c
'Stad wordt niet mooier zonder auto's'
1
T
ZATERDAG 22 JANUARI 1994
COMMENTAAR
Goede aanzet
Ergens, halverwege het voorstel aan de gemeenteraad,
staat het in een enkele alinea: 'Het zoveel mogelijk weren
van auto's maakt de Leidse binnenstad aantrekkelijker,
geeft het centrum een economische impuls'. Daar was het
ooit om te doen.
Wie de discussie volgt, krijgt een heel ander beeld. Onder
nemers schreeuwen moord en brand: als de klant niet
meer met zijn auto tot voor de winkeldeur komt, rijdt hij
voortaan naar het Zoetermeerse Stadshart, Winkelhof in
Leiderdorp of misschien nog wel verder, op zoek naar de
winkel waarbij wel parkeerruimte is.
Het is natuurlijk een slecht argument van de winkeliers.
Mensen besluiten niet alleen op basis van de parkeermo-
gelijkheden waar wordt gewinkeld. Een aantrekkelijke en
gezellige historische binnenstad (op beide zaken kunnen
winkeliers een grote invloed uitoefenen), waar je rustig en
veilig kunt wandelen, is voor de meeste mensen vermoe
delijk veel belangrijker. In steden met een autovrij centrum
wordt hiervoor dagelijks het bewijs geleverd. Alleen daar
om al verdient het voorstel van het college alle steun. Bo
vendien heeft de gemeente op een aantal cruciale punten
water bij de wijn gedaan en komt daarmee de winkeliers
tegemoet.
Natuurlijk zijn er kanttekeningen te plaatsen. In het plan
belooft het college voldoende maatregelen te nemen om
de binnenstad bereikbaar te houden. Daarvoor is veel geld
nodig. En dat is er niet.. Daarin schuilt een gevaar. Boven
dien moet er voldoende parkeergelegenheid aan de rand
van het winkelgebied worden gerealiseerd door de bouw
van nieuwe garages en door bestaande (bedrijfs)plaatsen
beter te gebruiken of aantrekkelijker te maken. Daarbij kan
de Boommarktgarage overigens beter van het lijstje wor
den geschrapt. Een garage op die plek is veel te moeilijk
bereikbaar en leidt onvermijdelijk tot veel af en aan rijden
de autós in het centrale deel van de binnenstad. En juist
dat wil de gemeente tegengaan.
Veel binnenstadbewoners, vooral uit Pancras-West, heb
ben zich in harde bewoordingen uitgesproken tegen het
voorstel. In het ergste geval zullen ze 300 meter moeten
lopen naar een parkeerplein. Maar is dat niet de prijs die je
betaalt voor het wonen in een historische binnenstad? Bo
vendien is het college ook hier aan bepaalde wensen tege
moet gekomen. Zo krijgen ouderen meer parkeermogelijk-
heden en komen er plaatsen voor bezoekers.
Een aantrekkelijke binnenstad, daar gaat het om. Aantrek
kelijk voor het winkelend publiek en dus goed voor de
middenstand, maar ook aantrekkelijk om in te wonen. Het
huidige, op onderdelen aangepaste voorstel is daartoe een
goede aanzet.
Wethouder Joop Walenkamp CDAverricht maatwerk in autoluwe binnenstad
LEIDEN.» WIM KOEVOET
Hij heeft geen water bij de wijn
gedaan. Okee, nu hij de plan
nen voor de autoluwe- en ge
deeltelijke autovrije binnenstad
van Leiden op aandringen van
tal van bewoners en winkeliers
heeft bijgesteld, zal de hoeveel
heid rijdend en geparkeerd blik
niet beduidend minder worden.
Maar CDA-wethouder Joop
Walenkamp (verkeer/economi-
sche zaken) kan daar niet om
De onverstoorbare positivo
van het stadsbestuur beweert
zonder ook maar een keer met
z'n ogen te knipperen dat het
terugdringen van de automobi
liteit nooit een doel op zich is
geweest. „Het doel was en is om
de binnenstad mooier en aan
trekkelijker te maken. Met wan
delpromenades en fraai inge
richte straten met veel bomen
en gestileerd straatmeubilair.
Zo maak ik die stad mooi. niet
zozeer door er geen auto's meer
te laten rijden."
Dat verklaart ook waarom de
wethouder zonder al te veel
moeite is afgestapt van het idee
dat het autovrije deel 24 uur per
dag van blik gevrijwaard moet
zijn. Hij wil volstaan met de pe
riode tussen 10.00 en 18.00 uur.
Maar wat heet autovrij? De lijst
met uitzonderingen is er in de
uiteindelijke versie van het plan
alleen maar langer op gewor
den. Alarmverkeer, leveranciers,
aannemers en de bewoners die
een rol vloerbedekking of een
moeilijk ter been zijnde passa
gier voor hun deur willen afzet
ten: ze krijgen vrij baan maar
mogen niet parkeren. Autovrij is
in de alledaagse praktijk van
Walenkamps toekomstige bin
nenstad gedevalueerd tot par-
keervrij.
„Aan het einde van de dag
kun je in zo'n mooie straat van
mij weliswaar geen doorgaand
verkeer maar toch wel wat au
to's tegenkomen. Dat zal af en
toe zelfs een wat rommelige
aanblik geven maar dat hoort
toch een beetje bij een stad. Het
alledaagse leven stelt nu een
maal z'n eisen."
Wethouder Walenkamp is
ook in dit gesprek weer een
meester in het omkeren van
stellingen en vragen. „De veran
deringen", zegt hij, „zijn geen
concessies. We kunnen achteraf
vaststellen dat het plan dat we
de inspraak in hebben gestuurd
een te strakke en te rigide verta
ling was van wat we voor ogen
hebben. Ik heb de bezwaarma
kers dus geen gelijk gegeven, ze
hadden al gelijk. Voor mij heeft
altijd gegolden dat we geen on
haalbare ideaalbeelden moeten
najagen."
Hij geeft het scheiden van
parkeergelegenheid voor bezoe
kers en bewoners als voorbeeld.
De bedoeling was een 'schil' te
creëren met parkeerplaatsen
voor bewoners en een schil
rond het autoluwe gedeelte
waar bezoekers van de binnen
stad kunnen creëren. Walen
kamp: „We moeten al ver
schrikkelijk woekeren met de
ruimte en voor zo'n rigoureuze
herschikking is geen plaats".
De wethouder vindt niet dat
van de bewoners en de winke
liers kan worden verlangd dat
ze over hun bezwaren heen
stappen. Die klaagden de afge
lopen stormachtige weken over
grotere loopafstanden voor ver
gunninghouders en de onbe
reikbaarheid van bedrijven voor
leveranciers. Sommigen gingen
zelfs zo ver dat ze een autovrij
gebied als een sociaal onveilig
gebied bestempelden. De auto
als harnas van deze eeuw, zei
Walenkamp daar al eens over.
Walenkamp zelf treurt nog
het meest om het schrappen
van de bemande slagbomen,
waarmee volgens hem het auto
vrije gebied het best kan wor
den bewaakt. Hij ziet zich nu
genoodzaakt terug te vallen op
sleutelpalen. „Bij veel mensen
roepen slagbomen met geüni
formeerde wachters akelige oor
logssferen op. Zelf vind ik dat
met slagboomwachters het
menselijke aspect wordt bena
drukt. We hadden ermee kun
nen laten zien dat de dienst
parkeerbeheer niet alleen maar
boetes uitdeelt en straft, maar
vooral een op service gerichte
ambtenarengroep is."
„Maar ik ga m'n zin niet
doordrijven. Zo steek ik niet in
elkaar. Het zou ook hoogst on
verstandig zijn om het plan op
zo'n onbelangrijk uitvoerings
detail als dit te laten afketsen."
De laatste weken kon Walen
kamp merken dat veel binnen
stadbewoners en -winkeliers
hem begonnen te identificeren
met de omstreden plannen, ter
wijl de hele Leidse gemeente
raad minus de WD al weer een
jaar geleden het licht op groen
zette. Met de gemeenteraads
verkiezingen voor de deur, is
het begrijpelijk dat de CDA-lijst-
trekker ophoudt grote bevolk-
insgroepen tegen zich in het
harnas te jagen.
Walenkamp trekt bij deze
suggestie een gezicht alsof hij
een vieze smaak in de mond
krijgt. „Dat verpersoonlijken is
kennelijk een onvermijdelijk
verschijnsel. Maar er ligt geen
enkele electorale overweging
ten grondslag aan de bijstellin
gen van het plan. Hier zit geen
wethouder die aan het kortste
eind heeft getrokken en redt
wat er nog valt te redden. Wat
kan een politicus zich meer
wensen dan dat hij met de
steun van de bijna voltallige ge
meenteraad bezwaarmakers
keer op keer te woord staat. Het
plan is daar alleen maar beter
van geworden. Het is omge
vormd van een onhaalbaar ide
aalbeeld tot realistisch maat
werk. Daarmee wordt het
draagvlak twee keer zo groot en
daardoor is het tempo waarin
we de binnenstad kunnen ver
beteren twee keer zo hoog. Zo
wel de milieu-activist als de on
dernemer zijn enthousiast als ze
straks die heringerichte straten
zien. Trouwens, die verpersoon
lijking heeft ook een groot voor
deel. Want ook al is dat niet te
recht, velen vinden het plan
mijn persoonlijke verdienste."
De honorering daarvan be
perkt zich tot dusverre tot de
bekende gele raamaffiches
waarmee de binnenstad vol
hangt. De tekst laat aan duide
lijkheid niets te wensen over. Of
het nu een ideaalbeeld of maat
werk is, de bewoners en de win
keliers willen helemaal niets
weten van autoluw en autovrij.
Walenkamp, fel: „Ik heb de af
gelopen twee jaar veelvuldig in
de stad rondgelopen en heb
honderden gesprekken gevoerd.
Het aantal mensen dat zegt al
leen maar tegen te zijn en dat
alles bij het oude wil laten om
dat het allemaal zo mooi is en
het aantal mensen dat zegt dat
Leiden nog met gemak kan op
boksen tegen winkelcentra in
de regio, is op de vingers van
twee handen te tellen. De men
sen zijn er best voor te porren.
Wel willen ze dat de gemeente
hun problemen oplost die het
gevolg zijn van de plannen.
Welnu, aan de definitieve versie
is te zien dat het ons ernst is ge- l
weest met de inspraak."
Hebben de andere voorstan- j
ders in de gemeenteraad
Walenkamp niet gewoon de he
te kastanjes uit het vuur laten1 j
halen? „Collega Tjeerd van Rij!
(de PvdA-wethouder ruimtelijke! i
ordening, red.) krijgt ook heel;
vaak persoonlijke aanvallen te
verwerken. Er liggen nu 900
handtekeningen op zijn bureau
tegen de nieuwbouwplannen
aan de Vijf Meilaan. Dat zijn
ook plannen die door een bredei
raadsmeerderheid worden on-!
dersteund."
En: „Zelfs al zou het zo zijni
dat ik de hete kastanjes uit het
vuur haal, dan nog is dat een
taak die ik graag doe. Ik be
schouw het als een opdracht
om de binnenstad mooier .tel
maken. Met glimlachend doorj
de stad lopen en achter nieuwe;
bedrijven aanjagen, kom ik er
niet. In de Leidse binnenstad
werken 20.000 mensen. Een
groter bedrijfsterrein is in heel
Leiden nergens te vinden."
Lammermarkt
Beesten
markt
.NSVAALBUURT
Oude Vest
Caeciliastraat
J
HORTUS
schuur
"apenfai
v.d. Werfpark (Jifl)
MUSEUM VAN
NATUURLIJKE HISTORIE
HAAGWEGKWARTIER
HoSsfi&r
Zoeterwoudse Sin|
TlilINSTADWIJI
4
