Bedrijven
spraken
prijzen af
voor werk èn inkomen
Kok kiest
Carpooling. Daar schiet iedereen mee op.
Eis drie jaar cel tegen
iatrosoof na dood peuter
'We hebben alles onder druk verzonnen'
Binnenland
Midden- en kleinbedrijf betaalt veel meer
'Kritiek Kamer op politie is te makkelijk'
'Verkiezingen in Zuid-Afrika van groot
belang voor internationale gemeenschap'
Zeventig man politie 'ontruimt' handjevol krakers
Eerste openbaar dictee in dialect
den haag In navolging van het Nationaal Dictee wordt morgen
in het Brabantse Woudrichem het eerste openbaar dictee in dia
lect gehouden. Volgens de Stichting Woerkums Literair Café is
het 'Woerkums' (Woudrichems) een bron van lering en ver
maak, maar net als andere dialecten aan slijtage onderhevig. Het
dictee is bedoeld om het Woerkums levendig te houden.
Alcoholtest voor werknemers Esso
Rotterdam Esso gaat een vrijwillige alcoholtest invoeren voor
werknemers van onderaannemers, van wie het vermoeden be
staat dat zij hebben gedronken. De daarvoor nodige ademanaly-
se-apparatuur wordt geïnstalleerd bij de raffinaderij van Esso in
de Botlek en in het hoofdkantoor in Breda. De Industriebond
FNV is tegen het initiatief omdat het toch op een min of meer
gedwongen test zou neerkomen. Esso kwam al met soortgelijke
plannen na de ramp met de Exxon Valdez. Daarbij was drank in
het spel.
NS-bonden maken zich op voor acties
utrecht» De Vervoersbond FNV en de spoorwegvakbond FSV
maken zich op voor 'publieksvriendelijke' acties, zoals het niet
meer controleren van kaartjes. Ze willen daarmee overleg af
dwingen over de toekomst van NS-personeel. Dergelijke acties
zijn in verleden door de rechter verboden. De NS-directie wil al
leen overleggen met de ondernemingsraad. De spoorwegen zijn
van plan rijdend personeel, conducteurs en machinisten, effi
ciënter te gaan inzetten. Vooral de tijd die machinisten en con
ducteurs wachtend doorbrengen, willen NS verkorten.
Acht jaar geëist voor doden 'Ome Ko'
utrecht» Acht jaar. Dat werd gisteren voor de Utrechtse recht
bank geëist tegen een 34-jarige taxichauffeur uit Loosdrecht. Hij
wordt ervan verdacht in augustus zijn 67-jarige collega 'Ome Ko'
uit Hilversum te hebben doodgestoken en beroofd. 'Ome Ko'
had hem gevraagd mee te komen naar Amsterdam, waar hij iets
ging ophalen. Teruggekomen in Loosdrecht gaf hij zijn jongere
collega 500 gulden. Deze werd daarop heel kwaad omdat hij
dacht dat 'het met drugs had te maken'. De Utrechtse rechtbank
doet 1 februari uitspraak.
Minister wil informatie over politie
den haag Minister Hirsch Ballin van justitie wil van het open
baar ministerie in Arnhem weten of er aanwijzingen zijn dat ver
trouwelijke informatie via de politie bij criminelen terecht is ge
komen. De minister vraagt om deze informatie in verband met
uitlatingen van rechter-commissaris H. Lamens in NRC-Han-
delsblad van afgelopen zaterdag. Die zei dat 'we afmoeten van
de opvatting, dat het politiekorps per definitie betrouwbaar is'.
Politie Den Helder rolt drugbende op
den helder» De politie van Den Helder heeft in de afgelopen
maand een belangrijke drugbende opgerold, die ongeveer een
jaar lang cocaïne heeft gesmokkeld van Curasao naar Neder
land. Daarbij zijn acht aanhoudingen verricht. De zaak kwam
aan het rollen door de vondst van met cocaïne geïmpregneerde
spijkerbroeken. Een van de twee hoofdverdachten, een 32-jarige
Rotterdammer, is nog voortvluchtig.
Man kluste ook voor Van der Linden
Maastricht» Een 49-jarige man uit het Limburgse dorp Eys is
gisteren in Maastricht tot 120 uur dienstverlening veroordeeld
wegens sociale fraude. De man zat in de WAO, maar kluste daar
naast zwart bij. Hij ontving een kleine 60.000 gulden ten onrech
te aan uitkeringen. Hij verrichtte ook enkele karweitjes in het
Franse vakantiehuisje van het Tweede-Kamerlid drs. R. van der
Linden. In ruil daarvoor mocht hij daar tien dagen gratis loge
ren. Van der Linden verloor zijn post als staatssecretaris van bin
nenlandse zaken na de beruchte paspoortaffaire.
breda anp
Voor de rechtbank in Breda is gisteren drie jaar cel geëist te
gen een 35-jarige iatrosoof uit Breda. De man verzuimde een
tweejarig doodziek kind uit Tilburg door te sturen naar een
kinderarts. Het kind stierf op 24 mei vorig jaar aan een aange
boren hartafwijking.
De iatrosoof was niet schuldig zei zijn advocaat want de
hartafwijking werd pas na sectie geconstateerd. De officier
vond dat het kind duidelijk zo ziek was, dat het al in 1991
naar een kinderarts had gemoeten. Bovendien had de peuter
volgens een getuige-deskundige mogelijk gered kunnen wor
den als het op tijd was behandeld. Het is niet bekend wan
neer de rechter uitspraak doet.
Carpooling - hoe werkt 't?
Hoe regel je 't? Wat zijn de
voordelen voor werkgevers
werknemers, en hoe zit
het met de fiscale aspecten?
Dat staat nu allemaal in een
praktisch boekje, 't Ligt voor
u klaar.
BOVAG RA
Postbus 7389. 1007JJ Amsterdat
I1
.STUUR MU S.V.P. EEN GRATIS BOEKJE 'SAMEN.
VERDER MET CARPOOLING'.
J Naam:
I Adres:I
Postcode:
1 Plaats:1
Duidelijk invullen en in als brief gefrankeerde j
^envelop sturen naar het adres hiernaast
J WOENSDAG 19 JANUAR11994
Verdachten Epese incestzaak trekken eerdere verklaringen in
Uit dossier van Limburgse justitie blijkt:
Zeker 22 Limburgse bouwbedrijven hebben in de periode
1985-1989 fraude gepleegd door onderling geheime prijs
afspraken te maken bij de bouw van woningen, scholen
en dergelijke. Dat blijkt uit een onderzoek van Justitie
naar het faillissement van het Sittardse aannemersbedrijf
Schreurs. Alleen Schreurs wordt strafrechtelijk vervolgd.
onderling wordt
Directeur Van Elk van de Zuid
Nederlandse Aannemers Ver
eniging (ZNAV) wil een en an
der uitzoeken. ZNAV heeft daar
voor echter informatie van Jusi-
titie in Maastricht nodig. Reden
voor directeur Van Elk om het
dossier over Schreurs op te vra
gen. Hij is verbaasd dat Justitie
alleen Schijeurs strafrechtelijk
vervolgt en andere aannemers
buiten schot heeft gelaten.
De 22 bouwbedrijven zouden
geheel in strijd met de regle
menten van hun eigen organis-
tie ZNAV en in strijd met de wet
hebben gehandeld. De prijsaf
spraken zouden de aanneem-
som kunstmatig op hebben ge
dreven waardoor projecten veel
duurder werden dan nodig. In
de regel is het zo dat de winst
die zo wordt gemaakt door de
verdeeld. Volgens Van Elk zijn
er ten minste twee gevallen be
kend waarbij de zaak is opge
licht. Het gaat om de bouw van
een nieuw scholencomplex voor
het Bisschoppelijk College in
Sittard en het nieuwe gemeen
tehuis van Meerssen. Beide pro
jecten zijn gegund aan aanne
mer Schreurs.
Een aantal bevoordeelde aan
nemers heeft inmiddels in to
taal 400.000 gulden betaald om
strafvervolging af te kopen. Ten
minste twee bouwverenigingen
in Heerlen en Beek en de Rijks
gebouwendienst hebben forse
schadeclaims aangekondigd. Ze
vrezen dat ze te veel hebben be
taald voor de bouw van honder
den woningen, scholen, een
verbouwing van een kazerne in
Maastricht en de bouw van het
politiebureau in Meerssen.
Het gebeurt niet vaak, maar maandag wa
ren CDA en FNV het roerend eens: de mil
jardenmeevaller in de belasting moet wor
den besteed aan lagere arbeidskosten. De
grootste vakcentrale nam daarmee afstand
van de toch meer geestverwante minister
van financiën en PvdA-leider Kok, die het
geld wil gebruiken voor een belastingverla
ging-
Kok legde zondag in Het Capitool uit hoe
hij met een belastingverlaging in de eerste
schijf (tot ruim 43.000 gulden bruto per
jaar) twee vliegen in één klap wil slaan: de
maatregel beperkt dit jaar het koopkracht
verlies dat vooral voor de lagere inkomens
is voorzien, èn geeft een impuls tot voort
gaande loonmatiging, die op haar beurt
weer voor meer banen kan zorgen. Minder
of geen koopkrachtverlies en meer banen,
wat wil je nog meer?
Maar coalitiegenoot CDA dacht er anders
over. Blijkbaar geïnspireerd door een be
toog van topambtenaar Van Dijkhuizen van
Economische Zaken in het economenvak-
blad ESB vorige week, stelde fractiespecia
list en oud-CNV-voorman Terpstra voor de
meevaller direct en in zijn geheel te gebrui
ken voor verlaging van de arbeidskosten.
Dat moet dan door de zogeheten overheve
lingstoeslag te verlagen en tegelijkertijd de
belastingen te verlagen.
De overhevelingstoeslag is een vergoeding
die werknemers sinds de belastingoperatie-
Oort krijgen omdat sinds 1990 niet langer
de werkgevers, maar de werknemers de
premies voor de Algemene Arbeidsonge
schiktheidswet (AAW) en de Algemene Wet
Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) betalen.
Via de overhevelingstoeslag (in 1994 11,6
procent van het bruto-salaris) krijgen ze de
kosten daarvan vergoed door de werkgever.
In feite betaalt de werkgever ze dus nog
steeds.
De overhevelingstoeslag is de enige directe
belasting op arbeid die geheel voor reke
ning van de werkgever komt. Als je dus iets
wilt doen om de arbeidskosten voor de
werkgever te verlagen, is de meest eenvou
dige manier het verlagen van die overheve
lingstoeslag.
Een directe verlaging van de arbeidskosten
is volgens het Centraal Planbureau de beste
investering in werkgelegenheid. Als de ar
beidskosten met bijvoorbeeld vijf miljard
gulden dalen, komen er op middellange ter
mijn 55.000 banen bij. Een belastingverla
ging van vijf miljard gulden levert ook werk
op, maar aanzienlijk minder: uiteindelijk
35.000 banen. In het eerste geval komt die
vijf miljard namelijk direct en in zijn geheel
bij de werkgevers terecht, terwijl dat bij een
belastingverlaging veel indirecter is en met
de nodige weglekeffecten. Kok geeft dat ook
aan: een deel van die vier miljard is nadruk
kelijk bestemd voor de laagstbetaalden en
wordt dus niet besteed aan verlaging van de
arbeidskosten.
Terpstra wil de verlaging van de overheve
lingstoeslag compenseren via een verlaging
van de belasting in de eerste schijf, zodat de
werknemers er door de operatie netto niet
op achteruit gaan. Maar aan het scheve in
komensplaatje voor dit jaar, waarbij de
hoogste inkomens er iets)op vooruitgaan en
de lagere inkomens fiks inleveren, veran
dert in tegenstelling tot het plan van Kok
niets.
Daarmee ligt het verschil tussen de twee
plannen op tafel: Terpstra en de FNV kiezen
volledig voor werk boven inkomen. Kok
kiest voor wat minder extra banen en wat
meer voor inkomen. Al is het dan ook voor
de laagstbetaalden.
zutphen hans leber
theo haerkens
De emoties liepen gisteren hoog op in de
Zutphense rechtszaal. De moeder van Jo
landa, vermeend hoofdrolspeelster in de
Eper incestzaak, vroeg zich in tranen af
waarom 'haar meisjes' haar beschuldigen
van seksueel misbruik. „Er is bij ons thuis
nooit iets misgegaan met seks. Ik was sta
pelgek met die twee. Ik ben veel te goed ge
weest." Ook de vader wist van niets: „Als
die dingen zijn gebeurd, gebeurde het zon
der mij erbij."
De derde verdachte was de ex-man van
incestslachtoffer Jolanda. Deze verdachte,
die verdacht wordt van babymoord, ge
welddadige abortus en mishandeling, werd
boos over beschuldigingen aan zijn adres.
„Dat neem ik ze zeer kwalijk. Het is alle
maal niet waar." De man wordt trouwens
ook in een andere zedenzaak verdacht van
seksueel misbruik van jonge kinderen. Van
morgen heeft ook een vierde verdachte, een
52-jarige man, all'es ontkend.
De Epese incestaffaire, begon vorig jaar
toen Jolanda (26) aangifte deed van moord
op meerdere baby's en gewelddadige abor
tussen. Drie jaar geleden zijn haar vader en
moeder en haar ex-man al veroordeeld tot
celstraffen van 3,5 tot 7 jaar voor seksueel
misbruik van Jolanda.
Jolanda zou de babymoord aanvankelijk
hebben verzwegen omdat ze daar 'nog niet
klaar' voor was. Later werd haar beschuldi
ging ondersteund door een soortgelijke
aangifte van haar 28-jarige zus Evelien. Die
aangifte is tot grote ontevredenheid van
haar advocaat niet door Justitie bij de zaak
betrokken.
De politie speurde sinds Jolanda's aangif
te naar begraven kinderlijkjes. Maar na bij
na een jaar onderzoek moest officier van
justitie mr. M. de Weert gisteren toegeven
dat voor de babymoord geen bewijs is ge
vonden. Wel acht ze bewezen dat Jolanda's
ouders en haar ex-man betrokken zijn ge
weest bij gewelddadige abortus. Een be
langrijke rol in het proces speelt een abor
tus uit 1985, waarbij twee 24 weken oude
foetussen met geweld verwijderd zouden
zijn.
De tweeling was volgens Jolanda levens
vatbaar, maar werd gedood terwijl zij ge
blinddoekt op bed was vastgebonden.
Naast haar vader en moeder waren er nog
een of twee anderen bij de gruweldaad be
trokken, zegt Jolanda. Een vriendin van Jo
landa verklaarde dat ze 'bloederige pakket
jes' had gezien en 'messen die werden
schoongespoeld'.
Jolanda moest tijdens de behandeling
van de zaak tegen haar vader de rechtszaal
verlaten omdat de. advocaat van haar vader
haar als getuige wil oproepen. In afwezig
heid van zijn dochter zei de vader dat hij
onder alle druk gedeeltelijk had bekend.
„Als ik die dingen zei, was ik ervan af. Ze
hielden me het allemaal voor en ik zei ja".
De moeder had eenzelfde verhaal: „Ik weet
het allemaal niet meer. Ik heb door deze
zaak zo'n klap gekregen dat ik sterk achter
uit ben gegaan", snikte ze. Ze mompelde
bijna onverstaanbaar dat ook zij eerder ge
dane verklaringen had verzonnen. Zoals de
verklaring over een van de abortussen
waarbij ze Jolanda vas'thield terwijl haar
man op de buik van zijn dochter sloeg.
Volgens de vader klopte er niets van een
verklaring, die hij eerder zou hebben afge
legd over een abortus waar hij bij was. 'Alle
maal verzonnen', zei hij gisteren. Recht
bankpresident A.C. de Visser probeerde af
en toe de geheugens van de drie verdachten
op te frissen door hun eerdere verklaringen
voor te lezen, maar hij boekte geen succes.
Ze bleven ontkennen.
Getuigen zeiden eind 1989 een zwangere
Jolanda te hebben gezien. Ze was toen col-
lectante voor de gehandicaptensport. Naas
te familieleden ontkenden dat echter. Na de
geboorte van haar derde kind zou Jolanda
niet meer zwanger zijn geweest. Verwar
rend in dat licht is de mededeling van een
gynaecoloog die verklaarde dat Jolanda tij
dens een onderzoek in augustus 1989 zeker
niet zwanger was.
De psychiaters in de justitiële observa
tiekliniek Pieter Baancentrum (PBC) achten
vader geheel en zijn vrouw deels toereke
ningsvatbaar. Volgens de psychiaters be
staat er bij de moeder geen gevaar voor her
haling omdat de gezinssituatie is veran
derd. Er zijn geen jonge kinderen meer met
wie zij eventueel dergelijke strafbare feiten
kan begaan.
Vandaag zijn de rechtszaken tegen twee
broers uit Apeldoorn en iemand uit Vaas-
sen. Ze waren allen huisvrienden van de va
der en moeder van Jolanda en Evelien.
Morgen en vrijdag krijgen de advocaten de
gelegenheid voor hun verdediging en zullen
enkele getuigen worden gehoord, onder wie
de rechter-commissaris, de werkgever van
vader, twee agenten en de Leidse hoogle
raar psychologie professor Wagenaar die
twijfels heeft over de kwaliteit van de poli
tieverhoren en het waarheidsgehalte van de
verklaringen van slachtoffers en verdach
ten. Jolanda is als getuige opgeroepen door
de advocaat van haar vader. Het is nog on
bekend of dit achter gesloten deuren gaat
gebeuren, zoals Jolanda's advocaat wil.
Het midden- en kleinbedrijf
(MKB) betaalt gemiddeld 42
procent meer belasting en pre
mies dan de grote bedrijven. Dit
blijkt uit een studie van de ING
Bank naar de geldstromen tus
sen MKB en rijksoverheid. De
overheid geeft aan de andere
kant bijna tweemaal zo veel
geld aan het grootbedrijf als aan
het MKB.
De kleinere bedrijven zitten
met een gemiddelde belasting
en premiedruk van 33,7 pro
cent. Voor de grote onderne
mingen, bedrijven met meer
dan 500 werknemers, ligt dat op
23,7 procent. Aan de andere
kant geeft de staat in de periode
1992-1994 6,8 miljard gulden
steun aan het grootbedrijf. De
steun aan het MKB neemt af in
diezelfde periode. Uit het on
derzoek van de ING Bank blijkt
verder dat de technische inno
vaties uit het MKB maar moei
lijk hun weg vinden naar de ko
pers: slechts 17 procent komt
uiteindelijk op de markt.
Oud-minister De Ruiter leidt delegatie van 320 waarnemers
utrecht» Maar liefst zeventig man politie waren gisteren betrokken bij de ontruiming van een kraakpand op de hoek van de Wittevrouwestraat en
de Kloksteeg. De ontruiming gebeurde met zachte drang. Er zat maar een handjevol krakers in het pand. foto anp wim hendriks
I den haag npa
De kersverse minister van bin
nenlandse zaken Van Thijn kan
zich niet vinden in de kritiek die
de afgelopen maanden vanuit
de Tweede Kamer is geleverd op
de politie. Kamerleden vinden
dat de politie niet effectief ge
noeg werkt. Volgens Van Thijn
is het goed als de Kamer op dat
standpunt terugkomt. „AJs je
ziet hoe dienders zich kapot
werken, vaak tegen de verdruk
king in, dan is de kritiek wel
heel gemakkelijk."
De gisteren geïnstalleerde mi
nister van binnenlandse zaken
is ook voor de komende kabi
netsperiode weer beschikbaar
als minister. Van Thijn was tien
jaar burgemeester van Amster
dam. In de periode daarvoor
was hij minister van binnen
landse zaken en fractievoorzit
ter van de PvdA.
De minister verwacht dat hij
na de gemeenteraadsverkiezin
gen van 2 maart, maar nog voor
de Tweede Kamerverkiezingen
van 3 mei, een opvolger zal be
noemen voor de nu vacante
post van burgemeester van Am
sterdam.
Ex-burgemeester Van Thijn nam gisteren de functie van minister van binnenlandse zaken over van waarne
mend minister Hirsch Ballin (links). foto anp ed oudenaarden
Nog nooit is hij in Zuid-Afrika
geweest. De komende tijd krijgt
prof. dr. Job de Ruiter, oud-mi
nister van justitie en defensie,
volop de gelegenheid het land
te leren kennen. De Ruiter is
hoofd van de ploeg van 320
waarnemers die namens de Eu
ropese Unie naar de verkiezin
gen van 27 april zullen worden
gestuurd. De Ruiter (63) vertrekt
zaterdag.
Volgens De Ruiter zijn dé ver
kiezingen in Zuid-Afrika van
groot belang voor de hele inter
nationale gemeenschap. Dat is
voor hem een belangrijke moti
vatie de taak te aanvaarden.
„Als het in een ondemocrati
sche, multi-raciale samenleving
als Zuid-Afrika mogelijk is het
systeem van apartheid door
overleg langs democratische
weg te veranderen, dan is dat
van grote betekenis voor de hele
internationale gemeenschap",
zo verklaarde hij gisteren.
„Het is ook een van de eerste
dingen die de Europese Unie,
na de ondertekening van het
Verdrag van Maastricht, geza
menlijk doet in het kader van
een eensgezind en gecoördi
neerd buitenlands beleid", ver
volgde hij. De Ruiter, tot voor
kort procureur-generaal bij het
gerechtshof in Amsterdam,
hoogleraar familierecht in
Utrecht en voorzitter van de
Raad voor de Kunst, blijft in
Zuid-Afrika tot na de verkiezin
gen van 27 april. De Nederland
se regering had hem als leider
van de waarnemersploeg voor
gedragen.
„Ik behoor tot de staf van de
Europese missie en kom daar
om als een van de eersten in Jo
hannesburg aan. De rest van de
waarnemers volgt in groepjes",
legt hij uit. Het kantoor wordt
ondergebracht in het Wereld-
handelsgebouw waar de Zuid-
afrikaanse partijen vorig jaar
maandenlang over de nieuwe
grondwet onderhandelden. Ne
derland draagt zo'n 25 waarne
mers bij aan de missie.
„De missie moet toezicht
houden op de verkiezingen en
nagaan of zij verlopen volgens
de regels die de Zuidafrikaanse
partijen zelf hebben opgesteld.
Alles wat het verkiezingsproces
nadelig kan beïnvloeden, heeft
de aandacht van de waarne
mers. Wij houden bijvoorbeeld
ook de media in de gaten, er
zijn speciaal media-deskundi
gen in de missie opgenomen",
aldus De Ruiter. De regerende
Nationale Partij heeft lange tijd
het monopolie op de media in
Zuid-Afrika gehad en verschil
lende politieke partijen zijn dan
ook bang dat zij niet voldoende
aan bod zullen komen.
Behalve de Europese Unie
sturen de Verenigde Naties zo'n
1800 waarnemers en zullen ook
de Organisatie van Afrikaanse
Eenheid (OAE) en het Britse Ge
menebest vertegenwoordigers
De activiteiten van al die
waarnemers worden gecoördi
neerd door een commissie van
de hoofden van de vier missies.
De Ruiter: „Wij moeten natuur
lijk voorkomen dat wij langs el
kaar heen werken en dat er een
Europese en een Afrikaanse
equipe naar dezelfde plaats
gaat".
