'Wie doet zijn tien jaar oude auto weg?' Hoogvliet lacht om studentengrap 'De kniptechniek is heel anders' 'Gratis lezen stimuleert jonge lezers niet' Het Gesprek van de Dag Madurodam ziet geen spannende reclames 18 VRIJDAG 4 FEBRUARI 1994 Alfred van den Bos moet harte lijk lachen om de grap die stu denten van de PABO-leerlin- genopleiding in Haarlem giste ren uithaalden bij een Vomar- supermarkt in Velserbroek. De assistent-bedrijfsleider van de Leidse vestiging van Hoogvliet aan het Levendaal weet wat zijn collega daar overkwam toen de ze compleet werd verrast door de 'overval' van de dertig stu denten. „Hij zat er toch niet mee?", informeert Van den Bos nog voor zekerheid. ,,Moet-ie ook niet doen, want in feite is het natuurlijk een prima recla me voor de zaak. Dat compen seert het verlies van dat volle boodschappenwagentje in rui me mate." Bij zijn vestiging van Hoogvliet, aan het Levendaal in Leiden, werken ze al sinds 8 mei van vorig jaar met het zogenaamde 'derde-klant-gratis-systeem'. het Waarbij een computer de ver houding tussen het aantal klan ten in de zaak en de benodigde kassa's berekent en waardoor er nooit meer dan twee mensen bij het afrekenen van de bood schappen een 'rif vormen. De derde persoon die aansluit, zo luidt de afspraak, krijgt de in houd van zijn wagentje gratis mee naar huis. Zo ver als Hoogvliet in Leiden - dat vorig jaar oktober een zoge naamde retail-prijs won voor zijn 'derde klant' - durft Vomar in Velserbroek nog niet eens te gaan. Daar zijn de gratis bood schappen pas voor nummer vier, in wat dan al een échte rij te noemen i&. Het systeem is nog maar pas in gebruik geno men, düs vandaar. Maar werd, bij de eerste grote test door de 30 leerlingen van de PABO, prompt gekraakt. Lunchen doen ze daar op school deze week in elk geval gratis. Het filiaal van Hoogvliet Levendaal omschrijft bedrijfsleider Van den Bos als een typische studentenzaak. Dat klinkt aannemelijk, want de supermarkt ligt middenin de binnenstad, daar dus waar veel studenten leven en wonen. Me de daarom had men vorig jaar bij de introductie van het 'der de-klant-gratis-systeem' wel de gelijk rekening had gehouden met een ludieke actie uit die hoek. „Nee", meldt Van den Bos, „dat is niet gebeurd. Tot op heden toe dan." Wat niet wil zeggen dat het sys teem bij Hoogvliet perfect werkt. Zo af en toe loopt ook daar een klant met gratis bood schappen de deur uit. „Maar let wel, wij noemen dat geen falen, hoor. Wij vinden dat een feest. Prachtig voor de consument. Die vertelt dat thuis en in zijn Nederlander doet langer met zijn wagen De Nederlander rijdt langer iji dezelfde auto. En als hij een an dere koopt is dat tegenwoordig in veel gevallen een tweede hands. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De Bovag, de belangenvereniging van de autobranche, heeft uitgerekend dat een auto gemiddeld twee- eneenhalf jaar langer meegaat dan een soortgelijk exemplaar uit 1981. Auto's gaan, volgens het CBS, langer mee omdat de kwaliteit van de wagens steeds beter wordt. Dat is een belangrijke verklaring voor de daling van de t verkoop van nieuwe auto's. Desondanks neemt de totale verkoop van wagens niet af, omdat er namelijk steeds meer occasions worden verkocht. W.J. Stevens, eigenaar van auto sloperij De Groenoord, heeft duidelijke aanwijzingen dat de Nederlander langer in één auto rijdt. De meeste vierwielers die momenteel rijp zijn voor'de sloop zijn in 1981 of daarvoor gebouwd. „Tien jaar geleden kwamen hier auto's die nog maar zes of zeven jaar oud wa ren. Daarnaast verkeren de hui dige sloopauto's in betere staat dan tien jaar geleden." De Leid se sloper voegt daar aan toe: .Auto's waar-van het chassis he lemaal verrot is, zodat je er bij na doorheen zakt, zie ik nauwe lijks meer. En auto's die hele maal niet meer remmen kom ik al jaren niet meer tegen", is Ste vens' ervaring. Toch is het niet helemaal waar dat er geen wrakken meer naar de sloop gaan. „Ze zijn er nog wel maar dan zijn het meestal wel wagens die total loss zijn verklaard na een ongeluk". Bovag-woordvoerder R. Boon verklaart dat auto's niet alleen ouder worden door de goede kwaliteit, maar zeker ook door het onderhoud. „Mensen kijken steeds meer om naar hun wa gen. Sinds de in 1985 jaarlijks verplichte Algemene Periodieke Keuring (APK) willen automobi listen geen bekeuring meer ris keren en onderhouden daarom hun wagens beter", denkt Boon. Sloper Stevens is het daarmee eens. „Wat ik ook vaak zie is dat mensen net voor de APK hun auto laten nakijken. Maar toch zijn er veel mensen met een ou de auto die dat voor 300 gulden niet meer laten doen. Die kopen dan meestal een tweedehands je, want die zijn niet zo duur." Zijn verhaal wordt bevestigd door de verkoopcijfers van oc casions. In 1993 zijn ruim 700.000 van deze auto's ver kocht: een stijging van 2,5 pro cent ten opzichte van het jaar daarvoor. Bij auto-dealer De Wit, verkoper van uitsluitend nieuwe auto's, wordt dit per centage met een korreltje zout genomen. „Daar weet ik niets van. Wij verkopen evenveel au to's als in voorgaande jaren. Mischien is het bestedingspa troon van de klant wel veran derd, maar daar hebben wij tot nu toe niets van gemerkt." Evenals De Wit zet Volkswagen dealer Walter Kamsteeg van zijn kant wat vraagtekens bij de conclusies van het CBS. Kam steeg erkent de stelling van het CBS dat auto's nu kwalitatief beter zijn maar bestrijdt dat de consument zijn vierwieler beter onderhoudt. „De auto's zijn ge woon kwalitatief een stuk beter en vergen minder onderhoud. Dat blijkt ook uit de garanties. Vroeger kreeg je één jaar garan tie. Nu is drie jaar meer regel dan uitzondering. En wie doet nu zijn tienjarige auto nog weg DERK GRAVER kennissenkring door. Zo van: 'joh, wat me nou is overkomen'. Een betere reclame voor je win kel kan jeje niet wensen. En zo moeten ze dat in Velserbroek ook maar opvatten. Ja, toch." Zijn bij Hoogvliet in Leiden alle kassa's op de drukke uren en op zaterdag bezet, dan gaat de deal niet door. „Dat is vanzelfspre kend, hé. Dit computer gestuur de systeem is met name ont worpen om de irritatie bij klan ten ten aanzien van de lange wachttijden voor kassa's weg te nemen. Ziet de consument dat wij er van alles aan doen om ze ter wille te zijn, dan neemt hij sneller genoegen met wat onge mak. Althans dat is onze erva ring." De Nederlander rijdt gemiddeld tweeëneenhalf jaar langer in zijn auto. FOTO HENK BOUWMAN Aap moet ook met pensioen Een aap heeft ook recht op een prettige oude dag. De Leidse vakbond voor apen, de Stichting Pro Primates, pleit voor een echte pen sioenregeling. Vandaag heeft de vakbond een gesprek met staatssecretaris Cohen van onderwijs over dit onder werp. „Apen die een aantal keren als proefdier dienst hebben gedaan in een labo ratorium, zouden hun laatste dagen in een dierentuin of een opvangcentrum moeten kunnen slijten", verduidelijkt I. Spruit van Pro Primates. De apenvakbond zal Cohen ook wagen een meldpunt in te stellen waar mogleijke fraude van wetenschappers onder de loep wordt geno men. „We bedoelen niet al leen fraude of onethische 'handelingen met proefdie ren: ook in algemene zin worden gegevens vervalst en laakbare experimenten met dieren en mensen gedaan. Dat moet ergens worden uit gezocht." CAROLINE VAN' In elke stad zijn z flits v t de a 3 of bill- manshoog bij de boards. Ze roepen soms weer stand op, zoals bij de reclame voor een begrafenisverzeke raar. Een enkele keer verlek kert juist de halve bevolking zich aan een dame die meer dan levensgroot ondergoed toont op de borden. En wat geaccepteerd is in Nederland hoort ook thuis in Ma durodam, de mini-uitgave van de lage landen. Geen manshoge reclamebor den in 'het vriendelijkste stad je' van Nederland, maar bill- boardjes van 8,5 bij 13,5 centi meter. Want alles in het Haag se mini-Nederland is 25 keer kleiner dan in het echte leven. Ook de tolerantie van de Ma- durodam-inwoners, want de billboards zijn daar aan strikte regels gebonden. Geen span nende dames in lingerie en geen reclames voor verslaven de middelen als sigaretten of alcohol. „De advertenties mogen abso luut niet schokkend zijn voor onze bezoekers", stelt woord voerder T. Kuchler. „Seks, ge loof, aan dat soort dingen kun- zich ergeren. En dat willen we niet: mensen ko men hier om te recreëren, niet om over probleemtoestanden na te denken." En de bill boards, hoe klein en wellicht onleesbaar ook, mogen dus niemand tegen de borst stui- Billboard-exploitant Publex vervangt de reclames geregeld, na goedkeuring van de Ma- durodamse toetsingscommis sie. Niet om de twee weken, zoals op straat, maar elk jaar. De adverteerders betalen voor een jaar 15.000 gulden. De op brengst voor Madurodam gaat naar goede doelen voor Ne derlandse en buitenlandse kinderen, net als de winst die de ministad maakt. Kuchler: „We steunen instellingen die normaal gesproken niet voor subsidie in aanmerking ko men, zoals scoutingclubs en muziekverenigingen. En we hebben bijvoorbeeld vorig jaar huizen geschonken aan SOS Wereldkinderen in Honduras. Jakarta en in Paramaribo." Basic Hair Studio gespecialiseerd in het knippen van kroeshaar In de grote steden zijn ze niet meer weg te denken: de black hair kapsalons. Mensen met kroeshaar, veelal van Surinaam se afkomst, kunnen hier hun haar laten knippen door gespe cialiseerde kappers. „Bij een ge wone kapper kunnen mensen met kroeshaar meestal niet te recht. De kniptechniek is heel anders", zegt Yvette Bodo, eige naresse van black hair-kapsalon Basic Hair Studio aan de Haar lemmerstraat in Leiden. Yvette en haar man Guno open den ruim twee jaar geleden de kapsalon aan de Haarlemmer straat. Het is een succes. „Er was nog geen black hair-kapper in Leiden. We zijn nog steeds de enige hier", vertelt Yvette. „Veel mensen gingen eerst naar Rot terdam of Amsterdam, maar nu kunnen ze ook hier terecht. Dat scheelt een eind rijden. Boven dien kunnen ze bij ons een af spraak maken. In Rotterdam moetje soms uren wachten." Surinaamse muziek klinkt op de achtergrond. Een vrouw leunt met haar hoofd achterover in een spoelbak. Ze laat haar haar ontkroezen. Straighten wordt dat genoemd. „Zo'n behande ling duurt ongeveer 2,5 uur", vertelt Guno Bodo. „Door een soort crêmebehandeling gaat de krul eruit. Curly duurt nog lan ger. Curly zijn wat grovere krul len. Daarvoor moet ik het haar eerst straighten en dan breng ik er een soort permanent in. Per manent met voorbehandeling kun je het noemen." Yvette heeft de kappersschool gedaan, maar het echte black hair-knippen heeft ze van Guno geleerd. „In Nederland zijn wel goede cursussen, maar geen er kende opleidingen. Er is ook nog geen erkende vakorganisa tie voor black hair-kappers. Maar daar verwacht ik wel ver andering in, want er komen steeds meer black hair-kapsa- lons", verklaart ze. Ze vindt het knippen van zwart haar niet moeilijker dan het knippen van ander haar. „Het is gewoon heel anders, niet echt moeilijker. Ik weet ook niet wat ik leuker vindt. Daarom wil ik het allebei blijven doen." Guno heeft zijn kappersoplei ding in Suriname gehad. „Maar het echte black hair-knippen heb ik in Frans Guyana geleerd" vertelt hij. Voordat Guno zijn eigen kapperszaak opstartte, werkte hij bij black hair-kappers in Amsterdam en Rotterdam. Kappers die gespecialiseerd zijn in het knippen van zwart haar, geven op kappersshows vaak demonstraties. „De echte grote shows zijn niet in Nederland", verklaart Guno. „In Londen worden de meeste shows ge houden en natuurlijk ook in Amerika." Niet alleen mensen met kroes haar kunnen bij Basic Hair Stu dio terecht, maar ook mensen met 'gewoon' haar. „Ongeveer een derde van onze klanten heeft geen kroeshaar", weet Yvette. „Veel jongeren komen hier voor het 'blockhead' kap sel, of om figuren of letters in te laten scheren." Het 'instant- weave'het innaaien van haar, is ook populair. „Maar dat kan niet bij ons, want dat duurt wel een hele dag en daar hebben wij niemand voor", vertelt Guno. Opvallend is, dat mannen met kroeshaar veel vaker naar de kapper gaan dan vrouwen. „Veel mannen komen om de week. Het haar groeit snel en vooral het strakke 'blockhead' model raakt snel uit model", verklaart Yvette. „Veel vrouwen laten hun haar straighten en dat hoeft slechts één keer in de drie aanden herhaald te worden. Ook het 'curly' model gaat drie maanden mee." Basic Hair Studio vervult min of meer ook een sociale functie. Yvette: „Mensen komen hier omdat ze weten dat hun haar goed geknipt wordt. Maar ze vinden het ook gezellig. Op za terdag lopen veel mensen bin nen om alleen maar even een praatje te maken. Dan is het ge zellig druk en gaat de muziek ook wat harder." Het knippen van kroeshaar vereist een speciale techniek. Jongeren van 16 en 17 jaar moeten bibliotheek gaan betalen „Ze moeten in Leiden maar eens meer bekeuringen uitdelen voor te hard rijden. Dat levert de gemeente heel wat meer geld op", meent Jan Wolkers. „In Leiden en Oegstgeest wordt vaak verdomd hard gereden." Wolkers reageert hiermee op de beslissing van de gemeenteraad dat 16- en 17-jarigen moeten gaan betalen voor de biblio theek. Hij vindt het onzin. „Er wordt al zo weinig gelezen. Ze moeten het juist eens stimule ren. Voor jongelui moet lezen gratis zijn." Wolkers denkt dat jongeren door de maatregel van de gemeente minder gaan le zen. „Het is een soort drempel die voor ze wordt opgeworpen." Er klinkt irritatie in zijn stem. De gemeente Leiden besloot tot de maatregel omdat de biblio theek de gemeentelijke bezuini gingen moet opvangen. Jonge ren van 16 en 17 jaar moeten vijftien gulden per jaar gaan be talen. PvdA-wethouder Koek beloofde de tegenstanders van de contributie dat de maatregel weer wordt ingetrokken als de contributie leidt tot een 'drama tische terugval' van het aantal kinderleden. Tegenstanders van FOTO KIPPA het voorstel vrezen dat de drempel voor de jeugdige lezers te groot wordt en dat de leesbe- vorderende.maatregelen van de gemeente teniet worden ge- De Leiderdorpse schrijver Holierhoek vindt de maatregel heel redelijk. „Jongeren van leeftijd zitten helemaal niet zo slecht bij kas. Een bioskoop- kaartje en een bezoek aan Mc- die Donalds kunnen ze ook beta len", weet hij. „Cultuur en daar valt lezen naar mijn mening ook onder, moet bovendien ook z'n prijs hebben. Dingen die gratis zijn, worden vaak niet gewaar deerd." Holierhoek verwacht dat de invoering van de contri butie het aantal bibliotheekbe zoekers in die leeftijdscategorie niet Zeil schaden. „Stimuleren is wel nodig, maar dat is een inge wikkeld proces. Je stimuleert jongeren niet dobr het lezen gratis te maken", meent Holier hoek. Maarten 't Hart onderschrijft de mening van de Leiderdorper. Ook hij vindt het bedrag van vijftien gulden heel redelijk en mist de waardering voor iets dat gratis is. „Het aantal lezers zal misschien ietsje afnemen, maar de contributie zal de goede le zers niet afschrikken", aldus 't Hart. De Leidse schrijver Mani Klim mer is „absoluut tegen. Dat moet de gemeente niet doen. Jongeren gaan nog minder le zen. En al krijgen ze die vijftien gulden van hun ouders, dan doen ze er toch iets anders mee", zegt hij. Kummer denkt nog even na over zijn reactie. „Tja, ik betaal zelf ook hè. Maar ik ben een echte oude socialist. Ik vind dat alle bibliotheken gratis moeten zijn." Het is niet erg druk in de biblio theek in het centrum van Lei den. Hier en daar schuifelen be zoekers tussen de boekenkas ten. Een meisje van bijna zes tien, zit achter de computer en speurt in de catalogus. „Ik vind het niet echt leuk dat we moe ten gaan betalen", zegt ze. „Maar ja, we moeten wel, want voor school hebben we de boe ken gewoon nodig. Op school zelf kunnen we niet terecht." Ze moet waarschijnlijk zelf de con tributie betalen, maar dat is voor haar geen reden om haar lidmaatschap te beëindigen. Even verder zitten twee scholie ren met hun neus in de boeken. Ze bekennen giechelend niets van de maatregel af te weten. Hun eerste reactie is: „Stom, zeg. Je moet al veel lezen en nu moet je daar nog geld voor gaan betalen ook." Ze denken dat veel lezers door de maatregel zullen afhaken. „Als je er echt wat voor over hebt, betaal je na tuurlijk wel", menen ze. Eigen lijk maken ze zich niet veel zor gen om de maatregel. „Ik blijf wel gewoon lid. Ik hoef het toch niet zelf te betalen", zegt de oudste van de twee. De ander knikt instemmend. „Mijn ou ders betalen wel", verklaart ze.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 19