Diefstal Schiphol
schrikbarend hoog
Machtsstrijd leidt tot vertrek 20 miljoen van Rijk
Woningtekort in
grote steden stijgt
'Kwaliteit bestuurders neemt af
Randstad
Minister zwijgt over dekking
verlies luchthaven Rotterdam
Opknapbeurt Kalverstraat
PvdA scoort hoog met
'vallende wethouders'
Voorwaardelijke celstraf
voor leadzanger popgroep
WOENSDAG 2 FEBRUAR11994
Georganiseerde misdaad actief op luchthaven
De diefstal en/of vermissing van hoogwaardige appara
tuur uit vrachtloodsen op Schiphol neemt schrikbarende
vormen aan. De georganiseerde misdaad heeft vorig jaar
voor vele miljoenen guldens aan computers gestolen.
enquête onder het bedrijfsleven
op de luchthaven tracht de ma
rechaussee nu een exact beeld
van de diefstallen te krijgen.
In de enquête worden bedrij
ven tevens opgeroepen om sa
men met de politie mee te wer
ken aan misdaadpreventie. De
uitkomsten van het onderzoek
moeten nog worden geanaly
seerd. De 'taakgroep integrale
aanpak veel voorkomende cri
minaliteit' van het driehoeks
overleg moet over niet al te lan
ge tijd met aanbevelingen ko-
Vandaar dat het bedrijfsleven er
bij de Koninklijke Marechaus
see, belast met het politiewerk
op Schiphol, heeft aangedron
gen om maatregelen te nemen.
Kr is inmiddels een 'taakgroep'
gevormd uit het driehoeksover
leg (Haarlemmermeer, het
openbaar ministerie en mare
chaussee) dat het probleem on
derzoekt.
In 1992 zijn er zeventig inbra
ken of pogingen tot inbraak in
vrachtloodsen op Schiphol ge
registreerd. Vorig jaar zou dat
aantal aanzienlijk zijn toegeno
men, hoewel de officiële cijfers
nog niet bekend zijn. Via een
Volgens voorlichter Alec de
Jong van de Koninklijke Mare
chaussee is de georganiseerde
misdaad actief op Schiphol. Hij
spreekt zelfs van 'multinationa
le criminele clubs'. De mis
daadsyndicaten houden zich
niet alleen bezig met de ont
vreemding van spullen uit
vrachtloodsen, maar ook met de
diefstal van passagiersbagage.
Als mogelijk wapen in de
strijd tegen de misdaad denkt
het driehoeksoverleg aan de
vorming van publiek-private
bewakingsdienst. De bewa
kingsdienst zou onder de hoede
van de marechaussee op Schip
hol moeten opereren. Verwacht
wordt dat het bedrijfsleven een
financiële bijdrage levert.
Sommige bedrijven beschul
digen de marechaussee ervan te
veel aandacht te richten op
drugsmokkel en zakkenrollerij
op Schiphol. Er zou te weinig
mankracht zijn om de georgani
seerde misdaad adequaat aan te
pakken. Overigens ontkent de
marechaussee dit laatste.
den haag/rotterdam
Door geen nachtvluchten toe te staan op een
nieuwe luchthaven in Rotterdam, loopt het ex
ploitatietekort nog eens met enkele tientallen mil
joenen guldens op.
Minister Maij van verkeer en waterstaat stelde
gisteren tijdens het vragenuurtje in de Tweede
Kamer dat zonder nachtvluchten zes tot zeven
jaar 'aanloopverlies' wordt geleden. Volgens haar
zou dat mèt nachtvluchten vier jaar zijn. De Rot
terdamse wethouder Linthorst berekende vorig
jaar nog dat het exploitatieverlies zonder nacht
vluchten jaarlijks kan oplopen tot zes miljoen gul
den.
Hoewel de minister vorige week met de NV
Luchthaven Schiphol (exploitant van de luchtha
ven) en de gemeente Rotterdam overeenstem
ming bereikte over de dekking van de te verwach
ten verliezen van een luchthaven zonder nacht
vluchten, wilde zij de Tweede Kamer niet vertel
len welke van de betrokken partijen de miljoenen
guldens bijpast. De gemeente Rotterdam heeft tot
nu toe steeds verkondigd dat zij geen cent wil
meebetalen aan de verliezen. En de raadsfracties
van D66, GroenLinks en PvdA lieten deze week
weten daaraan vast te willen houden.
De kwestie Zestienhoven komt vrijdag aan de
orde in het kabinet. Pas na een kabinetsbesluit wil
Maij tekst en uitleg geven aan de Kamer. Tegen
standers van de nieuwe luchthaven, zoals minis
ter Alders van milieu, vinden dat de aanleg van de
hogesnelheidslijn een luchthaven bij Rotterdam
overbodig maakt. Met de supersnelle trein is
Schiphol vanuit Rotterdam ir
reiken.
Amsterdam De gemeente Amsterdam is begonnen met
opknapbeurt van de bestrating rond en in de Kalverstraat. Alle asfalt
maakt plaats voor sierbestrating. De vele winkelende bezoekers kun
nen in de smallere Kalverstraat toch hun inkopen doen. De meeste
werkzaamheden vinden
gelijk te beperken.
FOTO FOTOPERSBUREAU DIJKSTRA
CDA-kamerlid: 1
duidelijkheid
over werkwijze
Legio Lease
g*
de
DEN HAAG ALICE VAN SCHUPPEN
CDA-kamerlid Vreugdenhil
vindt het ongewenst dat er
meer bedrijven komen die 8e
gespecialiseerd zijn in het
leasen van waardepapie- Y?
ren. Legio Lease in Leiden
is nu het enige bedrijf in ,r'
Nederland waar mensen r
onder andere loten, pre- "c
mie-obligaties en aandelen
kunnen leasen.
Volgens Legio Lease le- Se
vert dit een aanzienlijk be- 99
lastingvoordeel op. „De
constructie-opzet van dit 1
bedrijfje staat me niet aan" ec
zegt Vreugdenhil. Het ka- m
merlid is bezig met een on-
derzoek en gaat de kamer
hier wellicht vragen over u
stellen.
Vorige maand publiceer-
de deze krant een artikel wr
over het Leidse bedrijf. Het Y'
kamerlid is bang dat der-
gelijke verhalen andere 1
wakkerschudden. el
„Straks komen meer men
sen op het idee om zo'n
bedrijfje op te zetten en die
vertrekken misschien wel
met de noorderzon. Maar
dit verwacht ik niet van Le
gio Lease, dat bedrijf wil ik
niet in twijfel trekken. De
eigenaars lijken mij keuri
ge heren", aldus Vreugden
hil.
Dorpsvereniging Vijfhuizen wil aanleg spottersheuvel
Vanaf veertig meter hoogte kijken naar landende
en opstijgende vliegtuigen. Als het aan de Vereni
ging Dorp Vijfhuizen ligt, is dat binnenkort niet
meer alleen voor de vogels weggelegd. De vereni
ging pleit in een notitie aan de gemeente voor de
aanleg van een grote spottersheuvel ten zuiden
van het dorp, met uitzicht op de vijfde baan van
Schiphol.
Zo'n 'Big Spotters Hill' maakt nu al onderdeel
uit van de plannen voor de Floriade, die de ge
meente Haarlemmermeer in 2002 naar Vijfhuizen
wil halen. Mocht de tuinbouwtentoonstelling
echter naar een andere plaats gaan, dan wil de
dorpsvereniging toch dat de heuvel er komt.
Kabinet roept op tot sneller bouwen
Minister Andriessen al weken op de hoogte van moeilijkheden (tCIIC PhUrtllin^
Het gedwongen vertrek van Fokker-topman
Nederkoorn is het resultaat van een interne
machtsstrijd. De suggestie dat minister An
driessen (economische zaken) zou hebben
meegeholpen Nederkoorn te tackelen,
wordt door goed geïnformeerde bronnen
met klem tegengesproken. De Tweede Ka
mer heeft Andriessen vandaag schriftelijk
opheldering gevraagd over de situatie bij
Fokker.
Een woordvoerder van Andriessen erkent
dat de minister al weken op de hoogte was
van de meningsverschillen in het bestuur
van Fokker over nieuwe bezuinigingsplan
nen. Die plannen leidden afgelopen week
einde tot het opstappen van Nederkoorn
nadat de Raad van Commissarissen, waar
onder de regeringscommissaris, de Fokker
topman had laten vallen.
Nauw bij Fokker betrokken zegslieden
stellen ook dat het vertrek van Nederkoorn
het resultaat is van een bikkelharde interne
machtsstrijd. Ook PvdA'er Vos, voorzitter
van de kamercommissie van economische
zaken, is die mening toegedaan. Op zijn ini
tiatief is Andriessen om opheldering ge
vraagd.
Het Rijk bezit nu nog zo'n 11 procent van
de aandelen, die een waarde vertegenwoor
digen van 122 miljoen gulden. De afspraak
is dat DASA dit pakket in 1996 overneemt.
Wat de overheid er dan voor vangt, is echter
afhankelijk gemaakt van de winst van Fok
ker. Draait het bedrijf de komende jaren
slecht, dan hoeft DASA aanzienlijk minder
te betalen.
Een woordvoerder van Andriessen noemt
een lagere aandelenopbrengst voor de over
heid 'speculatief. Hij erkent dat de moge
lijkheid wel bestaat. „Maar het lijkt mij be
ter het resultaat van Fokker te koppelen aan
wat de vliegtuigmarkt doet, in plaats van
aan personen." Hij wijst erop dat de op
brengst van de aandelen wordt gebruikt om
nieuwe vliegtuigen te ontwikkelen.
Op de beursvloer in Amsterdam was Fok
ker gisteren de gebeten hond. De vliegtuig
fabrikant was procentueel de sterkste daler
onder de hoofdfondsen. Bij een lage omzet
- er gingen slechts 350.000 stukken over de
toonbank - daalde Fokker een gulden tot
22,90 gulden. Sinds het begin van de Ne-
derkoorn-affaire op maandag is Fokker in
totaal met 1,60 gulden gedaald. Op 26 janu
ari noteerde Fokker nog 25 gulden.
Gene Pharming, het biotechno-
logisch bedrijf in Leiden, heeft
20 miljoen gulden van het mi
nisterie van economische zaken
gekregen om door te kunnen
gaan met het experiment rond
de transgene stier Herman. Een
woordvoerder van het bedrijf
heeft dit vanmorgen bevestigd.
Gene Pharming hoeft het kre
diet niet terug te betalen als de
experimenten met Herman
geen geld blijken op te leveren.
De stier heeft bijzondere erfelij
ke eigenschappen. Zijn vrouwe
lijke nakomelingen geven melk
waarin stoffen zitten
geneesmiddelen kunnen wi
den gemaakt. Zo kunnen er
de melk middelen worden ge
haald om waarmee botbreuken
en brandwonden beter kunnen
worden genezen en kunnen er
geneesmiddelen uit worden sa
mengesteld die het afweerme
chanisme versterken.
Volgens een woordvoerder
van Gene Pharming zal het nog
enkele jaren duren voor duide
lijk is of de (vrouwelijke) kinde
ren van Herman de gewenste
eigenschap hebben. Al die tijd
wordt er geen cent verdiend.
Economische zaken en het mi
nisterie van landbouw en visse
rij hebben al eerder geld gestopt
in Gene Pharming. Hoeveel kon
de woordvoerder van Gene
Pharming vanmorgen niet zeg
gen.
den haag npa
Het woningtekort in Amster
dam, Rotterdam, Den Haag en
Utrecht neemt de komende ja
ren fors toe. Reden daarvoor is
het gebrek aan goede, niet ver
vuilde bouwlocaties. Minister
Alders (ruimtelijke ordening) en
staatssecretaris Heerma (volks
huisvesting) doen daarom een
dringend beroep op de ge
meenten en provincies meer en
sneller te bouwen.
Dat schrijven de bewindslie
den in een brief die ze gisteren
naar de Eerste- en Tweede Ka
mer stuurden. Ook bouwbedrij
ven hebben aan de bel getrok
ken. Ze hebben laten berekenen
dat de komende vier jaar 14.000
banen op de tocht staan door
de problemen: „Vooral de sub
sidies voor bodemsanering en
locatie-ontwikkeling schieten
ernstig tekort. Als het Rijk die
niet verhoogt, stagneert de helft
van de geplande bouwproduk- 5
Zijn er in de vier grote steden 1
te weinig locaties beschikbaar 1
door tijdrovende procedures en 1
vervuilde bodems, in Gelder-
land, Brabant en ook deze regio I
ontstaan problemen doordat 1
men het niet eens kan worden
over geschikte locaties.
„Het is een vreemde proble- 1
matiek: het geld is er, de be
hoefte aan woningen bestaat,
de arbeidsmarkt biedt voldoen
de vaklui om het werk te doen
en de rentestand is zo laag, dat
eerder meer dan minder ge
bouwd kan worden voor het be-
schikbare geld", zo stelde
staatssecretaris Heerma giste
ren in de Eerste Kamer bij de
behandeling van zijn begroting.
De bewindsman verwacht dat
het woningtekort het autorijden
stimuleert doordat meer men
sen gedwongen worden buiten
de grote steden te gaan wonen.
Onderzoek: steeds meer wethouders moeten het veld ruimen
LELYSTAD ANP
LEIDEN CAROLINE V
Prof. W. Derksen.
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
Steeds meer wethouders wor
den weggestuurd omdat zij
slecht functioneren, frauderen
of ruzie hebben met hun ach
terban. In de periode 1986-1988
vertrokken 48 wethouders om
'politieke redenen', in 1990-
1992 moesten maar liefst 82
wethouders het veld ruimen. In
de huidige raadsperiode moes
ten 16 wethouders opstappen
omdat zij hadden gefraudeerd:
zij namen smeergeld aan,
maakten reisjes of bouwden een
huis op kosten van de samenle
ving. Dat blijkt uit een onder
zoek van prof. dr. W. Derksen,
bestuurskundige van de Rijks
universiteit Leiden.
Een wethouder in Epe moest
opstappen omdat hij een invali
de-kaart had aangevraagd voor
zichzelf, zonder invalide te zijn.
Zijn collega in Aalsmeer werd
weggehoond na het doodschie
ten van een reiger in zijn tuin.
In het eerste geval spreekt Der
ksen van fraude, het tweede ge
val typeert hij als 'simpel dis
functioneren'.
Ook in deze regio vertrokken
twee wethouders na een politie
ke rel: de positie van de Leider-
dorpse wethouder H. Veldstra
was niet meer te handhaven
toen bleek dat de gemeente
bouwgrond voor een veel te la
ge prijs had verkocht. Wethou
der G. van As in Alphen aan den
Rijn verloor het vertrouwen van
de raad om schimmige rede
nen: hij zou zich te veel met het
werk van zijn ambtenaren heb
ben bemoeid. Meer waarschijn
lijk is dat Van As slachtoffer was
van een politiek machtspel.
Kwaliteit
Volgens Derksen heeft het stij
gende aantal 'vallende wethou
ders' in Nederland te maken
met het gesloten karakter van
de plaatselijke politiek en een
gebrek aan kwaliteit van wet
houders. „Binnen een gesloten
cultuur kun bijvoorbeeld je
makkelijker frauderen. Wat de
kwaliteit van wethouders be
treft: mensen zijn niet meer ge
ïnteresseerd in de politiek. Dat
betekent dat er steeds minder
kandidaten voor een wethou-
derspost zijn en dat gaat ten
koste van kwaliteit."
„Een andere factor die bij het
ontdekken van fraude een rol
speelt, is de toenemende kriti
sche houding van de samenle
ving. Burgers zijn ontevreden
over het functioneren van lokale
politici. Ook binnen het ge-
meenthuis vraagt men zich
meer en meer af of men het wel
goed doet. Die onrust in de ei
gen gelederen betekent dat veel
minder met de mantel der lief
de wordt bedekt."
Ook de afnemende kwaliteit
van de wethouders kan een ver
klaring zijn voor het toenemen
de aantal fraudegevallen, stelt
Derksen vast. „Daarnaast zie je
dat de burgers ook steeds vrijer
met de regels omspringen en
het zijn diezelfde burgers die
wethouder worden.
Over de Leiderdorpse fraude
zaak zegt de Leidse bestuurs
kundige: „Vaak zie je dat in een
gemeente meer zaken fout lo
pen. De gemeentesecretaris van
Leiderdorp is ook weggestuurd
en zo trekt de ene ramp de an
dere aan. De cultuur op zo'n ge-
LEIDEN ANP
De PvdA scoorde met 31 vertrekkers in de afgelopen drie jaar
het hoogste aantal 'vallende' wethouders. Een goede tweede
vormde het CDA met 29. Op de derde plaats staat de WD met
20 afgetreden bestuurders. De grootste groep frauderende wet
houders was lid van het CDA (8). Bij de PvdA zaten de meeste
wethouders die na een conflict vertrokken: 10.
meentehuis is al niet stevig en
goede mensen hebben ook
geen zin meer om op de stoel
van een zwakke broeder te gaan
zitten. Het is immers veel leuker
om in een goed draaiend team
te komen. Maar gelukkig komen
de gemeenteraadsverkiezingen
er weer aan: dan kun je als ge
meente deels schoon schip ma
ken."
Saai
Derksen is niet bang voor 'Itali
aanse toestanden' binnen de
plaatselijke politiek. „Daar is
Nederland te saai voor. Veel
zorgwekkender vind ik het dat
mensen steeds minder geïnte
resseerd zijn in de plaatselijke
politiek. Weinig mensen zijn
bereid politiek actief te worden
en dat is jammer. Het is immers
dé manier in onze democratie
om je stem te laten horen.
Daarnaast moeten politici ook
meer naar de burgers luiste-
Derksen vindt het op zichzelf
geen probleem dat steeds meer
wethouders het veld ruimen.
„Zo werkt het nu eenmaal: als je
niet functioneert, moet je op
stappen. Doorstroming is goed.
Niet alleen omdat te veel be
stuurlijke kneuzen en te veel ge
bakken lucht het tot wethouder
brengen. Ook omdat veel wet
houders veel te lang blijven zit
ten. Wie sommige wethouders
hun bestuurlijke prietpraat
hoort verkondigen, beseft hoe
goed een snellere doorstroming
rijkste reden zijn geweest voor
zijn agressieve gedrag tegenover
zijn echtgenote. Volgens de
zanger hebben onbekenden on
der meer geprobeerd zijn auto
op te blazen, omdat ze op het
geld uit waren dat hij met de
groep heeft verdiend.
De artiest zei tegen politie
rechter mr. A.C. van der Velde
dat hij er zich van bewust is dat
hij een fout heeft gemaakt.
„Maar ik heb nog nooit iemand
kwaad gedaan. Ik heb niet de
bedoeling gehad mijn vrouw te
mishandelen."
De Leadzanger van de pop
groep Boney M is dinsdag door
de politierechter in Lelystad
veroordeeld tot een maand
voorwaardelijke gevangenis
straf, omdat hij in augustus
1992 zijn vrouw in brand dreig
de te steken.
Volgens de zanger kreeg hij
hevige ruzie met zijn echtgeno
te, omdat zij gedreigd zou heb
ben de naam Boney M te verko
pen. De vrouw was indertijd of
ficieel eigenaresse van de
groepsnaam. Inmiddels heeft ze
de eigendomsrechten van de
groep aan haar man overgedra
gen.
De zanger werd zo kwaad dat
hij zijn vrouw met een kan ben
zine overgoot en dreigde haar in
brand te steken. Een vriendin
van de vrouw wist de verhitte
gemoederen te sussen.
De verdachte verklaarde tij
dens de behandeling van zijn
strafzaak dat hij in de afgelopen
jaren meermalen met de dood
is bedreigd. Dat zou de belang-
Officier van justitie mr. W.
Toekoen had vier weken voor
waardelijke gevangenisstraf ge-
eist. De vrouw heeft inmiddels
de eigendomsrechten van de
naam Boney M overgedragen
aan haar man.
Boney M boekte begin jaren
tachtig wereldhits met num
mers als 'By the rivers of Baby-
Ion' en 'Ma Baker'. Na een lange
periode van stilte treedt de
groep nu weer regelmatig op in
binnen- en buitenland.
Nederlands-Belgisch experiment
aan boord van space shuttle
Lucht- en Ruimtevaartlaborato
rium in Amsterdam. Het labora
torium werkt in het project on
der meer samen met Estec in
Noordwijk, het Nederlands In
stituut voor Vliegtuig- en Ruim
tevaart, Stork en Fokker.
amsterdam
Aan boord van de space shuttle
Discovery, die donderdag wordt
gelanceerd, wordt een Neder
lands-Belgisch experiment uit
gevoerd. Het onderzoek moet
leiden tot een voorspoediger af
voer van overtollige warmte.
Met behulp van een vloeistof-
en dampsysteem zou het moge
lijk moeten zijn warmte gemak
kelijker over grotereafstanden
te vervoeren. Het energiever
bruik zou daardoor lager komen
te liggen, aldus het Nationaal
De bevindingen in de ruimte
kunnen van belang zijn voor de
techniek op aarde. „Apparaten
worden steeds compacter ge
maakt, zodat warmte-afvoer
een probleem gaat vormen", al
dus een woordvoerder van het
laboratorium.