UMN
Extra strop voor
Gemeentemuseum
Weinig poespas bij
Residentie Orkest
Cultuur&Kunst
Nieuw record
Filmfestival Kousbroek en Koek openen 'BoekieBoekie'
Collegium Voci: sprankelend en spetterend
'Champagne' geslaagde
operettecollage
Leidse tweede
bij Concours
de la Chanson
CHTERGROND
MAANDAG 7 FEBRUAR11994
11
ruygrok. 071 -356472, plv.-chef
Paleis Voorhout draait met tekort
Het museum Paleis Lange Voorhout heeft vorig jaar aan
zienlijk meer gekost dan het heeft opgebracht. Er ont
stond een tekort van 370.000 gulden. Dit staat in een no
titie van de directie van het Haags Gemeentemuseum,
waar het paleis onder valt. Het tekort komt dan ook voor
rekening van het Gemeentemuseum. De begroting was
ongeveer negen ton, terwijl er 1,2 miljoen gulden werd
uitgegeven.
den haag npawordt geconcludeerd dat de
verwachtingen te hoog gespan
nen zijn geweest. Er was bij
voorbeeld gerekend op 150.000
bezoekers, maar er kwamen de
helft minder: 73.000 mensen.
Voortaan moet worden uitge
gaan van ongeveer 85.000 be
zoekers, meldt de notitie. Een
andere tegenvaller was dat de
personeelskosten ruim een ton
hoger uitvielen dan was ge
raamd.
De financiële problemen van
het Gemeentemuseum, dat
kampt met een miljoenentekort
uit de periode dat Rudi Fuchs
directeur was, worden hierdoor
nog groter. De in december be
noemde opvolger van Fuchs, J.
Locher, heeft intussen plannen
gepresenteerd om het museum
weer gezond te maken.
In de notitie over het paleis
Uitslag Iordens viooldagen
den haag Annelinde Terlou uit Utrecht en Josie Tjon A Joe uit
Maurik delen de eerste plaats in de categorie A (10 t/m 12 jaar)
van de Iordens Viooldagen. Dat maakte juryvoorzitter Rob Vuyk
zaterdag na afloop van het slotconcert in het Haagse Koninklijk
Conservatorium bekend. Lisa Ferschtman uit Bosch en Duin
mocht in de B-categorie (13 en 14 jaar) de eerste prijs in ont
vangst nemen. Zij kreeg tevens de prijs voor de beste uitvoering
van het werk van Jurriaan Andriessen en wint hiermee 500 gul
den extra. Aan de eerste prijzen is een bedrag van 1.000 gulden
verbonden, dat ten goede moet komen aan de vioolstudie van
de betrokkene.
Acteur Joseph Cotton overleden
los angeles Joseph Cotton, die de keurige beste vriend was
naast Orson Welles in diens Citizen Kane en The Third Man, en
een van de geliefdste acteurs werd in de jaren veertig en vijftig, is
gisteren overleden in zijn woonplaats Los Angeles. Cotton, die
88 jaar werd, overleed aan de gevolgen van longontsteking. De
in 1905 in Petersburg, in de zuidelijke staat Virginia, geboren
Cotton verruilde in 1940 het theater voor Hollywood. Daarvoor
had hij al meegewerkt aan veel toneelstukken en radioprogram
ma's van Orson Welles. Zijn doorbraak kwam.met Wélles' Citi
zen Kane, beschouwd als een van de grootste Amerikaanse
films, waarin hij een vroegere vriend spéelde van de door Welles
neergezette persmagnaat.
Verkeerde foto bij musical
leiden Door een technische storing is-zaterdag bij het bericht in
deze kolommen over de musical ''My fair lady' de verkeerde foto
geplaatst. Daarvoor bieden wij onze excuses aan.
recensie monica schiks^
Het Residentie Orkest o.l.v Günther Her
big met werken van Brahms, Beethoven
Het was een verfrissende erva
ring om het Residentie Orkest te
horen spelen onder zijn vaste
gastdirigent. Günther Herbig,
een van de weinigen die onder
Herbert von Karajan zijn afge
studeerd.
Zijn strakke hand was duide
lijk merkbaar: grote lijnen, wei
nig poespas (soms ook weinig
diepgang en poëzie) maar ui
terst accuraat spel waarin voor
al de houtblazers uitblonken.
De Variaties op een Thema van
Haydn waren daarom een zeer-
onderhoudend begin van het
concert.
Met weinig uiterlijk misbaar
werd vervolgens Tsjaikowsky's
eerste en zeer geliefde piano
concert gespeeld door Peter Rö-"
sel. De strakke teugels van de
dirigent brachtten het orkest tot
een verrassende dialoog met de
solist waarin zeer ad rem op el
kaar werd gereageerd. Glashel
der tot in de kleinste details
klonk het pianospel van Rösel
vooral in de langzamere passa
ges. Bovendien vond er een
wonderlijke samensmelting van
klankkleur plaats tussen de
houtblazers en de piano.
De disciplinaire aanpak van
de dirigent lag tenslotte wat
zwaar op de maag bij de
dansante, zevende symfonie
van Beethoven. Wie eenmaal
Frans Brüggens interpretatie
van deze componist heeft ge
hoord, weet dat Beethoven bij
een minder massale en militaire
aanpak prachtig kan opbloeien.
Nadat de de finale in een reus
achtige climax was afgesloten
konden we naar huis met
enigszins dpve oren van het or-
kestgeweld.
2 Gezelschap, dirigent Jack de Bie, re
gie Lida Spaans, m.m.v. gastsolist Piet
Maas en het Leiderdorps Revue Operette
ballet o.l.v. Monica Robers; solistisch op
treden van Ellen van Holland, Patrick de
Ridder, Hans de Kruijs, Nel van Holland en
Wim Schroder. Gehoord 6/2, 'Muzenhof',
Regisseuse Lida Spaans is een
voorstander van natuurlijke be
wegingen in zowel spel als dans.
De kunst is dat het er makkelijk
uit moet zien, hóe ingewikkeld
het soms ook is voor de spelers,
zo las ik in het programma van
het Leiderdorps Operette Gezel
schap. En inderdaad, spel, be
weging, zang en onbevangen
heid, dit alles omhuld in kleur
rijke, vrolijke en stijlvolle kledij,
vormden keer op keer de ingre
diënten van twee kostelijke me
nu's, rijkelijk besprenkeld met
'Champagne'. Wat heeft dit ge
zelschap het 'Menu' goed aan
gepakt en voorbereid, en dat
komt lang niet in de laatste
plaats door hun
Om de exploitatie sluitend te
krijgen, moeten er meer ten
toonstellingen komen, schrijft
de directie. In plaats van vier
per jaar, zoals in 1993, zouden
er zes grote exposities gehou
den moeten worden op de
hoofdverdiepingen en zes klei
nere op de tweede etage. Er
moeten ook publiekstrekkers bij
zijn. De directie wil verder extra
geld verdienen door meer vaste
sponsors te werven en het pa
leis vaker te verhuren voor
feestjes en andere bijeenkom
sten.
De gemeente Den Haag nam
het achttiende-eeuwse Paleis
Lange Voorhout in 1992 over
van prinses Juliana. Het was
met name de grote wens van
Rudi Fuchs dat het een muse
um zou worden.
De treurige geschiedenis van het wrattenzwijn en het meisje dat op zoek g
uit eigen werk. Het publiek hing aan zijn lippen.
rotterdam
Met een bezoekcijfer van
250.000 is het International
Filmfestival Rotterdam met
voorsprong uitgegroeid tot de
grootste culturele manifestatie
van Nederland. Voor de 250.000
bezoeken aan veertien festival
bioscopen waren naar schatting
60.000 mensen verantwoorde
lijk. Vorig jaar waren er 50.000
mensen die 220.000 filmkaartjes
voor vijftien bioscopen be
machtigden.
Met het onthullen van de
'grootste liefdesbrief ter wereld
door de in Leiden woonachtige
schrijver Rudy Kousbroek en
wethouder Henny Koek van
cultuur, werd gistermiddag in
Galerie Burcht de tentoonstel
ling BoekieBoekie geopend.
Wethouder Koek onthulde dat
in de eerste liefdesbrief die zij
kreeg sprake was van bewonde
ring voor haar blauwe ogen.
Aangezien de wethouder be
deeld is met een totaal andere
kleur ogen, had zij deze brief
maar snel terzijde gelegd.
Daarvoor las Kousbroek voor
het (jeugdige) publiek een aan
tal van zijn gedichten voor.
Zoals de treurige liefdesgeschie
denis van het wrattenzwijn, het
verhaal van het eenzame paard
en de zoektocht van het meisje
naar het begrip 'gisteren'. De
kinderen vonden het prachtig
el, claveclmbel en Hester van Vliet, hobo.
Gehoord 5/2, Oudshoomse kerk, Alphen
Dat hoor je niet vaak meer: een
tienerkoor zonder versterkers!
Dertien jonge meiden, allemaal
in zwart-wit, zongen voor de
pauze 16e- en 17e-eeuwse mu
ziek, zelfs een 15e-eeuws liedje
over een visje dat uit verveling
belletjes blaast in de vijver:
sprankelend, licht en luchtig ge
zongen.
Een diligente die de jeugd in
spireert om Palestrina of Mon
teverdi te zingen, die bovendien
zorgt dat bijna al haar pupillen
zonder partituur, uit het blote
hoofd de meest ingewikkelde
meerstemmigheid aankunnen
èn solistisch goed naar voren
treden, die is goed.
En logisch ging 'Collegium
Voci', want zo heet deze groep
onder leiding van Yvonne Kei
zer, nog een beetje meer uit
hun dak na de pauze in de spiri
tuals en liedjes van de Beatles.
Echt heel mooi werd 'Fluister
mijn naam' gezongen van de
20e-eeuwse Vlaamse O. Fieuws,
zuiver en homogeen, met een
goede dictie en gevoel voor
sfeer.
In he algemeen zou ik willen
zeggen dat er nog iets meer ge
let kan worden op dynamiek en
tempo. Liedjes als 'Michelle' en
'Cent mille chansons' bleven te
statisch, zelfs een beetje saai,
daar kan Collegium Voci zich
nog wat meer 'ingooien.
kale leider, tevens pianist, Jack
de Bie. De professionaliteit
spettert van die man af. Twee-
eneenhalf uur vol energie en ge
voel voor nuance hoogtepunten
spelen uit een keur van operet
tes en daarbij nog krachtig diri
geren ook, is een tour de force
majeur. Van a tot z had de Bie
dit toegewijde team in zijn
greep.
Dit had zeker ook te maken
met een uiterst serieuze presen
tatie-aanpak en de goed geïnte
greerde balletgroep: niet alleen
hartveroverend maar ook ele
gant en joyeus.
Het hele koor zong lekker in
tempo, goed verstaanbaar heer
lijke meezingers als 'Schnell zur
Serenade' (J. Strauss), 'Flotte
Studiosen' (Fr. von Juppé) en
'lm Feuerstrom der Reben' (J.
Strauss). Alle solisten zongen èn
acteerden uitstekend, maar Piet
Maas en het duo Ellen van Hol
land/Patrick de Ridder spanden
de kroon in deze bijzonder ge
slaagde operettecollage. Dit kon
allemaal gebeuren op een zeer
sober gehouden maar sfeervol
en functioneel toneel.
De zogenaamde 'Pino-lamp' van Robert Meys is een van de ontwerpen die meedingt r
exclusief voor Ambtenaren
Persoonlijke lening of doorlopend krediet? Daarvoor hebben
ambtenaren en trendvolgers hun éigen adres: LBA, volledig
en uitsluitend gespecialiseerd in ambtenarenleningen.
Maatwerk-advies en rentetarieven - die ver onder het
wettelijk maximumtarief liggen - leveren u een aanzienlijke
besparing op. Hoeveel? Minimaal enkele honderden guldens.
En niet zelden enkele duizenden guldens. Het exclusieve
bewijs? Bel voor een vrijblijvende kredietaanbieding:
gratis 06-0733
Rijksstraatweg 72,1115 AT Duivendrecht.
Vertrouwd lenen tegen lage rente
Nederlands design
in Kunsthal
rotterdam anp
Postzegels, badpakken, een po
litiemotor. De Rotterdamse
Kunsthal, toch al niet een plek
waar alleen maar beeldende
kunst is te zien, exposeert tot en
met 13 maart Nederlands
design. Een verzameling van 37
gebruiksvoorwerpen die mee
dingen naar de Designprijs Rot
terdam 1994 die op 26 februari
wordt uitgereikt.
De voorwerpen zijn heel ver
schillend. Het gaat om ontwer
pen die zowel binnenshuis als
in de industrie kunnen worden
gebruikt.
Een internationale jury onder
voorzitterschap van professor
Wim Crouwel buigt zich de ko
mende weken over de nomina
ties. Eind februari wordt bekend
wie de winnaar is. Aan de prijs
is een bedrag van 40.000 gulden
verbonden.
en Kousbroek mocht zelfs een
'toegift' van het kritische pu
bliek geven.
BoekieBoekie is een reizende
tentoonstelling die kinderen
vertrouwd moet maken met het
boek. En passant kunnen de
kinderen ook kennismaken met
beeldende kunst, want niet al
leen zijn er afbeeldingen te zien
uit beroemde kinderboeken,
voor de gelegenheid speciaal
gemaakte kunstwerken zijn er,
ook. En natuurlijk duizend-en-
1-liefdesbrieven. De kinderen
werden gistermiddag ook zelf in
de gelegenheid gesteld liefdes
brieven te schrijven aan hun ge
liefde of aan een egel aan de
muur. De 'Gouden Gids' zorgde
ervoor dat zij antwoord kregen.
'BoekieBoekie' in Galerie
Burcht, Burgsteeg 14, Leiden,
duurt tot 24 maart en is open
van dinsdag t/m zondag van
14017 uur. Inlichtingen: 010-
4767381.
amsterdam anp
De 27-jarige Leidse studenten
Marie-José Sobral is gisteren
tweede geworden bij het Con
cours de la Chanson. Het duo
Burke en Brouwer uit Utrecht
won dit elfde concours in de
Kleine Komedie in Amsterdam.
De Alliance Franpaise in Neder
land organiseert jaarlijks deze
wedstrijd.
De zanger Burke en pianist
Brouwer wonnen de eerste prijs
(1000 gulden) met liedjes van
Jacques Brei. Marie-José Sobral
uit Leiden won 500 gulden met
eigen composities. Zij kregen
allen bovendien een vliegretour
naar Parijs.
De jury bestond uit de in ons
land wonende Franse zanger
Philippe Elan, Gerard Kempers,
Imanda Wagenaar, Liesbeth
List, die ook enkele liedjes zong
en Hans van Willigenburg, die
tevens het programma presen
teerde.
Onbekende Jan
Steen ontdekt
baarn npa
Een onbekend, authentiek
schilderij van de schilder Jan
Steen is ontdekt in Baam. Het
gaat om een goed bewaard
doek uit 1632 of 1652. Het werk
is in bezit van een particulier,
die anoniem wil blijven.
De man had het doek onlangs
voor taxatie meegenomen naar
Kasteel Groeneveld in Baarn. De
waarde van het schilderij be
draagt mogelijk miljoenen gul
dens. Conservator en Jan Steen
kenner W. Kloek van het Rijks
museum in Amsterdam spreekt
van een 'uitzonderlijke' vondst.
Taxateur Toon Wildeboer van
Kasteel Groeneveld spreekt van
de vondst van z'n leven.
Hetzelfde geldt in nog grotere
mate voor het Kamerkoor 'Jubi
late Deo' onder leiding van Dirk
van Vliet. Er werd helemaal niet
slecht gezongen, maar het klonk
allemaal een beetje braaf. Fau-
ré's 'Cantique de Jean Racine' is
weliswaar een verheven
'hooglied' maar eist expressie
en extase en dat miste ik ten
enen male. Het meest dyna
misch en inhoudsvol weerklonk
'Matona mia clara' van Orlando
di Lasso, waarmee gezegd is dat
'het' er heus wel inzit.
Orgel, clavecimbel en hobo
begeleiding, verzorgd door Si
mon Stelling en Hester van
Vliet, waren goed aangepast aan
het programma en zorgden
voor originele en verantwoorde
intermezzi of een goede onder
steuning van dit concert in de
Oudshoomse kerk.
door: Jos Frusch
Buitenlanders dirigeren Nederlandse orkesten
Een profeet wordt in eigen
land niet geëerd; wat je van ver
haalt, is lekker. Dit soort
voorspelbare verklaringen ligt
op de loer als je de vraag
probeert te beantwoorden
waarom er in ons land
nauwelijks Nederlandse
dirigenten als artistiek leider
bij de symfonie-orkesten
werkzaam zijn. De vraag is
opnieuw actueel geworden
met de benoeming van de Rus
Valeri«Gergjev tot chefdirigent
van het Rotterdams
Philharmonisch Orkest Maar
het probleem is te complex om
het met enkele clichés af te
doen.
Nederland heeft veertien
professionele symfonie
orkesten, waarvan er slechts vijf
door een Nederlander worden
geleid: Edo de Waart bij het
Radio Filharmonisch Orkest,
Kees Bakels bij het Radio
Symfonie Orkest, Lucas Vis bij
het Noordhollands
Philharmonisch Orkest, Roelof
van Driesten bij het Balletorkest
en tot het einde van het
lopende seizoen - Frans
Bruggen bij het Radio Kamer
Orkest. Bij de andere orkesten
maken respectievelijk twee
Italianen, twee Duitsers, twee
Russen, een Fransman, een
Spanjaard en - tot voor kort -
een Hongaar de dienst uit.
Daaronder ook de drie orkesten
met internationale uitstraling:
het Koninklijk
Concertgebouworkest (Chailly),
het Residentie Orkest
(Sveüanov) en het Rotterdams
Philharmonisch (Gergjev). Is
Nederland niet zuinig op zijn
dirigenten? Of is er gewoon te
weinig aanbod?
Dirigenten met het charisma en
de kwaliteiten van bijvoorbeeld
Svetlanov of Gergjev zijn
zeldzaam. Ook in Nederland.
Internationale faam hebben
eigenlijk alleen Bernard Haitink,
Hans Vonk en Edo de Waart. De
spoeling is daarmee dun.
Haitink en Vonk vervulden
reeds een chef-functie in
Nederland. Met het rijzen van
hun ster steeg ook de
internationalebelangstelling
voor hen. Datzelfde geldt voor
De Waart.
Omdat het tegenwoordig niet
meer gebruikelijk is een chef
dirigent voor het leven te
benoemen, zijn de orkesten
verplicht hun blik op het
buitenland te vestigen. Temeer
daar jong talent zich bepaald
niet in groten getale aandient.
De animo onder de jonge
Nederlandse musici om zich op
het dirigentenvak te storten is
niet echt groot. Momenteel
studeren aan de Nederlandse
conservatoria welgeteld negen
directiestudenten. Deredenen?
Er is in ons land geen traditie op
dit gebied, de populatie waaruit
kan worden geput is zeer klein
en de vooruitzichten op een
baan zijn slecht. Dat laatste
resulteert in een vicieuze cirkel,
waarbij oorzaak en gevolg niet
meer duidelijk te
onderscheiden zijn.
Bovendien: niet iedereen is in
de wieg gelegd voor het
veeleisende métier van
orkestdirigent. Behalve
uitzonderlijke muzikale
kwaliteiten moet een dirigent
beschikken over goede
pedagogische en
leidinggevende eigenschappen,
stressbestendigheid en een
flinke dosis zelf- en
mensenkennis. Kortom, hij
moet een uitzonderlijke
muzikale persoonlijkheid zijn,
die een grote groep enthousiast
kan maken en van zijn muzikaal
credo kan overtuigen. De kans
dat zo iemand te vinden is in -
bijvoorbeeld - Rusland met zijn
grote bevolking en zijn rijke
muzikale traditie, ook op het
gebied van het
muziekonderwijs, is vele malen
groter dan in ons kikkerlandje.
Zeker als je ook nog de plaats
van de muziek in het leven van
alledag, de status van de
dirigent in de samenleving en in
verband daarmee de sociale
vooruitzichten voor jong
muzikaal talent in ogenschouw
neemt.
Toch zijn het juist de
charismatische figuren die
geliefd zijn bij de orkesten. Het
zijn de muzikale
uithangborden, die het orkest
niet alleen muzikaal kunnen
voortstuwen in de vaart der
volkeren, maar ook prestige en
aanzien kunnen geven. En die
ook voor een aantal prettige
'bijverschijnselen' kunnen
zorgen: contacten met solisten
en collega's die met de dirigent
bevriend zijn, banden en
samenwerkingsverbanden met
andere grote orkesten - niet
zelden zijn zulke maestro's
chef-dirigent bij meerdere
orkesten - en mogelijkheden tot
interessante buitenlandse
tournees.
Kortom, het binnenhalen van
dergelijke topdirigenten geeft
een orkest de status, die
overeenkomt met de
exclusiviteit van de betrokkene
dirigent. Met het aanstellen van
Gergjev als chef-dirigent heeft
Rotterdam een vette vis
binnengehaald. Hij zal door het
orkest als statussymbool
gekoesterd worden. Net zoals
Covent Garden dat -
bijvoorbeeld - met Bernard
Haitink doet.
