet uit.
Quanjers sectie buigt zich
over de menselijke ademhaling.
„We onderzoeken onder meer
oorzaken van wiegedood, kijken
naar ademhalingsstoornissen
bij te vroeg-geborenen en me
ten de effecten van narcose en
kunstmatige beademing. Ons
onderzoek is ook van belang
voor de groeiende groep men
sen met een chronische long
ziekte. De bezuinigingen treffen
ook hen."
Quanjer heeft inmiddels een
De politie van Delft heeft gis
teren het programma vqn de
Centrumdemocraten (CD) in
beslag genomen. Volgens de
politie zet het stuk aan tot
vreemdelingenhaat. In het
stuk staat onder meer dat de
gemeente geen subsidie meer
moet geven voor projecten
die de eigen bevolking bena
delen, zoals moskeeën of cur
sussen Nederlands voor bui
tenlanders. Verder bepleit de
Delftse CD dat er een halt
moet worden toegeroepen
aan de instroom van vreem
delingen, omdat Nederlan
ders zelf al problemen genoeg
hebben. Ook mogen buiten
landers van deze partij geen
voorrang krijgen bij een baan
bij de gemeente.
De inbeslagname van het
flinke stapel brieven uit binnen-
en buitenland waarin collega
onderzoekers en sympathisan
ten steun betuigen. „Dit onder
zoek is uniek in Nederland: dat
zeggen wij niet alleen, dat zegt
ook de Koninklijke Nederlandse
Academie van Wetenschappen.
De KNAW heeft zelfs gepleit
voor een extra stimulans.
Ook kinderpsychiater prof. dr.
Ph. Treffers moet mensen inle
veren: de sectie kinderpsychia
trie drie medewerkers en een
deeltijd hoogleraar wordt ge
halveerd. „We zouden 1,5 ar
beidsplaats kwijtraken. Dat be
treuren we: ook dank zij deze
mensen is centrum voor kinder
en jeugdpsychiatrie Curium in
Oegstgeest uitgegroeid tot wat
CD-programma is conform
landelijke richtlijnen voor het
vervolgen van discriminatie,
die vorig jaar zijn aange
scherpt. De richtlijnen bepa
len dat alle vormen van dis
criminatie worden aangepakt
door Justitie. Op de vraag
waarom nu wel in Delft en
niet in andere steden tot in
beslagname van partijpro
gramma's van extreem-recht
se partijen is overgegaan, zei
de Haagse persofficier mr.
Slits dinsdagavond: „In Delft
wisten we van de presentatie
van de verkiezingsprogram
ma's. Het kan zijn dat bijeen
komsten elders niet bij ons
bekend waren. Maar je mag
ervan uitgaan dat het open
baar ministerie extra let op
verkiezingsprogramma's
waarin openlijk wordt gedis
crimineerd."
het nu is. De halvering van onze
sectie betekent ook dat de op
leiding tot kinder- en jeugdpsy-
chiater in de knel komt, terwijl
er een tekort aan kinderpsychi
aters is. Het aantal kinderen
met problemen neemt toe.
Prof. dr. E. van Hall van de
vakgroep Vrouwenziekten, ver
loskunde en voortplanting komt
er relatief goed van af. Zijn vak
groep hoeft slechts 0,6 formatie
plaats in te leveren. „Maar ik
heb uitgerekend wat de con
stante bezuinigingen bij de me
dische faculteit hebben teweeg
gebracht. Onze vakgroep heeft
de afgelopen 12 jaar maar liefst
40 procent van de bezetting in
geleverd. De grens is nu echt
bereikt."
Grote opdracht
voor Mogen
leiden rudolf kleun
Het Amerikaanse zaadbedrijf
Pioneer Hi-bred heeft een licen
tie genomen op de door het
Leidse biotechnologiebedrijf
ontwikkelde methode om ge
wassen ongevoelig voor schim
mels te maken. Het Ameri
kaans-Nederlandse Mogen
kwam vorig jaar in het nieuws
omdat het als eerste een toma
tenplant heeft ontwikkeld die
resistent is tegen de schimmel
fusarium.
Pioneer Hi Bred is een van de
grootste zaadproducenten voor
landbouwgewassen in de we
reld. Met de licentie-overeen
komst is volgens dr. Nick Gar
ner van Mogen een 'substan
tieel' bedrag gemoeid. „De
hoogte ervan is vertrouwelijk,
maar het betekent dat we de
komende vier jaar verder kun
nen met het onderzoek op dit
gebied."
Amsterdam Op Schiphol kan vanaf heden tussen
twee vluchten dooreen balletje worden geslagen.
Om (doorgaande) passagiers de gelegenheid te
geven de stramme ledematen te strekken is op de
eerste verdieping van Terminal West het Golf Cen
tre Schiphol geopend. De reiziger kan er terecht in
vijf slagkooien (links- en rechtshandig), op een uit
gebreide puttinggreen, of in een computergestuur-
Prof. Van Oostrom in Diesrede Leidse universiteit:
de 18 holes-simulator. In de kooien en op de put
tinggreen kan gebruik worden gemaakt van de
diensten van een golfinstructeur, die alle bewegin
gen van de klant op een videobandje vastlegt. In
het centrum, waar belastingvrij ook golfartikelen te
koop zijn, blijft het intussen mogelijk om vanuit de
ooghoeken het vliegverkeer in de gaten te houden.
foto capital press
„De plaats die boeken in ons
land innemen, is nog nooit zo
groot geweest als nu, en mon
diaal bezien haast zonder weer
ga: waarmee de Lage Landen
een traditie voortzetten van
eeuwenoude hoog-geletterd-
heid. Dat allemaal in weerwil
van de profetieën van waanwij
ze techneuten die meenden dat
met de invoer van de chip het
boek op zijn retour zou raken."
Dat zei prof. dr. Frits van
Oostrom vanmiddag tijdens de
officiële viering van de 419de
verjaardag van de Rijksuniversi
teit Leiden: de 'dies natalis'. De
hoogleraar Nederlandse letter
kunde sprak over 'de waarde
van het boek'. Van Oostrom, ge
specialiseerd in de Nederlandse
literatuur en cultuur in de mid
deleeuwen, constateerde dat
boeken in ons land nu nog net
zo waardevol zijn als ze waren
voor intellectuelen in de der
tiende eeuw.
Wel is de hoogleraar bezorgd
over het aantal jeugdige lezers
dat nog steeds afneemt. „In
'Goede tijden, slechte tijden'
die thermometer van de adoles
cente tijdgeest - ziet men nooit
een boek. Wel figureerde enige
tijd een personage dat schrijver
wilde worden: hij bleek een
moordenaar te zijn."
Van Oostrom wees ook op
een verschil tussen de middel
eeuwen en de huidige tijd:
„Vandaag de dag bezitten vele
Nederlanders thuis meer boe
ken dan er op enig moment in
heel de middeleeuwse Lage
Landen voorhanden zijn ge
weest. Het gezamenlijk bezit in
Nederlandse huishoudens be
loopt meer dan anderhalf mil
jard exemplaren. Daarbovenop
staan er nog 90 miljoen banden
in de 2000 bibiotheekinstellin-
gen die ons land rijk is."
Volgens van Oostrom is het
boek niet meer weg te denken
uit onze samenleving. „Die per-
De Leidse hoogleraar prof. F. van Oostrom sprak gistermiddag in de Leidse Pieterskerk de diesrede uit over
de waarde van het boek. foto loek zuyderduin
manentie dankt het boek na
tuurlijk aan zijn dikwijls onver
gankelijke inhoud: maar nau
welijks minder aan zijn unieke
vorm als materieel object (een
middeleeuwse vinding overi
gens), die het eenieder mogelijk
maakt op elk moment, in vrij
wel elke context en lichaams
houding, kennis te nemen van
een boek naar eigen keuze - en
niet te vergeten ook: dat boek
op elk gewenst moment weer
dicht te slaan. Het is de vrijheid
die het boek aan mensen biedt,
zowel door inhoud als door
vorm, die het zo onverwoest
baar maakt."