'Ik heb in mijn familie geen nomadenbloed'
Ontbinding van IRT koren
op de molen van advocatuur
Nordholt, Wiarda en Hessing moeten over de knie
Feiten &Meningen
WOENSDAG 26 JANUAR11994
152
NS
Elsevier publiceert letterlijke tekst interview Janmaat
Het weekblad Elsevier pu
bliceert vandaag integraal
de uitspraken die het CD-
kamerlid Janmaat heeft ge
daan in een interview dat
vorige week in het week
blad is verschenen. Het
tijdschrift had met die pu-
blikatie gedreigd als Jan
maat zou blijven volhou
den dat zijn uitlatingen
over minister Hirsch Ballin
(justitie) en staatssecretaris
Gabor (landbouw) onjuist
zijn weergegeven.
DEN HAAG ANP-NPA
Janmaat heeft in een reactie El
sevier gedagvaard en eist een
rectificatie van het artikel. Het
gesprek met het CD-kamerlid
van 2,5 uur is op band opgeno
men. De band geeft Elsevier
niet prijs, maar de gewraakte
passages zijn deze week volledig
en letterlijk in het blad te lezen.
Volgens Janmaat zijn in het arti
kel zijn uitspraken uit hun ver
band gerukt. Het kamerlid is te
gen het volledig publiceren van
delen van het interview. „Ik kan
niet beoordelen of dat delen uit
de originele opnameband zijn
en of die delen in de juiste volg
orde worden geplaatst. Met mo
derne technieken kun je daar
een hoop mee rommelen.'' Zijn
uitlatingen over hel PvdA-ka-
merlid van Griekse afkomst,
Apostolou, heeft Janmaat terug
genomen als „een te emotio
neel gedane uitlating".
Hieronder volgt de letterlijke
weergave van een gedeelte van
de bandopname van het vraag
gesprek van Arendo Jonstra en
Jan Hoedeman met Janmaat:
Over joden spreekt u nooit
hè?
Janmaat: „Laat ik zeggen, dat
zijn volgens mij en vqlgens de
partij geen bijzondere mensen.
We praten over Nederlanders
als we over Nederlanders pra
ten, maar ik dacht dat de heer
Van Thijn tot een joodse min
derheid behoort, wat we leuk
vinden, maar dat wil natuurlijk
niet zeggen dat we geen kritiek
mogen hebben op z'n politieke
optreden."
Maar niet onulat hij joods is?
„Nee, nee. Maar om hetgeen
dat hij doet."
En om het aantal generaties
dat hij in Nederland zou wonen
of niet in Nederland woont, bij
voorbeeld...
„Ik moet zeggen dat ik het to
taal niet weet."
Hirsch Ballin.
„Die komt hier niet..."
Die komt uit Duitsland.
„Ja maar die is nu katholieke
- Gimk-je -
TEKENING TOM JANSSEN
geworden hè? Hahaha."
Maar hij komt uit Duitsland.
„Ja, maar er zijn er toch veel
meer. Ik heb altijd al zo'n moei
te met die Duitse namen. Want
er zitten er veel in het parle
ment."
Maar dat maakt niet uit?
„Nee."
Een Gabor, in Hongarije ge
boren?
„Gabor, tsja. Ja, u weet dat in
het CD-partijprogramrqa staat,
het wordt niet toegespitst op
deze mensen, maar dat je over
heidsfuncties pas in derde ge
neratie zou mogen bekleden."
Ach jé.
„Jaaa."
Hoe moet dat?
„Hirsch Ballin terugtreden!
Hahahaha."
Hirsch Ballin ook?
„Ja natuurlijk, die is toch geen
derde generatie Nederlander?
En Gabor obk?
„Ja."
—Allebei?
„Ja, dat vinden wij."
Want dat kan niet?
„Nou, kijkt, als de heer... Waar
om niet? De heer Apostolou
het is overigens een idee dat ik
uit mijn studietijd over heb ge
houden van de Verenigde Sta
ten. Daar geldt dat."
De president moet in Amerika
geboren zijn.
„Nee, ik dacht dat die ook zo
veel generaties..."
Hij moet daar gewoon gebo
ren zijn. Meer niet.
„Meer niet? Nou?"
Wedden?
„Nee ik wed niet. Ik wil u best
het voordeel van de twijfel ge
ven, maar het zou me verba
zen."
Werkt u het idee eens uit?
„Nou, laat ik zeggen, Apostolou,
die zit nog steeds half met zijn
gedachten in Griekenland. Die
iserintirsseivalweereëns'eerï -
keer een tijdje heen geweest en
dat is hem daar niet meer be
vallen, maar als het hem wel be
vallen was, was hij dus geble
ven. Nou wil ik hem dat niet
kwalijk nemen, dat is zijn eigen
recht, maar als hij zo twijfelt,
vind ik hem dus niet geschikt
om een verantwoordelijke posi
tie in het ambtenarenapparaat
van Nederland in te nemen,
want dat bestuurt ons land als
het goed is. En dat bepaalt hier
de situatie waaronder mensen
moeten werken. En dan zou er
door dat soort mensen te licht
vaardig over gedacht kunnen
worden."
Maar hij is geen ambtenaar.
„Hij is toch een volksvertegen
woordiger? Je kan het Neder
landse volk toch niet vertegen
woordigen als jij je daar niet in
hoge mate aan gebonden voelt?
En dat blijkt hij toch niet?"
En Hirsch Ballin?
„Ja nou, laat ik zeggen, dit geldt
niet op de persoonlijke toer, dat
zou een algemene regel zijn,
dus die geldt dan ook voor
Hirsch Ballin. Als u zegt: wat
mankeert eraan Hirsch Ballin,
dan wil ik daarwel wat op zeg
gen. Ik zou niet weten of Hirsch
Ballin anders was als families
die hier al honderd jaar leven,
dus dat kan ik niet zeggen.
Maar wij zeggen dit dus vooral
omdat men in Nederland een
tendens heeft gehad en daar
is het eerder een reactie op
dat Marokkanen en Turken bur
gemeester zouden kunnen wor
den. Dan moet je eerst drie ge
neraties hier wonen. Dat vinden
wij."
Maar wacht even, ons inte
resseert het n iet hoor, maar C
waarom Turken en Marokkanen
nieten Hirsch Ballin wel?
„Nee, dat geldt ook voor Hirsch
Ballin. Tuurlijk, als dit de alge
mene regel zou zijn, geldt die
ook voor Hirsch Ballin. Waarom
niet? Dat staat nog los van dat
wij vinden dat Hirsch Ballin so
wieso eigenlijk geen minister
moet zijn..."
Exact.
„...Want het is een zeer zwak
minister, het is een weten
schapper, het is geen minister."
Precies, schande. Maar waar
om mag hij het niet worden
vanwege dat generatiegedoe?
„Nou, omdat wij vinden dat dat
veel te snel is. Kijk, die mensen
zijn naar Nederland gekomen
en eh, ja, uit Duitsland gevlucht.
Dat is wel allemaal makkelijk
voor te stellen, maar er is hele
maal niet duidelijk gemaakt
waarom naar Nederland. Lag
dat dichterbij of sprak ze dat
aan? Dat is helemaal nooit ge
zegd. Of alleen maar omdat ze
hier terecht konden? En als ze
het hier dan weer niet bevalt,
dan gaan ze ook weer verder.
Janmaat eist een rectificatie van het artikel
grale tekst van het interview.
Dat mag dan allemaal, maar
dan moet je hier geen openbare
ambten gaan vervullen."
Dat geldt toch niet voor de jo
den? Nou ja, die leefden in dia
spora waarin ze altijd voortgaan
van het ene naar het andere
land. Van Rusland naar Israël,
van Israël naar Amerika.
„Een beetje nomadentrekkers."
Precies.
„Maar dat wil ik ze niet kwalijk
nemen, maar dan vind ik niet
dat ze in openbare functies
moeten komen. Dat slaat niet
op die groep alleen, dat mag
Gabor ook niet. Ik weet niet of
hij een jood is, maar..."
We vroegen ons even af, want
u maakt zo'n duidelijk onder
scheid voor joden... Maarzoals u
het nu zegt, geldt dat dus ook
voor die groep.
„Voor die groep maken we geen
uitzondering. De mensenrech
ten gelden voor de joodse min
derheid als voor iedereen, maar
ze hebben niet meer rechten
dan een ander. Dus als een an
der dat niet zou mogen, dan
mogen zij het ook niet. In Ne
derland geldt dit verbod hele
maal niet, maar wij zouden
daar een voorstander van zijn.
Maar ik zie ons daar geen parle
mentaire minderheid voor ha
len... meerderheid voor halen."
joods was, geloof ik?
„Ja, maar wij zijn geen noma
den, dus ik ga nergens anders
We leven in een dictatuur',
lazen we ergens. Dat begrepen
we niet helemaal.
„De CD leeft in e?n dictatuur."
Dat is het verhaal van de
B\HD (eerder in het gesprek heeft
Janmaat verteld dat de Binnen
landse Veiligheidsdienst de Cen
trumpartij heeft proberen 'stuk
te spelen'; JH/AJ).
„Van de BVD, van de strafwet,
van het niet mogen vergaderen-
van het regelmatig volgen."
Het mag wel, maar...
„Nee het mag niet. U moet het
niet omdraaien."
Het mocht wel, maar het kon
niet, vanwege de aanslagen. Het
mag wel.
„Maar dan steken ze een hotel
letje in de brand. Dat is toch
een uitmuntende democratie
hier. Petje af!"
U kan toch ergens anders
heen?
„Ik heb in mijn familie geen no
madenbloed."
Ik dacht dat uw grootmoeder
Maar de joden waren toch
nomaden volgens u?
„Dat weet ik niet."
Dat zei u net.
„Dat zou kunnen, dat moet u
bij de joodse minderheid vra
gen, niet bij mij. Ik heb alleen
gezegd met betrekking tot
Hirsch Ballin dat hij niet zo snel
minister zal worden, volgens
het partijprogram. Die mensen
moeten eerst maar eens kijken
dat ze ergens aarden. Maar je
kan natuurlijk niet iemand het
land laten besturen en als het
misloopt dan'gaat hij weer naar
het volgende land toe. Laat ik
zeggen: dat trekken van het ene
land vanwege persoonlijke pro
blemen is nog tot daaraan toe,
maar van hoge functies moeten
ze uitgesloten worden, gewoon
hun kwaliteiten ontplooien in
vrije beroepen of weet ik waar."
AMSTERDAM THEA V
„De ruzieachtige sfeer tussen
twee politiechefs krijgt nu veel
aandacht, maar de wezenlijke
waag in deze kwestie is hoe het
opgeheven Interregionaal Re
chercheteam heeft geopereerd.
Zolang we niet weten welke on
toelaatbare methode door dat
team is toegepast, kun je die
ook niet juridisch aanvechten.
Vandaar dat strafpleiters steeds
opnieuw opheldering vragen."
De Utrechtse advocaat mr. P.
Bovens is er een in het rijtje van
strafpleiters dat de afgelopen
twee maanden de werkwijze
van het Interregionaal Recher
cheteam (IRT) voor Noord-Hol
land en Utrecht heeft aange
kaart. Op 8 december vorig jaar
werd dit IRT ontbonden op last
van de Amsterdamse hoofd
commissaris Nordholt, hoofdof
ficier van justitie Vrakking en de
toenmalige burgemeester Van
Thijn. Sindsdien lijkt de advoca
tuur erop gebrand alle belang
hebbenden onder ede te horen.
De onderste steen moet en zal
boven komen, in het belang van
de (criminele) cliënt.
Al twee dagen na de opheffing
van het IRT stonden Nordholt,
Vrakking en de voormalig team
leider van het IRT, A. Lith, in het
getuigenbankje bij het hoger
beroep in de grote XTC-zaak.
De advocaten van de acht ver
dachten wilden opheldering
over de omstreden opsporings
methode die door het IRT was
toegepast. Immers, het was niet
uitgesloten dat diezelfde me
thode ook was gehanteerd bij
hun cliënten.
De getuigenverhoren leverden
nauwelijks iets op. Als het mid
del en de wijze waarop dat werd
toegepast in de openbaarheid
gebracht zou worden, dreigde
er levensgevaar voor bepaalde
mensen, zo betoogden Nord
holt, Vrakking en Lith. Met in
stemming van het Hof hulde
het trio zich in stilzwijgen.
Sindsdien passeerde er een aan
tal rechtszaken waarbij advoca
ten om opheldering vroegen
over het ontbonden recherche
team. In al die zaken was het
Noordhollands-UtrechtseIRT
betrokken. Volgens de Utrecht
se advocaat mr. P. Doedens, is
in een aantal van die zaken ge
bleken dat het IRT opsporings
methoden hanteerde die moge
lijk strijdig zijn met de wet.
Doedens verwijst daarbij naar
valse processen-verbaal en ob
servaties met videocamera's die
nergens in de processtukken
zijn terug te vinden. Ook was er
op grote schaal sprake van het
afluisteren van auto en zaktele
foons via scanners, het plaatsen
van telefoonprinters zonder
toestemming van de rechter
commissaris en het op ontoe
laatbare wijze gebruik maken
van een infiltrant.
Het Amsterdamse gerechtshof
buigt zich op 1 februari op
nieuw over de XTC-zaak. Doe
dens wil dat daarbij opnieuw
Nordholt, Vrakking en Lith als
getuige worden gehoord. Hij
staat niet te kijken van de be
schuldigingen van Wiarda inza
ke corruptiegevallen bij de poli
tie. „In strafzaken zie je regel
matig dat gepoogd wordt tegen
betaling informatie te krijgen
van politiemensen. In een zaak
bleek een verdachte zelfs over
papieren te beschikken die al
leen maar afkomstig konden
zijn van de politie.
Doedens is niet de enige advo
caat die de diverse betrokkenen
wil horen als getuige. Ook Bo
vens voegt zich in die rij. Eerder
was hij de raadsman van de in
middels geliquideerde Belgische
arts Danny Leclerc in het XTC-
proces. Nu verdedigt hij een
verdachte uit een grote hasj-or-
ganisatie die op 7 februari bij de
rechtbank in Utrecht terecht
staat.
Bovens: „Als advocaat ben ik bij
drie strafzaken betrokken waar
bij de lijnen lopen naar het IRT.
In die verschillen zaken lopen
ook weer lijnen naar de ver
dachten onderling. Bij de ont
binding van het IRT werd ge
steld dat in die ene omstreden
zaak het onderzoek werd stop
gezet. Onduidelijk blijft of deze
verdachten ook niet waren be
trokken bij dat omstreden on
derzoek. Die onduidelijkheid
leidt iedere keer weer tot het
oproepen van die getuigen. Het
zijn zaken die volstrekt met el
kaar in verband staan".
Volgens Bovens is het zaak hel
derheid te krijgen over hoe het
IRT heeft gefunctioneerd en hoe
de controle op dat team was
door de verantwoordelijke lei
ding. Van belang daarbij is wel
ke omstreden methode werd
toegepast en om welke zaken
het nu precies ging."
Ook mr. J. Plasman overweegt
de betrokkenen bij het IRT te la
ten getuigen in de zaak tegen
het Amsterdams hasjsyndicaat.
„Het is niet zo dat advocaten
over het IRT zeggen: brandt
maar los. Maar er komen wel
steeds meer feiten over het IRT
naar buiten."
Hoofdofficier Vrakking heeft bij
de Amsterdamse rechtbank alle
zaken opgesomd waarbij het
IRT betrokken was. In totaal
gaat het om zo'n 25 verdachten
in een tiental zaken. Bij al die
zaken zou de omstreden opspo
ringsmethode niet zijn toege
past. Plasman plaatst daarbij zo
zijn vraagtekens. Zo bleek tij
dens de behandeling vorige
week van deze zaak rond het
hasjsyndicaat-dat er een vals
proces-verbaal gemaakt was
over een verzonnen telefoonge
sprek. De verdachte kwam vrij
en werd buiten vervolging ge
steld. Plasman: „Op zijn minst
kun je dus concluderen dat ook
Vrakking het niet altijd weet".
ROTTERDAM PIM FORTUYN
MEDEWERKER
Met de regelmaat van de klok stel ik de laatste jaren het
zwaar gepolitiseerde optreden aan de kaak van de
hoofdcommissarissen van politie in de drie grote ste
den Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Alle drie de
steden beschikken over eigenzinnige, ambitieuze, pu-
bliciteitsbeluste en ijdeltuiterige korpschefs, die zich bij
voortduring in politieke wateren begeven. Zij worden in
dit politieke optreden onvoorwaardelijk gesteund door
hun politieke chefs, de burgemeesters van de drie grote
steden.
Ook de gemeenteraden vinden het niet nodig corrige
rend op te treden, zodat de heren alle ruimte krijgen
die ze nemen. Alleen wijlen Ien Dales gaf hen als het
haar al te gortig werd zo nu en dan op hun falie, maar
ook zij liet disciplinaire maatregelen achterwege. Waar
schijnlijk het enige middel waarnaar de heren luister
den. Net kinderen, ware het niet dat het hier zo'n seri
euze aangelegenheid betreft.
Om het geheugen op te frissen. Absolute koploper in
publicitair-politiek optreden is Nordholt van Amster
dam. Hij scoort er ook nog hoog mee bij een deel van
de bevolking, dat hij met dat optreden een gevoel van
veiligheid geeft in een niet zo veilige stad. Nordholt
Hessing.
won op punten met zijn voortdurende roep om meer
cellen en meer agenten op straat. Hij bracht de PvdA en
de WD in rep en roep door te spreken over infiltratie
van de georganiseerde misdaad in hun partijen.
Bewezen is ondertussen nog steeds niets, maar er zijn
al wel een paar reputaties geknakt door onbewezen
verdachtmakingen. Ook haspelt Nordholt onbevangen
welzijnswerk en politiewerk dooreen met zijn projecten
voor Marokkaanse jongeren. Wiarda van Utrecht scoor
de hoog met zijn honkbalknuppel voor bedreigde win
keliers en de Rotterdammer Hessing met zijn nog altijd
onbewezen verhaal van 211 Turken op een en hetzelfde
adres, allen genietend van de bijstand en kinderbijslag.
Kenmerkend voor het optreden van de heren is dat
nooit bewijzen bij hun stellingen worden geleverd. Als
ze er achteraf gezien naast zitten volgt nimmer een ex
cuus, maar je kunt er vergif op innemen dat het volgen
de sterke verhaal in de maak is om de eerdere misser te
camoufleren. De als immer op de vierkante centimeter
hijgerige Nederlandse pers loopt daar gretig achteraan
en vergeet ondertussen nog eens te informeren naar de
afloop van de vorige affaire.
Wij zouden om het komische trio, dat immer in van die
rare uniformen optreedt, nog kunnen lachen als zij niet
bezig waren onze rechtsorde te ondermijnen. Zij doen
dit door hun optreden, zowel qqa uitdossing als qua
Nordholt.
geval-creatie. De uitdossing in uniform, bij voorkeur op
TV en voor de fotograferende pers, doet mij zo nu en
dan denken aan een politiestaat en daar wil ik eenvou
dig niet wonen. Hun geval-creatie heeft tot gevolg een
verharding van het beleid, de aantasting van de rechten
van verdachten en het opjagen van de uitgaven voor
criminaliteitsbestrijding, terwijl daar geen grotere effec
tiviteit, laat staan grotere arbeidsproduktiviteit tegen
over staat. Nog steeds wordt slechts 27 procent van de
politiekracht besteed aan het directe politiewerk. Een
schaamteloze vertoning.
De echte schuldige is evenwel de politiek, die zoveel
ruimte laat aan uitvoerende politiefunctionarissen. De
politiek grijpt niet in, bang als zij is voor dë publieke
opinie en schuldig als zij zich voelt over het achterwege
blijven van echte veiligheidsgaranties voor de goedwil
lende burger. Momenteel presenteren de commissaris
sen Nordholt en Wiarda elkaar een koekje van eigen
deeg. Mogelijk is de politie van Amsterdam zelf corrupt.
De enigen die van al dit gedoe profiteren zijn de geor
ganiseerde misdaad en natuurlijk de partij van Jan
maat. Het wordt tijd dat de heren Nordholt, Wiarda en
Hessing hun uniformen definitief uittrekken. Alleen
wanneer Ien Dales nog leefde, had ik iets anders aanbe
volen: broek naar beneden, over de knie bij moeders en
billenkoek!