Apparaat van 3,5 ton ongebruikt in kelder
'Vis verkoopt nog goed
ondanks de zakjes gif
Eetl VISjeopgeslokt door een grote VIS van bewoners Bijlmermeer
Randstad
Dijkgraaf
kapittelt
wethouder
Arbeidsomstandigheden havens
verbeterd door speciaal project
Te weinig huisartsen: meer studenten medicijnen
Ti» Onderzoek naar gezondheid
DINSDAG 25 JANUAR11994
Politieagenten hebben geen tijd voor schietoefeningen
Vervolg van voorpagina
Hij staat al zes maanden ingepakt in de kelder van het
hoofdbureau van het politiekorps in de regio Hollands
Midden: de 350.000 gulden kostende schietbioscoop.
Niemand heeft tijd om met het ding 'te spelen'. Dood
zonde, vindt vuurwapendocent T. Passchier. „Training
met de bioscoop is nodig om de schietvaardigheid van
de agenten op peil te houden. Oefenen op stilstaande
schietschijven alleen is daarvoor niet genoeg."
MONICA WESSELING
Hollands Midden heeft, net als
alle andere politieregio's, een
half jaar geleden van het minis
terie van binnenlandse zaken
een schietbioscoop gekregen.
De uit Amerika afkomstige
FATS (Fire Arms Training
System) moet agenten trainen
in het beoordelen van vuurge-
vaarlijke situaties. De agenten
zien op een bioscoopscherm
een scène met een boef en
moeten beslissen of ze al dan
niet schieten. Trekken ze hun
lasergestuurde Walther P5 en
vuren ze; dan valt de boef dood
neer (of niet, als ze missen).
Volgens Passchier is deze trai
ning hard nodig om de agenten
scherp te houden. De vuurwa
pendocent: „Training in vuur
wapengebruik is veel méér dan
weten hoe je de trekker moet
overhalen. We hadden al de
training in benaderingstechnie
ken, de geweldsinstructies en
het vuren op statische doelen.
Nu komt de Fats erbij. Een goe
de aanvulling, althans, als hij
zou worden gebruikt."
Passchier heeft de animo om
aan schietoefeningen mee te
doen de afgelopen jaren steeds
verder zien dalen. Het korps
Hollands Midden heeft de be
schikking over vijf schietbanen,
onder meer in Alphen aan den
Rijn, Leiden en Leiderdorp.
„Genoeg banen en genoeg do
centen, maar de agenten kun
nen onmogelijk tijd vrijmaken.
Ze moeten al veel uren in trai
ningen steken zoals geweldsin-
structie."
Uit de doos
De schietbioscoop staat inge
pakt, en Passchier verwacht niet
dat het apparaat snel uit de
doos zal komen. „Ik weet niet
waar de mannen en vrouwen
plotseling de tijd vandaan zou
den moeten halen. De korpslei
ding moet dat inzien en gewoon
tijd voor hen vrijmaken. Er staat
nogal wat op het spel."
Het gaat de docent te ver om
nu al te twijfelen aan de schut-
terscapaciteiten en het inschat
tingsvermogen van de agenten.
„Maar dat niveau blijft niet au
tomatisch op peil. Daar moet je
wel wat voor doen. En vijf uur
op een schietschijf schieten is
nu niet bepaald een ruime en
afdoende training."
Mochten de agenten tijd krij
gen om te oefenen, dan nog is
Passchier niettevreden. Eén
FATS voor de hele regio is te
weinig. „Het lukt je nooit om ie
dereen daar geregeld op te laten
oefenen."
Voor korpschef S. van Hulst
van Hollands Midden is het
geen nieuwtje dat 'zijn' mannen
niet voldoende uren op de
schietbaan doorbrengen. De re
organisatie van de politie en het
extra werk dat dat met zich mee
heeft gebracht, zijn hiervan vol
gens hem de oorzaak. Van Hulst
is ervan overtuigd dat de schiet-
kwaliteiten van de agenten nog
voldoende is. „Anders waren ze
er bij de instructies wel uitge
plukt en bijgeschoold.
Van Hulst verzekert dat de
schietbioscoop heel binnenkort
wordt uitgepakt en gebruikt
gaat worden. Sterker nog: voor
dit jaar staat een intensievere
schiettraining op het program
ma. De agenten gaan weer meer
uren de baan op. Nieuw is de
combinatie van sport met
schieten. De agenten worden
getraind in het gebruik van een
vuurwapen nadat ze net een
zware lichamelijk inspanning
hebben geleverd. Eerst de
stormbaan over, en dan gecon
fronteerd worden met een
'vuurgevaarlijk individu'. „Een
perfecte oefening. Daarmee ver
groot je echt de veiligheid van
burger en politieagent", aldus
voorlichter Van Egmond.
AMSTERDAM ANP
H. van Alderwegen, oud-wet
houder voor D66 en dijkgraaf
bij het waterschap De Water
landen, kapittelt zijn Amster
damse partijgenoot R. ten Have
over diens standpunt over de
Volgermeerpolder. Wethouder
Ten Have vindt dat sanering
van de gifbelt best kan wachten
omdat er geen sprake zou zijn
van gevaar. Alderwegen be
strijdt dit in een kwade brief aan
dewediouder.
Vorige week bleek dat er spra
ke was van een controverse tus
sen de provincie Noord-Hol
land en de gemeenten rond de
Volgermeerpolder aan de ene
kant en de gemeente Amster
dam aan de andere kant. Am
sterdam heeft de sanering van
de zwaar vervuilde voormalige
vuilstort niet hoog op de priori
teitenlijst staan, omdat er min
der mensen blootstaan aan
eventuele nadelige effecten van
het gif. Rond de Volgermeer zijn
dat er 2600, terwijl 28.000 men
sen rond de locatie van een
voormalige gasfabriek in de Wa
tergraafsmeer worden bedreigd.
Ten Have stelde dat in de Vol
germeerpolder het gif redelijk
geïsoleerd ligt en er geen ver
spreiding van verontreiniging
plaatsheeft.
Na acht jaar onderzoek weet
Ten Have wel beter, zegt Alder
wegen. „Als dijkgraaf kan ik je
verzekeren dat het gif zich met
de grondwaterstromingen door
de hele omgeving verspreidt."
ROTTERDAM
;C.S1
De arbeidsomstandigheden in
de Nederlandse zeehavens zijn
de afgelopen jaren verbeterd
dankzij het speciale project
Zeehavenstrategie. Hier zijn alle
betrokken partijen, zoals vak
bonden, Arbeidsinspectie,
werkgevers en het ministerie
van sociale zaken, het duidelijk
over eens. Dit blijkt uit een eva
luatierapport van het project
dat gisteren in Rotterdam is
aangeboden aan minister De
Vries van sociale zaken.
De zeehavens waren de eerste
in een reeks van bedrijfstakken
die door de Arbeidsinspectie
zijn uitgelcozen voor een lande:
lijke aanpak. Daarbij werden de
problemen niet alleen door de
bedrijven aangepakt, maar ook
door werkgevers- en werkne
mersorganisaties. Het project is
van 1990 tot en met 1993 uitge
voerd.
L. Jansen, directeur van de
Rotterdamse vereniging van ha
venwerkgevers SVZ, meent dat
er dankzij de gekozen aanpak
op een groot aantal punten
concrete verbeteringen zijn
aangebracht in de arbeidsom
standigheden van de havenwer
kers. „Ik denk daarbij bijvoor
beeld aan de introductie van
beschermingsmiddelen en vei-
ligheidskleding. Op het terug
dringen van het ziekteverzuim
heeft de strategie zeker een
prikkelende werking gehad", al
dus Jansen.
Ook K. van Nimwegen van de
Vervoersbond FNV vindt dat er
op de bedrijven een en ander is
verbeterd. „Vroeger namen de
werknemers de slechte arbeids
omstandigheden in de havens
erbij. Nu zijn ze daar veel alerter
op."
N HAAG/LEIDEN
Het komende studiejaar mogen er
meer studenten medicijnen worden
toegelaten bij de acht universiteiten die
deze opleiding aanbieden. Staatssecre
taris Cohen van onderwijs heeft toe
stemming gegeven voor een uitbrei
ding met 130 plaatsen het komende
studiejaar. In 1996 mogen zich in totaal
1750 eerstejaars-geneeskunde inschrij
ven tegen 1485 op dit moment. De uit
breiding is noodzakelijk omdat er in de
toekomst een tekort aan huisartsen
wordt verwacht.
De Leidse faculteit geneeskunde
heeft eind vorig jaar een verzoek inge
diend het aantal eerstejaars-studenten
te verhogen met 15. De medische fa
culteit heeft nu 165 eerstejaars-studen
ten. „We kunnen maximaal 15 plaatsen
erbij hebben. Meer studenten opleiden
is financieel niet op te brengen", aldus
een woordvoerder van de medische fa
culteit.
Cohen voelt er voorlopig niets voor
de technische studies aan de algemene
universiteiten te verlengen van vier tot
vijfjaar. De studieduurverlenging dient
op praktische gronden vooralsnog be
perkt te blijven tot ingenieursopleidin
gen aan de technische universiteiten
en wellicht ook de landbouwuniversi
teit te Wageningen. De minister wordt
daarin aarzelend gesteund door een
kamermeerderheid van CDA, PvdA en
WD.
Eigenlijk vindt de meerderheid van
de Tweede Kamer dat ook voor andere
studies dan die aan de technische uni
versiteiten de vierjarige studieduur ter
discussie moet worden gesteld. Cohen
wil die discussie ook voeren, maar zij
kost veel tijd en is ingewikkeld. Zo kun
nen de uitgaven voor studiefinancie
ring fors oplopen wanneer al te gemak
kelijk vijfjarige cursussen worden toe
gestaan. Verlenging van de studieduur
van de ingenieursopleidingen kan ech
ter geen uitstel dulden, aldus Cohen.
CDA, PvdA en WD hebben daar wel
begrip voor.
Cohen zegde toe dat voorstellen om
studenten van 27 jaar en ouder finan
cieel zwaarder te belasten, gedeeltelijk
worden ingetrokken. Alleen degenen
die na hun 27ste met een studie begin
nen zullen meer collegegeld moeten
betalen. Een eerder voorstel om de
rijksbijdrage daarvoor aan de instellin
gen te verminderen, gaat niet door. De
genen die al studeren wanneer zij 27
jaar worden, kunnen helemaal gerust
zijn. Cohen trekt onder druk van de Ka
mer het voorstel in om voor hen een
hoger collegegeld te vragen.
'Kleine' verkopers wantrouwen Staatsloterij
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Met nieuwjaar een zaak overne
men en vier dagen later 1500
gulden uitbetalen op valse
staatsloten. Een slechter begin
kon A. Nek zich niet indenken
met zijn sigarenzaak annex
postagentschap in de Oegst-
geester De Kempenaerstraat.
Maar wat hij erger vindt: „De
nazorg van de Staatsloterij
schiet aan alle kanten tekort."
Hij kreeg geen antwoord op
zijn klaagbrief en 'verrekenen'
zit er ook al niet in. Met andere
woorden: eerst moet hij betalen
voor de loten over januari en
vervolgens is het maar afwach
ten wanneer hij de ten onrechte
uitbetaalde 1500 gulden terug
krijgt. En dat valt de beginnen
de ondernemer flink tegen,
want: „Hoewel ik de zaak van
mijn schoonvader heb overge
nomen (Van der Salm -red.),
kost zo'n overname altijd geld."
Volgens het geluksbedrijf stelt
het verrekenen de administratie
voor onoverkomelijke proble
men. Er lijkt echter ook goed
nieuws voor verkopers als Nek.
Als ze kunnen aantonen dat ze
toegroeien naar een omzet van
500 loten, kunnen ook zij een
computer krijgen waarmee val
se loten er wat makkelijker uit
gepikt worden. Nu is die 500
nog een harde grens.
De Oegstgeestenaar blijft
'heel erg sceptisch'. Of het nu
om computers of uitbetalen
gaat, hij gelooft beloften van de
Staatsloterij pas als hij ze zwart
op wit heeft.
Mevrouw Van Gent die ook
een winkel aan de De Kem
penaerstraat heeft is zelfs rond
uit wantrouwend. Ze heeft sterk
de indruk dat de Staatsloterij
probeert af te komen van de
kleine verkopertjes als zij. Ver
kopers die maandelijks zo'n 360
tot 400 staatsloten omzetten en
daarom niet in aanmerking lij
ken te komen voor een termi
nal. Verkopers ook die er net
voor lijken te zorgen dat andere
verkopers onder de magische
omzet van 500 blijven steken.
Ook is het aan deze 'kleintjes'
te danken dat er t\
AMSTERDAM BILL MEYER
De GG GD in Amsterdam gaat
op verzoek van de stadsdeel
raad Amsterdam-Zuidoost na of
er in de Bijlmer sprake is van
een toename van het aantal ge-
zondsheidsklachten na de ramp
met de El Al Jumbo. Het onder
zoek wordt niet onder buurtbe
woners gehouden, maar onder
huisartsen en wijkverpleging.
De GG GD verwacht niet
dat er sprake zal zijn van een
buitensporig aantal geregi
streerde klachten. Volgens
woordvoerder Dirk van de
Woude is uit onderzoek naar de
gezondsheidstoestand van
brandweer en politie, die weken
op de plek des onheils hebben
gewerkt, niets bijzonders naar
voren gekomen. Hij acht het
dan ook onwaarschijnlijk dat
dat bij buurtbewoners wel het
geval zal zijn.
De GG GD heeft met het
onderzoek echter ingestemd
om eventuele ongerustheid in
de buurt weg te nemen. Bij de
ramp zijn verschillende schade
lijke stoffen vrijgekomen. Een
huisarts beweert zelfs dat van
negen hem bekende zwanger
schappen er zeven abnormaal
zijn afgelopen. Van der Woude
benadrukt dat al voor de ramp
in de wijk allerlei problemen
waren, ook op het gebied van
gezondheid. De betrokken arts
zoekt bovendien vaker de publi
citeit op, aldus Van der Woude.
Er zijn ook hulpverleners die
een nauw verband leggen tus
sen het aantal en de aard van de
klachten en de aanwezigheid
van Amerikaanse advocaten in
de Bijlmermeer. Veel bewoners
van de wijk hebben nog claims
lopen bij Boeing en El Al. De
advocaten beloven de slachtof
fers miljoênen. Hoe ernstiger de
klacht, des te meer geld, zo
spiegelen zij hun cliënten voor.
loten in omloop zijn. Aan de
ene kant loten die door de com
puter zijn afgegeven en van die
computer een cijfer hebben kre
gen dat correspondeert met het
lotnummer. En aan de andere
kant loten met alleen een
streepjescode onderin: „En die
kan ik met het blote hoofd niet
lezen", zegt de 'computerloze'
verkoopster mevrouw J. van
Gent.
Aan de andere kant kunnen
verkopers met een computer
weer niet zomaar 'gewone' lo
ten lezen, merkte Leidenaar J.
Azier tot zijn schande: „Pas
toen ik er een blauwe lamp bij
pakte, merkte ik dat er valse lo
ten waren ingeleverd."
De woordvoerster van de
Staatsloterij ontkent dat haar
bedrijf aanstuurt op een uitster-
vingsbeleid onder de lotenver-
kopers: „Ons is er juist alles aan
gelegen om de klant te laten
kiezen waar hij zijn loten koopt.
We zien dus liever twee ver
kooppunten dan een. Neem nu
Zwolle. Daar heeft een goed
verkooppunt andere punten
mee omhoog getrokken.
Hoe het ook zij, de 60-jarige
mevrouw Van Gent is blij dat ze
niet afhankelijk is van de Staat
sloterij: „Dan was het niet best
met me geweest." Toch zou zij
de loten niet graag willen mis
sen: „Allicht dat mensen wat
meer kopen, als ze eenmaal in
de zaak zijn." Aan de loten zelf
verdient ze niet zoveel: „Één
gulden achtentwintig per lot.
Nou, als u weet hoeveel ellende
ik daarvoor al heb moeten mee
maken."
Tien jaar geleden vroeg me
vrouw Van Gent of ze staatslo
ten mocht verkopen. „Jarenlang
hoorde ik niks. Maar opeens
kreeg ik een telefoontje van de
Staatsloterij. Of ik de volgende
dag kon langskomen. En wie zat
daar? Van der Salm, bij mij uit
de Kempenaerstraat. We moch
ten allebei tegelijk loten gaan
verkopen. Gelukkig heb ik het
altijd goed met hem en zijn op
volger kunnen vinden, maar je
vist natuurlijk in dezelfde vijver.
Oegstgeest is best een beperkt
gebied."
„Gelukkig staat mijn vaste
klantenkring achter me", zegt
ze. „Alleen de pian die in Gro
ningen een. lot heeft gekocht,
kan het bij mij vergeten. Het is
niet klantvriendelijk, dat geef ik
direct toe. Maar als de Staatslo
terij daar een oplossing voor
heeft, hoor ik het graag. Pro
bleem is alleen dat ze puur za
kelijk bezig zijn. En de rest inte
resseert ze geen moer."
„Ik voel me als zo'n visje dat
wordt opgeslokt door een grote
vis", zegt collega-verkoper Van
der Salm, niet toevallig verwij
zend naar het logo van de Staat
sloterij.
KATWUK/LEIDEN PAUL DE TOMBE
Het landbouwgif dat nu al bijna
een week ronddrijft op de
Noordzee en aanspoelt op de
stranden, heeft nog nauwelijks
invloed gehad op de verkoop
van vis. De omzet in viswinkels
en viskarren zou volgens be
richten in de grote steden met
zeker 60 procent zijn afgeno
men, maar groothandelaren en
handelaren in de regio ontken
nen dat eendrachtig.
„Nog niets van te merken", is
ook de reactie van J. Newton,
woordvoerder en adjunct-secre
taris van het Produktschap voor
vis in Rijswijk. „En we hebben
gisteren toch speciaal bij de de
tailhandel geïnformeerd. Ook
waar het gaat om de export, is
nog geen sprake van een echte
reactie. Komt die er wel en is de
schade groot, dan zal het Pro
duktschap die proberen te ver
halen op de eigenaar van het
schip."
De omvang van het milieu
schandaal is inmiddels wel
doorgedrongen tot de handel in
het buitenland, zeker nu nog al
tijd zoveel zakjes worden ge
vonden dat de stranden in Kat
wijk („We bekijken het van dag
tot dag") en Noordwijk („Tot
•■nader order") gesloten blijven
voor het publiek.
„Er wordt ook in het buiten
land intussen over dat gif ge
praat", zegt Katwijke.r L. Haas
noot jr, eigenaar van twee sche
pen en handelaar, „maar of het
echt invloed heeft op de export,
moeten we nog afwachten. Na
tionaal zijn er natuurlijk altijd
mensen die ervan schrildcen en
de verkoop valt momenteel ook
wel een beetje tegen, maar dat
kan ook aan het slechte weer
liggen."
„En aan het feit dat het
maandag was. Dan is het altijd
rustiger in de winkel", aldus P.
Schuitemaker uit Katwijk.
„Maar de tehuizen bestellen
nog de normale hoeveelheid en
daarvan is nog niets afgebeld."
„Wij hebben het gisteren ge
woon nog druk gehad", zegt
mevrouw Schaap, van de gelijk
namige viswinkel aan de Leidse
Herenstraat. „Maar we ver
wachten wel dat het een paar
dagen rustiger zal worden.
Want leuk zijn zulke berichten
natuurlijk nooit, maar ach, de
mensen vergeten ook snel."
Schouders
Zo laconiek reageren meer de
taillisten. „De meeste winkeliers
halen de schouders op", heeft
de Katwijkse groothandelaar
L.E. Ouwehand gemerkt. „Er is
ook nog geen verband te leggen.
Dat het een negatief effect zal
hebben, is logisch, maar ander
zijds, wij verkopen haring en
makreel die bij Schotland en de
Shetlands worden gevangen. En
de meeste vis komt uit de cen
trale Noordzee en van voor de
Deense kust, dus dat heeft alle
maal niets met dit verhaal te
maken. Al blijft het natuurlijk
wel een schande dat zulk spul
vervoerd wordt in een container
aan dek."
Vandaar dat het Produkt
schap sterk denkt te staan bij
een schadeclaim bij de eigenaar
van het schip. Woordvoerder
Newton: „De binnenvissers is
het een paar jaar geleden ook
gelukt. Na een giflozing op de
Rijn hebben ze hun schade met
succes geclaimd bij de giflozer."
A. Nek: „De nazorg van de Staatsloterij schiet aan alle kanten tekort.
FOTO HENK BOUWMAN
