De beste reggaezanger sinds Bob Marley
Lennon en Marley in Hall of Fame
Filmkeuring
roept hulp in
van rechter
Djazzex onderhoudend
Fries Museum gaat lang
dicht voor verbouwing
Cultuur Kunst
Méditerranée aan
de Noordzee
De Rock and Roll Hall of Fame
heeft de nieuwe leden bekend
gemaakt. Behalve John Lennon
en Bob Marley kregen onder
meer ook de leden van The Gra
teful Dead, The Band en The
Animals een plaatsje in de gale
rij der beroemdheden uit de
rockmuziek.
De in 1980 vermoordde John
Lennon wordt geëerd voor zijn
muziek als solo-artiest. Hij had
al een plaatsje in de Hall of Fa-
me gekregen voor zijn carrière
met The Beatles. De andere
nieuwe leden van 1994 zijn de
musici van gezichtsbepalende
bands uit de jaren zestig en be
gin jaren zeventig: The Grateful
Dead en The Band en de Britse
Animals. Ook zanger en liedjes
schrijver Elton John, gijaarvirtu-
oos Duane Eddy en de eeuwige
Rod Stewart werden ingewijd.
Bluesman Willie Dixon werd
postuum geëerd.
Het Brabants
Orkest zegt
contract met
dirigent op
eindhoven «anp
Het bestuur van de stichting
Het Brabants Orkest in Eind
hoven heeft met onmiddellij
ke ingang het contract met
de vaste dirigent Arpód loó
opgezegd. Volgens een
woordvoerder van het orkest
is eerder deze week een ern
stige vertrouwensbreuk ont
staan tussen de directie en
de dirigent.
Dat gebeurde nadat Joó
een repetitie had geannu
leerd. Diens contract loopt
nog tot september 1996. Vol
gens de zegsman dreigden al
enige tijd moeilijkheden. De
werkgroep Artistiek Beleid en
de ondernemingsraad van
het orkest vinden dat er
nieuwe prikkels nodig zijn
om de bestaande kwaliteit te
handhaven en te verbeteren.
Daarom werd eind vorig jaar
al geadviseerd om na te gaan
op welke manier het contract
met de dirigent eerder zou
kunnen worden beëindigd,
loó was niet bereikbaar voor
commentaar. Het Brabants
Orkest probeert de komende
maanden de programma's
zoveel mogelijk ongewijzigd
utrecht npa
De Nederlandse Filmkeuring
stapt naar de rechter als films
ongekeurd in de bioscoop ver
schijnen, zonder vermelding dat
ze alleen geschikt zijn voor
mensen van 16 jaar en ouder.
Dit opmerkelijke besluit heeft
de Filmkeuring genomen om zo
de filmmaatschappijen en dis
tributeurs duidelijk te maken
dat zij zich aan de wet op film
vertoningen dienen te houden.
Dat meldt het blad Trefpunt
van het ministerie van WVC.
Volgens secretaris-directeur
C.N. Crans van de Nederlandse
Filmkeuring hebben Neder
landse verhuurmaatschappijen
in 1993 geregeld de hand gelicht
met de wet op filmvertoningen.
„Ze bieden hun films niet bij
ons aan en laten de film vervol
gens wel in bioscopen vertonen
voor 'alle leeftijden' of '12 jaar
en ouder," zegt Crans in het
WVC-blad „Wij zijn vorig jaar
nog zo vriendelijk geweest om
telefonisch contact met de ver
huurmaatschappijen op te ne
men en ze er op te wijzen dat ze
in overtreding met de wet wa
ren, maar het gevolg was dat we
getrakteerd werden op scheld
partijen of dat de hoorn op de
haak werd gesmeten". Crans
noemt als positieve uitzonde
ring de maatschappij Concorde,
die zich wel aan de regels
houdt.
Het voornemen van de Film
keuring is opmerkelijk, omdat
vorig jaar bekend werd dat de
ministers van Cultuur en Justi
tie een wetswijziging voorberei
den om de huidige, onafhanke
lijke filmkeuring af te schaffen.
In plaats daarvan zou er een
systeem moeten komen waarbij
bioscopen en videotheken zelf.
onder supervisie van een raad
van toezicht, bepalen of een
film geschikt is voor minderjari
gen. De Tweede Kamer heeft
zich in meerderheid voor die
zelfreguleringuitgesproken.
De Nederlandse Filmkeuring
is inmiddels drie keer in actie
gekomen door brieven te sturen
aan verhuurmaatschappijen
over ongekeurde films. Die wer
den vervolgens alsnog ter keu
ring voorgelegd.
recensie maarten baanders
Voorstelling: Jubileumprogramma Djazz
ex. Gezien 21/1 Leidse Schouwburg.
Djazzex bestaat dit seizoen tien
jaar. Het jubileumprogramma,
met werk van drie gastchoreo-
grafen, is onderhoudend, bevat
de bekende energieke, specta
culaire dans van deze groep,
maar heeft toch niet de uit
schieters waarmee Djazzex in
het verleden vaak indruk maak
te.
De drie choreografieën heb
ben een verhaal als uitgangs
punt. Deze verhalen lopen zeer
uiteen, maar worden allemaal
met ongeveer dezelfde extraver
te luchtigheid verteld. Zeker in
'No harm done' van Marcelo
Evelin miste ik daardoor iets.
Dit werk gaat over het grimmige
bestaan van zwerfkinderen in
Brazilië. Deze kinderen worden
zonder scrupules vermoord. Die
moord wordt concreet uitge
beeld, maar door de vlotte sfeer
ontbreekt de dramatische
kracht.
De personages zijn gemakke
lijk te herkennen, niet alleen
aan hun kleding, maar ook aan
hun bewegingen. Vijf dansers in
witte kostuums dansen gracieus
en superieur: de drie zwerfkin
deren bewegen schichtig agres
sief. Dit is de duidelijkheid die
bij geëngageerde kunst hoort,
maar die ook het gevaar van al
te voor de hand liggende beel
den meebrengt, zoals het smij
ten met geld. Gelukkig zijn er
ook genoeg originele wendin
gen.
'Miles Smiles' van Feri de
Geus gaat over jazzmusicus
Miles Davis. Een thema uit
diens leven, de tegenstelling
tussen blank en zwart, komt
erin voor maar De Geus kiest
ervoor dit niet al te concreet uit
te werken. De vlotte, sierlijke,
krachtige dans en vooral het
dansplezier overwinnen dit the
ma en dit plezier komt duidelijk
'Francesca at home with Wal
ter's one minute' van Antony
Rizzi is een hilarische reeks scè
nes uit het leven van een Itali
aans gezin vol drukte, gekibbel
en een snauwende moederfi
guur. De bewegingen zijn slap-
stick-achtig. Er zijn veel grappi
ge vondsten en de dansers krij
gen ruimschoots de kans te la
ten zien dat ze ook talent voor
komische mime hebben.
leeuwarden anp
Het Fries Museum in Leeuwar
den zal van 5 september dit jaar
tot midden april 1995 voor het
publiek gesloten zijn. De ruim
zeven maanden worden benut
om het Kanselarij-project, dat
onder meer de samenvoeging
van het Fries Museum met het
16e-eeuwse Kanselarijgebouw
omvat, te verwezenlijken.
Provinciale Staten van Fries
land besloten in 1990 tot de
aankoop van het Kanselarijge
bouw. dat in 1566 werd ge
bouwd en waarin het hof van
Friesland in vroeger tijd
rechtsprak. Jarenlang werd het
gebouw, rijkseigendom, niet ge
De koop van het gebouw door
de provincie was het begin van
een grootschalig project, waar
bij de Kanselarij wordt geres
taureerd en ingericht als muse
um voor moderne kunst. Via
een tunnel wordt een verbin
ding gemaakt naar het aan de
overzijde van de Tweebaks-
markt gelegen Fries Museum.
Ook dit museum wordt gron
dig onderhanden genomen. In
het complex komt tevens het
Fries Verzetsmuseum.
De opening van het nieuwe
museumcomplex is op 15 april
1995. Die dag is het vijftig jaar
geleden dat Friesland en
Leeuwarden werden bevrijd. De
kosten van het project zijn be-
groot op 16,3 m'lvjen gulden.
Spiegelwanden
Spiegels op maat
Spiegels met lllst
Glazen meubelen
Vitrines
Tafels volgens model
Motief stralen
Alles uit eigen atelier
GLAS EN SPIEGELS
Volmolengracht 4
2312 PH Leiden (NL)
Telefoon: 071 -21 80 55
fciTERDAG 22 JANUAR11994
Luditie cabaretfestival in De Burcht
jDENAanstormend cabarettalent is morgenmiddag te zien in
Iciëteit De Burcht in Leiden. De deelnemers hopen met hun
n plaats te verwerven voor een optreden op het Leids
jabaret Festival dat volgende maand plaats heeft. De aanko
mend cabaretiers zijn vanaf 14.00 uur te zien in De Burcht. De
latste auditiemiddag in de sociëteit is volgende week zondag 30
huari.
laagse museummarkt in Kurhaus
n haag In het Kurhaushotel in Scheveningen is morgenmid
dag de derde Haagse museummarkt. Zo'n 25 musea en andere
jilturele instellingen uit de hofstad zijn present. Bekende en
fender bekende instellingen geven informatie over hun collectie
n de exposities die dit jaar te zien zijn. De museummarkt is van
r tot 17.00 uur te bezoeken.
Speciaal pianoconcert Stadsgehoorzaal
fopen» Op uitnodiging van de Rotaryclub Leiden speelt pianist
r Ardasev op zaterdag 12 februari in de Stadsgehoorzaal. Op
tét programma staan werken van Janacek, Schubert, Smetena
tj Liszt. Pianist Ardasev (1967, Tsjecho-Slowakije) wordt aange-
lerkt als één van de meest getalenteerde Europese musici. De
ipbrengst van het concert komt ten goede aan een instelling die
/ferstandelijk gehandicapten leert om zelfstandiger te leven,
(aarten a 25 gulden zijn verkrijgbaar bij K&O aan de Oude Vest
5, telefoon 141141.
Milly Scott in de Elephant Club
y/trmqnd Millie Scott is morgen te beluisteren in de Elephant
Qub van Dekker Tennis in Warmond. De zangeres krijgt bege
leiding van Rob Agerbeek (piano), Dolf Delprado (bas), Karei
Reys (saxofoon) en Jan Opgenhaeffen (drums). Kaarten zijn ver
krijgbaar aan de zaal. De Elephant Club gaat om 14.00 uur open.
Culturele lezingen in Leidse Volkshuis
en» In het Leidse Volkshuis begint in februari een lezingen-
e over kunst en architectuur. Tijdens acht bijeenkomsten ko-
i onder meer Rubens, de Italiaanse Renaissance, Art Deco,
Jugendstil en Bauhaus aan bod. De lezingen zijn op woensdag
avond. Ook is er een eenmalige bijeenkomst over de tentoon
stelling 'Dageraad der Gouden Eeuw' in Amsterdam. Eveneens
g het programma staat een korte cursus 'Antieke Culturen'
ver de vroeg Griekse en Romeinse tijd. Voor informatie en aan
leiding: Leidse Volkshuis, Apothekersdijk 33a, telefoon 149180.
Vlietpopfestival verhuist
idschenpam» Vlietpop in Leidschendam viert zijn tiende editie
dit jaar op een andere plaats. Het festival verhuist van het Zijde
park bij winkelcentrum Leidsenhage naar het terrein van het Eu
ropees Octrooi Bureau langs de Heuvelweg. Vlietpop is op zater
dag 2 juli. Stichting Poplife, de organisatie van het muziekspek
takel, hoopt dit jaar zo'n 100.000 festivalgangers te trekken.
Burning Spear, Jamaicaanse roots aanstaande woensdag in het LVC
Het LVC neemt de komende maanden een voorsprong
op de zomer. Reggae-acts van formaat, Burning Spear,
Culture en The Itals met enkele muzikanten van de le
gendarische The Wailers, zullen hier een warm voorjaar
aankondigen. Als klap op de vuurpijl zal het nieuwe Leid
se reggae-soundsystem 'Run Come' de zaal voor elk con
cert op temperatuur brengen. Burning Spear opent aan
staande woensdag de concertreeks.
Niemand zou de mededeling
dat Bob Marley The Wailers
in het LVC zouden optreden
ooit serieus genomen hebben.
Hetzelfde geldt voor de Jamai
caanse zanger Winston Rodney,
alias Burning Spear, die de afge
lopen jaren alleen in de grote
concertzalen te zien was en, na
een kwart eeuw muziek maken,
ook een legendarisch artiest is
geworden.
Medio jaren tachtig gaf hij in
het Utrechtse Vredenburg een
concert dat live werd uitgezon
den op Hilversum 3. Spear en
zijn 'Burning Band' speelden
het publiek plat. De 'positieve
vibraties' werden Vredenburg
ingeslingerd en als Burning
Spear op zijn conga's trommel
de, leek hij net een Afrikaanse
shaman.
'Burning Spear zingt en rockt,
bijgestaan door een roekeloze,
jonge band. Het geluid snijdt
door de rokerige, donkere club
totdat het zenuwgestel van de
schommelende bezoekers lich
telijk door elkaar wordt ge
schud', zo beschreef Rolling
Stone-joumalist Stephen Davis
een optreden van Burning
Spear.
Worstels
In 1975 bracht Burning Spear
zijn derde album 'Marcus Gar-
vey' uit, hetgeen hem op Jamai
ca in één klap enorm populair
maakte. Met zijn bezwerende
en op zijn beste momenten
hypnotische zang wees hij de
Jamaicanen op hun tradities,
geschiedenis en hun wortels.
Tegelijkertijd zong hij over de
armoede en de lijdensweg die
het overgrote, zwarte deel van
de Jamaicaanse bevolking dage
lijks ondergaat.
Burning Spear is, zeker na het
overlijden van Bob Marley, de
belangrijkste roots-zanger van
Jamaica. Hij staat op dezelfde
mythische hoogte als Marley.
Spear verstond net als Marley
de kunst om grote menigten
mee te sleuren in een muzikaal
avontuur. De meeste reggae-ar-
tiesten steunen op de invloeden
van de rythm blues, samenge-
klutst met Caraïbische en Afri
kaanse invloeden.
Het bijzondere van Burning
Spear is dat zijn muziek meer
dan die van anderen geïnspi
reerd lijkt door de Afrikaanse
wortels. Dat blijkt niet alleen uit
zijn manier van zingen en de
klank van zijn platen maar ook
uit de thema's van zijn num
mers. Spear leende zijn arties
tennaam van Jomo Kenyatta, de
leider van de Kenyaanse ver
zetsbeweging Mau Mau en later
staatshoofd. De beruchte Keny
aanse Burning Spear maakte er
geen probleem van om de hoof-
Marcus Garvey
Niet éénandere reggae-artiest
heeft zo veelvuldig over Marcus
Garvey gezongen als Burning
Spear. Op elk van zijn negentien
albums staat toch minstens één
nummer over deze Jamaicaanse
volksheld en profeet. Garvey,
die net als Burning Spear en
Bob Marley werd geboren in het
dorpje St. Ann's, stond aan de
wieg van de Rastafari-beweging.
De journalist, ondernemer en
predikant Garvey propageerde
in de jaren twintig 'Afrikaans
bewustzijn' en de terugkeer
naar Afrika van bevrijde slaven.
Tegenwoordig wordt Garvey
in de Jamaicaanse populaire
muziek nog zelden genoemd
want het is daar allemaal ragga-
muffin wat de klok slaat: ge
computeriseerde, swingende en
keihard klinkende dansmuziek,
die weinig meer met reggae te
maken heeft. Sterker nog: de
jongere generaties op Jamaica
vinden roots-reggae niet te
pruimen. Tijdens een concert in
Kingston werd Bunny Wailer,
die samen met Bob Marley en
Peter Tosh ooit The Wailers
vormde, vorig jaar weggehoond
en met tomaten bekogeld.
De tijden veranderen. Zo ook
de platen van Burning Spear.
Zijn baard en dreadlocks wor
den grijs, maar zijn muziek
klinkt steeds moderner. Het
blijft roots-reggae, maar er
wordt meer gebruik gemaakt
van syntheseizers en elektroni
sche drumgeluiden. Hij gaat
met zijn tijd mee, hetgeen zijn
nieuwe platen, volgens zijn
oudste fans, niet altijd ten goe
de komt. Zijn optredens zijn
echter nog steeds zeer de moei
te waard.
Burning Spear's baard en dreadlocks worden grijs, maar zijn muziek klinkt steeds moderner.
BOUWKUNST
De consequentie daarvan is dat
de entreehal is getransformeerd
tot een vitrine waarin de be
drijfsfilosofie (degelijkheid, za
kelijk, betrouwbaar) wordt geë
taleerd. De entreehal als reflec
tie van jonge bedrijven fungeert
als representatief masker dat de
plaats inneemt van de gebruike
lijke facade.
De architect is er, met steun van
zijn opdrachtgevers, in geslaagd
een gebouw te realiseren dat
zich in gunstige zin onder
scheidt van de sleetse architec
tuur die we doorgaans op be
drijfsterreinen aantreffen. Hij
bewerkstelligt daarmee een be
langrijke opwaardering van de
Noord wijkse bedrijfslocatie.
Met dit kantoorgebouw heeft
Splinter bewezen bezig te zijn
een, weliswaar nog bescheiden,
maar van constante kwaliteit
getuigend, oeuvre op te bou
wen. Eigenlijk valt er weinig aan
te merken op zijn werk. Het is
perfect in de zin dat over elk de
tail is nagedacht en in de afwer
king de grootste zorgvuldigheid
is betracht.
De enige kritiek die op het werk
van Splinter mogelijk is, is mis
schien wel de moralistische
strengheid in ordening, afwer
king en detailering die hij zich,
als erfgenaam van het Neder
lands functionalisme, heeft op
gelegd. Architectuur die geen
frivoliteit tolereert, loopt op den
duur het gevaar dodelijk saai te
worden. Maar vooralsnog lijkt
het erop dat Splinter zich daar
over geen zorgen hoeft te ma
ken.
e Losplaatsweg in
Noordwijk, met z'n
rommelige verza
nding huizen en bedrijfspan-
len, is onlangs verrijkt met een
ilegant en vrolijk stemmend
;antoorgebouw. Het ontwerp is
de Haagse architect Jan
splinter die vorig jaar in Leiden
ook al een fraai, en alom beju
beld, appartementengebouw
realiseerde tussen de Oude Rijn
de Morsweg. Splinter onder
op scheidt zich omdat hij zeer ho
ge kwaliteitsnormen stelt aan
zijn gebouwen. Ook het kan-
toorgebouw in Noordwijk ge
tuigt van die ontwerpmentali-
teit.
De opdracht was een kantoor
gebouw te ontwerpen voor een
groep accountants en belasting
consulenten. Dit soort gebou-
krijgt doorgaans een nogal
poenerig uiterlijk waarin glans
en imponerende vormen een
hoofdrol spelen. Niet in het ge
bouw in Noordwijk. In samen
spraak met de opdrachtgevers
ontwierp Splinter een complex
dat de aanwezigheid van jonge
bedrijven uitstraalt: fris en zake
lijk, strak vormgegeven, dege
lijk, openheid naar de straat toe
en in elk geval niet poenerig.
De hoofdopzet onderscheidt
zich niet wezenlijk van een
doorsnee kantoorgebouw. Een
voudig gezegd heeft het com
plex de vorm van een schoe
nendoos, opgedeeld in twee
bouwlagen die in de lengterich
ting door een gang worden
doorsneden. Aan weerszijden
van de gang zijn de werkver
trekken gesitueerd, alsmede een
kleine kantine en sanitaire voor
zieningen. De kantoren zijn
zorgvuldig, maar tamelijk tradi
tioneel, vormgegeven.
Een bijzonderheid is wel dat de
voorgespannen (dragende)
vloeren van het kantoorgedeelte
rusten op een aantal dwarsge-
plaatste schotten waardoor ko
lommen konden worden ver
meden. De gevels zijn uitge
voerd in houtskeletbouw met
een isolerende stuclaag in, wat
de architect noemt, méditerra-
née-groen. Dat geeft het ge
bouw een frisse uitstraling.
Opvallend is de doorzichtige
entreehal die voor de 'kantoor
doos' is geplaatst. Deze entree
hal is van de straat gescheiden
door een lichtgroen getinte gla
zen voorgevel, aan de binnen
zijde gesteund door eveneens
glazen stabilisatoren. Het zon
licht wordt door het glas zoda
nig gebroken dat in de hal een
wisselend spel van licht en
schaduwen ontstaat.
De transparantie wordt alleen
onderbroken door een trap, met
treden van gelaagd glas, twee
kolommen die het dak dragen,
een grote palmboom en drie Le
Corbusier-stoelen. De achter
wand, die de hal scheidt van de
kantoren, is een prachtig ge
componeerd en gesitueerd ge
heel met een balie, entrees en
vensters. Gezegd moet wel dat
de tegenstelling tussen de lich
te, luxe entreehal en de weinig
spectaculaire kantoren behoor
lijk groot is.
Splinter heeft de gelegenheid
gekregen zich tot in detail met
de inrichting van het gebouw te
bemoeien: meubilair, verlich
ting, traphekjes, niets ontsnapte
aan zijn oog. En uit alles blijkt
een grote aandacht voor het de
tail en een zorgvuldige afwer
king.
Het gebouw kent geen onderde
len die louter uit esthetische
overwegingen zijn aangebracht.
De volglazen gevel is daarvan
het meest sprekende bewijs.
Zonder kozijnen of tussenkomst
van overbodige onderdelen, al
leen metalen koppelstrippen, is
de voorgevel eigenlijk niets an
ders dan een klimatologische
afscheiding. De gevel als facade,
als gezicht van het gebouw
heeft hier volledig afgedaan, is
als het ware opgelost. Het ge
bouw heeft z'n masker afgelegd.
uzw -krm
