Philips wint wereldwijd terrein met CD-i
Vrije tijd
Multizaag kan
veel meer
VRIJDAG 21 JANUARI 1994
REDACTIE HENRIETTE V
DINGEN
Henriëtte van der Hoeven
NIEUWE CD'S
POP/POPULAIR
ZZ Top - Antenna - RCA/BMG
I Direct aan het begin van Pin
cushion, een komisch lied over
mannen die zich van hun vrou
wen moeten behangen met ket-
i tingen, naalden en oorbellen,
neemt ZZ Top alle angst weg.
j De 3 rockers hebben al hun dr-
umcomputers en synthesizers
met de vuilnisman meegegeven
en doen weer gewoon waarvoor
ze zijn ingehuurd: het fabrice
ren van potige, gestroomlijnde
rock roll met een vette knip
oog. Het grotendeels mislukte
Recycler, al weer 3 jaar geleden,
is ze in een klap vergeven. De
snaren van Bill Gibbons' gitaar
i knetteren doorlopend als hoog
spanningskabels op deze toe-
j passelijk Antenna gedoopte CD.
De 3 hebben zich laten inspire-
I ren door hun jeugdherinnerin
gen aan de radio. Die was voor
hen wat MTV voor 'de kids' van
nu is. De reusachtige anten
netorens („towers of power")
haalden al die heerlijke nieuwe
geluiden uit onbekende oorden
helemaal naar het snikhete,
zanderige en desolate grensge
bied tussen Texas en Mexico.
ZZ Top weet deze sfeer bijna
een uur lang, verspreid over 12,
hier en daar opvallend bluesy
*s, vast te houden.
I Kerstin Hersh - Hips and makers -
en Blue Guitars - Waterwings -
Play it again Sam/4AD
ernie watts reaching up
Ex-Throwing Muse Kerstin Her
sh is het zoveelste 'meisje met
een gitaar'. Toch is de kans
klein dat ze in de massa op gaat.
Daarvoor is haar solo-debuut
plaat Hips and Makers te eigen
wijs, authentiek en krachtig. De
zangeres heeft maar heel weinig
nodig voor een zinderende uit
voering van haar indringende
en meestal hoogst persoonlijke
liedjes. Ze begeleidt zichzelf op
akoestische gitaar. Op de ach
tergrond klinkt het aanzwellen
de gezoem van een cello. On
danks de beperkte middelen is
Hips and Makers een gevarieerd
album geworden. Met plotselin
ge stembuigingen geeft Hersh
zoetgevooisd begonnen num
mers ineens een grimmige wen
ding. Bezwaarlijk is wel, dat ze
deze truc, zeker op de tweede
helft van de CD, zo veelvuldig
uithaalt dat effectbejag dreigt.
Ook had er een strengere pro
ducer achter de knoppen moe
ten zitten. De afsluitende titel
song hangt van gemakzucht aan
elkaar. Enkele van de 15 liedjes
zijn merkbaar niet 'af.
De Blue Guitars uit Deventer la
ten ook op hun derde CD horen
dat ze wel raad weten met inge
wikkelde gitaarpatronen. Steel-
gitaar, mandoline en 'gewone'
gitaren zitten elkaar dan weer
achterna, kruipen onder elkaar
door of verdrijven elkaar naar
verre uithoeken van het geluids
beeld. Na een kwartiertje is de
luisteraar dat vakbekwame ge
priegel echter meer dan zat. De
climax, het drama of gewoon
een punt waar naartoe wordt
gewerkt, ze zijn onvindbaar op
Waterwings.
WK
JAZZ
Steve Coleman and Five Elements
- The Tao of Mad Phat - No-
vus/BMG
Steve Coleman heeft tot nu toe
bewezen de meest consistente
en interessante groepsleider te
zijn van het Brooklynse M-Base
Collective. De altsaxofonist gaat
ook deze keer compromisloos
in de weer met funk en hiphop-
ritmiek. Mad Phat is een logisch
vervolg op de enkele CD's gele
den ingeslagen weg en valt op
door een zo mogelijk nog analy-
tischer aanpak van de combina
tie melodie en ritmiek. Een ex
treem voorbeeld van het pri
maat van het ritme is het mini
malistische Alt-Shift-Return.
Een uitzondering op die werk
wijze vormt het bijna main-
streamachtige Little Girl on Fire.
In de andere stukken wordt de
luisteraar rechtstreeks uitgeno
digd lichamelijk te reageren op
de ritmes, zonder dat hem ooit
het gevoel zal bekruipen dat het
om ordinaire dansmuziek gaat.
Ernie Watts is een wat vreemde
muzikant. Hoewel de al 48-jari-
ge saxofonist met enige regel
maat voor een vrolijke rhythm
blues- of fusionplaat verant
woordelijk was, viel hij als 'seri
eus' muzikant pas op als lid van
Charlie Hadens Quartet West.
Tot dan toe verdiende Watts
zijn brood voornamelijk met
studiowerk. Eindelijk laat hij het
achterste van zijn tong horen
op deze kwartet-CD, en blijkt
hij even goed uit de voeten te
kunnen met akoestisch post-
bop-werk als met meer door fu
sion geïnspireerde stukken.
Watts, zowel op tenor- als altsax
te horen, blijft onder alle om
standigheden een zeer lyrische
improvisator met een opvallend
warme, herkenbare toon. Met
een ritmesectie bestaand uit
Mulgrew Miller (piano), Charles
Fambrough (bas) en de direct
herkenbare Jack Dejohnette op
drums kan er feitelijk ook wei
nig misgaan in de door de
groepsleden geschreven stuk
ken, die alle van een behoorlijk
niveau zijn. Als extra pittig in
grediënt is in twee stukken het
gepeperde solowerk van de Cu
baanse trompettist Arturo
Sandoval toegevoegd.
KV
KLASSIEK
Scarlatti - Sonates; Rameau - di
verse 'Pièces de clavecin' -
Eduardo Fërnndez (gitaar) - Decca.
Telemann - Ouverture a 11 Con-
certi a 3,4, 6, 9. Les Eléments
Amsterdam - Globe
Eind januari eindigt de geldig
heid van de waardebonnen uit
de Barokactie van de CPG en
daarom op de valreep nog 2 ad
viezen. Het eerste betreft een
CD met 9 klaviersonates van
Scarlatti en 7 werkjes van Ra
meau in een uitmuntende uit
voering door Eduardo Fernan
dez op de gitaar. Dat is vaker
gedaan, maar het resultaat blijft
verrassend, niet alleen omdat
het technisch zo goed kan,
maar ook omdat vooral de mu
ziek van Scarlatti in sfeer zo
goed bij dat instrument past.
De tweede CD bevat 4 concerti
en een ouverture all van Tele
mann in levendige en ruim,
maar net niet te ruimtelijk op
genomen uitvoeringen door Les
Eléments Amsterdam.
Dit vorig jaar opgerichte kamer
orkest presenteert zich hier
meteen als een barokensemble
om rekening mee te houden in
gedisciplineerde, klanktech-
nisch uitmunten verzorgde uit
voeringen die zelfs de afge
speelde Telemann een zweem
van frisheid verlenen.
Mahler - Symfonie nr. 5. - Berliner
Philharmoniker o.l.v. Claudio Ab-
bado - DG.
Het belangrijkste verschil tus
sen Abbado's tweede opname
van Mahler's Vijfde en zijn eer
dere versie met het Chicago
Symphony Orchestra ligt in een
grotere homogeniteit en in een
grotere spanning, waardoor de
ze tweede versie te prefereren
valt. Interessant is de vergelij
king met Haitink, die er met
hetzelfde orkest, en qua klank
op hetzelfde hoge niveau, 9 mi
nuten langer over deed (het
Adagietto leverde het grootste
verschil op). Ik zou ze geen van
beide willen missen, maar Ab
bado's versie heeft door het
nieuwe 4D-systeem wel iets
meer opnametechnische verfij
ning.
PK
Tegen uitglijden
Een moderne versie van de veiligheidsmat
voor de badkamer is de Doby badvlonder.
De vlonder is gemaakt van synthetische
rubber, een materiaal dat niet plakt en van
nature anti-süp is. De afmetingen zijn
75x38 of 50x50 cm. Ze zijn er in wit, rood
zwart. Prijs rond de 23,95.
Meer informatie: tel. 0416035911.
Naar smaak
Met behulp van de aromaselectorzet je in dit Braun-ap-
paraat koffie met een strakke bittere smaak of een heel
mild kopje. De AromaSelect, zo heet het apparaat, leidt
het water op twee manieren door de koffie: door het
midden van de filter én langs het filterzakje. Omdat niet
alle water door het midden van de filter loopt, komen er
minder bittere stoffen in de koffie terecht. Met een
draaibeweging van de aromaselector bepaal je hoeveel
water er langs het filterzakje in de koffie wordt geleid.
De standaarduitvoering, voor 10 tot 12 kopjes en een
keuzeschakelaar voor 1 tot 3 kopjes kost (adviesprijs)
ƒ99,-
Meer informatie: tel. 0703980544.
Puzzelmat
Een investering van zo'n 160
gulden waar kinderen jaren ple
zier van kunnen hebben is deze
vrolijk gekleurde puzzelmat, ge
maakt van EVA-foam. Op deze
anderhalve centimeter dikke
mat leren ze spelenderwijs kleu
ren en vormen herkennen. In
een latere fase bouwen ze er
hun eigen speelhuis mee en ge
bruiken 'm als gymmat. Een
complete mat (80x180 cm) be
staat uit 28 puzzelstukken,
waarvan 5 met inlegfiguren.
Meer informatie: G. Vermes BV,
tel. 0365313554.
Zonnetje
Deze zonnehemel, met op hoogte instelbaar statief, kan
als hij niet in gebruik is, naar een hoekje van de kamer
worden gereden. Dank zij de asymmetrische ophanging
kan de HB 540 van Philips verticaal worden weggezet,
zodat hij maar weinig plaats vraagt. De gebogen hemel
zorgt voor een betere bruining aan de zijkant van het
licht. Het apparaat, voorzien van 8 Cleolampen, voldoet
aan de CENELEC-veiligheidsnormen en kost 999,-.
Meer informatie: tel. 068406.
K
Eenvoud
Het touwwerk van zeilschepen inspireerde de ontwerpers van dit nieuwe Christofle-bestek, dat dan
ook de toepasselijke naam Oceana kreeg. Met dit bestek van verzilverd metaal speelt de Franse fabri
kant in op de voorliefde voor eenvoud. Een vierdelige set: vork, mes, lepel en koffiepel kost 298,-
Meer informatie: tel. 0340241440.
VIDEOSPELLEN
Stond '92 in het teken van videospellen, was '93 het
jaar van* verwarring bij de spellenproducenten, dit
jaar staat in het teken van snel voortschrijdende
technologie op CD. Grote voorsprong heeft Philips
met de multifunctionele CD-i speler. Wereldwijd,
met de VS op kop, wint het systeem terrein. Vooral
nu Nintendo op spellengebied licenties heeft afge
geven voor de spelkarakters Link, Zelda en Mario
lijkt dit systeem niet meer te stuiten. Prijs van de
speler is nu nog 999,-. Binnen een jaar, zo ver
wachten insiders, daalt die prijs tot rond de 700
voor het basismodel.
Ook film
CD-i is op dit moment het enige systeem waarop
ook films kunnen worden gedraaid. Wel is daarvoor
een speciale Digital Video cartridge nodig en staan
de films op 2 CD's, omdat de plaatjes een speelduur
hebben van maximaal 74 minuten. Daarnaast kun
nen videospelfanaten kiezen uit een ruim spellen-
aanbod. Foto's kunnen op de CD-i worden bewerkt
en tal van interactieve cursussen verrijken de ken
nis van volwassenen en kinderen.
Verrassend is de grafische kwaliteit van spellen.
Figuren worden groot en kleurrijk in beeld ge
bracht, praten tegen de speler en bewegen natuur
getrouw. Wel zijn de CD-i spellen over het alge
meen moeilijk.
Spellen voor kinderen worden met een duidelijke
leeftijdsgrens aangegeven. Knullen tussen de 10 en
13 vallen een beetje buiten de boot. Tenzij ze heel
slim zijn en Engels spreken.
Zelda en Link, als titel koplopers bij Nintendo,
zien er geweldig goed uit. De titels zijn Link Faces of
Evil en Zelda Wand of Gamelon (beide 129,95).
Het 'oorspronkelijke avonturenspel is omgebogen
tot platformgame. Om het doel te bereiken moet er
flink worden gevochten tegen veel verschillende fi
guren tegelijk.
Een duidelijk avonturenspel is Inca 139,95).
Mooi ook om te zien begeleid door Incamuziek en
voorzien van prachtige diepe kleuren. De speler is
een jonge held, die 5 eeuwen na de val van het In
carijk de 3 geheime machten moet opsporen, waar
na het rijk van de Inca's opnieuw tot bloei zal ko-
Er komen steeds meer spelletjes op CD-
men. Om aan die opdracht te voldoen moet de spe
ler fors wat tijd uittrekken en flink puzzelen. Ook dit
spel is reuze moeilijk.
Ruim 30 spellen zijn op dit moment te koop op
CD-i, waaronder simulatiespellen als tennis, honk
bal en golf. Aan de populaire titels worden op korte
termijn Mario Hotel en Mario takes America toege
voegd.
Voor volwassenen is Voyeur 199,95) een uitda
ging. Het is een ingewikkelde interactieve film, gen
re politieke thriller. Het verhaal draait om Reed
Hawke, een rijke industrieel die tegen elke prijs pre-
foto NPA
sident van de VS wil worden. Een duister geheim
vormt een bedreiging voor die ambitie, maar Haw
ke deinst voor niets terug, zelfs niet voor moord.
Andere nieuwe speltitels zijn ondermeer: The
Myster)' of Kether 99,95) avonturenspel, Alien Ga-
te 199,95) pure actie. Escape from Cybercity
119,95) een mix van platform en avonturenspel.
Spellen op CD-i en CD-Rom worden uitgebreid
besproken in twee speciale spellenbladen: CD Hi
Score 3,95, tweemaandelijks) en Hoog Spel
maandelijks, 7,95).
Prijswinnaars Kerst
en Oudj aarspuzzel
OPLOSSING KERSTPUZZEL: ALS \REDE
ERGENS VERBROKEN IS. DAN IS DE RE
DE OVERAL IN GEVAAR.
Winnaars Haarlem e.o.: mevr. Berk-Rijne-
ker, Ds. J. Schardamstraat 13, Spaamdam:
Natsja Wentink, Nieuwe Groenmarkt IA.
Haarlem; A Tabak. Gen. de Wetstraat 55,
Haarlem; Tamara Muskee. Bleyenhoeve-
laan 13, Velsen-Noord; Lia Blom-Maurits.
Rijnlanderweg 1565, Nieuw-Vennep; A.
Broeksma. Kruisberglaan 101, IJmuiden;
M.A. Kerkman-Koper. Lorentzstraat 44.
Zandvoort; M. Roos. Grote Buitendijk 64.
Velserbroek; G. F. v/d Heisteeg. Willem de
Rijkelaan 1. Hillegom; Monica de Goede.
Grevelingen 21, Heemstede.
Winnaars Leiden e.o.: A. J. Th. de Vries-van
Dijk, Thorbeckestraat 24, Leiden; A. M.
Brandt, Ommedijkseweg 5, Zoeterwoude;
Sj. van Driel, Melkweglaan 36, Hazerswou-
de/Rijndijk; T. Durieux, Nieuwe Duinweg 9.
Katwijk; H. Middelham, Tenkatestraat 13.
Leiden; A. Bavelaar, Hoofdstraat 21, Leider
dorp; A. Boogaard, J.C. Bloemlaan 31,
Oegstgeest; M. A. Meijer, Fred. Hendriklaan
4, Voorschoten; G. van Burik, Van Poel
geestlaan 43, Koudekerk a/d Rijn; M. Mon-
tanje, Fie Carelsenstraat 24, Leiden.
OPLOSSING OUDEJAARSPUZZEL: MOR
GEN IS DE DAG WAAROP DE MEESTE VER
MAGERINGSKUREN BEGINNEN.
Winnaars Haarlem e.o.: Lidy Keizer. Ba-
rentszstraat 74, Lisse; J. E. Slagter, Vrijbur
glaan 14, Overveen; C. Cupido, Uit den
Boschstraat 11, Haarlem; C. van den Haak.
Middenweg 14. Lisse; A. L. Scheenaard.
Overbildtweg 31. Santpoort; M. Oomen,
Zeeweg 219. IJmuiden; C. Rijkelijkhuizen.
de Ruyterlaan 33, Bennebroek; J. Preyde.
Goeman Borgesiusstraat 13, Heemstede; J.
lansen-Koster, Graaf Willemlaan 83. Vo
gelenzang; K. Visser, Jacob Marislaan 27,
Hillegom.
Winnaars Leiden e.o.: A. Hoogenboom.
Kerkweg 14, Roelofarendsveen; H. Abbing.
v/d Hoevenstraat 71. Ter Aar; M. de Jong.
Westeindseweg 10, Zoeterwoude; J. Ligt-
hart, T. van Dethstraat 69, Leiden; M. van
Tol. Rosa Spierlaan 28. Oegstgeest; I. Heus.
Ahornstraat 27. Alphen a/d Rijn; I.. van Eg-
mond. Klaverwijdenstraat 5, Zoeterwoude;
R. v/d Brand, Past. Bogaertsstraat 3, Kei
donk; Michiel Moerland. Rosa manusstraat
15, Leiden; N. Schutte. Binnenkant 36,
Noordwijk.
DOE-HET-ZELF
Deze zaag kan ook borstelen, schuren, raspen
en polijsten. foto npa
Een sterk bewijs van de vindingrijkheid van
produktontwikkelaars is de multizaagvan
Bosch. De multizaag is een merkwaardig
stuk gereedschap: hij zaagt niet alleen,
maar kan ook bewerkingen als borstelen
(poetsen), vijlen, raspen, schuren en polijs
ten uitvoeren. Voor deze functies worden
diverse accessoires standaard meegeleverd,
of zijn als extra's te koop.
De machine munt ook uit in bedieningsge
mak. De diverse gereedschappen kunnen
dank zij het SDS-systeem in een oogwenk
worden verwisseld zonder dat daar een
sleutel of schroevedraaier aan te pas komt.
Dit geldt ook voor de voetplaten voor haaks
en in verstek zagen. Ook de schakelaar is
gebruiksvriendelijk: het royale formaat
maakt het mogelijk hem zelfs met werk
handschoenen aan te bedienen. Een detail,
maar wel belangrijk.
Binnen een heel slank machinehuis zit een
motor die een opgenomen vermogen van
400 Watt levert. Onder belasting komt daar
ruim de helft aan effectieve werkkracht uit.
Het lichte gewicht (1,4 kg) en de ergonomi
sche vormgeving dragen bij tot handzaam
gebruik.
Met de multizaag heeft een doe-het-zelver
een stuk gereedschap ter beschikking dat
bij de meest uiteenlopende klussen in en
om het huis, aan auto, caravan, fiets, enzo
voorts, uitstekende diensten verleent. Hij is
te koop in 2 uitvoeringen, met een vast aan
tal slagen van 3800 per minuut, en een elek
tronische versie die de snelheid van 0 tot
3800 slagen regelt.
De slag, (de heen en weer gaande bewe
ging) is 16,5 mm groot, waardoor bijvoor
beeld het zaagblad gretig weghapt zonder
dat je de machine beweegt.
Er is een fors aantal accessoires: 3 verschil
lende zaagbladen, staalborstel, schuurblad.
rasp, vijl, fiber- en glansfiberborstel,
schuurblad, schuurvlies, voetplaten, paral
lel- met cirkelgeleider.
Behalve voor de bewerking van hout (tot 65
mm dik) is de machine ook te gebruiken
voor het zagen van staal (tot 6 mm), andere
metalen en kunststoffen. Klusjes als ont-
roesten, ontbramen, polijsten, e.d. lukt ook
op lastig toegankelijke plaatsen.
De prijs van de Multizaag in niet-elektroni-
sche uitvoering, met zaagblad, staalborstel
en voetplaten, is 290. De electronic, gele
verd in koffer en met dezelfde accessoires
en schuurblad, kost 375.
Meer informatie: Electro-Staal, tel.
0215283234.
m