Oproep tot eenheid
in Hervormde Kerk
Kerk Samenleving
Scheuring dreigt in
hervormd Coevorden
Acht Mei Beweging nodigt bisschoppen uit
O
WOENSDAG 26 JANUAR11994
BUITENLAND KORT
Kerksluiting
Door een gebrek aan gelo
vigen worden twaalf angli
caanse kerken in. het finan
ciële centrum van Londen
met sluiting bedreigd. Zij
zullen mogelijk worden
omgebouwd tot kantoren of
worden overgedaan aan de
Rooms-Katholieke Kerk.
Dat maakte het Britse dag
blad The Times gisteren be
kend. De 'City', zetel van de
grootste financiële instellin
gen, telt niet meer dan 5000
kerkgangers. De twaalf ker
ken in deze wijk zijn stuk
voor stuk historische mo
numenten. Sommigen heb
ben de grote brand in 1666
of de Duitse bombarde
menten tijdens de Tweede
Wereldoorlog overleefd.
Niet alle kerken zullen vol
gens The Times worden
omgebouwd tot kantoor- of
vergaderruimte. Saint Mary
Aldermary kan door de
rooms-katholieken worden
overgenomen. De toekomst
van de middeleeuwse St.
Ethelburga-the-Virgin is
nog onzeker. Vorig jaar
werd dit gebouw voor de
helft vernietigd door een
aanslag van hel Ierse Repu
blikeinse Leger (IRA).
Commerciële toer
De veertig paters van de be
nedictijnenabdij Niederal-
taich in Beieren proberen
met een uniek commercieel
concept hun klooster te be
houden. Zij bieden sympa
thisanten de mogelijkheid
een aandeel in de abdij te
kopen. Bovendien beraden
de monniken van het kloos
ter, dat sinds 731 bestaat,
zich in de commissie eco
nomische vraagstukken
met vrienden over andere
mogelijkheden om het
klooster draaiende te hou
den. In de NV Abdijbedrijf
zijn de likeurkelder, de ab
dijwinkel en de gastrono
mische afdeling van het
klooster ondergebracht.
Vroeger brouwden de mon
niken ook bier, maar die ac
tiviteit werd in 1969 ge
staakt. De schulden zijn in
middels afgelost, de afzon
derlijke onderdelen van het
abdijbedrijf leveren winst
teringen kunnen worden
gedaan.
Antisemitisme
Het aantal antisemitische
incidenten in de Verenigde
Staten is in 1993 met acht
procent toegenomen, zo
heeft de Anti-Laster Liga
(ADL) bekendgemaakt. De
Liga, een joodse organisatie
tegen het antisemitisme,
heeft becijferd dat het ge
weld tegen individuele jo
den en joodse organisaties
met 23 procent is gegroeid.
Het vandalisme tegen jood
se gebouwen is met acht
procent verminderd. Vol
gens ADL-directeur
Abraham Foxman hebben
zich het afgelopen jaar 1079
incidenten voorgedaan die
direct tegen joden of joodse
organisaties waren gericht.
Hij is zeer verontrust door
de toename van deze vorm
van antisemitisme, die hij
een typische uiting van de
jaren negentig vindt.
Künstroof
Het aantal kunstdiefstallen
in Tsjechië heeft in 1993
een hoogtepunt bereikt. In
768 kerken, 171 kapellen, 22
kloosters, 395 pastorieën,
44 musea, 24 sloten en
burchten en 4 opslagplaat
sen voor kunst werd inge
broken. Dat heeft de cen
trale recherche in Praag be
kendgemaakt. In totaal
werden 12.000 kunstobjec
ten ontvreemd. Slechts on
geveer een vijfde van de de
licten is opgehelderd.
Visitatoren betreuren dreiging met afscheiding
LEIDSCHENDAM
De visitatoren-generaal, die de hervormde gemeenten
pastoraal begeleiden, roepen de leden van de Nederland
se Hervormde Kerk op de eenheid te bewaren. Zij betreu
ren het dat de tegenstanders van Samen op Weg met een
scheuring van de kerk dreigen en menen dat het gesprek
tussen de Gereformeerde Bond en de andere modalitei
ten binnen de kerk moet worden geïntensiveerd.
meerde Kerken in Nederland en
de Evangelisch-Lutherse kerk.
Zij hebben begrip voor degenen
die moeite hebben met de ver
anderingen als gevolg van Sa
men op Weg, maar betreuren
het dat de tegenstanders zo
weinig een beroep op de bijbel
doen. Bovendien vrezen zij dal
degenen die over een scheuring
spreken, onvoldoende beseffen
waar zij mee bezig zijn. „Besef-
De visitatoren zien daarvoor
goede mogelijkheden in de
nieuwe classes (regionale kerk
vergaderingen) en wijzen de
vorming van aparte classes van
bijvoorbeeld leden van de Bond
af. De visitatoren zijn verontrust
door de grote spanningen bin
nen de kerk over het eenwor
dingsproces met de Gerefor-
fen deze hervormden wat een
scheuring betekent in de ge
meenten, de gezinnen en in het
innerlijk van de mensen zelf?",
zo vragen de visitatoren zich af.
Nu al hebben de visitatoren ge
hoord van mensen die van de
spanningen niet kunnen slapen.
„Gaat het hier om zulke heilige
zaken dat je dit alles mag riske
ren?"
De visitatoren krijgen soms
de indruk dat de bezwaarden
onvrede van vroeger over de
gang van zaken in de Hervorm
de Kerk, projecteren op de situ
atie van nu. Daarmee wordt
naar hun mening weinig recht
gedaan aan Samen op Weg en
in het bijzonder aan de partners
in Samen op Weg.
COEVORDEN
In de Nederlandse hervormde
gemeente van Coevorden
dreigt een scheuring nu de
kerkeraad zijn vertrouwen
heeft opgezegd in ds. E. Kol-
kert. De 34-jarige predikant
zou te star zijn en te zwart-wit
denken. De kerkeraad heeft
de Provinciale Kerkvergade
ring (PKV) van Groningen-
Drenthe gevraagd te bemid
delen.
De ruim 3000 leden van de
gemeente hebben zich in
twee groepen gesplitst. De
ene groep staat achter het be
sluit van de kerkeraad, de an
dere steunt de predikant.
Geen van de betrokkenen is
bereid het conflict nader toe
te lichten. Volgens Kolkert
heeft de PKV hem en de ker
keraad een spreekverbod op
gelegd. Vanaf de kansel is af
gelopen zondag ook de kerk
gangers verzocht over de
kwestie te zwijgen. Kolkert wil
wel kwijt dat de problemen
niet te maken hebben met
kerkelijk-ethische kwesties of
geloofszaken.
De predikant, die vier jaar
geleden uit Friesland (St. Jo-
hannesga-Delfstrahuizen)
naar Coevorden kwam,
meent zijn ambt naar beho
ren te vervullen, maar wil zo
snel mogelijk naar een andere
gemeente vertrekken. In het
conflict zou hij de steun heb
ben van zowel orthodoxe als
vrijzinnige kerkleden. De
voorstanders van de predi
kant hebben vorige week de
'onchristelijke en onmenselij
ke manier' waarop Kolkert
door de kerkeraad wordt be
handeld, veroordeeld.
In het kader van de bemid
delingspoging van de PKV
hebben twee predikanten vo
rige week met beide partijen
gesproken. Zij hopen binnen
kort met aanbevelingen voor
een oplossing van het geschil
te komen.
De Acht Mei Beweging heeft de bisschop
pen opnieuw uitgenodigd deel te nemen
aan haar manifestatie, die dit jaar op zater
dag 7 mei in Zwolle wordt gehouden. „Juist
in het kader van de dialoog die de bisschop
pen op gang willen brengen, is uw aanwe-'
zigheid een belangrijk teken", schrijft voor
zitter H. Wasser aan de bisschoppen.
De kans dat de bisschoppen, die nog
nooit een manifestatie hebben bijgewoond,
aan de uitnodiging gehoor 'geven is uiterst
gering. Kardinaal Simonis heeft al laten we
ten niet naar Zwolle te reizen. Hij wal eerst
de aanbevelingen afwachten van de Com
missie Dialoog, die de voorwaarden formu
leert voor een dialoog tussen de bisschop
pen en kritische groeperingen als Acht Mei.
In de uitnodiging onderstreept Wasser
dat 'in deze tijd van snelle en ingrijpende
veranderingen' de behoefte groeit aan be
zinning op de verhouding tussen spirituali
teit en het leven van alledag. De tiende ma
nifestatie wil deze bezinning stimuleren. Op
allerlei manieren zal aandacht worden be
steed aan de vraag waarom mensen eigen
lijk solidair met anderen zijn en welke rol
het geloof daarbij speelt.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Beerzerveld: C.H. van
Campenhout, eervol ontheven predi
kant, thans werkzaam als bijstand in
het pastoraat te Dorkwerd; te
Woerden: J.E. de Grootte Gorinchem;
te Haren (buitengewone wijkgemeen-
te): mevr. E.J. de Ridder te Wartenga-
he die dit beroep heeft aangenomen;
te Groningen: R. Fortuin te Rolde; te
Delft: M.A. Aangeenbrugte Barne-
BOEKBESPREKING
De weg naar erkenning
De beschrijving van 'één van de
meest tragische hoofdstukken
uit de geschiedenis van de
godsdienst' - de periode dat de
christelijke kerken, en dan met
name de rooms-katholieke, oog
in oog stonden met Israël - kent
in 'De weg naar erkenning' van
André Chouraqui nog een open
einde. De auteur besluit zijn in
drukwekkende relaas met de
verzuchting dat het toch te
dwaas is dat de Heilige Stoel
nog steeds weigert normale di
plomatieke betrekkingen met
de Joodse staat aan te gaan.
Het is nog maar enkele weken
geleden dat de relatie Vaticaan-
Israël in een stroomversnelling
kwam, uitmondend in de on
dertekening van een akkoord op
30 december en het over en
weer benoemen van speciale
vertegehwoordigers. Dat is on
getwijfeld een hoofdstuk waar
mee Chouraqui zijn boek had
willen besluiten. Nu eindigt hij
met een oproep aan paus Jo
hannes Paulus II, die de vurige
wens heeft ooit nog eens als
pelgrim naar Jeruzalem te gaan.
„Komt u dus, Heilige Vader! Je
ruzalem, hoofdstuk van Israël
en bakermat van de universele
Kerk wacht nog op u!" Maar on
getwijfeld niet lang meer.
'De weg naar erkenning' heeft
Chouraqui ook opgedragen aan
deze paus, als 'broederlijk en
dankbaar huldeblijk'. Ongetwij
feld in de overtuiging dat het Jo
hannes Paules II zou zijn die de brug met Israël zou
slaan. Voor zijn boek putte de auteur - een vermaard
bijbel- en korankenner - uit bronnen in zowel Rome als
Jeruzalem. Het eindresultaat mag dan in de actuele
hoofdstukken enigszins achterhaald zijn, wat overblijft
is een indrukwekkend historisch document waarin
Chouraqui de voornaamste gebeurtenissen beschrijft in
de 'jacht op de joodse mens in alle landen en in ieder
tijdperk waarin de Kerk regeerde'. Het boek is opge
splitst in drie delen, de 'Confrontratie in de middeleeu
wen', 'De Heilige Stoel en het zionisme' en 'De Heilige
Stoel tegenover Israël'.
Na de beschrijving van 2000 jaar waarin kerk en sy
nagoge elkaar bestreden, wordt in de epiloog de weg
naar erkenning aangegeven. Chouraqui besluit met een
opdracht aan beide partijen: „Broederlijk verenigd, zul
len zij geen aanspraak mogen maken op de wereldwij
de strekking van hun roeping zonder elkaar hun mis
drijven te bekennen, en gezamenlijk ten opzichte van
andere wereldgodsdiensten." En speciaal aan het adres
van het Joodse volk: „Nu het zaad, de taal en de cultuur
van het volk van de Bijbel is gered, wordt het Israëls op-
heroriëntatiebeweging in een
gemeente moet worden opgezet
en verder moet worden ontwik
keld. Ook de weerstanden die
dit kan oproepen blijven niet
onbesproken, evenmin als het
'ondergronds' volharden van de
vernieuwers wanneer de ge
meente de vernieuwing afwijst.
Kist was in 1945 één van de op
richters en eerste directieleden
van 'Kerk en Wereld' in Drieber
gen. In de Leidse regio geniet hij
bekendheid als directeur van
het oecumenisch vormingscen
trum 'Oud-Poelgeest' in Oegst-
geest, een functie die hij 20 jaar
bekleedde. In 1971 promoveer
de de auteur aan de Leidse uni
versiteit in de theologie en trad
vervolgens toe tot de rechterlij
ke macht. Kist werd als vice-
president van de Rechtbank in
Arnhem gepensioneerd.
Omwenteling brieven over geloofs
vernieuwing, kerkvernieuwing en
maatschappijvernieuwing A.W. Kist.
- Baarn Ten Have, 1993. - 216 p. IS
BN 90-259-4562-7. Prijs 24,90 gul-
De omslag van 'De weg naar erkenning'.
gave zich voortaan open te stellen voor het christen
dom en Jezus, voor de islam en Mohammed, en, in rui
mer perspectief, voor andere geestelijke stromingen en
religies op deze 'voorrangskruising': Jeruzalem, plaats
van hun uiteindelijke verzoening."
De weg naar erkenningde Heilige Stoel, de joden en Israël An
dré Chouraqui. - Baarn Gooi Sticht, 1993. - 271 p. ISBN 90-
304-0695-X. Prijs49,00 gulden.
Omwenteling
De maatschappijvernieuwing in de westerse samenle
ving zou gepaard moeten gaan met een gelijktijdige
vernieuwing van geloof en kerk. Een landelijke 'her
oriëntatiebeweging' - die door 'voortdurend locaal,
messiaans-geïnspireerd vormingswerk-voor-iedereen
wordt gevoed - zou de geestelijke crisis binnen de ker
ken en de verwereldlijking van onze cultuur moeten
bezweren en omzetten in 'een hernieuwd gelovend en
in de samenleving getuigend leven van de gemeente'.
Vanuit dat perspectief schrijft dr. mr. A.W. Kist (1915)
in 'Omwenteling' heel gedetailleerd hoe een dergelijke
Mystiek en magie in Tibet
De Franse ontdekkingsreizigster
Alexandra David-Neel besteed
de een deel van haar lange le
ven - ze stierf m 1969, meer dan
honderd jaar oud - aan reizen
door onherbergzame streken in
India, China en Tibet. Ze was
onder meer de eerste westerse
vrouw die Lhasa, de hoofdstad
van het verboden Tibetaanse
rijk, wist binnen te dringen. Ze
leefde als een kluizenaar in afgelegen grotten en medi
teerde en bestudeerde heilige geschriften in Boeddhis
tische kloosters.
De overtuigde boeddhiste David-Neel legde haar er
varingen vast in een reeks boeken die in Nederland ver
schenen bij de Haagse uitgeverij Sirius en Siderius. De
meest recente is 'Mystiek en magie in Tibet', waarin de
ontdekkingsreizigster verslag doet van haar ontmoetin
gen met lama's en magiërs en de occulte en mystieke
theoriën en de spirituele oefeningen van het Tibetaans
boeddhisme beschrijft.
Het boek, waarvan de eerste uitgave al in 1929 in
Frankrijk verscheen, houdt het midden tussen een
boeiend geschreven reisverslag en een inwijding in de
Tibetaanse folklore, de grote boeddhistische leraren,
hun discipelen en allerlei geestelijke oefeningen.
Mystiek en magie in Tibet Alexandra David-Neel. 's-Gravenhage
Sirius en Siderius, 1993. - 330 p. ISBN 90-6441-099-2. Prijs
44,50 gulden.
COLOFON
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
CN ALS IK NU EENS DENK
PAT IK U IOO 6ULPEN
g<36TF &EEF, HOEVBEL
ÏJ06T6 PENKT U PAH PAT
U WGRKeWK KKD&T
Uitgave van Dagbladuitgeverij Damiate
DIRECTIE: B.M. Essenberg, C P. Arnold
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor,
Nypels, Henk van der Post (adj)
OMBUDSMAN R D Paauw, tel. dag. 9
30 uur 071 -356215, of per post
ADVERTENTIES
ma. -vrij. van 08 30-17 00 uur.
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma.-vrij van 8.30-17.00 uur:
Telefoon071-143545
ABONNEMENTEN
per kwartaal
per jaar '329.30
VERZENDING PER POST
Nederland per kwartaal 125.50
overige landen op aanvraag
KLACHTEN BEZORGING
ma t/m vrij 18 00-19 30 uur.
zat. 10.00-12 00 uur. Tel. 071-143
85.55 84,55
HET WEER
S VA[,_
Wispelturig
Raai
De satellietfrlm van gistermiddag
liet onze dynamische atmosfeer
weer eens in volle glorie zien. De
regenzone van een frontensysteem
lag nog over de oostelijke helft van
het land als een egale wolkenband.
terwijl meer naar het westen een
brede wolkenvrije strook was te
zien. Je ziet dat vaak vlak na de
passage van een koufront; er heerst
daar een dalende beweging, die de
bewolking doet oplossen. Er was
dus even ruimte voor opklaringen,
waarbij een lente-achtige tempera
tuur van 9 tot 12 graden werd ge
haald. Maar de weersatelliet toon
de ook een vlokkige wolkenstruc
tuur, die op de sterke stroming snel
via Engeland naderbij kwam. Een
beeld dat past bij de achterzijde
van een depressie, waarbij de lucht
vol raakt met stapelwolken die
weldra het buienstadium bereiken.
Deze plots oplevende onstabiliteit
heeft te maken met een koude-in-
val in de hogere lagen van de at
mosfeer. Naast elkaar vinden ster
ke opwaartse en neerwaartse stro
mingen plaats, wat zich uit in dat
typische buiige weertype met gro
teske buienwolken (stijgbeweging)
en daar tussenin ook felle opklarin
gen (dalende beweging). De de
pressiekern trok vanmorgen over
Zuid-Noorwegen naar het zuidoos
ten, waarbij ons land
sterk windveld uit het noordwes
kwam te liggen. Het is een
kortstondige gure uitval, die ko
mende nacht weer snel wordt Ve
vangen door een nieuwe partij-'
zachte en vochtige oceaanlucht.
In grote lijnen lijkt het
morgen op dat van dinsdag. Het
gezegde 'vrijdagsweer is zondag
weer' is hier van toepassing; iet
wat natuurlijk voor elke andere
van de week gebruikt kan wordei
De achterliggende gedachte is
cyclus van ongeveer 48 uur in i
periode met sneltrekkende depr
De R
de bc
over
De ki
tijdspanne van 2 da (WOl
e je de gebruikelijke opeenvol-|' j
ging van frontale regen, post-fro ,-
tale opklaringen en vervolgens d
losse buien, op de voet gevolgd
door de cyclus van de volgende t
pressie.
De buien van morgen kondigen f
portie hoogrerkende kou
op vrijdag wat dieper Ei
trekt. De harde tot stormac
tige wind is dan weer doorgeruin
noordwest, waarbij de buiei den i
wat winterser worden met hagel
mogelijk natte sneeuw. Preciest
schema arriveert tijdens het wee - gelijk
einde de volgende depressie, zot qj|
uiterst wispelturigl aanb|
ren,
afgelc
-Van d
de W
Er z
rakter houdt.
de At
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
donderdag.
Engeland. Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag eerst enkele op
klaringen, later in Ierland
en Schotland regen. Mor-
land perioden met regen,
in Schotland half tot zwaar
bewolkt en regen- en ha
gelbuien. Nu en dan veel
wind. Maxima van 6 gra
den in Noord-Schotland
tot 10 in Ierland en Zuid-
Engeland.
België en Luxemburg:
Vandaag half tot zwaar be
de Ardennen met sneeuw.
Morgen regen. Tamelijk
veel wind. Middagtempe-
de Ardennen enkele gra-
Noord- en Midden-Frank-
Vandaag af en toe zon en var
uit droog. In de Vogezen en
bewolkt en van tijd tot tijd regen, boven
500 meter sneeuw. Morgen in de noor
delijke streken perioden met regen, ver
der zuidwaarts droog en af en toe zon.
Maxima van 5 graden in het oosten tot
ongeveer 10 aan de kust.
Spanje:
Vandaag in het noorden enkele wolken
velden en aan de Golf van Biskaje plaat
selijk wat regen. Elders droog en zonnig.
Middagtemperaturen aan de Costa's van
14 graden bij Barcelona tot 18 graden
plaatselijk ten zuiden van Benidorm.
Canarische Eilanden:
Droog en flinke zonnig perioden. Maxi
ma aan de zuidstranden ongeveer 21
graden.
Marokko:
Westkust: Droog en flinke zonnige perio
den. Maxima ongeveer 20 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vandaag naar het oosten wegtrekkende
regen, gevolgd door opklaringen. Mor
gen droog en perioden met zon. Er waait
een stevige mistral. Maxima in het laag
land van 6 graden bij Limoges en Lyon
tot rond 13 graden aan de zuidkust. In
de Pyreneeën vandaag boven 1000 me
ter plaatselijk wat sneeuw, morgen vrij
zonnig. In de Alpen valt vandaag plaat
selijk veel neerslag, de sneeuwgrens
zakt daarbij geleidelijk tot in het dal.
Morgen wordt het droog, temperatuur op
2000 meter ongeveer min 6 graden.
Plaatselijk waait het hard in de Alperi,
vooral vandaag op de hogere gedeelten.
Italië:
Vandaag half tot zwaar bewolkt en plaat
selijk regen. Morgen meer zon en droog,
maar in het zuiden nog een enkele re
gen- of onweersbui. Plaatselijk veel
wind. Maxima dalend naar 9 tot 13 gra
den. In de Alpen en Dolomieten vandaag
plaatselijk sneeuw en op de hogere de
len veel wind, morgen droog en meer
zon. Temperatuur op 2000 meter van
daag min 5 graden, morgen iets hoger.
Turkije en Cyprus:
Vandaag droog en vrij zonnig. Morgen
van het westen uit perioden met regen.
Middagtemperatuur ongeveer 17 gra
den, morgen aan de Turkse westkust
een stuk koeler.
Duitsland:
Vandaag enkele buien, boven 500 meter
met sneeuw. Morgen bewolkt en op veel
plaatsen geruime tijd regen, in de Harz
ook sneeuw. In de Beierse Alpen en het
Zwarte Woud op beide dagen meest be
wolkt en vooral vandaag sneeuw. Maxi
ma in het laagland ongeveer 5 graden,
in de Beierse Alpen op 1500 meter
hoogte temperatuur rond min 4,graden.
Zwitserland:
Vandaag veel bewolking en perioden
met sneeuw, in de dalen plaatselijk re
gen. Morgen aan de zuidflank van het
Alpenmassief droog en perioden met
zon, aan de noordzijde nog bewolkt en
af en toe sneeuw. Temperatuur op 2000
meter dalend naar min 7 graden in het
zuiden en min 9 in het noorden, morgen
iets hogere temperaturen.
Oostenrijk:
Veel bewolking en perioden met
sneeuw, in de dalen plaatselijk regen.
Morgen in Karinthië droog en opklarin
gen. Temperatuur op 2000 meter da
lend naar min 9 graden, morgen iets
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
DONDERDAG 27 JANUARI 1994
Zon- en maanstanden
Zon op 08.27 Zon onder 17
Maan op 17.41 MaanonderÜ7.
Waterstanden Katwijk
Weerrapporten 25 januari 19 u
Madrid onbew
Malaga onbew
Mallorca onbew
Malta half be
Moskou half be
Buenos Aires regen
Casablanca onbew./
Johannesburg regen