Sociale ongelijkheid
grootste bedreiging
'Eenheid Hervormde Kerk in gevaar'
Kerk Samenleving
Ook oecumene begint
met een kopje thee
'We moeten praten over seks, meneer de voorzitter, seks'
Dienst voor de eenheid
x -
wql
MAANDAG 24 JANUAR11994
BUITENLAND KORT
Gebedsdag
Op de rooms-katholieke We
reldgebedsdag voor de vrede
op de Balkan heeft paus Jo
hannes Paulus II de her
nieuwde opkomst van het
nationalisme veroordeeld.
Hij riep op tot nieuwe in
spanningen om een einde te
maken aan de oorlog in het
voormalige Joegoslavië. Na
de val van de Berlijnse Muur
in 1989 zijn 'nieuwe muren
opgericht, die Europa verde
len', nieuwe 'barrières uit
haat en bloed' ontstaan, al
dus de paus op het St. Pie
tersplein. Hij veroordeelde
vooral de 'wreedheden legen
vrouwen en kinderen, oude
ren en hulpeloze mensen'.
Opnieuw riep de paus de in
ternationaal verantwoordelij
ken ertoe op. in ex-Joegosla
vië het uiterst mogelijke te
doen om 'de agressor te ont
wapenen en de voorwaarden
voor een rechtvaardige en
duurzame vrede te schep
pen'. Het christendom als
'religie van universele vrede'
veroordeelt iedere vorm van
haat, vijandigheid en wreed
heden tussen mensen en na
ties.
Ex-Joegoslavië
De Wereldraad van Kerken
zal vanuit Johannesburg
geen verklaring over de oor
log in Bosnië-Herzegowina
uitgeven. Een suggestie daar
toe van de Duitse oud-bis
schop Werner Krusche werd
weggeblazen toen secretaris
generaal dr. Konrad Raiser
het geen formeel voorstel
noemde. „Zwak", zo reageer
de ds. W.R. van der Zee van
de Raad van Kerken in Ne
derland. „Een verklaring over
Joegoslavië kunnen we ver
geten." Zaterdag had al de
commissie, die verklaringen
opstelt, met zeventien tegen
één zich tegen een uitspraak
over het vroegere Joegoslavië
gekeerd. In de Duitse delega
tie was desondanks afgespro
ken de zaak aan de orde te
brengen. Krusche sprak van
een crisis van de Europese
vredesbeweging, die zich
steeds minder houdt aan uit
spraken van de Wereldraad
(Amsterdam 1948 en Seoul
1989), dat oorlog tegen Gods
wil is.
Drugshandelaar
De aartsbisschop van Lima,
Augusto Vargas Alzamora,
heeft zijn ongenoegen geuit
over het suggereren van een
verband tussen de Heilige
Stoel en een Peruaanse
drugsbaas met de bijnaam
Vaticaan in een groot aantal
kranten. „Het is onverant
woordelijk de naam Vaticaan
in dit verband te hanteren
zonder verdere toelichting",
aldus de kardinaal. Hij riep
journalisten op hun beroep
eer aan te doen en de volle
dige waarheid te schrijven.
Drugsbaron Demetrio Cha
vez Penaharrera, beter be
kend onder de bijnaam Vati
caan, is vorige week gearres
teerd.
Billy Graham
De Amerikaanse evangelist
Billy Graham gaat een twee
de reis maken naar Noord-
Korea. Hij kondigde aan het
evangelie te zullen verkondi
gen in het land, waar de Sta
linistische leider Kim 11 Sung
wordt vereerd als een god.
Graham vertrekt komende
donderdag voor zes dagen
naar Pyongyang. Hij zal daar
preken, lezingen houden en
een interview geven op de te
levisie op uitnodiging van de
officiële Koreaanse Christelij
ke Federatie. In de Chinese
hoofdstad Peking kondigde
Graham aan in kerken daar
te zullen preken en 'hoge
Chinese functionarissen' te
zullen ontmoeten, alvorens
naar het officieel atheïstische
Noord-Korea te vertrekken.
Wereldraad komt met verklaring over Zuid-Afrika
's Ochtends hadden ze uiteenlopende kerken bezocht.
Sommigen waren te gast in keurige, blanke kerken in bij
voorbeeld Pretoria. Anderen werden even warm onthaald
in zeer eenvoudige kerkjes in Soweto. 's Middags bogen
de leden van het Centraal Comité (breed bestuur) van de
Wereldraad van Kerken in Johannesburg zich over een
verklaring waarin de diepgewortelde economische en so
ciale ongelijkheid een gevaar voor het nieuwe Zuid-Afri
ka wordt genoemd.
JOHANNESBURG WIM SCHRUV
In de verklaring, die later deze
week defintief zal worden vast
gesteld, heet de door de apart
heid veroorzaakte grote onge
lijkheid in Zuid-Afrika een hard
nekkiger uit te roeien kwaad
dan het huidige politieke sys
teem. Tegelijk toont de Wereld
raad zich dankbaar 'dat God het
licht van hoop heeft laten bran
den onder de
land, tijdens de diepe, donkere
nacht van apartheid'.
De tweede verklaring die de
Wereldraad zal aannemen be
treft de enorme klimaatsveran
dering op de aardbol, die op dit
moment op een kritiek punt is
aanbeland, aldus de Wereld
raad. De kerken in het noorden
worden in het stuk opgeroepen
een soberder levensstijl te pro
pageren met minder energie
verbruik en de kerken in het
zuiden wordt gevraagd om
daarvoor ideeën aan te dragen.
Ten slotte wordt de hele inter
nationale gemeenschap aange
sproken.
De Wereldraad maakte afge
lopen zaterdag de tussenstand
op van het 'oecumenische de
cennium: kerken in solidariteit
met vrouwen', dat vijf jaar gele
den van start is gegaan. „Het
decennium heeft wortel gescho
ten", zo werd geconstateerd.
Maar tegelijkertijd werd opge
merkt dat er nog een lange weg
te gaan is. Veel kerken doen nog
te weinig aan met name het ge
weld tegen vrouwen, ook bin
nen de kerkgemeenschap zelf.
De Wereldraad ging echter niet
verder dan het project nadruk
kelijk 'aan de kerken terug te
geven'.
JOHANNESBURG WIM SCHRUVER
Het gaat goed met de relatie
tussen de Wereldraad van
Kerken en de RK Kerk. Ten
minste, die indruk werd ge
wekt in de discussie over dit
onderwerp tijdens de zitting
van het Centraal Comité (be
stuur) van de Wereldraad in
Johannesburg. Goed, er zijn
best wel wat problemen,
maar er is toch ook veel voor
uitgang geboekt, zo was de te
neur. Toch durfde niemand te
voorspellen wanneer de RK
Kerk eindelijk tot de Wereld
raad zal toetreden.
Wie had gehoopt dat de
Wereldraad op z'n minst een
verklaring zou aannemen
waarin er bij Rome zou wor
den aangedrongen op verdere
toenadering, kwam gisteren
bedrogen uit. De paar uur die
voor de moeizame relatie tus
sen de Wereldraad en het Va
ticaan waren uitgetrokken,
waren slechts bedoeld 'als oe
fening in het leren naar elkaar
te luisteren'.
Er blijven grote verschillen
van inzicht tussen Rome en
veel kerken van de Wereld
raad over de betekenis van de
RK Kerk als de 'moederkerk'
of de plaats van de paus. Bo
vendien, zo bleek gisteren uit
diverse reacties van afgevaar
digden, zijn er ook nog heel
wat landen waar de oecume
ne met Rome ook op lager ni
veau niet bijster goed gaat.
Mgr. John Mutiso-Mbinda,
één van de rk waarnemers bij
de Wereldraad die mocht uit
eenzetten hoeveel er in de af
gelopen decennia is bereikt,
gaf toe dat op veel plaatsen
het echte gesprek nog van de
grond moet komen. Maar
daar is tijd voor nodig. „Ook
oecumene begint met een
kop thee. Natuurlijk moet je
dan verder komen, maar het
moet van de grond af begin
nen. Eerst moet je het ijs bre
ken."
JOHANNESBURG
Een jonge Australiër, gekleed in een antracietkleurig t-
shirt, wist afgelopen zaterdag in Johannesburg de aan
dacht van de 158 leden van het centraal comité van de
Wereldraad van Kerken te trekken door in een pro
gramma over aids onomwonden op de samenhang tus
sen aids en seks te wijzen. „Seks, meneer de voorzitter,
seks", zei Simon Moglia. „Het is een onderwerp dat ons
kwetsbaar maakt, maar we móéten er over praten."
Zoals wel vaker in kerkelijke kringen heeft de Wereld
raad nog nooit openlijk het debat over seksualiteit aan
gedurfd. De bijzondere zitting over aids was voor som
mige aanwezigen aanleiding om zonder enige schaam
te over het thema te praten. Moglia, aids-werker voor
de Australische Raad van Kerken, wond er geen doekjes
om. „We moeten praten over seks van mannen en
;r seks van mannen met mannen en over
seks van vrouwen met vrouwen."
De kerk moet niet veroordelen, maar de betrokken
mensen pastorale zorg verlenen, was één van de con
clusies. Verder is een openhartige discussie in de ker
ken over aids, de oorzaken en de gevolgen ervan, drin
gend noodzakelijk. Die discussie moet worden gevoerd
in het bredere kader van seksualiteit. „Wij moeten pra
ten over seks, meneer de voorzitter, over seks."
warmond Dominee J.M. de Klerk (links) en pastoor C. Spruit van
respectievelijk de hervormde gemeente en de rooms-katholieke paro
chie in Warmond leidden gistermorgen gezamenlijk een oecumeni
sche dienst voor de eenheid in de plaatselijke hervormde kerk. Het
thema van de dienst, die werd opgeluisterd door het grootkoor van
de RK Matthiasparochie, luidde 'Het huis van God: geroepen om één
te zijn van hart en geest'. Ook in andere gemeenten in de Leidse re
gio werden gisteren, aan het begin van de week van het 'Gebed voor
de eenheid', oecumenische samenkomsten gehouden.
FOTO HIELCO KUIPERS
Maso benoemd tot
rector humanistiek
utrecht anp»
Prof.dr. I. Maso is benoemd tot
rector van de Universiteit voor
Humanistiek in Utrecht. Hij
volgt prof. dr. D. van Houten
op, die sinds de oprichting van
de universiteit in 1989 het rec
toraat heeft uitgeoefend.
Ilja Maso (50) is sinds 1 sep
tember 1989 aan de universiteit
verbonden als hoogleraar we
tenschapsfilosofie, methodolo
gie en onderzoeksleer. Tot 1 no
vember vorig jaar combineerde
hij deze functie met die van di
recteur van het onderzoeksin
stituut van de universiteit.
Voordat Maso naar Utrecht
kwam was hij universitair
hoofddocent aan de Rijksuni
versiteit Leiden en de Erasmus-
universiteit in Rotterdam.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERV. KERK
Beroepen: te Wommels-Hijaard:
J.H. Strubbe te Kootstertille-Twij-
zel.
Bedankt: voor Harderwijk (toez.):
C. Blenk te Amsterdam;
derkerk aan den Amstel (wijk
West): M. Baan te Nijkerk.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Bunschoten-Oost:
A.H. Driest te Buitenpost.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt: voor Rotterdam-Cen
trum: A.J. Gunst te Tholen.
ir Ou-
Scheidende synodevoorzitter Van de Graaf heft waarschuwende vinger
De innerlijke eenheid van de
Nederlandse Hervormde Kerk is
in gevaar. Dat zei scheidend sy
nodevoorzitter G.H. van de
Graaf gisteren voor de IKON-ra
dio. „We zijn op de grens geko
men van pluriformiteit en plu
raliteit", meende hij. Van de
Graaf vreest dat zijn kerk een
plurale kerk aan het worden is,
'waarin je langs elkaar heen
leeft en niets met elkaar te
schaften hebt'.
Hij heeft ter linker en ter
rechter zijde van zijn kerk uiter
sten meegemaakt waarvan hij
denkt: „Kan ik dat nog meema
ken? Dit is zo onherkenbaar. Is
dit ook nog hervormd?" Hij
duidt op enorme verschillen in
gebruik van de liturgie en het
vieren van de dienst. Volgens
hem is de oorzaak hiervan dat
de synode wel besluiten heeft
genomen maar deze niet in de
kerkorde heeft vastgelegd,
waardoor er verschillen zijn
ontstaan per gemeente, bijvoor
beeld in de deelname van kin
deren aan het avondmaal.
Samenvoeging van de boven
plaatselijke organisaties van de
drie Samen op Weg-kerken (ge
reformeerden, hervormden en
lutheranen) zou wat Van de
Graaf betreft in 1996 gereali
seerd moeten zijn. „Een derge
lijke fusie met een bedrijfsmatig
karakter moet niet al te lang du
ren en dat doet deze al wel erg
lang. Werknemers komen daar
door in een onzekere positie.
Het is belangrijk om te weten,
of hun functie wel of niet blijft
bestaan." De eenwording op
basis van een gezamenlijke
kerkorde verwacht Van de Graaf
kort na het jaar 2000.
DE RECHTER
Mr. Jesse van Muylwijck
COLOFON
DIRECTIEBM^Essenffi&GP Arnold(adj).J.
HOOFDREDACTIE Jan-Geert Majoor. Frans
Nypels, Henk van der Post (adj).
OMBUDSMAN: R D Paauw, tel. dag 9 30-
11.30 uur071 -356215, of per post
HOOFDKANTOOR:
82,2321 BM Leiden
Telefoon 071-356230
RUBRIEKSADVERTENTIES (Sleutels)
ma.-vnj. van 8.30-17 00 uur:
per kwartaal
Advertenties071-323508
oruitbet. (incl. BTW)
per acc.giro autom bet
29.30
85,55 84,55
per jaar 329,30 328,30
VERZENDING PER POST
Nederlander kwartaal 125,50
KLACHTEN BEZORGING38
ma t/m vrij: 18.00-19.30 uur,
zat. 10.00-12.00 uur. Tel. 071 -143241
HET WEER
Uitdiepende depressies
Tijdens het weekeinde behield de
Atlantische Oceaan zijn greep op
het West-Europese weer. Op zater
dag bevonden we ons in een kalm-
te-zone achter een wegtrekkend
front. Na twee saaie motregenda
gen scheurde het wolkendek tegen
zonsondergang open. Er werden
golfvormige strukturen zichtbaar in
de bewolking achter het front. Aan
de grond stond niet veel wind,
maar aan de snel voorbijtrekkende
luchten was te zien dat er hogerop
in de atmosfeer een beste storm
woedde.
De avondrust duurde maar even,-
de straalstroom, op 5 tot 10 kilo
meter hoogte, duwde een herfst
achtige storing over ons land.
Striemende regen en zware wind
vlagen lieten niet lang op zich
wachten. Zondagochtend waren de
regenglazen goed gevuld. Het natst
werd het in Utrecht en op de Velu-
we met ruim 20 milimeter. De Hol
landse kustregio bleef wat achter:
Santpoort-Noord noteerde 14
millimeter, Katwijk hield het op 7
millimeter. Zondagmiddag lagen
we onder een 'vluchtheuvel' van
mooi weer aan de achterzijde van
de frontale regenband; even
bij een wat geluwde wind en moo
opklaringen. De gebeurtenissen
volgen elkaar in snel tempo op ei
vanavond trekt weer een nieuwe
Atlantische storing aan de bel.
De weerkaart toont een beeld dat
helemaal past bij een zachte
ter. Het grote temperatuurverschil
tussen noord en zuid op de oceaar
laat de straalstroom nog wel
paar dagen op volle toeren draaier
We zien een sturend hogedrukge-
bied ten westen van Portugal, dai
aan zijn noordflank steeds nieuwe
golven warme lucht laat opglijden
tegen de polaire luchtmassa's in<
noordelijke Atlantische Oceaan.
Keer op keer resulteert dat in uit
diepende depressies met de be
kende gevolgen voor het Neder
landse weer. Misschien dat de strc
ming later deze week ietsje meer
noordwest wordt. Dat kan dan uit
lopen op een winterse bui. Een
noordwest-circulatie is geen slech
uitgangspunt voor kou met meer
allures. Maar de ervaringen met
deze winter hebben geleerd dat
stromingen uit de IJsland-regio
steeds ontoereikend waren als ir
leiding tot een vorstsituatie.
MAAt
Slee
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Wisselvallig weer met
meestal veel bewolking en
keleiA
Maxi
ongeveer 7 graden, ii
Ierland en Cornwall onge
veer 10 graden.
België en Luxemburg:
In het algemeen veel be
wolking en perioden met
regen. Middagtempera-
tuur ongeveer 7 graden,
morgen zachter.
Noord- en Midden-Frank
rijk:
Bewolkt en vooral in het
Naar he!
op enkele opklaringen.
Middagtemperatuur onge
veer 10 graden.
Portugal:
Zonnig en droog. Middag-
temperaturen aan zee ongeveer 15 gra
den. in de Algarve enkele graden hoger.
Wolkenvelden, ook af en toe zon en
waarschijnlijk droog. Maximumtempera
tuur ongeveer 18 graden.
Spanje:
Zonnig en droog. In het noordwésten
fat-?
X TsX
^Vl3 W
e Y
>7
-™"\ 14 G-kh
bewolkt onwee
regen sneem
T lagedruk
dÈi opklanngcn hage|
H hogedruk
zonnig 19 tempe
atuur '100°'
is op wat
regen. Warmer met middagtemperatu-
ren aan de Costa's in het zuiden oplo
pend naar ongeveer 18 graden.
Canarische Eilanden:
Aan de zuidstranden perioden met zon,
aan noordzijde van de eilanden wolken
velden. Droog. Maxima aan de zuids
tranden ongeveer 19 graden, later iets
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
vard
zeem
krijs
ding
Geen
kome
versti
verra
altijd
De
stran
blijkt
want
bouli
al stt
trots
raad
tige
men
auto
slaai
of er
WEERRAPPORTEN
16 e
Westkust: Overwegend zonnig e
Maxima oplopend naar tussen d
19 graden.
Tunesië:
Eerst wolkenvelden, ook geregeld zon en
een enkele bui. Morgen wat meer zon en
afnemende neerslagkansen. Maxima
van 15 graden bij Tunis tot 18 bij Sous-
Zuid-Frankrijk:
Droog weer met flinke zonnige perioden,
in het westen ook wolkenvelden. Maxi
ma ongeveer 12 graden, aan de Cöte
d'Azur enkele graden hoger. In de Pyre-
neeën ligt de temperatuur op 2000 me
ter rond het vriespunt, in de Franse Al
pen enkele graden lager.
Mallorca en Ibiza:
Flinke perioden met zon en droog. Maxi
ma oplopend naar ongeveer 18 graden.
Italië:
Geleidelijk steeds meer zonnige perio
den maar ook wel eens wolkenvelden.
Droog. Maxima oplopend naar ongeveer
9 graden in de Po-vlakte en 16 graden
ten zuiden van Napels. In noordelijke
bergen meest zonrrig en temperatuur op
2000 meter oplopend naar ongeveer
plus 5 graden.
Corsica en Sardinië:
Perioden met zon en droog. Middagtem
peratuur ongeveer 15 graden.
enkele wolkenvelden. Maxima aan zee
ongeveer 15 graden.
Turkije en Cyprus:
Aan de westkust flink wat zon en droog.
Naar het oosten toe aan de Turkse zuid
kust en op Cyprus wolkenvelden en voor
al morgen kans op een bui. Middagtem
peratuur van ongeveer 13 bij Izmir tot
18 langs de Turkse zuidkust en op Cy-
Duïtsland:
Wisselend bewolkt en in het noorden
een enkele winterse bui, in het zuiden
veelal regen. Eerst boven de 800 meter
1000 m waUneeuw^Maxima van4 gra*
den bij Hamburg tot ongeveer 8 graden
bij München.
Zwitserland:
In de bergen in het zuiden zonnig en
droog. Aan de noordzijde van het Alpen
massief, in Grauböndën wolkenvelden
en nu en dan sneeuw. Temperatuur op
2000 meter in het noorden ongeveer
min 4 graden, in het zuiden rond het
vriespunt.
Oostenrijk:
Vandaag toenemende bewolking en op
veel plaatsen af en toe sneeuw. In Ka-
rinthië droog en waarschijnlijk zonnig.
Temperatuur op 2000 meter ongeveer
min 4 graden.
DINSDAG 25 JANUAR11994
Zon o6" maa08ta29e* Zon onder 17. IC
Maan op 15.14 Maan onder06.3<
Waterstanden Katwijk
Hoogwater01.37 13.52
Laag water 09.52 22.11
Weerrapporten 23 januari 19 uur:
Cyprus
wl 18 9 0.2
no 9 19 15 0.
iw 3 12 7 1
Luxemburg motregen
HEINZ
EEA/ ZAAEM/EEEVPE ZWALUW
PAT 0£TP/t:&SSr PAT A/£T&AAT
E&5EMEA/ E/v£>£ PzEA/ZE//
LAE/£KO£Z< B/J6£iOOFf
PET ZAAT Z/C/Z AZLEEA/
MX>/5£/>£Z£EP M£T BEPC//P
{/AA/ SATELZ/ETE/Z
