Villa te huur: 10.000 p.m. 'Dagobert' inspireert Duitse crimineel ZATERDAG 5 FEBRUAR11994 Ji l J Buitenlandse hang naar Den Haag Jaarlijks zijn meer dan duizend werknemers van internationale ondernemingen en instellingen naarstig op zoek naar een representatief optrekje in of rond Den Haag. Maar een 'househunted die in de residentie heg noch steg kent en bovendien in het buitenland woont, is zonder bemiddeling kansloos. De 'oude heer' Van Paaschen, die zijn Haagse makelaardij in '57 oprichtte, had al snel in de smiezen dat daar een aardige markt in zat. Zelfs een huurvilla is geen probleem. Als de huurder er maar 10.000 gulden per maand voor over heeft... Voor de zoveelste keer die och tend gaat de telefoon op het kantoor van jonkheer M.L.J.M. van de Poll. Aan de andere kant van de lijn meldt zich een niet nader te noemen minister. Het huurcontract voor z'n Haagse appartement loopt bijna af. Of hij misschien nog een paar maanden mag blijven zitten. Tot even na de verkiezin gen. Van de Poll, directeur-eigenaar van makelaardij Van Paaschen, zal het ver zoek voorleggen aan de verhuurder. De minister neemt blijkbaar het zekere voor het onzekere. Stel dat hij na de verkiezin gen niet terugkeert in het nieuwe kabi net, dan kan hij maar beter niet vastzit- getwijfeld flinke afkoopsom. Ministers en staatssecretarissen vor men slechts een fractie van de clientèle, licht Willem Gosschalk, de 'verhuurspe- cialist' bij Van Paaschen, toe. „Sommige bewindslieden willen graag een pied-a- terre in Den Haag hebben, liever dan dat ze een hotel moeten opzoeken als er weer eens een vergadering is uitgelopen. Maar voor 99,5 procent bemiddelen we voor buitenlandse managers van multi nationals en diplomaten die hier vier-vijf jaar zitten. Daarna moeten ze maken dat ze wegkomen, omdat ze anders het volle pond voor de Nederlandse belastingen moeten gaan betalen." Belangrijk „Vooral de contacten met de afdeling personeelszaken van bedrijven en instel lingen zijn heel belangrijk," zegt Gos schalk. „Die bellen ons dan op met een mededeling als: 'Haal de familie Jones maandagochtend om tien uur op bij het Europa Hotel en zorg dat je een leuk huis voor ze vindt'. Op basis van wat nadere informatie - wat het mag kosten, hoeveel kinderen ze hebben en of ze de meubel tjes meenemen - stippelen wij een route uit langs zo'n tien huizen die interessant zijn." „Tijdens de rondleiding merk je al gauw de voorkeuren. Het zijn de vrou wen die bepalen welk huis het wordt. Want zij zijn het meest thuis, terwijl hun man de hele dag op kantoor of 'onder weg' is en de kinderen op school. Manlief vindt alles best, onder het mom van: 'If they're happy, I'm happy'. Want hij weet: als vrouw en kinderen zich ongelukkig voelen, is het gauw over met die leuke baan in het buitenland." De meeste buitenlanders vinden Den Haag duur om te wonen, weet Van de Poll. „Ach, het is maar net wat ze gewend zijn. Mensen die eerder in steden als Londen, Parijs of Genève zaten, vinden het wel meevallen. Maar Zuidamerika nen bijvoorbeeld, die hebben er nogal eens moeite mee." Gosschalk: „Die wonen in hun eigen land in riante villa's met een flinke lap grond en een zwembad. Dan krijgen ze van hun bedrijf te horen dat ze in Neder land voor vijfduizend gulden per maand een huis mogen zoeken. Nou, als ze dat dan omrekenen naar de situatie in hun eigen land, denken z,e dat ze het Paleis op de Dam kunnen huren." Al vinden ze het schreeuwend duur, al le buitenlanders willen volgens Van de Poll kost-wat-kost in Den Haag of directe omgeving wonen. „Want hier vinden ze een grote concentratie van 'soortgelij ken', van internationale scholen, kerken en van organisaties als de British Wo men's Club en International Women's Contact. Veel vrouwen zijn lid van zo'n club. Die is vöor hun sociale contacten heel belangrijk." Hij veert op bij de vraag of het make laarskantoor ook aan 'nazorg' doet. „Ik vind dat we daar mateloos sterk in zijn. Die mensen hebben vaak geen flauw be nul van wat hen in Nederland te wachten staat. Op speciale bijeenkomsten lichten we ze voor over typisch Nederlandse za ken. Over verkeersborden en telefoonno ta's waar ze niets van snappen, om maar wat te noemen. En zwangere vrouwen willen natuurlijk graag weten hoe hier de kraamzorg is geregeld en een Australiër hoe een Eurocheque werkt. Maar het leukste van zo'n bijeenkomst is het mo ment dat de agenda's tevoorschijn ko men en adressen worden uitgewisseld." LO KATIES Soms hebben klanten zeer specifieke wensen. Gosschalk: „Personeel van de Is raëlische ambassade moet vrijwel altijd een appartement. En dan niet op de be gane grond en ook niet helemaal boven. Amerikanen controleren alles heel gron dig, die hebben daar een speciale techni sche staf voor. Het zou me niets verbazen als ze ook naar afluisterapparatuur speu- „Na het uitbreken van de Golfoorlog hebben we het even erg druk gehad. Toen keerden zo'n 50 Nederlanders die in dat gebied woonden en hier hun huis hadden verhuurd, overhaast terug. We hebben die mensen onder dak moeten helpen voor de tijd dat hun eigen huis nog was verhuurd. Gosschalk loopt naar het 'slagveld' dat in de vorm van een plattegrond aan de wand prijkt. Zijn vinger vliegt over de kaart om aan te geven waar de beter be deelde buitenlanders zich zoal ophou den. Hij klopt met een knokkel op het Statenkwartier. „Zitten veel Fransen om dat daar de Franse school staat. Maar ook vanwege het type huizen. Die oude, statige kasten vinden ze prachtig. Hier is ook de Duitse school, maar de Duitsers zitten vrij verspreid. Net als de Britten, die hebben op vier verschillende lokaties scholen voor hun kroost." „Het Benoordenhout," vervolgt Gos schalk zijn tocht op kaart, „is ook een ge liefde wijk. Daar zit het hoofdkantoor van Shell, de grootste klant in de verhuur." Z'n vinger glijdt verder westwaarts en stopt dan resoluut in Wassenaar. Hèt Wassenaar. 'Home of the Yankees.' „Amerikanen móeten in Wassenaar wo nen. 'Wassenaar' is trendy. En onbetaal baar." „Onze markt loopt van een flatje van duizend gulden tot een huis van 10.500 gulden huur in de maand," geeft Van de Poll de bandbreedte van de markt aan. Hij schuift achter de computer, op zoek naar een huis dat maximaal 3500 gulden huur per maand mag kosten. Een druk op de knop: nul te huren objecten. Mag het ietsje meer zijn? Gelukkig: in de cate gorie tot zesduizend gulden floepen ne gen adressen op het beeldscherm. Niet veel later eindigt een korte autorit voor een hagelwitte villa in een sjiek wijkje dat schuilgaat achter de Scheve- ningse Bosjes. Het is een voorname pa triciërswoning, gebouwd rond 1865. De heren zwijgen. „Doen we meestal op zo'n moment. Zo'n huis spreekt voor zich. Uit de reactie van de mensen mér ken we vanzelf wel of het bevalt." Het is een van de exclusieve optrekjes in de categorie tien-mille-per-maand. „Zulke huizen zijn voor de echte toppers, de directeuren van grote concerns," zegt Gosschalk ten overvloede. „Per maand krijgen we een twee van zulke klanten. Die moeten een representatieve woning hebben. Een tophuis that shows off. Binnen voldoet het huis - geschatte waarde tussen de een en anderhalf mil joen - aan de verwachting die het van buitenaf schept. Wit marmer op de vloer, gebrandschilderde ramen, kristallen kroonluchters en plafonds met fraaie or namenten. Een diningroom, twee zitka mers, vijf slaapkamers en vijf badkamers! De betimmerde zolderverdieping, waarin raampjes uit een oud schip zijn verwerkt, blijkt een volledige woning met keuken. Zelfs^en aansluiting voor een wasmachi ne ontbreekt niet. „Een van de vorige huurders nam z'n schoonmoeder mee. Vandaar." Kosten Waar beginnen de eigenaren van die pa- leisjes aan? Kunnen ze hun huis niet be ter gewoon verkopen? Gosschalk: „Er zijn twee soorten verhuurders. De eerste soort is de verhuurder die zelf door zijn bedrijf naar het buitenland wordt uitge zonden. Maar die woont toevallig in een leuk huis en wil dat voor geen goud kwijt. Voor zulke mensen is het een uitkomst als ze hun huis tijdens hun afwezigheid kunnen verhuren. Daarnaast heb je de verhuurder die het ziet als een aardige vorm van beleggen. Ze verhuren hun on derkomen voorlopig en hopen het na een aantal jaren met een aardige winst te kunnen verkopen." „Misschien lijken het gigantisch hoge huurprijzen, maar vergis je niet in de kosten. Het huis staat periodes leeg, het vergt onderhoud, en de stoffering en het meubilair moet af en toe worden ver nieuwd. Met de hypotheeklasten vormt dat alles bij elkaar een behoorlijke kos tenpost," rekent Gosschalk voor. „Aan buitenstaanders is dat soms moeilijk uit te leggen. Die denken dat met zulke huurprijzen de Zilvervloot komt binnen- Verhuurspecialist Gosschalk (rechts) en makelaar Van de Poll (bij een huurpandje van 10.000 gulden per maand): „Buitenlanders willen kost-wat-kost in Den Haag of directe omgeving wonen." FOTO NPA ROLAND DE BRUIN De Duitse p'olitie maakt verbeten jacht op 'Dagobert'. Tot op he den is het een actie van - soms letterlijk - vallen en opstaan. Maar: de gefrus treerde meesterspeurders weten wat hun te doen staat: Donald Duck lezen en nog eens Donald Duck lezen... Als Dagobert zijn pogingen om schatrijk te worden niet zou larderen met bomaanslagen op filialen van de warenhuisketen Karstadt dan zou hij ongetwijfeld een van de populair ste figuren in Duitsland zijn. Nu echter zoe ken speciale politie-eenheden als het Sonder Kommando Dagobert naarstig naar deze cri mineel en vreest het Duitse concern nieuwe aanslagen. Psychologen proberen zijn geest te ontwarren. Leden van de pseudoweten- schappelijke Disney-fan- club D.O.N.A.L.D. (Duitse Organisatie van Niet-com- merciële Aanhangers van het Donaldisme) komen met tips. En Karstadt hoopt nu eindelijk de geëiste som kwijt te raken opdat de rust weerkeert in de wa renhuizen. Officieel ging het 17 keer mis bij de geld overdracht, maar er circu leren ook verhalen dat de politie en Dagobert al 28 keer tegenover elkaar in de ring hebben gestaan. Tot nu toe heeft de jacht ruim tien miljoen gekost. De materiële schade bedraagt eveneens een dikke tien miljoen gulden. Het verhaal van een ge nie dat het afgelopen weekeinde voor de zoveel ste keer net naast de vette buit greep. Berlijn, zater dagavond 22 januari. Bij de politie rinkelt de telefoon. 'Met Dagobert'. De dienst doende agent schrikt op: een telefoontje van het 'fantoom' dat de Duitse politie nu al bijna ander half jaar de ene frustratie na de andere bezorgt. Zorgvuldig schrijft hij de instructies van de bom- menleggende afperser op. De politie moet naar een telefooncel in de buurt van het vliegveld Tegel. Daar liggen verdere mededelin gen. Ze zijn zoals gebruike lijk uiterst gedetailleerd. De agenten dienen met hun 1,3 miljoen mark naar een stilgelegde spoorlijn in de buurt te gaan. Bij de roestige rails bevindt zich een houten kist met een lengte van pakweg 80 een- De verbaasde speurders vinden er een mini-lorrie in, aangedreven door de motor van een vi deo-recorder. In de instructies staat dat de agenten het geheel op de rails moeten zetten, het losgeld erin dienen te deponeren, waarna op een rode knop moet worden gedrukt. Da gobert schrijft: „U mag de trein natuurlijk achterna lopen opdat u ziet dat het geld in de juiste handen komt." Een agerit drukt op de knop, de minitrein spuit ervandoor. Een sportief aangelegde col lega zet de achtervolging in. Hij is kansloos: het treintje is te snel en Dagobert heeft strui- keldraden aangebracht die vuurwerk tot ont ploffing brengen. Zo krijgt niet alleen de hol lende koddebeier de schrik van zijn leven, maar weet Dagobert ook dat de buit eraan komt. Het is een geniale truc. Maar helaas gaat er net als bij andere meesterlijke zetten van Dagobert op het laatste moment iets mis. Bijna een kilometer raast de minilorrie over de rails, maar nog geen 30 meter van Dagoberts schuilplaats raakt het wagentje een bout en kiept om. De buit wordt eruit geslingerd en belandt ergens in het bos. Een ongetwijfeld vloekende Dago bert kan niet bij zijn centen komen en gaat ervan door. De zak waarin hij zijn schat had willen meenemen, blijft achter. Het 'SoKo Dagobert' rest niets anders dan het maken van foto's en het frustrerende vooruitzicht op een persconferentie te moe ten meedelen dat het voor de zoveelste keer niet is gelukt Dagobert aan zijn geld te hel pen. Van het arresteren van Dagobert wordt officieel al lang niet meer gesproken, hoewel daar toch de eerste opgave voor Duitslands slimste speurneuzen ligt. Het bange wachten is weer begonnen: slaat het genie weer tde met een bom, zoals begin december toen hij ook naast zijn geld greep, of geeft hij de politie nog een kans? De 'Gangster van het Jaar' heeft de aloude boe- venjacht op een in de Duitse politiegeschie- denis ongekend hoog intellectueel niveau ge bracht, constateerde de Berlijnse Tagesspiegel onlangs. Het 'SoKo Dagobert' zit in Hamburg, waar Dagobert zijn eerste aanslag pleegde. Samen met gespecialiseerde collega's uit Berlijn jaagt het met helikopters, honden, afluister- specialisten en natuurlijk psychologen van de centrale recherche op Dagobert. H^t resul taat is nihil. De ambtenaren slaan de ene fla ter na de andere. Ze zijn er hooguit in ge slaagd de afperser een paar keer te ergeren met papiersnippers in plaats van geld. „Het gaat Dagobert om het plezier in het spel", constateert de 32-jarige Detlev Giesler van D.O.NAL.D. Volgens hem ligt de sleutel voor het mysterie in de 70 Duck-geschiede- nissen waarin de superrijke Dagobert Duck de hoofdrol speelt. Giesler, inmiddels een veelgevraagde gast bij radio en tv: „Er zijn eenvoudig te veel parallellen. Deze man kent in ieder geval de klassieke verhalen." Het begin van deze afpersingsmarathon had de politie al aan het denken moeten zet ten. De eerste bommen liet Dagobert name lijk op 13 juni 1992 in het Hamburgse Kar- stadtfiliaal ontploffen. Het getal dertien is volgens Giesler het magische getale in huize Duck. Dertien miljard gulden bedraagt het vermogen van Dagobert Duck. Dertien Zwa re Jongens proberen hem constant van dat geld te 'bevrijden'. De met de Dagobert-actie belaste commis sarissen Daleki (Hamburg) en Tille (Ber lijn) sluiten niet uit dat de man zijn inspiratie uit de Donald Duck haalt. Maar verder weten ze eigenlijk niets over hun tegenstander. In het begin dacht men aan een onge veer 1.70 meter grote, 25- jaar oude zwartharige man. Intussen is Dagobert min stens twintig jaar ouder ge worden, tien centimeter gegroeid en heeft hij lang blond haar. Sommige poli tiemannen vermoeden dat het een collega is of een ex- Stasi-agent. Maar daarmee houdt de creativiteit bin nen het korps op. Een feit is dat Dagobert ui terst sportief is aangelegd: hij is een begaafde knutse laar met grote technische vaardigheden en beschikt over infra-roodkijkers en supergevoelige micro foons. Verder weet hij veel over de strategie van de politie en test hij de nieuw ste tactieken van de speur ders door gefingeerde geld overdrachten. De tot nu toe pijnlijkste mislukking hadden de re chercheurs kunnen voor komen als ze Donald Duck hadden gelezen. Vorig jaar april liet Dagobert hen op draven in Berlijn. Het geld moest in een kist worden gedeponeerd waarin nor maal strooizand zit. De po litie deed dit en stopte in de zak met geld gelijk een zogenaamde bewegings melder plus een peilzen der. Daarna gingen ze in dekking in de bosjes rond de kist. Kort voor middernacht sloeg de bewegingsmelder alarm. De agenten dachten dat het ding op hol was ge mand te zien. Pas daarna besloot een ietwat slimme re speurder de kist eens te inspecteren. En ja hoor, Dagobert had de kist zo ge maakt dat hij die van on deren kon open maken. Bovendien plaatste hij het gevaarte boven de uitgang van een rioolput, waarvan hij het deksel had verwij derd. Dagobert was al lang verdwenen door het riool, dat honderden kilometers begaan baar is. Helaas voor hem had de politie vals geld in de zak gestopt. De truc met de kist komt in verschillende variaties in de Donald Duck-boeken voor. Een andere keer zette de politie in Berlijn 2000 agenten in om alle telefooncellen te be waken van waaruit Dagobert zich zou kun nen melden. Eén pel hadden ze vergeten: die lag tegenover een Berlijnse school met de naam Walt Disney. En vandaaruil greep Da gobert zijn kans... Twee weken geleden had Dagobert op nieuw iets heel slims bedacht. En weer speelde het enorme rioolstelsel onder de straten van Berlijn een belangrijke rol. Zijn tegenspelers werden naar een Berlijnse wijk gedirigeerd waar ze instructies aantroffen in een door Dagobert gebouwde brievenbus. Ze moesten naar een ander deel van de stad, waar ze bij een parkje verdere aanwijzingen zouden vinden onder een paar stoeptegels. Om de nieuwe boodschap te kunnen le zen, moesten de agenten naar de dichtstbij zijnde straatlantaarn. Zaklampen hadden ze niet bij zich... Dat leverde uiteraard een ver traging op in het tijdschema van de afperser. De volgende blunder liet niet lang op zich wachten: het geld moest op een rioolput worden gedeponeerd en de politie nam de verkeerde. Voordat de fout werd ontdekt, deden zich nieuwe problemen voor. Een aangeschoten Zweed marcheerde dwars door het park en een graffiti-spuiter viel onverwacht in politio nele handen. Dagobert zat al die tijd vier me ter onder de grond in een rioolkanaal. Het gestumper van de politie volgde hij via een in een bosje verstopte richtmicrofoon. Het duurde hem allemaal te lang en dus ver dween hij. Soms denken leden van het 'SoKo Dago bert' wat weemoedig terug aan die ene keer toen ze hem in Berlijn bijna hadden. Een su persnelle rechercheur greep Dagobert bij zijn kladden, maar gleed uit... in een hoop hon- depoep. De experts van D.O.NAL.D zijn er van overtuigd dat het Dagobert om het spel en niet om de knikkers gaat. SoKo-chef Dale ki denkt soms ook dat 'de man eigenlijk hele maal geen geld wil'. Maar opgeven? 'Dat nooit', meldt de poli tie. En dat geldt waarschijnlijk ook voor Da gobert. Al bijna anderhalf jaar probeert een crimineel die zich de bijnaam 'Dagobert' heeft verworven, de Duitse warenhuisketen Karstadt 1,3 miljoen mark af te persen. Hij laat zich inspireren door de stripverhalen van 'Donald Duck' en heeft zijn naam ontleend aan Donalds rijke oom Dagobert. Compositiefoto van 'Dagobert', de crimineel die Duitse speurders laat struikelen over hun blunders.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 35