'Gemam
'Wie geen vliegtuigen wil,
moet hier niet gaan wonen
Standpunten in vogelvlucht
Zelf gebouwd droomhuis moet tegen de vlakte
Eind jaren tachtig wees het
kabinet in de Vierde Nota
Ruimtelijke Ordening de
luchthaven Schiphol en de
Rotterdamse haven aan als
speerpunten van de
Nederlandse economie.
Schiphol moest volgens de
regering kunnen groeien tot
een van de grote luchthavens
van Europa, mainport
genoemd.
Later besloot het huidige
kabinet dat in de
groeiplannen ook meer
rekening zou worden
gehouden met het milieu in
de regio. Afspraken daarover
werden door het rijk en
andere betrokkenen
vastgelegd in het Plan van
Aanpak Schiphol en
Omgeving. In het kader van
het Project Mainport en
Milieu Schiphol zijn de
afgelopen twee jaar de
voorstellen verder uitgewerkt
en zijn talloze onderzoeken
gedaan.
De betrokken overheden zijn
voorlopig even uitgepraat.
Het woord is nu aan de
inwoners van de regio,
milieugroeperingen en
andere betrokkenen. Met de
tervisielegging van alle
stukken begint dinsdag de
inspraakprocedure. Op deze
pagina een overzicht van de
plannen en een eerste reactie
daarop van een aantal
betrokkenen.
Theo van der Schaaf krijgt de jumbo 's straks 'door de tuin
Theo van der Schaaf en Lieke Meijer in de achtertuin van hun huis aan de Hoofdvaart bij Lijnden. Hun huis
komt vervaarlijk dicht in de buurt van de nieuwe taxibanen naar de vijfde baan te liggen. Erg vinden ze dat
niet. „Zo'n startende J umbo is toch een machtig gezicht." foto united photos de boer nils van houts
LIJNDEN» BILL MEYER
De aan de Hoofdvaart gelegen
villa van Theo van der Schaaf
(45) staat op een steenworp af
stand van de kop van de Zwa-
nenburgbaan. De vliegtuigen
starten en landen bij wijze van
spreken in zijn achtertuin. In
zijn 'voortuin', aan de overkant
van de vaart, komt straks de in
middels beruchte vijfde baan te
liggen. Overweegt Van der
Schaaf zijn boeltje in te pakken?
„Hoe kom je erbij? Zo'n heerlijk
huis als dit vind ik nooit meer.
Ik heb geen last van die vliegtui
gen. Zo'n startende Jumbo is
toch een machtig gezicht."
Van der Schaaf kocht in 1985
zijn vlakbij Lijnden gelegen
huis. „Wij waren er gek van. Wij
dachten in eerste instantie dat
het onbetaalbaar zou zijn. Maar
de prijs viel mee. Wellicht van-
,wege de plek." Van der Schaaf
was zich wel bewust van het feit
dat Schiphol vlakbij lag. Maar
dat stoorde hem in het geheel
niet. „Wie niet van vliegtuigen
houdt, moet niet in Haarlem
mermeer gaan wonen", zo luidt
zijn filosofie.
Toen Van der Schaaf aan de
Hoofdvaart kwam wonen was
zijn huis nog niet tegen vlieg-
tuiglawaai^geïsoleerd. Dat is een
jaar later gebeurd. „Binnen
hoor je nu nauwelijks iets. Bo
vendien zijn de vliegtuigen zelf
een stuk stiller geworden. Toen
de KLM haar DC-9's door
Boeing 737's verving was dat
goed te merken. Buiten, in de
tuin, hoor je ze natuurlijk wel.
Dan moet je om.de haverklap je
mond houden als er eentje
overscheert. Maar ze komen ge
lukkig niet elke dag over. Er valt
mee te leven. Want ik kan mijn
geluidsboxen buiten gewoon op
volle sterkte zetten. Heeft nie
mand last van. Waar kan dat
nog in de Randstad?"
Voor zijn visite is Schiphol
een topattractie. „Ik krijg op
mijn kop als er geen vliegtuig
overkomt. Mijn vader stond
vroeger voor de dubbele ramen
soms urenlang te turen of er
geen jumbo in aantocht was.
Hij was zwaar teleurgesteld als
de baan die dag niet in gebruik
Voor Van der Schaaf is de
plek van zijn huis juist één van
de aantrekkelijke kanten van
het wonen in de Haarlemmer
meer. „Het weidse uitzicht is
grandioos. Ik zit hier op twee
minuten rijden van de snelweg.
Ik ben in een kwartier op mijn
werk in de Amsterdamse bin
nenstad. Het strand ligt vlakbij.
En niet te vergeten, Schiphol
ook."
Wat Van der Schaaf wel par
ten speelt is de onzekere situa
tie die rond de aanleg van de
vijfde baan is ontstaan. Die
baan moet, als de inspraak is af
gerond, rond de eeuwwisseling
worden aangelegd in de akkers
tussen Boesingheliede, Vijfhui
zen en Schiphol. „Schiphol
heeft tot drie keer toe bijeen
komsten voor omwonenden op
touw gezet. Wij werden zelfs
met de bus opgehaald. Het ver
velende is dat je niets wijzer
wordt van die bijeenkomsten.
Niemand kon mij vertellen wat
ik concreet van die baan te ver
wachten heb."
Volgens Van der Schaaf zaai
en dergelijke bijeenkomsten,
ondanks de goede intentie van
de luchthaven, alleen maar ver
warring. „Ik weet absoluut niet
of ik nu wel of niet in mijn huis
kan blijven. Ik had niet zo lang
geleden een nieuwe keuken van
twintig mille gekocht. Die heb
ik inmiddels afbesteld. Zolang
ik niet zeker weet of ik kan blij
ven zitten, ga ik geen geld meer
in mijn huis steken. En naast de
uitbreiding van Schiphol, waar
ik op zich weinig last van denk
te krijgen, zijn er plannen om
de A9 (Alkmaar-Amstelveen)
om Badhoevedorp heen te leg
gen. Niemand kan mij echter
vertellen waar die omlegging
precies komt te liggen en wat ik
daarvan merk."
Hoewel Van der Schaaf zich
hierover kan opwinden, meent
hij toch dat als puntje bij paaltje
komt het individueel belang van
de bewoner moet wijken voor
het algemeen belang van Schip
hol. „Ik ben handelsman. Distri
butie en handel is sinds men
senheugenis één van de sterke
punten van ons land. Schiphol
en de Rotterdamse haven spe
len daarbij een sleutelrol. Mijn
bedrijf maakt dagelijks gebruik
van de luchthaven. Zelf vlieg ik
ook regelmatig. En daarnaast
vind ik het gewoon leuk dat
Schiphol één van de grote Eu
ropese luchthavens wordt. Als 't
moet, dan verkas ik wel."
Tot slot merkt Van der Schaaf
op dat hij in vergelijking met
andere omwonenden van de
luchthaven 'makkelijk' praten
heeft. „Ik ben financieel redelijk
onafhankelijk. Als ik wil, kan ik
weg. Ook als mijn huis door de
omsingeling door Schiphol een
stuk minder waard is geworden.
En aangezien ik, als het even
kan, toch van plan ben hier te
blijven, zit ik er ook niet zo mee.
Voor veel mensen, die wel op de
kleintjes moeten letten, is het
gewoon rot als zij weg moeten
of gedwongen zijn te blijven op
een plek die hen niet bevalt."
Jan Ryke en Riet Bont hebben jaren voor niets aan woning gewerkt
Het KABINET heeft zich ak
koord verklaard met de aanleg
van een vijfde baan, parallel aan
de Zwanenburgbaan, en een
verdere groei van Schiphol tot
40 miljoen passagiers per jaar.
Dit voorlopige besluit is in de
cember vastgelegd in deel 1 van
de Planologische Kern Beslis
sing (PKB).
GEDEPUTEERDE STATEN van
Noord-Holland stemmen in
met een vijfde paiallelle baan,
maar stellen extra voorwaarden.
Zo moet er een strengere norm
komen voor het nachtelijk vlieg
lawaai en mogen de veiligheids
risico's niet toenemen. Dit kan
de sloop van 400 huizen tot ge
volg hebben. GS laten verder
alsnog een onderzoek verrich
ten naar een baanstelsel met
een dubbele, gedraaide Zwa
nenburgbaan.
rPassagierj
[Vliegtuig
bewegingen hm
- Woningen
binnen 35 ke
Dc GEMEENTE HAARLEM
MERMEER pleit voor een ge
draaide vijfde baan, maar legt
zich neèr bij de aanleg van een
parallelle vijfde baan ten westen
van de Zwanenburgbaan. De
keuze van het kabinet moet
worden gecompenseerd met
geld voor het omleggen van de
A9 langs Badhoevedorp en de
aanleg van de provinciale weg
N22. Haarlemmermeer wil
strengere normen voor nachte
lijk vlieglawaai en veiligheid en
houdt vast aan de afspraak dat
in de volgende eeuw maximaal
10.000 huizen zwaar geluidge-
hinderd zijn.
De GEMEENTE LEIDEN moet
nog een standpunt over de uit
breiding van Schiphol bepalen.
Het BEDRIJFSLEVEN is grote
voorstander van een vijfde pa
rallelle baan en een verdere
groei van Schiphol. De Kamer
van Koophandel in Haarlem
vindt het een juiste keuze,
waardoor de regio de concur
rentieslag met het buitenland
kan aangaan. Ook investeringen
in de regionale infrastructuur
zijn volgens de Kamer nodig om
te voorkomen dat Nederland in
een neerwaartse economische
spiraal terechtkomt. De KLM is
zeer tevreden met het kabinets
besluit.
NATUUR EN MILIEU pleit voor
het 6 graden westwaarts draaien
van de Zwanenburgbaan plus
de aanleg van een tweede baan
parallel daaraan. De Aalsmeer-
baan kan volgens de stichting
dan worden opgeheven. Deze
variant is niet verder uitgewerkt
in het milieurapport over de
uitbreiding van Schiphol
(IMER). De optie van Natuur en
Milieu wordt mogelijk alsnog
doorgerekend in het extra on
derzoek door de provincie.
De VERENIGING MILIEUDE
FENSIE is tegen de aanleg van
een vijfde baan en een verdere
groei van het vliegverkeer. De
organisatie vindt de plannen
'een regelrechte ramp voor het
milieu'. De groei moet worden
gestopt door het vliegen duur
der te maken en snelle treinen
te laten rijden. De vereniging
voert een campagne onder de
titel 'Minder Schiphol, meer
milieu' en zinspeelt op harde
acties, zoals het plaatsen van
stoorzenders rond Schiphol.
Jan Ryke en Riet Bont bij het door henzelf gebouwde droomhuis. „Die inspraak kan ons gestolen worden. Je maakt je alleen r
VIJFHUIZEN BILL MEYER
Jan Ryke en Riet Bont hebben er
bloed, zweet en tranen en een
heleboel geld in gestopt. Vijf
jaar geleden kochten zij een
landarbeidershuisje en tover
den het om tot een riante wo
ning. Geen steen bleef op de
ander. Alle spaarcenten en ieder
minuutje vrije tijd ging in de
verbouwing zitten. Hun droom
huis aan de Vijfhuizerweg was
twee jaar klaar. Nu moeten ze
weg. De nieuwe vijfde start- en
landingsbaan loopt zo ongeveer
dwars door hun woonkamer.
„Alle moeite is voor niets ge
weest. Zoiets doen we niet nog
een keer. We hebben drie jaar
lang aan het huis gesleuteld. Al
leen het dak is door een aanne
mer gedaan. Voor de rest heb
ben wij, met behulp van vrien
den, ons huis gebouwd. Nu
staat er een woning waarin wij
ons allebei thuis voelen. Precies
Ryke is een geboren en geto
gen Vijfhuizenaar. Samen met
zijn broer bezit hij een cham
pignonkwekerij. Dit verderop
aan de Vijfhuizerweg gelegen
bedrijf valt vermoedelijk even
eens onder de slopershamer.
„Maar zeker weten doen wij
niks. Schiphol noch de gemeen
te heeft ons officieel laten weten
dat wij weg moeten."
Hun lot lijkt echter bezegeld.
Op de plattegrond die zij op een
informatiebijeenkomst van
Schiphol zagen, was goed te
zien waar de baan liep. Er is ook
gezegd dat ongeveer de helft
van de huizen tot aan de krui
sing met de IJweg moet verdwij
nen, pakweg zo'n 10 tot 15 wo
ningen. Hadden Jan en Riet dan
nooit van de plannen voor een
vijfde baan gehoord toen zij het
huis kochten?
Ryke: „Daar wordt in Vijfhui
zen al 20 jaar over gepraat. Wij
dachten dat het niet zo'n vaart
zou lopen. Het kon nog wel 20
jaar duren. Bovendien kenden
wij niet de exacte plek. Het kon
ook een gedraaide baan wor
den. Je wist het gewoon niet."
Vorig jaar kregen zij net als
andere buurtbewoners een uit
nodiging op Schiphol te komen
kijken. Ryke: „Er stond een
rondleiding gepland, maar daar
is het niet van gekomen. Wij
wilden eerst weten waar wij aan
toe waren. Die eerste keer wer
den wij niet wijzer. Pas op een
tweede bijeenkomst in oktober
werd duidelijk dat de voorkeur
van Schiphol uitging naar een
vijfde parallelle baan. Toen kre
gen wij die kaart te zien."
Wanneer ze weg moeten, we
ten ze niet. Riet Bont: „Moet ik
dit jaar nog planten in de tuin
zetten? Ik weet 't niet. Moeten
wij het huis volgend jaar schil
deren? Ie hebt er gewoon geen
zin meer in. Je wordt een beetje
murw geslagen. Waar hebben
wij het eigenlijk allemaal voor
gedaan?"
Veel waarde aan de inspraak
procedure hechten zij niet.
Bont: „Kom nou toch. Lubbers
is voor en Maij-Weggen ook.
Het gaat om de werkgelegen
heid van duizenden mensen,
zeggen ze. Wij zijn niks. Nee,
die inspraak kan ons gestolen
worden. Je maakt je alleen maar
kwader, 't Enige dat telt is de
uitbreiding. Het is allang een
uitgemaakte zaak. Ik zie al dat
ik een brief aan Lubbers schrijf.
Die stopt het netjes in zijn bu
reau en denkt: 'wat een raar
mens'."
Tekenend is dat de betrokken
Vijfhuizenaars hun krachten
niet of nauwelijks hebben ge
bundeld. I.angs de Vijfhuizer
weg is geen 'Stop Schjphol'-affi
che te bekennen. Ryke: „Ach, er
is hier ooit wel eens een poging
gedaan om een actiegroep op te
richten. Maar wij hebben er
nooit meer iets van gehoord. De
mensen zijn een beetje im
muun geworden. Je leest de
laatste tijd niets anders in de
krant. Je doet er toch niks aan."
Acties zoals het beschilderen
van bomen met witte kruisen
door Milieudefensie,
zij een lachtertje. „Die lui ko
men niet eens hier vandaan. Wij
hebben ze die dag dan ook bij
ons in de buurt niet gezien. En
wat haalt het allemaal uit?"
Schiphol heeft wel toegezegd
dat de luchthaven zal helpen bij
het vinden van een nieuw huis
en bedrijf. Ook de gemeente
zou volgens Schiphol de hel
pende hand bieden. „Tot nu toe
hebben wij niets op papier
staan. Misschien zegt Schiphol
wel: 'hier heb je je geld en be
kijk het maar'. Voldoende geld
krijg je toch nooit. Eigen arbeid
is niet te betalen."
Op de vraag of zij het terecht
vinden dat zij voor een groter
belang moeten wijken, ant
woorden beiden ontkennend.
„Voor iemand die verder weg
woont is het makkelijk praten.
De werkgelegenheid is inder
daad belangrijk. Maar ons eigen
bestaan ook. Daar moeten wij
voor opkomen. Zij pakken toch
een paar jaar van ons leven af!"
Bewoners groepen vin
HAARLEM RICHARD MOOYAAAN dei
neij
Ze zijn zwaar gefrustreerd doönt.
de gang van zaken rond de uiree;
breiding van Schiphol, maatoi
nog zeker niet moedeloos. Sadp
cretaris Bart Wiedemeijer ejen
waarnemend voorzitter Ernèke
Slot van het Platform Leefmiliefs
Regio Schiphol geloven in chin;
kracht van goede argumenteiplg
ook al zijn ze tot de conclusf d<
gekomen dat er met milieucn te
fers is gerommeld en de ovefeer
heid afspraken niet nakomt, per
Het ministerie van verkeer e|j v
waterstaat wil de vijfde baan $ch
koste wat kost doordrukken, ir
luidt de beschuldiging van aac
heren. De politiek lijkt de greejhii
op Schiphol te hebben verloreipm
Het geloof in de groei van diu
luchthaven en de gunstige ecaet
nomische effecten heeft mythen
logische trekjes gekregen, coiEOj
stateren Wiedemeijer en Slol t
Maar ze blijven hopen dat dg
Tweede Kamer straks de doaeu
het kabinet gesteunde groetp
plannen alsnog afkeurt. (ele
Wiedemeijer en Slot werketwi
samen met ruim 40 bewonerd z<
en milieuorganisaties uit de wijne
de omtrek - van de Dorpsraa Je
Kudelstaart tot de Milieugroe bc
Haarlemmermeer- aan een ir e!
spraakreactie op de Schipho et
plannen. Jazeker, een gezamer dc
lijke reactie, ondanks de uiteer p
lopende en soms tegengesteld re
belangen van de bonte achteng
ban. I 1
„Het platform is destijds op d
gericht om te voorkomen dat d iel
lokale groepen tegen elkas >ei