UIT
'Ze rijden wat harder, maar
verder blijft alles hetzelfde'
'De liedjes zijn simpel en daarom zo sterk'
Programma is combinatie van
spel, informatie en amusement
MAANDAG 31 JANUAR11994'
Heinze Bakker stopt na Winterspelen met schaatsverslaggeving
HILVERSUM GUUS
Voor de goede orde: Heinze Bak
ker kan schaatsen. Naar eigen
zeggen zelfs bochten. Als televi
siecommentator hebben veel Nederlanders
toch wel wat op hem aan te merken. Bek
dicht Heinze, luidde onlangs de tekst van
een spandoek die in Hamar omhoog werd
gehouden. Maar dergelijke kritiek geeft
hem geen reden na de schaatstoernooi van
deze winter te zwijgen. „Daar stoor ik mij
niet aan. Ik stop met schaatsverslaggeving.
Niet dal ik er een hekel aan heb, maar om
dat het al bijna dertig jaar hetzelfde is. Al
rijden ze nu wat harder."
De Olympische Winterspelen worden de
laatste grote klus voor de 52-jarige Bakker.
Omdat het aantal sportuitzendingen explo
sief is gestegen, moeten er vaste mannen
op de eindredactie van NOS Studio Sport
komen. Een baan die geknipt is voor Bak
ker, die overigens wel af en toe eep tennis-
'i zal blijven verslaan.
Entertainment
„Er is te veel sport op televisie. Wij hebben
i de loop der jaren als journalisten
accepteren dat sport op TV niet meer alleen
een journalistiek produkt is. Sport is enter
tainment. En sport is commercieel gewor
den. De komst van RTL heeft dat proces
versneld. Wij hadden Nederland 3 met
sport, nu willen de andere netten ook sport.
De Winterspelen gaan op Nederland 2. Het
publieke bestel is in een krampachtige stijd
gewikkeld om zich te handhaven. Die strijd
wordt op het terrein van de sport uitge
vochten."
De NOS lijkt geen grenzen te kennen als
het om sport gaat. Zeker bij het schaatsen,
waar de kijker geen rit wordt onthouden.
„Als je niet alles uitzendt, komt er opstand
in het volk", weet Bakker. „Ik kreeg een
brief van een meneer over het EK in Hamar.
Ik kan wel begrijpen dat u die laatste twee
ritten van de 5.000 meter niet heeft uitge
zonden, maar wat ik absoluut weiger te ac
cepteren is dat u de volgende dag de uit
zending niet bent begonnen met de tijden
van die ritten te melden."
Foutje van onze verslaggever, die het niet
iedereen naar de zin kan maken. Braaf le
zen Bakker en zijn assistente Ria Visser
doorgaans alle tussentijden op. De verslag
gevers staan daarbij voor een bizar dilem
ma. „Die man roept alleen maar wat ik ook
wel kan lezen, roept de ene helft van hel
volk. Noem ik die tussentijden niet, moet jij
eens kijken wat er gebeurt. Dan valt de an
dere helft over je heen. Want die zit thuis te
schrijven met het hoofd gebogen, de blik op
het blocnote. Nu kan ik toevallig wel tegelijk
kijken en schrijven. Dit vak wordt onder
schat.. Het lijkt simpel, je moet wel uren
lang geconcentreerd werken."
Blunders
Bakker moet erkennen dat zijn werkzaam
heden tot verschrikkelijke blunders hebben
geleid. Neem die eerste rit 500 meter tijdens
het EK van 1991 in Sarajevo. Terwijl twee
testrijders de baan verkenden, hoorden de
kijkers het commentaar van de rit van de
prominente Duitser Peter Adeberg. „De
monitor had het laten afweten", herinnert
Bakker zich.
„De commentaarpositie gaf ons gelegen
heid eenderde van de baan te zien. Com
mentaar geven, zeiden ze in Hilversum. Ik
geef wat algemene teksten, die zouden kun
nen passen bij een rit van Adeberg. Ik heb
die rit nooit gezien, omdat ik met de lijnen
bezig was. Even schrikken, toen die tijden
op de monitor kwamen. Ik vind het niet
zo'n blunder. In de ogen van het publiek
was het natuurlijk een ongelofelijke af
gang."
Nare herinneringen heeft Bakker ook aan
de eerste etappe van de Ronde van Frank
rijk in de jaren zeventig, toen hij nog voor
de radio werkte. Start in Leiden, finish in
Sint Willebrord. Hij ziet Jan Raas als win
naar over de meet flitsen, maar noemt Ger-
rie Knetemann. Omdat Radio Tour nog niet
bestond, kon hij de fout pas uren later her
stellen.
Schaatsen, wielrennen en tennis. Dat is
het métier van Bakker. Maar de naam van
de op een boerderij in het Friese Gorredijk
opgegroeide commentator roept ook asso
ciaties op met korfbal. „Dat is een absoluut
misverstand. Ik heb helemaal niets met
korfbal. Iedereen haalde zijn neus er voor
op. Wat je er verder van mag vinden, je
kunt het in Nederland niet negeren. Toen
heeft de korfbalbond mij twee jaar geleden
die speld uitgereikt. Het motief was dat ik
de enige bij de TV was die de korfbalzaak
zou hebben bepleit."
Prijsopdrijving
De korfbalbond kan trouwens best een plei
ter gebruiken. In de strijd om sport op het
scherm zullen takken van sport die weinig
commercie aantrekken, aandacht verliezen.
De concurrentie heeft geleid tot enorme
prijsopdrijving. Voor de beelden Neder
landse voetbalcompetitie betaalt de NOS op
jaarbasis 17 miljoen gulden. Gezien de prij
zen die in andere landen worden betaald,
verwacht Bakker een snelle stijging van dat
bedrag. De NOS raakte bij voorbeeld auto
sport kwijt aan RTL, maar daar is geen
traan om gelaten. Wel betreurt Bakker het
dat de concurrentie dit jaar het toernooi
van Wimbledon mag verslaan.
Schaatsen, na voetbal de meest bekeken
sport, blijft bij de NOS. De hondstrouwe
schaatsbond heeft zich via een langlopend
contract aan de publieke omroep verbon
den. Met volle instemming ook van Bakker,
want hij was en is liefhebber, ook al zal hij
straks zijn stem niet meer aan de sport le
nen. Maar op z'n tijd mag hij graag de glad
de ijzers onderbinden: „Ik durf van mijzelf
te zeggen dat ik aardig kan schaatsen. Ik
heb wel eens aan korte-baanwedstrijden
mee gedaan, maar helaas kon ik niet star
ten. Bij mij was het, hoe langer de afstand
hoe beter."
Misschien was hij wel een degelijke
schaatser. Ook een degelijke verslaggever?
Bakker zou dat als een compliment zien.
„Ik ben geen flamboyant type, ik ga niet uit
mijn bol. Ik ga niet van nul tot honderd en
weer terug naar nul. Ik houd het rustig, de
gelijkheid past wel bij mij."
Ais Lawa-Lata vertolkt liefde voor Ambon op CD My Maluku
BARNEVELD IDA BROMBERG
ry
M e noemen hem wel de
M ambassadeur van het
Ambonese lied, Ais
l.awa-l.ata uit Barneveld. Zijn
landelijke bekendheid kreeg hij
met optredens bij Wieteke van
Dort, in haar l.ate Late Lien
Show. Samen met haar vormt
Ixtwa-Lata nog steeds een duo.
Op 30 januari treden zij op tij
dens 'een gezellige middag' in
de Houtrusthallen in Den Haag:
vanaf half april op de nieuwe,
permanente Pasar Makan in
Rotterdam. Onlangs verscheen
zijn vierde CD: My Maluku.
Met deze plaat, waarop hij in
het Maleis en Engels zingt, richt
Lawa-Lata zich op een wat bre
der publiek dan voorheen. Van
begin tot eind ritmische num
mers, lekker om op te dansen.
„Ik vond het leuk om nu eens
niet alleen romantische, melan
cholische liedjes te brengen,
maar ook vrolijke. Onze liedjes
zijn heel eenvoudig en dat
maakt ze juist zo sterk."
Ook jongeren moeten de CD
met plezier willen draaien. Zijn
eerste CD was doordesemd met
het typische gevoel van
heimwee naar Insulinde. Op
Hello gaf hij .zijn eigen interpre
tatie van hits van Amerikaanse
zangers en met Wieteke van
Dort samen bracht Lawa-Lata
Ais Lawa-Lata (tweede van links): „Ook jongeren moeten de CD met
plezier willen draaien." foto otto tatipicalawan
The Late Late Lien Evergreen
Show, bekende nummers uit de
jaren zestig.
Op My Maluku maakt hij ge
bruik van bekende melodieën.
Hij bouwt ze om en vult ze aan
met nieuwe refreinen, om be
halve de eeVste, ook de tweede
en derde generatie aan te spre
ken. „Ja, zeker. Molukse band
jes spelen ook mijn muziek en
ik heb gehoord dat er leuke re
acties op komen van jongelui. Ik
vertegenwoordig wel een kleur,
een cultuur, zegt Lawa-Lata,
maar ik bazuin het overal rond
voor iedereen die het maar ho
ren wil. Tegenwoordig reizen
veel mensen naar Indonesië.
Vervolgens horen zij mij en dan
willen ze ook de CD."
De zanger vindt dat hij van
'geluk' mag spreken dat hij nog
steeds zonder moeite CD's kan
opnemen. „Het is voor artiesten
nu toch een moeilijke tijd, maar
ik word nog steeds gevraagd.
Veel mensen zitten op zolders,
brengen iets uit in eigen beheer
en dan wil het vaak niet luk
ken."
Lawa-Lata's vorige CD Far
Away is inmiddels uitverkocht.
Mogelijk wordt hij opnieuw uit
gebracht. Volgens hem heeft hij
zijn succes onder meer te dan
ken aan de keus van het reper
toire. „Niet gebonden aan een
hit of een periode. Het is tijdlo
ze muziek."
Met de duimen draaien is er
dan ook niet bij voor Ais Lawa-
Lata. De optredens, het compo
neren en het opnemen van
nieuw materiaal: alles heeft hij
altijd in zijn vrije tijd, naast zijn
werk, gedaan. Problemen heeft
hij daar niet mee.
Tot vier jaar terug heeft hij
dertien jaar lang in de Neder
landse theaters rondgezworven,
zo'n vijftien twintig avonden
per maand. Als voorzanger van
de begeleidingsgroep van Lies-
beth List en Ramses Shaffy, met
een musical met Jules Hamel en
Natascha Emanuels en met de
Late Late Lien Show.
„Alles wat je met plezier doet,
gaat makkelijk," zegt Lawa-La
ta. „Maar met werk in discothe
ken of nachtclubs zou het niet
gaan. In een theater ben je tot
een uur of half elf bezig en dan
is het nog te doen." Vaak als
een evenement of een gebeur
tenis iets met Indonesië of de
Molukken te maken heeft,
wordt de Ambonese muzikant
uit Barneveld opgetrommeld.
„Dan weten ze mij en Wieteke
wel te vinden. Je hebt vele
pasars in Nederland, zoals de
Pasar Malam in Den Haag. Daar
zijn wij vaste prik."
Het Veronica-pro-
gramma 'AU you
need is love' gaat
op het jaarlijkse te
levisiefestival in
Montreux meedin
gen naar de Gou
den Roos. Dat
hebben de televi
siedirecteuren van
de publieke om
roepen besloten.
Het populaire pro
gramma wordt
door de NOS na
mens de Neder
landse publieke
omroepen inge
zonden.
Volgens een
woordvoerder van
Veronica wordt de
Montreux-inzen-
ding een compila
tie van onderdelen
uit eerder uitge
zonden afleverin
gen. „Inzendingen
mogen niet langer
dan zestig minu
ten duren en 'All
you need' heeft
een lengte van ze
ventig minuten.
De compilatie
moet nog gemaakt
worden." Veronica
zendt het pro
gramma voor het
festival uit. Het
TV-festival in
Montreux wordt
dit jaar voor de 34-
ste keer gehouden
en duurt van 21 tot
en met 26 april.
Vorig jaar won de
Nederlandse in
zending 'De
schreeuw van de
leeuw', een Bron
zen Roos.
Astrid Joosten test karakters via TV in VARA's 'Personality'
HILVERSUM SUSANNE V
Wat hebt u alle
maal over voor
die promotie op
uw werk? Kan het u werkelijk
niets schelen dat uw echtgenoot
met een aantrekkelijke collega
op zakenreis gaat? Én loopt u
liever een straatje om als een
zwarte kat uw pad kruist.
Kortom: hoe goed kent u uzelf?
Dat is de gedachte achter het
nieuwe VARA-programma 'Per
sonality'. Dertien weken lang
test presentatrice Astrid Joosten
het publiek in de studio en de
kijkers thuis op hun zelfkennis.
De opzet van het programma
is eenvoudig: een persoonlijk
heidstest op basis van meerkeu
zevragen zoals die in de glossy
tijdschriften te vinden zijn. De
uitwerking van het programma
is verrassend en spannend.
'Personality' is een combinatie
van spel, informatie en amuse
ment. Studiogesprekken wor
den afgewisseld met oude beel
den, opnamen met een verbor
gen camera en optredens. Joos
ten omschrijft 'Personality' als
populair-wetenschappelijk.
„Het is geen zware kost, maar
het is wel de bedoeling dat je er
wat aan hebt."
Per aflevering staat één karak
tertrek centraal. In de eerste uit
zending is dat ambitieus zijn.
Daarna volgen onder meer bij
gelovig, jaloers, eerlijk, tolerant
en gierig. In de studio zitten el
ke week honderd gasten (50
mannen en 50 vrouwen) die
hun antwoorden via drukknop
pen naar een centrale computer
sturen. Tijdens de uitzending
wordt regelmatig bekendge
maakt aan de hand van de com
puteruitslagen hoe het staat
met de ambities, jaloezie, gie
righeid of bijgelovigheid van het
publiek. Daarbij worden de ant
woorden van de mannen en de
vrouwen gesplitst. Het publiek
bestaat volgens de presentatrice
uit een dwarsdoorsnede van de
Nederlandse bevolking. „Voor
enkele uitzendingen zijn de gas
ten op onderwerp geselecteerd.
Zo hebben we 50 Belgen tegen
over 50 Nederlanders in de uit
zending rond het thema gierig.
En voor de eerlijkheidstest no
digen we 50 kandidaat-Tweede
Kamerleden en 50 lokale of re
gionale politici uit", aldus Joos
ten.
Bekende Nederlanders
In elke uitzending ontvangt ze
twee bekende Nederlanders die
de test meemaken en vertellen
in hoeverre de karaktertrek die
centraal staat op hen van toe
passing is. In de eerste afleve
ring over ambities zijn dat Lo-
retta Schrijver en Rudi Carrell.
Paul de Leeuw en Frits Bolken-
stein testen hun tolerantie en
Anita Witzier en John de Wolf
onderzoek of ze nu wel of niet
bijgelovig zijn.
De bekende Nederlanders
zijn in een eerder stadium met
een verborgen camera gefilmd
om ze op die karaktereigen
schap te testen. Zo krijgt voet
baller John de Wolf na een trai
ning bij Feyenoord bezoek van
een cameraploeg uit Colombia
die hem interviewt over deelna
me aan het WK in Amerika.
Centrale vraag in het interview
is of De Wolf bijgelovig is
(aflevering 2). „Die verborgen
hebben we erin ge
bracht omdat je dan een eerlij
ker beeld krijgt. Voor de camera
zal iemand minder makkelijk
toegeven dat hij bij voorbeeld
jaloers is", aldus Joosten.
De kijkers kunnen ook mee
doen. De antwoorden bij de
vragen corresponderen met een
puntenwaardering. Aan het
eind van de uitzending worden
aüe punten opgeteld en-is dui
delijk of je in de categorie zeer
ambitieus, nauwelijks bijgelovig
of bijzonder gierig valt.
Het idee voor 'Personality'
komt van Ivo Niehe. Hij klopte
met de programma-opzet bij de
VARA aan. Joosten: „Dat ging
echt om een basisidee. Hier bij
de VARA in huis is het program
ma er omheen bedacht en uit
gewerkt." De presentatrice was
direct enthousisast over de for
mule. „Veel nieuwe program
ma's die op het scherm komen,
lijken heel sterk op al bestaande
programma's. Dit is net als mijn
vorige programma 'De Verlei
ding' iets heel nieuws. Ik doe
zelf regelmatig mee aan die per
soonlijkheidstesten en het ver
baasde me eigenlijk dat er nooit
eerder een TV-programma van
gemaakt is."
De vragentesten in 'Personali
ty' zijn opgesteld door twee psy
chologen die in de redactie zit
ten. „Natuurlijk doen we de test
eerst op de redactie zelf', vertelt
Joosten lachend. „Dat zijn de
ieukste vergaderingen. We kun
nen op die manier de vragen
testen en elkaar dan met de uit
komsten pesten."
NEC
GESPROKEN*"
Astrid Joosten in de |j6.4C
Veronica Omroepgids:
I k heb, wat presen-
tatoren betreft, een ii7.3E
grote bewondering
voor Ischa Meijer,
dat is een interes- J8.0C
santé persoonlijk
heid. Of ik door hem |18.0(
geïnterviewd zou willen worden?
Hij zal me niet vragen, want ik
denk niet dat ik daar bijzonder j8.1ï
genoeg voor ben."
Yvonne van den Hurk (advocate
Pam Wesseling in Pleidooi) in
NCRV Gids:
,,lk heb met de moedermelk mee
gekregen dat geld niet belangrijk,
niet zaligmakend is. Het is be
langrijker dat je je iedere dag ge
lukkig voelt. Dat je jezelf in de
ogen kunt kijken. Vaak is het zo
dat mensen die erop uit zijn veel
geld te verdienen, heenlopen over
dingen die gelukkig maken. Men
sen die alleen maar kunnen den
ken in guldens, aandelen, auto's
of nieuwe tegels voor de badka
mer worden daar ziek van. Ik ken
ze. Geldwolven met maagzweren.
Ze verharden, verkillen of worden
leeg. Daar ben ik bang voor. Gees
telijke armoe."
Leontine Ruiters in Studio:
,,lk heb iets gekregen van God. Ik
profiteer van mijn uiterlijk en daar
is toch niks mis mee. Een mooi
uiterlijk is altijd verbonden met
een mooi innerlijk. Als ik me mooi
voel, straal ik dat ook uit. Schoon
heid zit van binnen, absoluut. Als
ik me depressief voel, zie ik er
niet uit op foto's. Je had me an
derhalf jaar geleden eens moeten
zien. Toen voelde ik me zwaar de
pressief omdat het uit was met
mijn vriend."
Astrid Joosten: „Personality is geen z
Idem:
,,lk ben Boogschutter. Dat zijn ty
petjes met vechtlust. Het belang
rijkste gevecht dat ik heb gevoerd
is, denk ik, het redden van mijn
relatie. We gaan al heel lang met
elkaar om. Ik ken hem vanaf mijn
zestiende. We kregen wat proble
men, we groeiden een beetje uit
elkaar, ieder van ons ging steeds
meer z'n eigen weg. In zo'n situa
tie is de kans gewoon wat groter
dat je verliefd raakt op een ander.
Dat overkwam mijn vriend. Pijn
lijk voor beide partijen. En voor
mij natuurlijk nog effe wat pijnlij
ker. Hij wist niet meer voor wie hij
moest kiezen. Er waren mensen
die me adviseerden: 'lekker kap
pen'. Mijn gevoel zei dat dus met.
Ik heb mijn gevoel gevolgd. Ik ver
trouw altijd op mijn intuïtie, er is
geen beter kompas."
Goedele Liekens in Elsevier:
„Taboes in seks? Alles wat met
met wederzijdse toestemming ge
beurt, is ongeoorloofd. Wdt mij
betreft mag u het doen met twin
tig dames op de canapé, des
noods met kettingen en een
zweepje, maar niet met een kip.
Een kip kan geen toestemming
geven."
Goedele Liekens idem:
„Zullen we het nu even over de
mannen hebben? tegenwoordig is'
er sprake van de zogenaamde
emancipatie-impotentie. Mannen
die geen zin meer hebben omdat
hun vrouwen zo veeleisend zijn
geworden. Ze moeten nu preste
ren. Sterker, ze krijgen zelfs richt
lijnen: beetje meer naar links,
beetje meer naar rechts. Een klap
voor het ego, natuurlijk. Uit on
derzoek is gebleken dat steeds
meer mannen het in bed laten af
weten. Vreemd genoeg zijn het
niet de mannen van de dolle mi-
n'as en de vrouwenclubs, maar
mannen met een traditionele
partner. Mannen moeten juist
zielsgelukkig zijn met hun vrou
wen van nu. Ze zijn betere part
ners, betere minnaars en betere
kameraadjes."
Jos Brink in Humo:
„Als ik zie dat jongeren met hun
homoseksualiteit worstelen om
dat hun ouders hen
niet aanvaarden, te
lefoneer ik naar die
ouders en vraag hen:
'Vindt u mij een
schoft of een vieze- ~W
rik? Nee? Welnu, uw
zoon is dat ook niet'.
Op die manier is de
zaak meestal opge
lost."
Heinze Bakker: „Ik ben geen flamboyant type, ik ga niet uit mijn bol.
foto herman pieterse
All you need dingt mee naar Gouden Roos
HILVERSUM NPA
Robert ten Brink dingt met 'zijn' All you need mee naar Gouden Roos.
foto archief