'Specialisten moeten in loondienst'
'Je moet niet teveel willen veranderen'
Binnenland
NS presenteren nieuwe trein
Ontkenning blijft troef
bij incestaffaire Epe
1.0LITER! LOUTER
**7,95 17,95
Jonge
Jenever
Altijd iets bijzonders.
CDA schrapt lager toptarief
Petje af voor Nederlandse militairen
Claxon blijft claxon
DONDERDAG 20 JANUAR11994
Vijf miljoen voor boeren in noorden
den haag Minister Bukman (landbouw) trekt 5 miljoen gulden
uit om akkerbouwers in het noorden van het land schadeloos te
stellen voor de gevolgen van het slechte weer. Het Land
bouwschap, dat overigens 10 miljoen had gevraagd, en de mi
nister zijn dat gisteravond overeengekomen. Het afgelopen na
jaar mislukte de oogst van de aardappelen gedeeltelijk als gevolg
van de aanhoudende regen. De schade ligt tussen de 70 en 100
miljoen gulden.
Minister: Drugs voor zieke verslaafde
rotterdam Minister Hirsch Ballin van justitie ziet niets in het
voorstel van de Rotterdamse hoofdcommissaris Hessing om
drugs te verstrekken aan bepaalde groepen heroïneverslaafden,
zoals jonge prostituées of oudere verslaafden. Wel voelt hij wat
voor gratis drugs aan terminale verslaafden, zoals AIDS-patiën-
ten. Dat zei de minister gisteravond tijdens een werkbezoek aan
de havenstad.
Miljoenen hulp voor kleine bedrijven
den haag Het kabinet gaat kleine bedrijven extra helpen bij on
derzoek naar en ontwildceling van nieuwe produkten. Hiervoor
zal jaarlijks zo'n 50 miljoen extra worden uitgetrokken. Dat heeft
staatssecretaris Van Amelsvoort (financiën) de Tweede Kamer
meegedeeld.
Piggelmee-boekjes zijn uitverkocht
De Piggelmee-boekjes van Van Nelle zijn uitver
kocht. Klanten van Van Nelle die nog snel een van de vier boek
jes wilden bestellen nu het spaarpuntensysteem wordt afge
schaft, komen bedrogen uit. Van Nelle is niet van plan om de
boekjes over het beroemde koene kaboutertje te laten bijdruk
ken. Dat zou te duur zijn.
Psychiater: Verdachte heeft geen geweten
Ontkenning is troef in de Eper
incest- en babymoordaffaire.
Nadat dinsdag de ouders van
Evelien en Jolanda en Jolanda's
ex-man alle beschuldigingen
ontkenden, trokken gisteren
ook de overige drie verdachten,
een 52-jarige buurman en twee
broers van 23 en 29 jaar eerdere
bekentenissen in.
De betrekkelijk rust in de
rechtszaal werd twee keer ver
stoord. Nadat de jongste ver
dachte naar zijn plaats was ge
leid, sprong op de publieke tri
bune een 15-jarige jongeman
op die hem te lijf wilde gaan. De
jongen beweert op 8-jarige leef
tijd door de man seksueel te
zijn misbruikt. De parketpolitie
kreeg hem tijdig in bedwang en
leidde hem de zaal uit.
Na beëindiging van het ver
hoor van de 23-jarige man
barstte slachtoffer Jolanda (25)
in luid snikken uit. Ze had tij
dens het proces tot dusverre
haar zelfbeheersing onder con
trole gehad. Begeleiders voer
den haar spoorslags de zaal uit.
De drie mannen zouden in
1989 en 1990 Jolanda bij herha
ling op zeer gewelddadige wijze
hebben verkracht in Elburg.
Daar woonde ze met haar man
Geen
geld.
Kamerkringen: Geen twee miljard naar hoogste inkomens
Het CDA schrapt de voorgeno
men belastingverlaging voor
de hoogste inkomens uit het
verkiezingsprogramma. Aan
vankelijk wilde het CDA de
derde belastingschijf laten ver
vallen, waardoor iedereen over
al het inkomen boven de
43.000 gulden bruto per jaar
vijftig procent belasting zou
betalen. Nu is het nog zo dat
iedereen over het inkomen bo
ven de 86.000 gulden zestig
procent belasting moet beta
len.
Het schrappen van deze
'derde schijf kost twee miljard,
waardoor de ongeveer 400.000
Nederlanders die meer dan
een ton per jaar verdienen er
gemiddeld vijfduizend gulden
netto per jaar op vooruit zou
den gaan.
Verschillende CDA-kamer-
kringen vonden dat dat het so
ciale gezicht van de partij te
veel aantast. Nadat al eerder
het voorstel tot afschaffing van
het wettelijk minimumloon
door het CDA-hoofdbestuur
uit het verkiezingsprogramma
is gehaald, worden daarom
ook de belastingvoorstellen ge
matigd. Het partijbestuur
schrapt ook het voorstel tot af
schaffing van de vermogensbe
lasting uit het ontwerppro
gramma. Dat plan zou de
hoogste inkomens nog eens
650 miljoen gulden hebben
opgeleverd.
Het hoofdbestuur wil nu de
belasting voor iedereen verla
gen door de eerste twee belas
tingschijven (tot 43.000 gulden
bruto en van 43.000 tot 86.000
gulden) te 'verlengen'. Daar
door valt een groter deel van
het inkomen onder het laagste
tarief (38,25 procent) en het ta
rief van de tweede schijf van
vijftig procent.
Het CDA draait ook het
voornemen terug de studie
beurs voor uitwonenden te
schrappen en iedereen de veel
lagere thuiswonendenbeurs te
geven. De vergoeding voor
huishoudelijke hulp voor ou
deren die thuis wonen, wordt
inkomensafhankelijk gemaakt
en komt in de AWBZ.
Commissie-Biesheuvel wil af van betaling per verrichting
en twee kinderen. Haar twee
kinderen, destijds twee en vier
jaar oud, zouden door het drie
tal anaal zijn verkracht. De
buurman en de jongste broer
zouden bovendien samen met
Jolanda's ex-man.in 1989 een
pasgeboren baby van Jolanda
hebben vermoord door het kind
het hoofd in te slaan en vervol
gens in stukken te zagen.
In het vooronderzoek heeft
vooral de jongste broer uitvoe
rig en soms zeer gedetailleerd
over de gruwelen verteld. „Maar
ik trek alles weer in", zei hij gis
teren. De politie zou hem volko
men 'klem hebben gezet. Ook in
het Pieten Baan Centrum heeft
hij echter zijn bekentenissen
herhaald. „In het gesprek met
de psychiater daar ben ik hele
maal eerlijk geweest tot aan de
babymoord", zei de jongste
broer. Hij had kennelijk niet in
de gaten dat hij daarmee op
nieuw bekende.
Volgens de psychiaters is de
man in zijn jeugd 'gigantisch
verwaarloosd'. Hij heeft
'grenzeloze seksuele verlangens'
en is behept met een volslagen
gebrek aan geweten, aldus het
PBC. Voor zowel hem als voor
zijn oudste broer achten de des
kundigen gedwongen behande
ling nodig.
Medisch specialisten en huisartsen moeten een vast in
komen krijgen. Het huidige systeem waarbij medici per
verrichting of consult worden betaald, moet verdwijnen.
Dat stelt de commissie-Biesheuvel in het eindrapport dat
vanmorgen is aangeboden aan staatssecretaris Simons
van volksgezondheid. De bewindsman is het helemaal
eens met de commissie.
den haag npavan een ziekenhuis. Zij krijgen
dan een basishonorarium. Op
Volgens de commissie moeten basis van de werkdruk, het spe-
specialisten in dienst komen cialisme en de vraag hoe de
specialist in kwestie zijn werk
doet, zijn toeslagen mogelijk.
Het inkomen van een huisarts
moet worden bepaald aan de
hand van een zogenoemd
abonnements-systeem. De pa
tiënt heeft voor een bepaald be
drag recht op een aantal behan
delingen. Om recht te doen aan
de verschillen in werkbelasting
wordt het abonnementstarief
gedifferentieerd naar drie leef
tijdsgroepen: patiënten tot 65
jaar, tussen 65 en 74 jaar en ou
deren.
De commissie-Biesheuvel be
pleit een nieuwe driedeling in
de gezondheidszorg. De huis
arts moet zorgen voor de alge
mene zorg. Daarbij moet zoveel
mogelijk in groepspraktijken
gewerkt worden. Daarnaast
komt er voor de specialistische
zorg een ziekenhuis nieuwe-
stijl. De nu bestaande zieken
huizen moeten zich omvormen
tot een geïntegreerd medisch-
specialistisch bedrijf. Artsen,
verpleegkundigen en anderen
die in het ziekenhuis werken,
staan tezamen voor doelmatige
en hoogwaardige zorg.
Tussen de huisartsen en de
ziekenhuizen nieuwe-stijl be
staat de zogenoemde transmu-
rale zorg: zorg op maat voor de
patiënt bedoeld om betrokkene
zo lang mogelijk uit het zieken
huis te houden of er zo snel mo-
Nordholt is
favoriet als
burgemeester
amsterdam «npa
Hoofdcommissaris Nordholt is
voor veel Amsterdammers de
aangewezen persoon om burge
meester van Amsterdam te wor
den. In een peiling van het on
derzoeksbureau Intomart kiest
31 procent van de Amsterdam
mers voor Nordholt. Op een
straatlengte achterstand volgt
minister D'Ancona van WVC
met slechts twee procent. D66-
fractieleider Van Mierlo en D66-
kamerlid Wolffensperger krijgen
één procent. In totaal 56 pro
cent van de ondervraagden had
geen mening.
Geënqueteerden die zelf niet
spontaan met een naam kwa
men, kregen een lijstje met zes
namen voorgelegd. In die geval
len koos 46 procent voor Nord
holt, dertien procent voor d'An-
cona, twaalf voor Van Mierlo,
acht voor VARA-voorzitter Van
Dam, aclTt procent voor PvdA-
leider Wim Kok en vijf procent
voor Wolffensperger. Negen
procent had nog steeds geen
mening.
De helft van de ondervraag
den vindt dat de nieuwe burge
meester in elk geval een PvdA'er
moet zijn. Acht procent wil een
D66'er, vijf procent een WD'er
en drie procent een CDA'er. Een
op de drie maakt de politieke
signatuur van de nieuwe burge
meester niet uit.
den haag Secretaris-generaal Boutros Bout-
ros-Ghali van de Verenigde Naties complime-
teerde Nederland gisteren in de Grote Kerk in
Den Haag voor de inzet bij VN-operaties. Hij
roemde het team dat in Mozambique helpt bij
het verwijderen van de duizenden landmijnen.
Ook herdacht hij de veertien Nederlanders die
bij VN-acties om het leven zijn gekomen.
Boutros-Ghali brengt een vierdaags bezoek
aan Nederland als blijk van waardering voor
de steun aan VN-operaties in onder meer Bos
nië en Cambodja en tijdens de Golfoorlog. Het
is niet de eerste keer dat hij hier is. Hij bezocht
Den Haag eerder als Egyptisch minister van
buitenlandse zaken en volgde een studie aan
het Institute of Social Studies, dat destijds in
het paleis Noordeinde was gevestigd. Nu lo
geert de secretaris-generaal er in het gasten
verblijf, waar hij gisteren door de koningin
werd ontvangen.
Tijdens zijn lezing in de druk bezochte Grote
Kerk - onder zijn gehoor bevond zich ook
kroonprins Willem-Alexander, een groot aan
tal ministers en kamerleden en andere hoog
waardigheidsbekleders - legde Boutros-Ghali
de nadruk op de noodzaak de internationale
wetgeving uit te breiden. Hij sprak verder met
geen woord over eventueel militair ingrijpen
in Bosnië. foto reuter jasper juinen
Neerlandika van Genootschap Onze Taal
den haag teo den boer
Konsternatie alom onder de
taai-puristen. De uitgelekte
voorstellen van de Spelling
kommissie van de Nederlandse
Taalunie zouden een omme
zwaai betekenen in de tot dus
ver gehanteerde spelling. Maar
de schade lijkt mee te vallen,
nu de Vlaamse en Nederlandse
taai-ministers het mes in de
plannen hebben gezet. Geluk
kig maar, want erg konse-
kwent is de kommissie niet,
meent neerlandika Gijsbers
van het Genootschap Onze
Taal. En dat is nog uifemistisch
uitgedrukt. Een voorproefje in
nieuwe stijl. Smaken doet het
niet.
Het lijkt zo eenvoudig: woorden
van vreemde komaf spellen we
voortaan zoals ze worden uitge
sproken. Een gouden vuist-re
gel, ware het niet dat de Spel
ling-kommissie daar toch de
nodige uitzonderingen op
meende te moeten maken.
Want veel van oorsprong eksoti-
sche woorden zijn te ingebur
gerd om te veranderen. Dus
blijft een oto gewoon een auto
en een taksi een taxi. Maar ze
krijgen wel een klakson, als het
aan de kommissie ligt.
Dergelijke inkonsekwenties
maken de spelling juist ekstra
kompleks, meent Liesbeth Gijs
bers, als redakteur en taaladvi
seur verbonden aan het Ge
nootschap Onze Taal. Een mens
zou er konfuus van worden.
Het 40.000 leden tellende ge
nootschap Onze Taal staat dan
ook niet bepaald te juichen over
de voorgestelde wijzigingen.
Naar Gijsbers's idee loopt de
kommissie wat al te hard van
stapel. „Je moet niet te veel wil
len veranderen. Met zo'n drasti
sche aanpak bestaat het risiko
dat door de grote weerstand
daartegen het hele plan van ta
fel gaat. De geschiedenis heeft
geleerd dat al te ingrijpende wij
zigingen niet worden geaksep-
teerd."
Ministers wijzen taalvoorstellen af
breda anp
Het comité van ministers van
de Nederlandse Taalunie
heeft gisteren unaniem de
verregaande voorstellen voor
wijziging van de Nederlandse
taal afgewezen. Het comité
vindt wel dat er een nieuwe
woordenlijst van de Neder
landse Taal (het groene boek
je) moet komen.
De vier ministers, D'Anco
na (WVC) en Ritzen (onder
wijs) en hun Belgische colle
ga's Weckx en Vandenbos-
sche, bespraken gisteren in
Breda de voorstellen van de
Nederlands-Belgische spel
lingcommissie.
De ministers zullen de
commissie dringend advise
ren een nieuw groen boekje
uit te brengen om meer rust,
duidelijkheid en eenheid in
het Nederlands taalgebied te
krijgen. Daarin wordt de
voorkeurspelling opgewaar
deerd tot officiële. De huidige
dubbelspelling van sommige
woorden (zoals abstract en
abstrakt, waarbij de eerste
schrijfwijze de voorkeur heeft
maar de tweede ook mag)
wordt hiermee afgeschaft.
In dat nieuwe groene boek
je moeten in onbruik geraak
te woorden vervallen en moe
ten nieuwe woorden worden
opgenomen. Er komt een
nieuwe regeling voor de spel
ling van tussenklanken in sa
menstellingen en afleidingen
(bijvoorbeeld bessensap en
Dorpstraat) die gemakkelijk
toepasbaar is en die slechts in
geringe mate afwijkt van de
praktijk. Het trema in sa
mengestelde woorden zal in
de meeste gevallen vervangen
worden door een liggend
streepje (zee-egel). Om het
groene boekje actueel te hou
den zal er ongeveer eens in de
tien jaar een nieuwe versie
verschijnen.
De Spelling-kommissie had
het kunnen weten. Een enkette
onder Nederlanders en Vlamin
gen leerde de Werkgroep Ad
Hok Spelling van de Taalunie al
in 1988 dat mensen niet erg ge-
sjarmeerd zijn van grote veran
deringen. „Bovendien", zegt
Gijsbers, „bleek daaruit dat Vla
mingen en Nederlanders ver
schillende voorkeuren hebben.
Zo hebben de Vlamingen een
hekel aan de 'c'. Die moet als
het even kan door een 'k' wor
den vervangen om de taal zo
Nederlands mogelijk te maken.
In de praktijk doen ze dat al,
zoals ze ook 'doeane' met 'oe'
spellen. Maar Nederlanders
moeten er niet aan denken dat
bijvoorbeeld kuituur met een 'k'
wordt gespeld: dat vinden ze te
Germaans".
Wel kan Gijsbers zich vinden
in het afschaffen van de voor
keur- en alternatieve spelling
volgens het uit 1954 daterende
groene boekje: de officiële
woorden-lijst der Nederlandse
taal die tans nog geldig is. „Nie
mand is blij met die dubbel
spelling. Zo kent 'entoesiasme'
drie verschillende spellingwij
zen volgens het Groene Boekje.
Dat is alleen maar lastig".
Bij een verandering van de
spelling, is de belangrijkste
vraag of de gebruiker er wat
mee opschiet. „De spelling is
een kode die je met elkaar af
spreekt. Het kan dus een verbe
tering zijn als we afspreken dat
bij een samenstelling (wespen-
steek, bessensap, red.) een 'n'
wordt toegevoegd als het woord
in het meervoud ook -en' krijgt.
Maar wat doet de Spelling-kom
missie: die komt weer met een
aanvulling! 'Hondeweer' blijft
zonder 'n'. omdat hond is deze
samenstelling bijvoegelijk is.
Nou, ik zie een leek al denken:
heb ik hier van doen met een
zelfstandig of met een bijvoeg
lijknaamwoord?"
De inkonsekwenties zijn vol
gens Gijsbers het gevolg van de
verschillende siestemen die de
Spelling-kommissie in elkaar
wil schuiven: spelling gebaseerd
op uitspraak (fonetisch) en
spelling gebaseerd op de her
komst van een woord (etymolo
gisch). „Als je de spelling ba
seert op de uitspraak, maar je
maakt daarop weer tal van uit
zonderingen, dan werkt dat zeer
verwarrend."
Schrijfwijzen als buro, nivo en
kado zijn al schoorvoetend de
Nederlandse taal binnengeslo
pen. Maar een ginekoloog die
een feutus onderzoekt, terwijl
de chirurg een quasi-noncha-
lante poze aanneemt, dat is
toch even slikken. Gijsbers:
„Het ziet er niet uit, hè. Veel
van onze leden hebben al ver
ontrust opgebeld. Die schrok
ken enorm toen ze dat lazen.
Woorden waarvan het beeld zo
vertrouwd is, worden opeens
omgegooid. Maar mocht het er
écht nog eens van komen, dan
wennen we er ook wel weer
aan. We zijn toch ook blij dat
we nu vis zonder 'ch' schrijven?
gelijk weer uit te krijgen. Thuis
zorg speelt hierin een centrale
rol.
Biesheuvel en de zijnen zijn
voor de invoering van een ba
sisverzekering in de gezond
heidszorg met een beperkt ei
gen risico. De overheid moet zo
snel mogelijk beslissen wat er in
het basispakket komt.
Werkloosheid
neemt in jaar
tijd toe met
bijna 100.000
De werkloosheid blijft stijgen. In
één jaar tijd zijn er 100.000
mensen zonder baan bijgeko
men. Met deze groei is de werk
loosheid in Nederland nu hoger
dan vijf jaar geleden, zo blijkt
uit cijfers van het Centraal Bu
reau voorde Statistiek (CBS).
In totaal stonden in het
laatste kwartaal van 1993
453.000 mensen als werkloos bij
de arbeidsbureaus geregi
streerd. Dat zijn er 10.000 meer
dan eind 1988, toen de werk
loosheid na jaren begon te da
len. Medio 1992 was de werk
loosheid gedaald tot 323.000,
maar toen ging het weer de ver
keerde kant op en ging de werk
loosheid weer snel stijgen. Sinds
een half jaar komen er maande
lijks ongeveer 8.000 werklozen
bij.
Vooral onder jongeren stijgt
de werkloosheid. Vorig jaar was
tien procent werkloos tegen ze
ven procent in 1992. De groei
ende werkloosheid treft mo
menteel zowel lager opgeleiden
als mensen met een hogere op
leiding, al is die laatste groep
nog altijd stukken beter aL Van
de beroepsbevolking met alleen
basisonderwijs heeft zestien
procent geen baan, tegen acht
procent van de mensen met
MAVO of LBO. Van de academi
ci was vorig jaar vijf procent
werkloos. Van de hele beroeps
bevolking had momenteel 7,1
procent geert baan.
De werkloosheid is ongelijk
verdeeld naar afkomst. Van de
Turken heeft 32 procent geen
baan (26 procent in 1992) en
van de Marokkanen staat 36
procent (30 procent in 1992) als
werkloze geregistreerd. De
werkloosheid onder Surinamers
(zestien procent) is stabiel ge
bleven. Overigens komt de
combinantie van allochtone af
komst en geen op zeer lage op
leiding veel voor.
Geen korting op
kinderbijslag
voor spijbelkind
den haag npa
Ouders van kinderen die
veelvuldig spijbelen, worden
vooralsnog niet gekort op
hun kinderbijslag. Minister
Ritzen (onderwijs) heeft dit
de Tweede Kamer meege
deeld.
Vorig najaar stelde de
Tweede Kamer de minister
voor om een dergelijke sanc
tie te treffen tegen ouders
van notoire spijbelaars. Ook
zou zo een dam kunnen wor
den opgeworpen tegen het
verschijnsel dat ouders een
kind alleen maar op een
school inschrijven om kin
derbijslag te kunnen beuren.
Ritzen voelde wel wat voor
de gedachte van de Kamer,
