Three Musketeers ontbeert elke vitaliteit Film Kroegtijgers en het rood-gele filmgevaar Naked van Mike Leigh mondt uit in simplistisch moralisme L ONDERDAG 3 FEBRUAR11994 ILMS IN LEIDEN 7/2, 20.00 en 22 15 uur. LVC, reestraat 66, Leiden. March comes in like lion, do 3/2 t/m zo 6/2, 20.45 uur. X, laarlemmerstraat 52, Leiden- Life on a stnng, di 8/2 en wo 9/2,20.30 uur [rouwen, drank, geworstel met e schrijfmachine en geldge- irek. Onderwerpen waar Char- Ss Bukowski alles van af weet ji waar hij al jaren zeer onder- loudend over schrijft. Barbet Ichroeder maakte met Barfly ien grove samenvatting van liens boeken en geeft een imusante kijk op het dagelijks even van een kroegtijger, lukowski schreef zelf het sce nario voor de film die komende veek in het Kijkhuis is te zien. Mickey Rourke speelt de im- ner dronken schrijver Henry Lhimaski met verve. Faye Runaway is zijn al even dorstige rriendin. Hij hangt elke dag in lezelfde kroeg. En elke dag laagt hij barkeeper Eddy uit foor een gevecht. De andere jarklanten sluiten wedden- Ichappen af op de uitslag van iet gevecht. De inzet op Chi- naski is niet hoog want keer op jeer gaat de schrijver tegen de {rond. Wat hij aan geld wint, {aat onmiddellijk op aan drank. Een literair agente komt zijn yerk op het spoor en wil het jitgeven. Ze probeert hem uit je kroeg en achter de schrijfta fel te houden. Zijn vriendin, die joch een ruime opvatting over [rouw heeft, slaat de agente woest de deur uit. Het leven iierneemt daarna zijn dagelijkse oop: zuipen, lallen, vechten en ïeld los peuteren. De man met iet pokdalige gezicht die ver groeid lijkt met zijn barkruk is Bukowski zelf. LVC heeft februari uitgeroe pen tot de maand van, zoals het persbericht meldt, 'het rood-ge le filmgevaar'. Het vrijtijdscen trum haakt daarmee in op het Filmfestival Rotterdam dat re gisseurs uit Japan, China en Hongkong in de schijnwerpers zet. Hitoshi Yazaki opent met March comes in like a lion. De Japanner besloot het verhaal van de film aan het begin meteen samen te vatten op een aantal titelkaarten. De kijker moet het verder doen met losse beelden. Ice en haar broer Haruo leven ergens in een slooppand in To kio. Zij is al jaren verliefd op hem. Als hij na een ongeluk kampt met geheugenverlies, doet Ice zich voor als zijn ver loofde. Stukje bij beetje krijgt Haruo weer greep op zijn leven. De ontdekking dat hij met zijn zus heeft gevreëen komt kei hard aan. Hitoshi laat het mo derne Japan zien. Niets geen geobsedeerdheid met carrière of het kopen van allerlei wester se, statusverhogende produkten maar verveling, seks en geweld. In de X draait Life on a string van Chen Kaige (Yellow Earth. Farewell to my concubine). Hij verhaalt van een blinde muzi kant die hoopt te kunnen zien als hij duizend snaren op zijn qin (een soort luit) heeft versle ten. Die raad gaf zijn toenmali ge leermeester hem op zijn sterfbed. Jaar in jaar uit leeft hij alleen voor zijn instrument. Hij heeft al 997 snaren gebroken. Zijn jonge, eveneens blinde, leerling gelooft niet in het ad vies. Ook verwerpt hij de asceti sche leefwijze van zijn meester. Liever luiert hij in het hooi met het mooiste meisje uit het dorp aan zijn zij. BIOSCOPEN AMSTERDAM ALFA 1 Leidseplein tel. 6278806 Farewell to my concubine a l., dag. 13.15,16.45,20.30 ALFA 2 Aladdin 13, 15.45, 18.45, 21.30 ALFA 3 Jaar 1 16 j., dag. 16, 19.30 The piano 12 j., dag. 13.30, 21.45 ALFA 4 II grande cocomero 16 j., dag. 13, i 15.45,18.45,21.30 ALHAMBRA 1 Weteringschans tel. 6233192 The age of innocence a.Idag. 16.30, 20.45, do vr ma dl ook 13.15 ALHAMBRA2 The house of the spirits 16 j.dag. 13.15,16.45,21 BELLEVUE CINERAMA I Marnixstraat 400 tel. 6234876- The three musketeers 16 j., dag. 13.15, 16, 19.15, 22, za zo 15, 19.15,22 CINERAMA 2 i The firm 16 j. 13.15, 16.30,20.15 CALYPSO 1 Marnixstraat 402 tel. 6234876 Germinal 12 j., dag. 13.15, 16.45, 20.30 CALYPSO 2 The fugitive 12 j., dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 CINECENTER-CINEMACORALINE 1 Lijnbaansgracht 236 tel. 6236615 Naked 16 j., dag. 14.15, 16.45, 19.15,22, zoook 11.15 CINECENTER-PEPPE-NAPPA The wedding banquet 16 j14.30, 17, 19.30, 22.15, zoook 11.15 CINECENTER-PIERROT Fiorile 16 j., dag. 14.15, 16.45, 19.30, 22.15, zoook 11.15 CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO Much ado about nothing a.I., dag. 14.15, 17, 19.30, 22, zoook 11.15 CINEMA 1 INTERNATIONAL j August Allebèplein 4 tel. 6151243 Demolition Man 16 j., dag. 19, 21.45, zazo wo ook 13.15, 16 CINEMA 2 INTERNATIONAL Addams Family 2 12 j., 18.45, 21.30 CITY 1 I Leidseplein tel. 6234579 Demolition Man 16 j., dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 CITY 2 Undercover blues 12 j., dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 CITY 3 A perfect world 12 j., dag. 12.30, 15.30, 18.30,21.30 CITY 4 Robin Hood a.I., dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 CITY 6 Beethoven's 2e a.I., vr za zo wo 16, vr za ook 18.45, za zowoook 13.15 Jurassic park a I.dag. 21.30, do vr El sol del membrillo 16 j, 21.30 Trahir 16 j., dag. 19.30 Curfew 16 j., dag. 19.45 Vacasdag. 21.15 Het is een schone dag geweest 16 j., zo 13.30 KRITERION 1 Roetersstraat 170 tel. 6231708 Thousand pieces of gold 16 j., 17.15 II grande cocomero 16 j., dag. 19.15 House of the spirits 16 j., dag. 21.15 Sneak preview di 22.15 KRITERION 2 Phantom der nacht 16 j., ma 19.45 The crying game 16 j., dag 17.30 Raining stones 16 j., 20.15, 22.15 RI ALTO 1 Ceintuurbaan 338 tel. 6623488 Othello 16 j., dag. 17.45 Naked 16 j., dag. 19.30, 22 RI ALTO 2 The women from the lake of scented souls 16 j., dag. 17.45 L'annéedernièreè Marienbad 16 j., dag. 20 The wedding banquet 16 j., dag. 22 La belle noiseuse 16 j., zo 13 THE MOVIES 1 Haarlemmerdijk 161 tel. 6386016 Little Buddha a.I., dag. 19.15, 21.45, za zoook 15 Orlando a.I,, dag. 17.30 THE MOVIES 2 The piano 12 j., dag. 17.15, 19.30, THE MOVIES 3 Johnny Meijer 16 j., dag. 17.15, 21.15, za zo 15, 18,21.15 Trois couleurs: Blue 16 j., dag. 19.15, za zoook 15 The cement garden 16 j., dag. 22.15, do vr za ook 00.15 THE MOVIES 4 The baby of macon 16 j., 17.30, 22 BellevanZuylena I., dag. 19.45, za zoook 15.15 TUSCHINSKI 1 Reguliersbreestraattel. 6262633 Heaven Earth 12 j., dag. 13.15, 16.30,20.30 TUSCHINSKI 2 Little Buddha a.I dag. 13.15, 16.30,21 TUSCHINSKI 3 Sleepless in Seattle a.I., dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 TUSCHINSKI 4 Passion Fish a.I., dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 TUSCHINSKI 5 Jurassic Park a.I dag. 13.15, 16, 18.45,21.30 TUSCHINSKI 6 Aladdin a.I., dag. 18.45, 21.30, do vr ma di ook 13.15, 16 TUSCHINSKI CINEAC Last action hero 16 j., doorlopend dag. 11.45, 14.15, 17.45, 20.45 DE UITKIJK Prinsengracht 452 tel. 6237460 L'odeur de la papaye verte 16 j.dag. 20.15,22.15 The piano 16 j., dag. 18, zoook 15 Het programma van de Haagse en Leidse bioscopen staat op de pagina 'Info'. Sinds hij voor zijn sociaal dra ma High Hopes de Felix (prijs voor Europese beste film) ont ving geldt regisseur Mike Leigh als de hoop van de Britse film industrie. Hij werkte aanvanke lijk bij de BBC samen met men sen als Stephen Frears en Ken Loach, die net als hij geïnteres seerd waren in de snel verpau perende 'onderkant' van de En gelse samenleving tijdens het 'Thatcherisme'. Ieder op zijn ei gen manier richtten genoemde regisseurs de aandacht hun ca mera's op die wereld: Frears is de bitterzoete verteller, Loach de politieke denker, en Mike Leigh is de moralist, zoals eens te meer "blijkt uit zijn nieuwste film Naked. Naked volgt enkele dagen uit het leven van Johnny, een intel lectuele dropout, bewust werk loos, cynisch, behept met de pijn van een verdrongen verle den en een gemankeerde liefde. We ontmoeten Johnny wanneer hij in een nachtelijke tunnel met een meisje staat te vrijen, hoewel aanranden wellicht een beter woord is. Johnny houdt in ieder geval niet op wanneer ze schreeuwt dat hij haar pijn doet. Pijn zal in het verloop van de film nog veel vaker voorko men zodra de seksualiteit aan de orde komt. En dan niet in verband met lust, zoals er in veel moderne films geëxperi menteerd wordt met sadoma sochisme, maar als werkelijke pijn, zowel fysiek als psychisch. Dat is een belangrijk verschil met de vorige films van Mike Leigh, waar de buitenwereld onveranderlijk als onverschillig en meedogenloos werd afge schilderd, maar waar er tussen de personages soms nog wel ge negenheid bestond. De wereld van Naked is ruwer en wreder; Johnny is buitengesloten, zowel op het sociale vlak als op het ge bied van de liefde. Misschien is hij daar zelf wel medeschuldig aan: hij schoffeert om het even wie naar hartelust en mét vrou wen is hij verre van charmant. Mike Leigh maakt zo van Johnny een complex, interes sant personage; deze jongeman is ongetwijfeld een slachtoffer van de maatschappij, maar zijn intelligentie, woedeuitbarstin gen en soms onuitstaanbare ge drag verschaffen veel contour. Naked is te zien als een soort oerkreet van Johnny, een jon gen die ten onder gaat aan de samenleving en aan zichzelf, misschien juist wel omdat hij niet afgestompt is. Leigh heeft Johnny's omzwer vingen door de straten en nu en dan ook huizen van Londen ge filmd in kil donkerblauw en grauw grijs. Geen vrolijke om geving, bevolkt door eenzame, gestoorde, agressieve, alcoholi sche en angstige mensen. De Engelse samenleving na That cher is in de ogen van Mike Leigh wezenloos en ziel-loos. En grotendeels immuun voor de wijsheden van Johnny, die zijn filosofische, literaire en reli gieuze teksten en cynische hu mor als uit een machinegeweer afschiet op iedereen die hem voor de voeten loopt. Johnny ontvlucht Manchester en bezoekt in Londen het huis waar zijn oude liefde woont. Dat weerhoudt hem er niét van meteen met een huisgenote het bed in te duiken, waarna hij de wat verwarde jongedame, die meteen grenzeloos verliefd is, verder keihard afwijst. Z'n ex- vriendin een verpleegster, die als een moeder voor hem is beledigt hij ook al en even later staat Johnny weer op straat, waar hij aan de omzwervingen Enkele jaren geleden zorgde de 'moderne' western Young Guns voor zo'n toeloop op de kassa's dat de studio ge zwind met een vervolg kwam. Het ging ongetwijfeld om twee van de stompzinnigste westerns uit de geschiede nis, met veel geschiet zonder reden, vervelende stoerdoe- nerij, seksisme en ook nog eens slechte actie-scènes. Maar de jonge acteurs sloegen kennelijk aan, precies zoals de houten klazen uit Goede Tijden Slechte Tijden te genwoordig voor heuse acteurs doorgaan. Een aantal ge zichten uit de Young Guns is nu te zien in een probeersel van dezelfde makelij: The Three Musketeers. FILM RECENSIE JOS DE PUTTER The Three Musketeers Te zien Lido 1, Leiden; Euro Cinema 2, Alphen aan de Rijn; Asta 1, Den Haag. Alexandre Dumas is in de film geschiedenis al meer dan eens gebruikt voor degelijke 'mantel- en degenfilms'. Ooit danste Ge ne Kelly met een zwaard over de tafels en de voorlaatste re make dateert uit 1973, toen Ri chard Lester een aardige dosis humor en romantiek (met de ri valiserende Raquel Welch en Faye Dunaway) aan de actie koppelde. Twintig jaar later blijkt eens ie meer dat Holly wood veel van zijn inventiviteit en charme heeft verloren. Deze versie van de belevenis sen van Athos, Porthos, Aramis en D'Artagnan, hun strijd tegen de schurkachtige kardinaal Ri chelieu en hun liefde voor de gemalin van de koning ontbeert elke vitaliteit. Regisseur Stephen Herek gaat van de ene scène naar de andere, zonder ooit eens een accent aan te brengen, zonder oog voor stilering van de actie (als dit verhaal nog ver filmd moet worden, laat dan John Woo of Quentin Tarranti- no het eens proberen). Charlie Sheen, Kiefer Suther land en Oliver Platt slaan en grappen zich er doorheen op de manier die we kennen van de Young Guns. Tim Curry en Re becca DeMomay zijn ook al on beholpen als snoodaards. Ieder een, zowel de acteurs als de re gisseur, heeft zich in iets wezen lijks vergist: men houdt een dommige pose voor ironie, be legen grofheden voor humor en overacting voor een knipoog. Dat is allemaal het gevolg van het desastreuze idee dat de he dendaagse toeschouwer zich niet meer zou laten raken door 'echte' avonturenverhalen, alsof we daar te wereldwijs, te cy nisch voor zouden zijn. En alsof eerdere regisseurs en acteurs als Gene Kelly met hun superieure nonchalance niet allang op een veel charmantere manier naar dat genre hebben geknipoogd. Nog even, en deze gasten heb ben alle genres om zeep gehol pen. Mike Leigh: „Ik ontdek mijn films namelijk pas door ze te maken." Mike Leigh heeft de naam niet of slechts met tegenzin over zijn werk te willen pra ten, maar daar is deze keer in Rotterdam weinig van te merken. De even nonchalant als onopvallend geklede regisseur praat honderduit, terwijl hij wegzakt in een diepe fauteuil van het Hilton hotel. En die reputa tie, daar heeft hij wel een verklaring voor: „Kort na voltooiing van een film ben ik ab soluut niet in staat om erover te praten. Ik ontdek mijn films namelijk pas door ze te maken. Ik schrijf ook geen scripts van tevo ren, die ontstaan pas op het moment dat ik bezig ben. Ik moet de dingen zien, ik kan niet schrijven. Pas later begin ik voor mezelf op een rijtje te zetten wat ik eigenlijk ge daan heb en ben ik in staat om er iets zin nigs over te zeggen". Mike Leigh begint vrijwel blanco aan een filmproject, zelfs zoiets als een plot heeft hij in het begin niet in zijn hoofd: „Dat ligt in de aard van mijn onderwerpkeuze. Ik heb het over een breed scala aan onderwerpen: over het leven, over het hebben van huizen en kinderen, over relaties, over werk, over sex. Dat zijn de dingen die me voortdurend bezig houden en op het moment dat ik aan een film begin, komen de onderwerpen die er op dat moment het meest toe doen van zelf bovendrijven. Daar borduur ik dan op voort." „In de praktijk gaat het zo dat ik een groep acteurs verzamel en dan aan het re peteren sla. Voor Naked hebben we bij voorbeeld vier maanden gerepeteerd voor dat we daadwerkelijk begonnen te filmen. In die tijd creëren we de personages met hun hele wereld, met hun onderlinge rela ties. Dat doen we door research en door een enorme hoeveelheid improvisatie. Het is een soort laboratoriumsituatie, waarin ik gaandeweg ook de structuur van de film ontdek. Vervolgens gaan we er echt op uit en maken we de film." Leigh's manier van werken is in de film wereld tamelijk uniek, maar zelf vindt hij zijn aanpak niet zo bijzonder: „Ik doe ei genlijk hetzelfde wat iemand doet die een roman schrijft of een schilderij maakt. Het enige bijzondere eraan is dat het niet de manier is waarop men normaal films maakt. Het is een meer organische manier. Je gebruikt wat mensen inbrengen, je ge bruikt de locaties, de sfeer, je zit niet vast aan iets wat eerder in een achterafkamertje ooit bedacht is. Het levert films op die gaan over filmmaken". „Het hele proces van het filmmaken is voor mij een ontdekkingsreis. Natuurlijk heb ik wel iets als een uitgangspunt. Ik wist voor ik met Naked begon bij voorbeeld ze ker dat ik een film wilde maken die het fe nomeen van de Apocalyps en van het eind van de eeuw onder ogen zou zien. Dat ge voel hangt in de lucht: de dingen zijn niet meer zo zeker als we dachten dat ze waren. Normen zijn vervaagd... De manier waarop je als publiek op Johnny reageert zie ik als een metafoor van hoe wij reageren op het huidige tijdsgewricht. Dat je voortdurend op het verkeerde been gezet wordt, voort durend geschokt wordt en in de war bent, dat je steeds weer moet besluiten wat je nu werkelijk voelt." Persoonlijk De tijden die steeds onzekerder worden. Dat riekt naar de gedachten van een ouder wordende man die vindt dat vroeger alles beter was. Leigh ziet dat anders: „Ik geloof niet dat het aan mij persoonlijk ligt. Het is natuurlijk zonder meer waar dat je als je twintig bent de zaken veel simpeler lijken dan wanneer je een middelbare leeftijd be reikt hebt. Maar dat is niet waar de film over gaat geloof ik. Toen ik High Hopes maakte in 1988, was het socialisme nog een gegeven. In die film wordt nog een bezoek gebracht aan het graf van Marx. Vijf jaar la ter, bij het maken van Naked, is het socialis me geen gegeven meer." „Het is objectief aantoonbaar dat de we reld in een onzekere, gevaarlijke toestand verkeert. De wereld is in technologisch op zicht op een hoger niveau dan ooit, terwijl die aan de andere kant nog even barbaars en middeleeuws is als altijd, wanneer je kijkt naar wat de ene mens de andere aan doet". „In High Hopes vroegen we ons af of we kinderen moesten krijgen. In Life is sweet hoe het is om kinderen te hebben. In Naked praten we over de toekomst. In wat voor wereld mijn kinderen zullen leven als ze ou- derworden. Dat baart me zorgen. In die zin is Naked inderdaad heel persoonlijk." Risico De hoofdpersoon Johnny lijkt in dramatisch opzicht een groot risico in te houden, het is moeilijk om mee te voelen met een persoon die verre van sympathiek overkomt en ie dereen tot vermoeiens toe bestookt met ti rades over de toestand in de wereld. „De persoon van Johnny is hooguit in commer cieel opzicht een risico. Sommige cynische journalisten in Londen hebben Naked ook een 'feel bad movie' genoemd, het tegenge stelde van de 'feel good movie'. Ik vind dat nonsens. Naked is veel te complex om een 'feel bad movie' te zijn. Er zitten teveel la gen, er zit teveel dubbelzinnigheid in." „En Johnny is heel herkenoaar. Iedereen die een beetje vertrouwd is met het leven in een grote stad kent zulke types. Johnny is zo iemand die je in Londen in de portieken zit zitten en van wie je vanuit je comforta bele burgermansdenken zegt: 'dat is nie mand, dat is gewoon een vent in een por tiek'. Maar iedereen is iemand, iedereen heeft een persoonlijk gecompliceerd ver haal. En deze film blaast leven in zo'n ver haal, in zo'n man in een portiek." Kiefer Sutherland als Athos en Rebecca de Mornay als spionne Milady de Winter. personages en in een onzinnig nevenverhaal dat draait om een perverse yuppie, die uiteindelijk Johnny's pad zal kruisen. Alsof Mike Leigh zijn eigen observatie van een outsider niet vertrouw de en vond dat hij nog een extra conflict nodig had. Jammer, want dat mondt uit in simplis me en het stelt veel van de on miskenbare intelligentie van Naked in een ander licht. begint die de film verder bepa len. Hoewel sommige van die ont moetingen werkelijk schitteren de scènes opleveren, zoals het verblijf bij een eenzame nacht waker die stiekem de overbuur vrouw bespioneert terwijl hij en Johnny filosoferen over de Apo calyps, speelt uiteindelijk het moralistische vingertje van Mi ke Leigh een wel erg nadrukke lijke rol. Steeds opnieuw wordt ons ingehamerd dat dit een be paald vreugdeloze samenleving is. Om dat filmisch interessant te houden moet je een groot ci neast zijn. Mike Leigh is dat zeker niet, ondanks de af en toe briljante teksten van Johnny en de uitste kende vertolking van David Thewlis. Maar Naked glijdt uit in de vaak stereotype overige Greg Grutwell en Katrin Cartlidge in Naked. Faye Dunaway en Mickey Rourke in Barfly.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 11