Algerije weer dichter bij afgrond Van Mierlo in nieuwe rol: hielenlikker Akajev zoekt armslag voor hervormingen Kirgizstan fc Feiten &Meningen FIS ontkent bedreiging Romance van twee Indiase olifanten blijkt niet te stuiten ZATERDAG 29 JANUAR11994 i Mierlo is wel heel erg lief voor Elco Brinkman. foto anp paul stolk „Ik ben Marijn de Koning. Ik sta op de 19de plaats. En ik hoop dat de vernieu wing vooral betekent dat we met meer mensen op een breder fundament de standpunten van D66 kunnen uitdra gen." Met dit soort melkreclame-achti- ge optredens (maar wat een tekst!) mochten één voormalig televisiejourna liste en drie 'gewone' aspirant-kamerle- den zich maandagavond in het NOS- Journaal aan het Nederlandse publiek presenteren. De TV-ploeg had hen geselecteerd uit de grote groep nieuwelingen die D66 bij de kamerverkiezingen in de strijd gooit. Volgens de opiniepeilers krijgen de De mocraten straks zo'n 30 zetels in de Tweede Kamer ofwel 18 meer dan nu. En als de partij in de regering komt, mogen nog meer nieuwkomers hun op wachting maken. Want in dat geval ver trekken al gauw een stuk of zes D66'ers naar diverse departementen en komen er dus evenzovele plaatsen vrij in de volksvertegenwoordiging. Voor de journalisten was de feeststem ming er werd geklapzoend bij het le ven minder prettig. Nu het Grote Einddoel van Van Mierlo (eindelijk echt meeregeren) binnen handbereik lijkt, viel bij D66 nauwelijks meer nieuws te halen. Alle kamerkandidaten, oud zo wel als nieuw, was kennelijk op het hart gebonden niets anders uil te stoten dan verrukte kreetjes, onbenullige reclame tekstjes of non-antwoorden. Een goed voorbeeld van dat laatste gaf Van Mierlo zelf, in antwoord op de vraag van radio-verslaggeverHans Prakke Met het oog op Morgen) of ook hij van mening was dat CDA-fractielei- der Elco Brinkman niet geschikt is om premier te worden. Waar minister De Vries, de staatssecretarissen Heerma en Wallage en fractieleider Bolkestein twij fels hebben geuit, leek dat een schot voor open doel voor de leider van een oppositiepartij. Temeer, omdat Van Mierlo al eens heeft verklaard dat hij zelf bereid is de nieuwe regeerploeg te gaan leiden. Maar de D66-voorman leek zich dood te schrikken. ,,Ik heb geen enkele be hoefte", sprak hij gehaast, „om mij op dit moment in kritische zin over collega Brinkman uit te laten. Die arme man maakt een moeilijke tijd door. En dat heeft meer met de cultuur van het CDA te maken dan met de persoon van Brinkman". En alsof het allemaal nog niet duidelijk genoeg was, voegde hij eraan toe: ,,Ik heb absoluut geen be hoefte met de wolven in het bos mee te huilen en voorbarige uitspraken te doen over de minister-presidentiële kwalitei ten van Brinkman, van wie ik in elk ge val het gevoel heb dat hij een gewiekst politicus is." Zelfs toen verslaggever Prakke hem vroeg of daarmee voor D66 vaststaat dat Brinkman als leider van de grootste partij automatisch in aanmerking komt voor het premierschap, wilde Van Mier lo aanvankelijk bevestigend antwoor den. „Ja, als de heer Brinkman wordt gekozen op zijn congres als voorman, dan is 'ie...." Óp het laatste moment re aliseerde de D66-lijsttrekker zich ken nelijk dat hij op het punt stond een vre selijke faux pas te maken. Hij brak zijn zin af en ging als volgt verder: „Ja, maar dan is natuurlijk nog wel de vraag: wel ke wet laat je gelden? Die van de groot ste partij of die van de grootste combi natie. Dat is iets heel anders dan de vraag of de CDA-collega voldoende ca paciteiten heeft voor het premierschap. Ik heb geen zin aan imago-afbraak mee te doen." Het klonk ongelooflijk. Was dit dezelfde man die nog maar een paar maanden geleden door het land trok met vurige pog niet pleidooien voor een paarse coalitie van plaats v~ PvdA, WD en D66? Met als voornaam- registrat ste argument dat het na 70 jaar waar- pup v achtig weieens tijd werd dat het CDA de! oppositie in zou gaan. Zodat de politie-hp ke en bestuurlijke macht in dit land, diep'» sinds mensenheugenis in handen is vanLOORN christendemocraten, eindelijk eens zouueZg we kunnen worden uitgemest en gereinigdLp vercj< Was het echt deze Van Mierlo die bo- Lgn jtaü vengenoemd tekstje uit de mond kreeg!Lacht VJ Of had het 'Oog' een geniale imitator Lakenki ingehuurd, Robert Paul of zo, bij wijze Lantoor van vroegtijdige 1 april-grap? de miljc Dat bleek niet het geval. Volgens de NOS-radio was het wel degelijk de D66- lijsttrekker zelf die in de microfoon van Bont Hans Prakke had gesproken. Zodat geen andere conclusie overblijft dan dai er weinig of niets meer over is van de man die in 1967 met een stuk of wat bendegenoten de harten veroverde van allen die zich hadden afgekeerd van re genteske politici. Als 't hem uitkomt, bijvoorbeeld nu de kans op een paarse coalitie van PvdA, WD en D66 lijkt te zijn verkeken, likt de 62-jarige Hans van Mierlo de hielen van de bijna 20 jaar jongere Brinkman, opdat deze hem maar op het regeerfluweel helpt. UTRECHT met de neren. I uitsluit! functio lijkt, zo het bes tering v stop te Nedi In Algerije ontvouwt zich een tragedie. Het verzet van de moslim-fundamen talisten die twee jaar gele den de verkiezingswinst door de neus werd ge boord, wordt dagelijks he viger. Het bloedvergieten heeft een sinds de onaf- hankelijkheidsoorlogtegen Frankrijk ongekende omvang bereikt. In twee jaar tijd zijn tussen de 3.000 en 4.000 mensen ver moord. Grote delen van Al gerije worden 's nachts ge controleerd door de Gewa pende Islamitische Bewe ging- ALGIERS» ROBERTFISK THE INDEPENDENT Na de treurige mislukking van de Nationale Conferentie voor de Verzoening deze week zit Al gerije zonder president. Twee weken geleden waarschuwde de minister van defensie, generaal Lamine Zeroual, dat het 150.000 manschappen tellende leger niet „werkeloos zou blijven toe kijken" hoe het land uiteenvalt als Algerije's kibbelende politie ke partijen op de conferentie niet tot overeenstemming zou den komen. Maar de belangrijkste partijen die bij de laatste verkiezin gen in 1991 samen goed waren voor 90 procent van de stem men lieten verstek gaan. Een deel van de partijen die wel deelnamen, stapte tijdens de conferentiegedesillusioneerd op. Als de Hoge Staatsraad het collectieve presidentschap dat Algerije met steun van het leger de afgelopen twee jaar heeft geregeerd dit weekein de generaal Zeroual tot presi dent benoemt, heeft Algerije in feite een wettelijke staatsgreep ondergaan. Machtsblok Na 30 jaar te zijn geregeerd door een socialistisch en cor rupt regime vestigen steeds meer seculaire Algerijnen hun hoop op het leger als het enige machtsblok dat de dreigende is lamitische revolutie en burger oorlog kan afwenden. Maar de gezinnen van functionarissen en officieren van de binnen landse veiligheidsdienst trekken zich iedere nacht voor hun ei gen veiligheid in zwaar bewaak te regeringsgebouwen terug. En ondanks de openlijke strijd te gen de 'islamisten' zijn het Al gerijnse leger en de paramilitai re politie er niet in geslaagd het aantal slachtoffers te verminde- Slachtoffers worden door de moslim-fundamentalisten aan het mes geregen en met bijna afgesneden hoofd op vuilnisbel ten of langs de weg gedumpt. Zes nachten geleden werd het hoofd van een werkloze man in het dorp Kasr el-Boukhari op de stoep van een niet langer ge- Leden van de Algerijnse Staatsraad links waarnemend president Ali Kafi tijdens de z rentie afgelopen week in Algiers. bruikte bioscoop gelegd. ,",Een voorbeeld voor iedereen die de zeden van de islam schendt", legden zijn moordenaars in een op de dorpsmuren geplakt vlug schrift uit. Op de vooravond van de grote verzoeningsconferentie werd een politieagent in Anaba voor de ogen van een groep kinderen doodgestoken. Op de sluitings dag van de conferentie ver moordden fundamentalisten' zes burgers in de provincie Djidjel, waaronder een profes sor in de geschiedenis, die voor de ogen van zijn ouders, vrouw en twee kinderen werd doodge schoten. Westerlingen Aangezien de buitenwereld, zoals gebruikelijk, meer belang stelling heeft voor buitenlandse dan voor Algerijnse slachtoffers van het verzet, hebben de mos lim-fundamentalisten gezegd alle in Algerije woonachtige burgers van 'kruisvaarderslan- den' te zullen vermoorden. Twee weken geleden vond in dit kader de 26ste moord op een westerling plaats Monique Afri, een Franse ambassade functionaris was het slachtoffer. Maar de islamitische opstande lingen hebben geen monopolie op moord. Volgens een Algerijn se mensenrechtenorganisatie maakt de regering gebruik van doodseskaders. Bij militaire aanvallen op 'islamisten' wor- BONN DPA Het in Algerije verboden Islamitisch Reddingsfront (FIS) heeft zich gisteren in Bonn gedistantieerd van de dreigemen ten die een Algerijnse fundamentalistische groep gericht heeft aan diplomatieke vertegenwoordigingen in het Noord- afrikaanse land. De groep, die zich Hoge Raad van Islami tische Strijdkrachten noemt, zegt alle ambassades in Algiers vanaf 1 februari als doelwit voor aanslagen te beschouwen. Een woordvoerder van het FIS zei dat de groepering hem on bekend is. De dreiging is via faxberichten aan de media ge uit. In de verklaring wordt ook gezegd, dat er „exemplari sche straffen" zullen worden opgelegd aan iedereen die toenadering tot of een dialoog zoekt met de Algerijnse rege ring. den opvallend weinig i gevangenen genomen. Terwijl het leger zich voorbereid op een totale oorlog tegen de moslim activisten neemt het aantal con frontaties toe. Vorige maand vermoordden 'is lamisten' 12 Iegerrecruten in een opleidingskamp bij Sidi Bel-Abes'. Twee weken geleden werd een soldaat bij een contro lepost buiten Algiers tot stop pen gedwongen. Hij toonde zijn legerpas en onmiddellijk werd zijn keel doorgesneden. De nep- controlepost was bemand met in militair uniform gestoken fundamentalisten'. Het aantal nep-controleposten groeit en volgens de inwoners van Algiers verschijnen ze steeds dichter bij de hoofdstad. Frustraties Seculaire Algerijnen richten hun frustraties op de krachteloze Hoge Staatsraad. Het enige daadkrachtige optreden van de Staatsraad tot nog toe was de benoeming tot president van Mohamed Boudiaf, een oud guerrillastrijder van het Natio nale Bevrijdingsfront (FLN), die vrijwel onmiddellijk door een van zijn eigen veiligheidsmen sen werd vermoord. In de 30 jaar dat het FLN sinds de onafhankelijkheid aan de macht is geweest, tierde de cor ruptie welig. Veel Algerijnen wijten de deplorabele toestand van de binnenlandse economie aan de ingekankerde corruptie van het FLN. Algerije heeft structurele tekorten aan aard gas, benzine, brood, vlees en elektriciteit en het land telt twee (officieel) tot vier (officieus) mil joen werklozen. De dagelijkse rijen van mensen die brood wil len kopen, werden alleen over troffen door de honderden Al gerijnen die zich voor het vi sumkantoor van de Franse am bassade verdrongen om hun land te verlaten, totdat het kan toor na de moord op Monique Afri werd gesloten. Ondertussen doen de autoritei ten hun best om de 26 miljoen Algerijnen te doordringen van de verschrikkingen van een bur geroorlog. Iedere dag herhaalt de Algerijnse televisie nieuws bulletins over de slachting in de Afghaanse hoofdstad Kabul, met beelden van Russische MiG straaljagers die de stad bombar deren en lijken van vrouwen eri kinderen op straat. De onuitge sproken boodschap luidt: als jullie je niet achter jullie rege ring scharen, zal dit het lot zijn van Algiers en Oran en de vele mooie, oude steden die Algerije rijk is. VERTALING: MARGREET HESLINGA NEW DELHI» TIM MCGIRK THE INDEPENDENT Liefde is onoverwinnelijk en verliefde olifanten zijn onver zettelijk, dat hebben de dorpe lingen van Gurrüa in het noor den van India tot hun schade ondervonden. Het gebeurt niet vaak dat een wilde olifant in vuur en vlam staat voor een tamme dikhuid. Meestal laten ze hun gedomes ticeerde soortgenoten links lig gen. Maar toen een mannetjes olifant op zijn tocht door de jungle van Bihar op het aantrek kelijke vrouwtje Madhubala stuitte, was het liefde op het eerste gezicht. Hoewel Madhubala met haar poot aan een boom geketend stond, weigerde de olifantestier haar te verlaten. Eerst probeer den de dorpelingen de zwaar wichtige vreemdeling met een tros bananen weg te lokken. De olifant had echter geen oog voor het eten, maar was totaal in be slag genomen door de vastgeke tende deerne die hem het hoofd op hol had gebracht. De boze en bange dorpelingen begonnen rotjes en brandende stokken naar het wilde manne tje te gooien. De olifant trom petterde woedend en maakte rechtsomkeert om weer in de jungle te verdwijnen. Hierbij liep hij echter een boswachter onder de voet. De onfortuinlijke man werd door de 4.000 kilo zware kolos verpletterd. Al snel bleek dat de aftocht van de olifant slechts een tactische manoeuvre was geweest. Later die avond keerde het mannetje omzichtig naar het dorp terug en bevrijdde Madhubala door haar kettingen te verbrijzelen. De twee geliefden gingen er sa- men vandoor. Na een speurtocht van een week vond Madhubala's verzor ger, Mahedi Hussain, haar terug in de jungle. Hij nam haar weer mee naar het dorp, maar Mad hubala kwijnde weg van liefdes verdriet. Ze versmaadde zelfs trossen bananen, haar lieve lingskostje. Luidslurfs riep ze om haar minnaar en na drie weken werd haar klagelijk ge trompetter beantwoord. Nederl anti-pe Istruike Heli DEN HAAG DIEDERIK KRAMERS Askar Akajev heeft een bijzon der doel voor ogen. In Kirgi zstan, in het hart van het vroe gere Sovjet-Centraal-Azië, waar etnische conflicten en economi sche misère aan de orde van de dag zijn, probeert hij de demo cratie èn de markteconomie in te voeren. Akajev heeft er al drie jaar als president opzitten en hij mag blijven regeren tot 1996. Of dat ook zal gebeuren, zullen de Kir- gizische kiezers morgen in een referendum bepalen. De presi dent hoopt dat een motie van vertrouwen van de bevolking hem meer armslag zal geven om zijn hervormingen voort te zetten, nadat de steun voor zijn beleid de afgelopen maanden is teruggelopen. mstische De keuze voor de vrije markt is een bittere noodzaak, meent Akajev. „We zijn nog steeds af hankelijk van laedieten en als we niet doorgaan met verande ringen zullen onze schulden ons verstikken." Ondanks de le ningen van de Wereldbank en de lof van de Amerikaanse pre sident Bill Clinton, dié Kirgi zstan een voorbeeld voor ande re voormalige Sovjet-staten noemde, zit het land diep in de problemen. President Askar Akajev hoopt morgen bij een referendum steun te krij gen voor verlenging van zijn ambtstermijn, foto reuter jim hollanü score van 99,8 procent malaise en verwijt hem hij de bevolking een man- taire trekjes'. Bovendien vindei J ze dat hij de belangen verkwaiï selt van de Kirgiezen, die ampe 52 procent van de bevolking uitmaken. Maar de president er veel aan gelegen de etnische conflicten die elders in de regit woeden buiten de deur te hou den. De brandhaarden kunnen ook in Kirgizistan oplaaien: en kele maanden voor zijn aantre den vielen in Osj, een district de overbevolkte Fergana-vallei duizend doden bij rellen tussei daat vroeg om nog eens tien jaar aan de macht te blijven! De persoonlijkheidscultus in Turk menistan, en in mindere mate in Oezbekistan, doet niet onder voor de Stalin-cultus van wei- Maar in tegenstelling tot zijn collega's is Akajev, voorheen voorzitter van Kirgizstans Aca demie van Wetenschappen, nooit lid van de communisti sche partij geweest, hoewel Kir- De'industri'ële produktie is vorig B^tanten tiide Yan Gorbatsjov Kjrgiezen en Oezbeken. eenderde gekelderd. nog als r- ««.t c»rk ,1. h, de meest con servatieve Unie-republieken gold. Met steun van communis tische hervormers en onder druk van democratische massa bewegingen, slaagde hij er eind 1990 in door het parlement te worden gekozen als staats hoofd. Om zijn hervormingen erdoor te krijgen moet hij echter voor zichtig laveren tussen de Op perste Sovjet (het parlement), waarin de communisten het nog voor het zeggen hebben, en de democratische en nationalis tische oppositie. De afgevaar digden hebben herhaaldelijk zijn plannen weggestemd, maar moeten wede steun vanhet sloten uiteindelijk een compro- c krijgen." Dit soort taal is mls met Akajev over een nieuw vaak te horen uit de mond grondwet, waarbij hij een deel Centraalaziatische heersers, van z'ln uitvoerende macht zou na de val van de Sovjetunie overdragen aan de premier. De jaar waardoor veel bedrijven hun poorten gedeeltelijk of geheel hebben moeten sluiten. Het mi nimumloon ligt ver beneden het overlevingsminimum. Bo vendien zijn de privatiseringen en andere hervormingen vast gelopen nadat premier Toer- soenbekTsjyngysjev in decem ber onder dmk van het parle ment aftrad. Akajev moest zich tot de communisten wenden om een nieuwe regering te vor men. „Ik moet toegeven dat onze hervormingen wat tegenwer king van het volk moeten over winnen", erkent Akajav. „Daar- Me DEN Ht jn de en tar maak Sta digin krijgt Delej buite Een staat is sterk als haar min derheden zich sterk voelen", al dus het staatshoofd. Kirgizstan voert daarom een liberaal be leid jegens de Russisch-taligeiij die met hun kennis en een vitale rol in de eco: spelen. Akajev heeft de etnischi Duitsers twee „nationaal-cultu rele autonome districten" be loofd en voor de Russen een Slavonische Universiteit in de hoofdstad Bisjkek geopend. Toch verlaten duizenden Rus- sisch-taligen het land omdat zejpEN er geen toekomst zien. Ook Akajevs steun en toeverlaat, vice-premier German Koeznets ov, is naar Rusland geëmi greerd. een nieuwe Akajev ziet het referendum ech bij dt 'He de VI dat di te ter r met vertrouwen tegemoet e ten k die doorgaans hun autoritaire be wind hebben voortgezet. Eerder deze maand haalde de Turk meense leider Saparmoerad Nijazov een ouderwets constitutie gaat volgend jaar ii wanneer het mandaat van het parlement afloopt. De oppositie geeft Akajev de schuld voor de economische laat zich niet teneerslaan door, de problemen. „Ik ben ook maar een mens. Ik houd ervan naar de bergen te kijken die land beheersen. En ik houd i ook van naar mooie vrouwen t< kijken." TOM JANSSEN oude: lijke t zorgi stelle maat Haar wrekende geliefde dender de vorige week als een tank door het dorp. Hutten werden met de grond gelijk gemaakt en de dorpelingen vluchtten in pa niek de jungle in. Nadat de stier zijn beminde Madhubala op nieuw had bevrijd, verdween het herenigde paar in het dichte struikgewas. De dorpelingen zijn niet van plan de dieren nog terug te halen. VERTALING: MARGREET HESLINGA

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1994 | | pagina 2