Algerije weer dichter bij afgrond
Van Mierlo in nieuwe rol: hielenlikker
Akajev zoekt armslag voor
hervormingen Kirgizstan
fc
Feiten &Meningen
FIS ontkent bedreiging
Romance van twee Indiase olifanten blijkt niet te stuiten
ZATERDAG 29 JANUAR11994
i Mierlo is wel heel erg lief voor Elco Brinkman.
foto anp paul stolk
„Ik ben Marijn de Koning. Ik sta op de
19de plaats. En ik hoop dat de vernieu
wing vooral betekent dat we met meer
mensen op een breder fundament de
standpunten van D66 kunnen uitdra
gen." Met dit soort melkreclame-achti-
ge optredens (maar wat een tekst!)
mochten één voormalig televisiejourna
liste en drie 'gewone' aspirant-kamerle-
den zich maandagavond in het NOS-
Journaal aan het Nederlandse publiek
presenteren.
De TV-ploeg had hen geselecteerd uit
de grote groep nieuwelingen die D66 bij
de kamerverkiezingen in de strijd gooit.
Volgens de opiniepeilers krijgen de De
mocraten straks zo'n 30 zetels in de
Tweede Kamer ofwel 18 meer dan nu.
En als de partij in de regering komt,
mogen nog meer nieuwkomers hun op
wachting maken. Want in dat geval ver
trekken al gauw een stuk of zes D66'ers
naar diverse departementen en komen
er dus evenzovele plaatsen vrij in de
volksvertegenwoordiging.
Voor de journalisten was de feeststem
ming er werd geklapzoend bij het le
ven minder prettig. Nu het Grote
Einddoel van Van Mierlo (eindelijk echt
meeregeren) binnen handbereik lijkt,
viel bij D66 nauwelijks meer nieuws te
halen. Alle kamerkandidaten, oud zo
wel als nieuw, was kennelijk op het hart
gebonden niets anders uil te stoten dan
verrukte kreetjes, onbenullige reclame
tekstjes of non-antwoorden.
Een goed voorbeeld van dat laatste gaf
Van Mierlo zelf, in antwoord op de
vraag van radio-verslaggeverHans
Prakke Met het oog op Morgen) of ook
hij van mening was dat CDA-fractielei-
der Elco Brinkman niet geschikt is om
premier te worden. Waar minister De
Vries, de staatssecretarissen Heerma en
Wallage en fractieleider Bolkestein twij
fels hebben geuit, leek dat een schot
voor open doel voor de leider van een
oppositiepartij. Temeer, omdat Van
Mierlo al eens heeft verklaard dat hij
zelf bereid is de nieuwe regeerploeg te
gaan leiden.
Maar de D66-voorman leek zich dood
te schrikken. ,,Ik heb geen enkele be
hoefte", sprak hij gehaast, „om mij op
dit moment in kritische zin over collega
Brinkman uit te laten. Die arme man
maakt een moeilijke tijd door. En dat
heeft meer met de cultuur van het CDA
te maken dan met de persoon van
Brinkman". En alsof het allemaal nog
niet duidelijk genoeg was, voegde hij
eraan toe: ,,Ik heb absoluut geen be
hoefte met de wolven in het bos mee te
huilen en voorbarige uitspraken te doen
over de minister-presidentiële kwalitei
ten van Brinkman, van wie ik in elk ge
val het gevoel heb dat hij een gewiekst
politicus is."
Zelfs toen verslaggever Prakke hem
vroeg of daarmee voor D66 vaststaat
dat Brinkman als leider van de grootste
partij automatisch in aanmerking komt
voor het premierschap, wilde Van Mier
lo aanvankelijk bevestigend antwoor
den. „Ja, als de heer Brinkman wordt
gekozen op zijn congres als voorman,
dan is 'ie...." Óp het laatste moment re
aliseerde de D66-lijsttrekker zich ken
nelijk dat hij op het punt stond een vre
selijke faux pas te maken. Hij brak zijn
zin af en ging als volgt verder: „Ja, maar
dan is natuurlijk nog wel de vraag: wel
ke wet laat je gelden? Die van de groot
ste partij of die van de grootste combi
natie. Dat is iets heel anders dan de
vraag of de CDA-collega voldoende ca
paciteiten heeft voor het premierschap.
Ik heb geen zin aan imago-afbraak mee
te doen."
Het klonk ongelooflijk. Was dit dezelfde
man die nog maar een paar maanden
geleden door het land trok met vurige pog niet
pleidooien voor een paarse coalitie van plaats v~
PvdA, WD en D66? Met als voornaam- registrat
ste argument dat het na 70 jaar waar- pup v
achtig weieens tijd werd dat het CDA de!
oppositie in zou gaan. Zodat de politie-hp
ke en bestuurlijke macht in dit land, diep'»
sinds mensenheugenis in handen is vanLOORN
christendemocraten, eindelijk eens zouueZg we
kunnen worden uitgemest en gereinigdLp vercj<
Was het echt deze Van Mierlo die bo- Lgn jtaü
vengenoemd tekstje uit de mond kreeg!Lacht VJ
Of had het 'Oog' een geniale imitator Lakenki
ingehuurd, Robert Paul of zo, bij wijze Lantoor
van vroegtijdige 1 april-grap? de miljc
Dat bleek niet het geval. Volgens de
NOS-radio was het wel degelijk de D66-
lijsttrekker zelf die in de microfoon van Bont
Hans Prakke had gesproken. Zodat
geen andere conclusie overblijft dan dai
er weinig of niets meer over is van de
man die in 1967 met een stuk of wat
bendegenoten de harten veroverde van
allen die zich hadden afgekeerd van re
genteske politici. Als 't hem uitkomt,
bijvoorbeeld nu de kans op een paarse
coalitie van PvdA, WD en D66 lijkt te
zijn verkeken, likt de 62-jarige Hans van
Mierlo de hielen van de bijna 20 jaar
jongere Brinkman, opdat deze hem
maar op het regeerfluweel helpt.
UTRECHT
met de
neren. I
uitsluit!
functio
lijkt, zo
het bes
tering v
stop te
Nedi
In Algerije ontvouwt zich
een tragedie. Het verzet
van de moslim-fundamen
talisten die twee jaar gele
den de verkiezingswinst
door de neus werd ge
boord, wordt dagelijks he
viger. Het bloedvergieten
heeft een sinds de onaf-
hankelijkheidsoorlogtegen
Frankrijk ongekende
omvang bereikt. In twee
jaar tijd zijn tussen de
3.000 en 4.000 mensen ver
moord. Grote delen van Al
gerije worden 's nachts ge
controleerd door de Gewa
pende Islamitische Bewe
ging-
ALGIERS» ROBERTFISK
THE INDEPENDENT
Na de treurige mislukking van
de Nationale Conferentie voor
de Verzoening deze week zit Al
gerije zonder president. Twee
weken geleden waarschuwde de
minister van defensie, generaal
Lamine Zeroual, dat het 150.000
manschappen tellende leger
niet „werkeloos zou blijven toe
kijken" hoe het land uiteenvalt
als Algerije's kibbelende politie
ke partijen op de conferentie
niet tot overeenstemming zou
den komen.
Maar de belangrijkste partijen
die bij de laatste verkiezin
gen in 1991 samen goed waren
voor 90 procent van de stem
men lieten verstek gaan. Een
deel van de partijen die wel
deelnamen, stapte tijdens de
conferentiegedesillusioneerd
op. Als de Hoge Staatsraad
het collectieve presidentschap
dat Algerije met steun van het
leger de afgelopen twee jaar
heeft geregeerd dit weekein
de generaal Zeroual tot presi
dent benoemt, heeft Algerije in
feite een wettelijke staatsgreep
ondergaan.
Machtsblok
Na 30 jaar te zijn geregeerd
door een socialistisch en cor
rupt regime vestigen steeds
meer seculaire Algerijnen hun
hoop op het leger als het enige
machtsblok dat de dreigende is
lamitische revolutie en burger
oorlog kan afwenden. Maar de
gezinnen van functionarissen
en officieren van de binnen
landse veiligheidsdienst trekken
zich iedere nacht voor hun ei
gen veiligheid in zwaar bewaak
te regeringsgebouwen terug. En
ondanks de openlijke strijd te
gen de 'islamisten' zijn het Al
gerijnse leger en de paramilitai
re politie er niet in geslaagd het
aantal slachtoffers te verminde-
Slachtoffers worden door de
moslim-fundamentalisten aan
het mes geregen en met bijna
afgesneden hoofd op vuilnisbel
ten of langs de weg gedumpt.
Zes nachten geleden werd het
hoofd van een werkloze man in
het dorp Kasr el-Boukhari op de
stoep van een niet langer ge-
Leden van de Algerijnse Staatsraad links waarnemend president Ali Kafi tijdens de z
rentie afgelopen week in Algiers.
bruikte bioscoop gelegd. ,",Een
voorbeeld voor iedereen die de
zeden van de islam schendt",
legden zijn moordenaars in een
op de dorpsmuren geplakt vlug
schrift uit.
Op de vooravond van de grote
verzoeningsconferentie werd
een politieagent in Anaba voor
de ogen van een groep kinderen
doodgestoken. Op de sluitings
dag van de conferentie ver
moordden fundamentalisten'
zes burgers in de provincie
Djidjel, waaronder een profes
sor in de geschiedenis, die voor
de ogen van zijn ouders, vrouw
en twee kinderen werd doodge
schoten.
Westerlingen
Aangezien de buitenwereld,
zoals gebruikelijk, meer belang
stelling heeft voor buitenlandse
dan voor Algerijnse slachtoffers
van het verzet, hebben de mos
lim-fundamentalisten gezegd
alle in Algerije woonachtige
burgers van 'kruisvaarderslan-
den' te zullen vermoorden.
Twee weken geleden vond in dit
kader de 26ste moord op een
westerling plaats Monique
Afri, een Franse ambassade
functionaris was het slachtoffer.
Maar de islamitische opstande
lingen hebben geen monopolie
op moord. Volgens een Algerijn
se mensenrechtenorganisatie
maakt de regering gebruik van
doodseskaders. Bij militaire
aanvallen op 'islamisten' wor-
BONN DPA
Het in Algerije verboden Islamitisch Reddingsfront (FIS)
heeft zich gisteren in Bonn gedistantieerd van de dreigemen
ten die een Algerijnse fundamentalistische groep gericht
heeft aan diplomatieke vertegenwoordigingen in het Noord-
afrikaanse land. De groep, die zich Hoge Raad van Islami
tische Strijdkrachten noemt, zegt alle ambassades in Algiers
vanaf 1 februari als doelwit voor aanslagen te beschouwen.
Een woordvoerder van het FIS zei dat de groepering hem on
bekend is. De dreiging is via faxberichten aan de media ge
uit. In de verklaring wordt ook gezegd, dat er „exemplari
sche straffen" zullen worden opgelegd aan iedereen die
toenadering tot of een dialoog zoekt met de Algerijnse rege
ring.
den opvallend weinig i
gevangenen genomen. Terwijl
het leger zich voorbereid op een
totale oorlog tegen de moslim
activisten neemt het aantal con
frontaties toe.
Vorige maand vermoordden 'is
lamisten' 12 Iegerrecruten in
een opleidingskamp bij Sidi
Bel-Abes'. Twee weken geleden
werd een soldaat bij een contro
lepost buiten Algiers tot stop
pen gedwongen. Hij toonde zijn
legerpas en onmiddellijk werd
zijn keel doorgesneden. De nep-
controlepost was bemand met
in militair uniform gestoken
fundamentalisten'. Het aantal
nep-controleposten groeit en
volgens de inwoners van Algiers
verschijnen ze steeds dichter bij
de hoofdstad.
Frustraties
Seculaire Algerijnen richten hun
frustraties op de krachteloze
Hoge Staatsraad. Het enige
daadkrachtige optreden van de
Staatsraad tot nog toe was de
benoeming tot president van
Mohamed Boudiaf, een oud
guerrillastrijder van het Natio
nale Bevrijdingsfront (FLN), die
vrijwel onmiddellijk door een
van zijn eigen veiligheidsmen
sen werd vermoord.
In de 30 jaar dat het FLN sinds
de onafhankelijkheid aan de
macht is geweest, tierde de cor
ruptie welig. Veel Algerijnen
wijten de deplorabele toestand
van de binnenlandse economie
aan de ingekankerde corruptie
van het FLN. Algerije heeft
structurele tekorten aan aard
gas, benzine, brood, vlees en
elektriciteit en het land telt twee
(officieel) tot vier (officieus) mil
joen werklozen. De dagelijkse
rijen van mensen die brood wil
len kopen, werden alleen over
troffen door de honderden Al
gerijnen die zich voor het vi
sumkantoor van de Franse am
bassade verdrongen om hun
land te verlaten, totdat het kan
toor na de moord op Monique
Afri werd gesloten.
Ondertussen doen de autoritei
ten hun best om de 26 miljoen
Algerijnen te doordringen van
de verschrikkingen van een bur
geroorlog. Iedere dag herhaalt
de Algerijnse televisie nieuws
bulletins over de slachting in de
Afghaanse hoofdstad Kabul,
met beelden van Russische MiG
straaljagers die de stad bombar
deren en lijken van vrouwen eri
kinderen op straat. De onuitge
sproken boodschap luidt: als
jullie je niet achter jullie rege
ring scharen, zal dit het lot zijn
van Algiers en Oran en de vele
mooie, oude steden die Algerije
rijk is.
VERTALING: MARGREET HESLINGA
NEW DELHI» TIM MCGIRK
THE INDEPENDENT
Liefde is onoverwinnelijk en
verliefde olifanten zijn onver
zettelijk, dat hebben de dorpe
lingen van Gurrüa in het noor
den van India tot hun schade
ondervonden.
Het gebeurt niet vaak dat een
wilde olifant in vuur en vlam
staat voor een tamme dikhuid.
Meestal laten ze hun gedomes
ticeerde soortgenoten links lig
gen. Maar toen een mannetjes
olifant op zijn tocht door de
jungle van Bihar op het aantrek
kelijke vrouwtje Madhubala
stuitte, was het liefde op het
eerste gezicht.
Hoewel Madhubala met haar
poot aan een boom geketend
stond, weigerde de olifantestier
haar te verlaten. Eerst probeer
den de dorpelingen de zwaar
wichtige vreemdeling met een
tros bananen weg te lokken. De
olifant had echter geen oog voor
het eten, maar was totaal in be
slag genomen door de vastgeke
tende deerne die hem het hoofd
op hol had gebracht.
De boze en bange dorpelingen
begonnen rotjes en brandende
stokken naar het wilde manne
tje te gooien. De olifant trom
petterde woedend en maakte
rechtsomkeert om weer in de
jungle te verdwijnen. Hierbij
liep hij echter een boswachter
onder de voet. De onfortuinlijke
man werd door de 4.000 kilo
zware kolos verpletterd.
Al snel bleek dat de aftocht van
de olifant slechts een tactische
manoeuvre was geweest. Later
die avond keerde het mannetje
omzichtig naar het dorp terug
en bevrijdde Madhubala door
haar kettingen te verbrijzelen.
De twee geliefden gingen er sa-
men vandoor.
Na een speurtocht van een
week vond Madhubala's verzor
ger, Mahedi Hussain, haar terug
in de jungle. Hij nam haar weer
mee naar het dorp, maar Mad
hubala kwijnde weg van liefdes
verdriet. Ze versmaadde zelfs
trossen bananen, haar lieve
lingskostje. Luidslurfs riep ze
om haar minnaar en na drie
weken werd haar klagelijk ge
trompetter beantwoord.
Nederl
anti-pe
Istruike
Heli
DEN HAAG DIEDERIK KRAMERS
Askar Akajev heeft een bijzon
der doel voor ogen. In Kirgi
zstan, in het hart van het vroe
gere Sovjet-Centraal-Azië, waar
etnische conflicten en economi
sche misère aan de orde van de
dag zijn, probeert hij de demo
cratie èn de markteconomie in
te voeren.
Akajev heeft er al drie jaar als
president opzitten en hij mag
blijven regeren tot 1996. Of dat
ook zal gebeuren, zullen de Kir-
gizische kiezers morgen in een
referendum bepalen. De presi
dent hoopt dat een motie van
vertrouwen van de bevolking
hem meer armslag zal geven
om zijn hervormingen voort te
zetten, nadat de steun voor zijn
beleid de afgelopen maanden is
teruggelopen. mstische
De keuze voor de vrije markt is
een bittere noodzaak, meent
Akajev. „We zijn nog steeds af
hankelijk van laedieten en als
we niet doorgaan met verande
ringen zullen onze schulden
ons verstikken." Ondanks de le
ningen van de Wereldbank en
de lof van de Amerikaanse pre
sident Bill Clinton, dié Kirgi
zstan een voorbeeld voor ande
re voormalige Sovjet-staten
noemde, zit het land diep in de
problemen.
President Askar Akajev hoopt morgen bij een referendum steun te krij
gen voor verlenging van zijn ambtstermijn, foto reuter jim hollanü
score van 99,8 procent malaise en verwijt hem
hij de bevolking een man- taire trekjes'. Bovendien vindei J
ze dat hij de belangen verkwaiï
selt van de Kirgiezen, die ampe
52 procent van de bevolking
uitmaken. Maar de president
er veel aan gelegen de etnische
conflicten die elders in de regit
woeden buiten de deur te hou
den. De brandhaarden kunnen
ook in Kirgizistan oplaaien: en
kele maanden voor zijn aantre
den vielen in Osj, een district
de overbevolkte Fergana-vallei
duizend doden bij rellen tussei
daat vroeg om nog eens tien
jaar aan de macht te blijven! De
persoonlijkheidscultus in Turk
menistan, en in mindere mate
in Oezbekistan, doet niet onder
voor de Stalin-cultus van wei-
Maar in tegenstelling tot zijn
collega's is Akajev, voorheen
voorzitter van Kirgizstans Aca
demie van Wetenschappen,
nooit lid van de communisti
sche partij geweest, hoewel Kir-
De'industri'ële produktie is vorig B^tanten tiide Yan Gorbatsjov Kjrgiezen en Oezbeken.
eenderde gekelderd. nog als r- ««.t c»rk ,1. h,
de meest con
servatieve Unie-republieken
gold. Met steun van communis
tische hervormers en onder
druk van democratische massa
bewegingen, slaagde hij er eind
1990 in door het parlement te
worden gekozen als staats
hoofd.
Om zijn hervormingen erdoor
te krijgen moet hij echter voor
zichtig laveren tussen de Op
perste Sovjet (het parlement),
waarin de communisten het
nog voor het zeggen hebben, en
de democratische en nationalis
tische oppositie. De afgevaar
digden hebben herhaaldelijk
zijn plannen weggestemd, maar
moeten wede steun vanhet sloten uiteindelijk een compro-
c krijgen." Dit soort taal is mls met Akajev over een nieuw
vaak te horen uit de mond grondwet, waarbij hij een deel
Centraalaziatische heersers, van z'ln uitvoerende macht zou
na de val van de Sovjetunie overdragen aan de premier. De
jaar
waardoor veel bedrijven hun
poorten gedeeltelijk of geheel
hebben moeten sluiten. Het mi
nimumloon ligt ver beneden
het overlevingsminimum. Bo
vendien zijn de privatiseringen
en andere hervormingen vast
gelopen nadat premier Toer-
soenbekTsjyngysjev in decem
ber onder dmk van het parle
ment aftrad. Akajev moest zich
tot de communisten wenden
om een nieuwe regering te vor
men.
„Ik moet toegeven dat onze
hervormingen wat tegenwer
king van het volk moeten over
winnen", erkent Akajav. „Daar-
Me
DEN Ht
jn de
en tar
maak
Sta
digin
krijgt
Delej
buite
Een staat is sterk als haar min
derheden zich sterk voelen", al
dus het staatshoofd. Kirgizstan
voert daarom een liberaal be
leid jegens de Russisch-taligeiij
die met hun kennis en
een vitale rol in de eco:
spelen. Akajev heeft de etnischi
Duitsers twee „nationaal-cultu
rele autonome districten" be
loofd en voor de Russen een
Slavonische Universiteit in de
hoofdstad Bisjkek geopend.
Toch verlaten duizenden Rus-
sisch-taligen het land omdat zejpEN
er geen toekomst zien. Ook
Akajevs steun en toeverlaat,
vice-premier German Koeznets
ov, is naar Rusland geëmi
greerd.
een nieuwe Akajev ziet het referendum ech
bij dt
'He
de VI
dat di
te ter
r met vertrouwen tegemoet e ten k
die
doorgaans hun autoritaire be
wind hebben voortgezet. Eerder
deze maand haalde de Turk
meense leider Saparmoerad
Nijazov een ouderwets
constitutie gaat volgend jaar ii
wanneer het mandaat van het
parlement afloopt.
De oppositie geeft Akajev de
schuld voor de economische
laat zich niet teneerslaan door,
de problemen. „Ik ben ook
maar een mens. Ik houd ervan
naar de bergen te kijken die
land beheersen. En ik houd i
ook van naar mooie vrouwen t<
kijken."
TOM JANSSEN
oude:
lijke t
zorgi
stelle
maat
Haar wrekende geliefde dender
de vorige week als een tank
door het dorp. Hutten werden
met de grond gelijk gemaakt en
de dorpelingen vluchtten in pa
niek de jungle in. Nadat de stier
zijn beminde Madhubala op
nieuw had bevrijd, verdween
het herenigde paar in het dichte
struikgewas. De dorpelingen
zijn niet van plan de dieren nog
terug te halen.
VERTALING: MARGREET HESLINGA