'Nieuwe nummers heftiger'
Cultuur&Kunst
Verjaarsfeest
Katwijkse
bibliotheek
Pseudo-kunstenaars domineren
ateliercomplex aan Haagweg
slepende voorstelling Locher mikt op 'harde moot'
Mémoires Adriaan Venema
Geschenk uit de hemel
'Dageraad' trekt al
100.000 bezoekers
2] WOENSDAG 19 JANUAR11994
21
Lissabon moet op
de culturele kaart
brussel anp
Nog een kleine anderhalve
maand. Dan is het de beurt aan
de hoofdstad van Portugal om
Culturele Hoofdstad van Euro
pa te worden. Lisboa '94 wordt
op 26 februari officieel geopend
met een concert door het
London Symphonic Orchestra
onder leiding van George Solti.
Centrale thema van de cultu
rele manifestatie is 'Lissabon op
het kruispunt der culturen'. Het
gaat er daarbij om Lissabon op
de culturele kaart van Europa te
plaatsen. Daarvoor is een bud
get van 82 miljoen gulden ter
beschikking. Van dat bedrag
wordt 30 procent besteed aan
restauratieprojecten in de stad.
KATWUK
Liefhebbers van de boeken van
Johan G. Veenhof krijgen de
kans hun favoriete auteur in le
vende lijve te ontmoeten. Het
filiaal Hoorneslaan van de bi
bliotheek Katwijk viert zijn tien
jarig bestaan met een excursie
naar deze schrijver van kinder
boeken, streek- en oorlogsro
mans. Op 21 maart vertrekken
twee bussen vanuit Katwijk
naar huize Veenhof in het Gel
derse Achterberg.
De schrijver staat al jaren
nummer één met vette stip op
de lijst van meest gelezen au
teurs van de bibliotheek. Boe
ken als 'Daggeldersvolk', 'De
boer van Smeulenkamp', 'Em-
melien' en 'Kruistocht naar Le
ningrad' zijn al vele malen over
de balie gegaan. Dat gaf biblio
thecaresse A. van Koppen het
idee de lezers de kans te geven
de populaire schrijver te ont
moeten om het tienjarig be
staan van het filiaal extra luister
bij te zetten.
De schrijver ontvangt zijn
Katwijkse fans bij hem thuis.
Veenhof vertelt onder meer
over zijn werk als schrijver en
zijn bezigheden als kunstschil
der, imker, dichter, musicus,
boer en ex-boswachter. Hij ser
veert de deelnemers een boe-
renmaaltijd met zelfgebakken
brood. Als het weer het toestaat,
volgt daarop een wandeling.
Kaarten voor deze excursie h
32,50 gulden zijn tot 1 februari
bij alle Katwijkse bibliotheekfili
alen te verkrijgen.
Requiem Leiderdorps Kamerkoor
Wie in Leiden als kunstenaar in
aanmerking wenst te komen
voor een atelier kan zich ver
voegen op het Stadsbouwhuis.
Daar krijgt hij, na een adembe
nemende queeste langs kastjes
en muren, te horen dat hij zich
hiertoe moet inschrijven op een
wachtlijst. Na zo'n zes, zeven
jaar wordt dan bij de gratie
Gods zijn geduld beloond met
een kamertje van twee bij twee
meter, met een huurprijs van
pakweg 700 gulden per maand.
Enige tijd geleden kraakte een
groep Leidse kunstenaars een
grote leegstaande school aan de
Haagweg, uit protest tegen het
structurele gebrek aan atelier
ruimte en de kennelijke onwil
van de locale overheid om daar
iets aan te doen. Het was een
gedenkwaardige actie, die op
een spectaculaire manier de
vinger op een zeer gevoelige
plek van het Leidse cultuurbe
leid legde. Helaas kraakte het
binnen de krakersgroep zelf ook
al spoedig. Voor enkele zeer ge
talenteerde kunstenaars sloeg
de droom van de kunst om de
kunst aan de Haagweg al spoe
dig om in een nachtmerrie van
vergaderen om het vergaderen
en actievoeren om het actievoe
ren. Ze trokken zich schielijk te
rug uit het initiatief en zitten
dus nu nog steeds zonder ge
schikte werkruimte.
Dat het niet de beste kunste
naars zijn die in het zo fraaie
schoolgebouw zijn achtergeble
ven blijkt wel uit de tentoonstel
ling die de krakers momenteel
van hun eigen werk hebben in
gericht in de gangen van het
pand. Zelden was er in deze
stad zo'n ongegeneerde hoop
rommel bij elkaar te zien. Van
een aantal exposanten kan men
zich in gemoede afvragen of zij
voorafgaand aan deze expositie
ooit wel eens een schilderij heb
ben gemaakt. Het werk van de
zeer, zeer weinige serieuze ar
tiesten in dit ateliercomplex -
Annet Lange, Mary Geradts,
Jaap Kuijpers en nog een paar -
gaat geheel ten onder in de vor
meloze, visieloze brij van prut
sers die nog niet het toelatings
niveau van de vooropleiding tot
de kunstacademie weten te ha
len. Natuurlijk moet de Haag
weg als kunstcentrum behou
den worden. Maar willen de
krakers hun geloofwaardigheid
tegenover de gemeente - bij wie
ze ongetwijfeld binnenkort om
financiële ondersteuning zullen
aankloppen - overeind houden,
dan zullen ze toch eerst eens de
bezem door hun eigen gelede
ren moeten halen en de pseu
do-kunstenaars eruit gooien.
leiden Het Leiderdorps Kamerkoor onder leiding van Wim van
Meeuwen geeft zondag 23 januari een concert in de Hartebrug-
kerk in Leiden. Uitgevoerd worden het Requiem van Duruflé, de
Quatre motets sur des Thèmes Grégoriens van dezelfde compo
nist en de Quatre Motets van Poulenc. Het concert begint om
half drie. Telefonisch reserveren is mogelijk op nummer 071-
171803.
Florestan Ensemble concerteert
alphen aan den run» Onder auspicieën van de Stichting Cornelis
de Vlaming geeft het Florestan Ensemble morgen een concert in
de Oudshoornsekerk. Werken van Schubert en Dussek staan op
het programma, dat om kwart over acht begint.
Film over liefdevol tatoeëren
alphen aan den run In het Parkfilmhuis in Alphen draait morgen
de film Irezumi van de Japanse regisseur Yoichi Takabayasi. Het
gaat over een oudere man die gelooft dat zijn minnares er alleen
maar mooier op wordt met een tatoeage. Zij bezoekt daarop een
meestertatoeëerder die alleen versieringen aanbrengt als zijn
klanten de liefde bedrijven. Irezumi maakt deel uit van de reeks
'Het verleidelijke lichaam'. Wim Franssen geeft een toelichting
op de film vanaf 20.00 uur in het Parkfilmhuis aan de Cornelis
Geellaan 2.
Ayckbourn door Theater Publiek
leiden 'Verre vrienden' is de titel van het stuk dat de Leidse
groep Theater Publiek binnenkort onder regie van Bert Jonk op
de planken brengt. Drie echtparen hebben hun oude vriend Co
lin uitgenodigd, die wel een opkikkertje kan gebruiken nadat
zijn vriendin verdronken is. Maar de mannelijke wederhelften
krijgen de kriebels van de nare verhalen en de vrouwen kennen
Colin eigenlijk niet zo goed. De voorstellingen zijn op 28 en 29
januari en op 4 en 5 februari in het Leidse Volkshuis aan de Apo-
thekersdijk 33a. Kaartverkoop op de avond zelf of telefonisch te
bestellen op nummer 071-232205. Aanvang van de voorstellin
gen is steeds om 20.15 uur.
Theater Publiek brengt 'Verre Vrienden' naar Leiden. foto pr
Milltown Brothers zondag in Leiden
Begin jaren negentig wordt
Engeland overspoeld door
een groot aantal bands uit
Manchester en omgeving.
De belangrijkste exponen
ten van deze scene - met
als koplopers de Stone Ro
ses Happy Mondays en de
Inspiral Carpets - krijgen
enorme media - aandacht.
De Milltown Brothers, een
groep uit Colne een klein
Molenstadje in Lancashire
worden eveneens opgepikt
door de pers en gemaks
halve maar even ingedeeld
bij de nieuwe Engelse stro
ming.
leiden hans keuzers
Gitarist Matt Nelson: „De pers
vond ons vrij kleurloos. We had
den nu eenmaal niet de enorme
contractsproblemen zoals de
Stone Roses en niet het onge
looflijke drugsgebruik van voor
al de frontman van de Happy
Mondays Shaun Ryder. Geen
imago betekent betere num
mers schrijven dan de rest."
Het debuutalbum 'Slinky' uit
begin '90 staat vol melodieuze,
Byrds-achtige gitaarpop met
een stimulerend hammondorel-
tje op de achtergrond. De sing
les 'Here I stand' en de geweldi
ge meezinger 'Which way
should I jump' worden in Enge
land grote hits. De volgende ze
ventien maanden staan in het
teken van een intensieve pro
motietour. Er is daarna te wei
nig tijd voor het schrijven van
nieuw materiaal. Het opnemen
van de opvolger van 'Slinky'
wordt een klein drama. Maar
liefst vier producers zijn er no
dig om 'Valve' uit te brengen.
Gitarist en tekstschrijver Matt
Nelson heeft maar één idool:
Mike Scott van de Waterboys.
Daarom valt het oog eerst op
ex-Waterboys- producer Mick
Glossop, maar de samenwer
king loopt volkomen spaak. Uit
eindelijk lukt het producer
Chris Seldon, inmiddels de vier
de producer op rij - uit de
Pixiesstal van Gil Norton - om
de plaat de juiste draai te geven.
Matt Nelson: „De groep is
niet geheel tevreden over het
resultaat. Het had allemaal best
wat soberder gekund. Nu zitten
er teveel overdubs in. Het al
bum is ook geen geheel, voor
het ene nummer is het gevoel
heel anders dan voor het ande-
Na de Nederlandse
duiken de Milltown Brothers
meteen de studio in. Zonder
keyboardspeler Barney James.
Matt Nelson: „Barney had het
helemaal gehad. Er komt geen
opvolger voor hem. De nieuwe
nummers zullen een stuk hefti
ger en ongepolijster klinken."
De Milltown Brothers met
Matt Nelson, gitaar, Simon
Nelson, gitaar, James Fraser,
bas en Nian Brindle, drums ko
men op zondag 23 januari in
het Leidse LVC.
pjcasy\ndulUZNieuwe directeur Haags Gemeentemuseum stelt eigen collectie centraal
recensie maarten baanders
'Picasso Andaluz' door La Cuadra de Sevil-
la. Gezien 18/1schouwburg. Leiden.
Picasso was een Andalusiër. Dit
gegeven vormt de basis van het
portret dat theatergroep La
Cuadra de Sevilla van de schil
der Picasso maakte. 'Picasso
Andaluz' bestaat uit een groot
aantal taferelen waarin de cul
tuur van Andalusië en het leven
van de grote schilder worden
geschetst. Hierbij worden alle
mogelijke middelen gebruikt:
zang, dans, gitaarmuziek, acro
batiek, tekst, symbolische voor
werpen, een overvloed aan kos
tuums, sfeervolle decorstukken
en twee levende duiven. Er
wordt zelfs wierooklucht de zaal
ingestuurd. Als erts uit de An-
dalusische bodem werd Picasso
geboren, maar er wordt ook een
lijn getrokken naar de geboorte
van Christus en diens kruis
dood. Een andere belangrijke
lijn is de vergelijking van Picas
so met de stier, die in de An-
dalusische stieregevechten zo
veel leed moet doorstaan. Mo
tieven uit de kunstwerken van
Picasso, zoals de uif een fiets
stuur en een zadel samengestel
de stierekop, zijn in de scènes
verwerkt.
Het is dus een veelzijdige
voorstelling en toch heeft
'Picasso Andaluz' niet het over
weldigende effect dat het ge
bruik van zoveel middelen be
looft. Dit komt doordat de han
delingen, die voor het grootste
deel erg simpel zijn, buitenge
woon traag worden uitgevoerd.
Ook de teksten waarin de beel
den toegelicht worden (helaas
in het Spaans en dus niet goed
te volgen voor een Nederlands
publiek), worden in een slepend
tempo voorgedragen. Dat ge
beurt bovendien zo pathetisch
en overgearticuleerd dat er geen
dramatische werking van uit
gaat, ook niet als er over aan
grijpende gebeurtenissen wordt
verteld, zoals Picasso's vlucht
voor Franco.
De voorstelling heeft wel en
kele mooie 'plaatjes', zoals de
Madonna die langzaam opstijgt
en ten slotte hoog in het kruis
haar kind koestert. Er zijn ook
onderdelen die eruit springen,
zoals de bijdrage van de acroba
ten en de flamenco-muziek. Het
hartverscheurende gezang bij
de dood van de stier heeft veel
effect, maar de zich eindeloos
voortslepende bewegingen van
het zieltogende dier op het to
neel leiden de aandacht daar al
leen maar van af. De choreogra
fieën van de danspassages zijn
in de hele voorstelling mager.
De tegen de dood worstelende
stier bijvoorbeeld doet eigenlijk
niet veel meer dan met zijn kop
zwaaien en de armen wanhopig
omhoogsteken.
'Picasso Andaluz' roept met
zijn ritueel-achtige karakter een
eerbiedige sfeer op. Het is een
zeer bewonderende hulde aan
de schilder. Maar van artistieke
originaliteit is in de voorstelling
weinig te bespeuren.
leiden npa
Bij uitgeverij Balans verschijnen
maandag 24 januari de me
moires van de schrijver Adriaan
Venema. Venema, die vooral
bekendheid kreeg met zijn boek
'Schrijvers, uitgevers en hun
collaboratie', sloeg op 26 sep
tember van het vorig jaar de
hand aan zichzelf.
Venema werd in het Neder
landse literaire wereldje met de
nek aangekeken. Van talloze
schrijvers onthulde hij het wei
nig heldhaftige oorlogsverleden
en dat viel niet in goede aarde.
Ook in de kunsthandel liet Ve
nema zijn sporen na. In zijn
boek 'Kunsthandel in Neder
land 1940-1945' heeft hij de
kunsthandelaren die in de
Tweede Wereldoorlog gemene
zaak maakten met de bezetter
onder de loupe genomen.
Het Haags Gemeentemuseum
wil de komende jaren het aantal
bezoekers verdubbelen tot zo'n
150.000. De nieuwe directeur,
dr. Hans Locher (56), heeft
daarvoor een in deze tijd op
merkelijke en eigenzinnige weg
gekozen: niet het organiseren
van tijdelijke, veel publiek trek
kende tentoonstellingen, maar
het letterlijk op de voorgrond
plaatsen van de beste werken
die de eigen collectie te bieden
heeft. Want die eigen verzame
ling is 'schitterend en gevari
eerd', zegt hij.
Nadeel van mega-projecten is
dat ze eenmalig een grote groep
mensen weten te trekken. Vaste
bezoekers - voor Locher de
'harde moot' - leveren ze niet,
en dat is nu juist wel de taak die
hij zichzelf heeft gesteld. Het
museum telt nu zo'n 70.000 be
zoekers per jaar.
Enigszins in tegenspraak met
deze visie, houdt het museum
aan het eind van het jaar een
grote overzichtstentoonstelling
over Piet Mondriaan ter gele
genheid van diens vijftigste
sterfdag. De voorbereidingen
hiervoor zijn onder Lochers
voorganger Rudi Fuchs in gang
gezet.
Extra bezoekers denkt de
nieuwe directeur ook te kunnen
krijgen door de uit het zicht ge
raakte afdeling kunstnijverheid
nieuw leven in te blazen. Die af
deling, met als topstukken het
glas en keramiek uit de islami
tische wereld, kan volgens Lo
cher per jaar alleen al 30.000 tot
40.000 extra bezoekers trekken.
Lochers benoeming, die op 1
januari is ingegaan, kwam vrij
geruisloos tot stand en liefst
houdt de nieuwe directeur het
zo. „Het gaat om het museum
en niet om mijn persoon", zo
wil hij steeds duidelijk maken.
Hans Locher lijkt geen enkele
affiniteit te hebben met de rol
van museumdirecteur als open
bare figuur.
De nieuwe directeur kan een
vliegende start maken. De op
volger van Rudi Fuchs, die naar
het Amsterdamse Stedelijke
Museum vertrok, werkte al
sinds 1988 als hoofdconservator
collecties in het Haagse Ge
meentemuseum, nadat hij in de
periode 1965-1979 daar hoofd
conservator moderne kunst was
geweest. „Wat we hebben
topstukken uit c
School, dat is de mooiste zaal
die je je kunt voorstellen. En dat
loopt over in weergaloze zalen
met werk van Mondriaan uit de
eerste helft van zijn leven." Ook
Lochers persoonlijke voorkeur
is al geruime tijd in het muse
um zichtbaar: werk van Con
stant, J.C.J. van der Heyden, Co
Westerik en van Mark Boyle.
Het Gemeentemuseum staat
de komende jaren ook voor een
ingrijpende operatie. Het zestig
jaar oude gebouw van architect
H.P. Berlage is aan een grondige
renovatie toe. Locher noemt be
houd van dat gebouw als mo
nument de basis van zijn werk.
De grote Mondriaan-tentoon-
stelling kan niet worden gehou
den zonder de klimaatbeheer
sing te verbeteren. Maar ook het
gebouw zelf. een hoogtepunt in
de architectuur van die tijd, is
aan groot onderhoud toe.
Die renovatie is zeer kostbaar,
omdat alles in de oorspronkelij
ke staat moet worden hersteld.
Locher wil nog geen bedragen
noemen. Omdat het gebouw
een rijksmonument is zullen
Rijk en gemeente er flink voor
in de buidel moeten tasten. Bij
komend probleem is dat een
grootscheepse ingreep aan het
gebouw consequenties heeft
voor het publiek. Tijdens de
bouwwerkzaamheden zullen
delen van het museum tijdelijk
gesloten worden, en dat strookt
niet met Lochers opgave meer
publiek te trekken.
De komende jaren heeft Lo
cher de taak de museumcollec
tie met zo'n 70.000 voorwerpen
in te krimpen. Financieel gezien
recensie monica schiks
Meesterserie het Noordhollands Phil-
harmonisch Orkest o.l.v. Elgar Howarth.
Soliste Emmy Verhey Programma:
Abrahamsen. Spohr en Beethoven Ge
hoord: 18/1Stadsgehoorzaal, Leiden.
Dit was weer eens een mees-
terserie-concert dat de luiste
raars op twee punten zal bij
blijven: de programmering
vertoonde een zeer heden
daags werk en de soliste was
fabelachtig goed. Sommige
bezoekers klapten maar hele
maal niet voor 'Winternacht'
van de Deen Hans Abraham
sen, zó geschrokken waren ze
van de dissonante klanken en
de vele stiltes in deze compo-
De daaropvolgende derde
symfonie van Louis Spohr
moet voor velen een verade
ming zijn geweest. Zoetge
vooisde muziek die de toe
hoorder langzaam in een sla
perige roes kan brengen. Soms
leek het echter wel een instru
mentale tweestrijd waarbij de
hoge strijkers het moesten af
leggen tegen het overwicht
van de veel zwaardere baskant
van het orkest. Elgar Howarth,
de dirigent met zijn ingehou
den bewegingen, zorgde voor
een wat wollig, soms sloom en
soms ongelijk spel.
Emmy Verhey was de fabel
achtige soliste in het vioolcon
cert van Van Beethoven. Ver
geleken met haar spel kon je
de orkestbegeleiding wel braaf
noemen. Verhey straalde er als
een ster bovenuit met een on
beschrijfelijk prachtige toon,
niet van deze wereld!
Eigenlijk kunnen alleen cli-
ché's haar spel beschrijven:
techniek ondergeschikt aan de
muziek, grote intensiteit en in
spiratie. een waar vuurwerk
enzovoort. Het is allemaal
waar en zegt toch veel te wei
nig. Dit concert was een ge
schenk uit de hemel.
niet om mijn per-
foto anp
biedt die operatie niet veel soe
laas, maar daar is het ook niet
om begonnen. Het gaat erom
de collectie beter beheersbaar
te houden. Topstukken zullen
zeker niet worden verkocht. Het
gaat om de afstoting van kunst
stukken uit de zogenaamde C-
categorie.
Het Gemeentemuseum is nog
even ontsnapt aan de verzelf-
standigingsgolf die ervoor moet
zorgen dat veel kunstinstellin
gen zichzelf goeddeels zelf gaan
bedruipen. Aangekondigd is dat
het museum in 1996 aan de
beurt is.Als we op dit moment
zouden moeten verzelfstandi
gen, zou dat bij alles wat we
moeten doen ruïneus zijn", al
dus Locher.
Hij zegt op dit moment nog
blanco te staan tegenover het
verschijnsel. „Ik wil eerst erva
ring opbouwen op grond van de
verzelfstandiging van de Ko
ninklijke Schouwburg en het
Museon in eigen stad, en van de
rijksi jjl
amsterdam anp
De tentoonstelling De Dage
raad der Gouden Eeuw die
sinds 11 december in het
Rijksmuseum in .Amsterdam
is te zien. heeft al honderd
duizend bezoekers getrok
ken. Dat is boven verwach
ting, zo liet een museum-
woordvoerder gisteren we
ten. De Dageraad duurt nog
tot en met 6 maart.
Als de komende zeven we
ken evenveel bezoekers ko
men als de afgelopen tijd,
sluit het museum de ten
toonstelling af met tweehon
derdduizend bezoekers. Dat
zijn ongeveer vijftigduizend
mensen meer dan vooraf
werd gedacht. De Dageraad
is de grootste en duurste ten
toonstelling die het museum
ooit heeft gehouden.
De laatste grote tentoon
stelling over Rembrandt, in
de winter 1991/1992, trok
444.000 bezoekers. Het Rem-
brandt-overzicht was zeven
dagen per week van 's mor
gens tien tot 's avonds acht
open. Voor De Dageraad gel
den de gewone toeg:
den. 's Maandags is 1
seum gesloten.
