'Sneeuw in Colorado plakt niet'
'Toots' nog steeds muzikale gigant
Cultuur&Kunst
Overwicht Scott Hamilton op begeleiders
2ü Purper 10: heren zetten
,unk succesverhaal voort
LEIDSE JAZZWEEK
Eerlijke jazz Simon Rigter
Aletta Jacobsprijs voor
Liesbeth Brandt Corstius
-
20VRIIDA(-j 14 JANUAR11994
Volksdansbal bij Feta
leiden Onder leiding van het zeven leden tellende folklore-or-
kest Sultan uit Utrecht, kan er morgen worden gedanst bij Feta.
Dit voorjaarsbal is om te vieren dat Feta 20 jaar bestaat (waarvan
15 jaar onder de naam Tarantella). De balleiding is in handen
van Yvonne Knijnenburg. Het feest, dat om acht uur begint, is in
de danszaal aan de Middelstegracht 8. Dansschoeisel gewenst.
Dordts Muziektheater in Dorpskerk
voorschoten Het klein Dordts Muziektheater, dat voor deze
gelegenheid samenwerkt met het Dordts Dans Theater en de
Stichting Eigentijdse Muziek (STEM), geeft morgenavond een
uitvoering in de Voorschotense Dorpskerk. Het programma be
staat uit drie 20ste-eeuwse composities: de kleine opera 'Amahl
en de Drie Koningen' van Menotti, een choreografie op muziek
van Andriessen en drie korte a capellawerken van Strawinsky.
Een programma voor mensen van tien tot honderd jaar. Aan
vang: 20.00 uur.
LYC sluit cursusseizoen met open dag
leiden Morgen, zaterdag 15 januari, staat het LVC geheel in het
teken van de cursussen, 's Middags van twee tot vier uur wordt
het nieuwe cursusaanbod gepresenteerd tijdens een open dag.
Vanaf negen uur 's avonds is er de traditionele afsluiting van het
seizoen, waar de deelnemers van de cursussen laten zien wat ze
hebben geleerd op het gebied van basistoneel, fotografie, schil
deren en muziekmaken.
Veel exposities in de regio
regio Tekeningen, foto's en schilderijen van een groot aantal
kunstenaars zijn de komende weken weer op tal van plaatsen in
deze regio te bewonderen. Van Lourens Lubbers hangen teke
ningen en schilderijen tot 10 maart in het Leeuwenhorst Con
gres Centrum in Noordwijkerhout Onder de titel 'De twaalf
maanden van het jaar' exposeert fotograaf Michel Beussen uit
Sassenheim zijn foto's tot eind januari in de Centrale Biblio
theek in Leiden. Teken- en schilderwerkstukken van Lissenaar
Bram van der Wal zijn tot 31 januari te zien bij Artopa in Lisse.
De Leidse fotograaf Jaap Doornik heeft een tentoonstelling van
zijn werk in verpleeghuis Mariënhaven in Warmond. Onder de
titel 'Hongaarse impressie' is zijn werk daar tot 17 februari te
zien. De cursisten van Expressie 70 in Alphen aan den Rijn
maakten, terwijl de Alphense dichter Rolf-Jan den Adel uit eigen
werk voorlas, een werkstuk. Deze zijn tot 21 januari bij Expressie
70, Cornelis Geellaan 2, tentoongesteld.
Gershwinsongs aan zee
noordwuk» Carolina Mout zingt en pianist Henk Meutgeert be
geleidt haar tijdens een 'Midwinter-Gershwin-concert' zondag
16 januari in Huis ter Duin. De stichting Klassiek aan Zee is de
organisator. Aanvang: drie uur 's middags, een half uur daarvoor
is het publiek al welkom. Kaarten te reserveren bij Huis ter Duin
(01719-51300), het secretariaat van KAZ (01719-15330) of het
VW Noordwijk (01719-19321).
Leidse kunstenaars naar wereldkampioenschap ijsbeeldhouwen:
Een kunstwerk maken uit een blok geperste sneeuw van
drie meter breed, drieëneenhalve meter hoog, drie meter
dik en met een inhoud van dertig kubieke meter. Met die
opdracht gaan Tineke Jacobs, Ineke Otte, Beaty Czeto en
Antoon Ruigrok een week lang aan de slag. De vier kun
stenaars zijn de Nederlandse afvaardiging naar het we
reldkampioenschap ijsbeeldhouwen in de Amerikaanse
staat Colorado. Morgen vertrekt het kwartet met pla-
muurmessen, oprolbare zagen en muziek van De Dijk en
de Amazing Stroopwafels in hun bagage.
leiden «letty stameen glijbaan gedacht. „De trap
is een uitnodiging omhoog",
legt Leidenaar Ruigrok (38) uit.
„Die gladde baan kom je niet
op. Het werkt eindigt in twee
polen: plus en min. In de laag
vlakte willen we een speciaal
transparant hol maken met het
liefst nog iets erin verstopt."
Beweging
Het werk kreeg als titel 'Moving
silence' mee. „Silence staat voor
die bijzondere plek tussen de
twee piekenverklaart de 41-
jarige Otte uit Goes. „En dat
'moving' is heel duidelijk: de
beweging, het spiraalvormige in
het beeld." Het duurde even
voordat de vier kunstenaars op
één lijn zaten over het ontwerp.
„Daar zijn veel discussies en ge
vechten aan vooraf gegaan",
zegt de Vlaardingse Czeto (35)
met een brede glimlach. „Ik
denk dat we het met het uitwer
ken ook moeilijk krijgen. Nor
maal gesproken werk je in je
eentje aan een beeld en nu met
zijn vieren."
Het team werkt van 18 janua
ri tot en met 22 januari het ont
werp uit op een hoogte van
3200 meter in het skigebied
Breckenridge Resort. De Tempe
raturen schommelen tussen de
5 graden Celsius en de 20 gra
den Celsius onder nul. De avon
den staan in het teken van de
contacten tussen alle teams af
komstig uit zestien landen. Alle
deelnemers mogen werk mee
nemen om te exposeren. „Dat
Van de ploeg is de 38-jarige Ja
cobs uit Leiden de enige die
eerder heeft gewerkt met dit
wat ongewone materiaal. Vier
jaar geleden werd de Neder
landse ploeg waarvan ze lid was
wereldkampioen in Finland.
„Maar die ervaring zegt niet zo
veel", vertelt Jacobs, captain
van de club. „Sneeuw kan wel
op twintig verschillende manie
ren bestaan. De mensen in Co-
larado noemen hun sneeuw
champagnepoeder. Het is heel
anders dan wat je hier op straat
vindt. Het plakt niet en je kunt
er geen ballen van maken."
De kunstenaars krijgen het
blok in geperste staat. Het beeld
mag twee meter hoger en één
meter in de omtrek breder zijn
dan de oorspronkelijke afmetin
gen. Mits de beeldhouwers wel
de sneeuw gebruiken die ze van
het blok hebben geschraapt. Elk
team krijgt een standaard ge
reedschapskist. Gebaseerd op
de ervaring van hun captain
neemt de ploeg extra materiaal
mee zoals zelfgemaakte raspen
van zinkplaat met spijkers, een
vier meter lange oprolbare trek
zaag en plamuurmessen voor
het kleine werk.
De kunstenaars kwamen in
hun ontwerp uit op, wat simpel
gezegd, eruit ziet als twee berg
pieken met een laagvlakte er
tussen. Een trap loopt spiraal
vormig omhoog langs de ene
punt. Tegen de andere berg is
lijkt me heel boeiend", vertelt
Czeto. „Dan kun je van elkaar
zien en horen waar je mee bezig
bent."
„Het is de bedoeling dat we
één avond doorwerken totdat
we vastvriezen geloof ik", ver
volgt ze. „Daarom is gevraagd
of elk team populaire muziek
uit zijn land meeneemt. Dat
wordt op de radio uitgezonden
tijdens het werken 's avonds. Ik
neem de muziek van de Ama
zing Stroopwafels mee. Ze zin
gen in het Hollands en het zijn
straatmuzikanten, dus dat leek
me wel Nederlands genoeg." In
Colorado gaat de wereld ook
kennismaken met De Dijk want
Otte stopt cassettebandjes van
de Rotterdammers in haar ba
gage.
Of ze hun beeld zo kunnen
uitvoeren als de vier het in hun
hoofd hebben, weet het team
niet. „We hebben hier wel re
liëfs en vormen in mallen inge
vroren maar daar werkt het toch
heel anders", zegt Jacobs. „Het
valt niet te zeggen of wat we
hebben bedacht er ook zo uit
komt te zien", vult collega Ruig
rok aan. „We hebben het hier in
klei wel drie-dimensionaal uit
gevoerd maar dat materiaal
heeft andere eigenschappen
dan sneeuw. Dit heeft iets heel
experimenteels. Ik ben heel be
nieuwd hoe het beeld er in het
echt uitziet."
Als je een bekende Amerikaanse
swing-tenorsaxofonist in een
bruin café laat spelen en geen
toegang heft, dan kan je ver
wachten dat de belangstelling
erg groot wordt. Wat dat betreft,
kon de avond in ieder geval ge
slaagd worden genoemd; het
kleine café was zo vol, dat het
bijna onmogelijk werd om het
etablissement tijdens de sets
binnen te gaan of te verlaten.
Scott Hamilton bleek in goede
vorm te verkeren, hoewel zijn
bekende warme saxofoontoon
in een enkel langzaam stuk niet
zo zwaar klonk als op de plaat,
maar eerder luchtig en ont
spannen. Hamilton is een melo
disch improviserende jazzmuzi
kant die minder lijkt op Ben
Webster dan op Lester Young,
zijn beide grote voorbeelden.
Door de onverstoorbare indruk
die hij in de snel bedompt ge
worden ruimte maakte, leek hij
schijnbaar moeiteloos elk the
ma te spelen.
Als begeleiders waren Frans
van Asperen (piano), Jeroen Ko
ning (contrabas) en Wim Kegel
op drums gevraagd, en in grote
lijnen deden ze met het reper
toire van beproefde ballads, be
kende standards en blues-sche
ma's, variërend van 'After You
've Gone' tot 'Round Midnight',
wat van hen verwacht kon wor
den: de Amerikaanse gast niet
in de weg zitten en enige onder
grond bieden. Voor een zogehe
ten pick-upband deed het drie
tal het niet slecht. De beste in
druk maakte Jeroen Koning die
ritmisch een goede aanvulling
bleek te zijn voor Hamilton.
Minder briljant was het voor
zichtig klinkende spel van Wim
Kegel wiens versieringen op de
snare-drum af en toe kleine ver
schuivingen in het swing-ritme
tot gevolg hadden. Frans van
Asperen, niet altijd even goed te
horen op de onversterkte piano,
maakte een wat passieve en niet
bijzonder geïnspireerde indruk.
Scott Hamilton daarentegen
speelde alsof hij in een concert
zaal stond en wist zelfs in de
meest afgezaagde bluessche
ma's telkens dat beetje extra
aan spanningsopbouw toe te
voegen dat al die bekende sja-
blones deed vergeten. Teke
nend voor zijn overwicht was
wel dat telkens wanneer Hamil
ton soloruimte overliet aan een
van de begeleiders, het muzika
le gehalte een beetje inzakte.
-0*7
FT
AGENDA
Vrijdag 7 januari
DE WAAG
21.00 uur: The Ambassadors.
00.00 uur: leidse jazzweek jamsession 1994.
JAZZCAFÉ THE DUKE
MUZIEK
RECENSIE DICK HERMSEN
Concert: Simon Rigter Band In het ka
der van TSW-Leids Jazz Talent Award
1994' Gezien 13/1, de Waag, Leiden
Op de laatste dag van het ISW
talenten concours mocht tenor
saxofonist Simon Rigter zijn op
wachting maken. Met zijn 20
jaar is hij de jongste van de vijf
genomineerde kandidaten. Hij
zit momenteel op de helft van
zijn muziekstudie aan het Ko
ninklijk Conservatorium in Den
Haag. Een aantal jaren terug
won hij de Talentontwikkelings
prijs van Krauthammer Interna
tional. Van de geldprijs die hij er
aan overhield kocht hij een
saxofoon, waarmee hij nu onaf
scheidelijk verbonden is.
Verrassend was dan ook in
derdaad de prachtige toon
waarmee hij gisteravond speel
de: warm, maar met een scherp
randje voor de nuancering van
de klank. Het soort jazz dat hij
speelde was eerlijk en puur. De
stukken passen vooral in de tra
ditie van de 'hard-bop': stuwing
vanuit het slagwerk door veel
vuldig bekkengebruik en daar
overheen de lange fraseringen
van de solist met oneindig veel
nootjes op rij. Het bedenken
van melodielijnen ging de teno
rist gemakkelijk af. Zijn solo's
waren prima te volgen door de
logische structuur en de muzi
kale opbouw ervan. Door het
tegen elkaar aan plakken van
losse melodische figuren, ont
staan er lange frases. Kort sa
mengevat is dit de manier
waarop hij vorm geeft aan zijn
improvisaties.
Hij had een drietal prima mu
zikanten om zich heen verza
meld. Patrick Schenkiers op gi
taar. Rob Carree op drums en
Michel Turk op contrabas stu
deren. net als Simon, ook aan
het Haags conservatorium. De
stukken die het kwartet speelde
waren goed gekozen. Het reper
toire was bepaald niet voor de
hand liggend. Het vermelden
waard is 'Song for the early
worm', een prachtige eigen
compositie van de saxofonist in
een fraaie vertolking van het
jazzcombo.
Ook de laatste solist in de rij
van genomineerde talenten
maakt, evenals al zijn voorgan
gers, kans op de beker. De uit
slag wordt morgen om ongeveer
14.00 uur in de Waag bekendge
maakt.
Na Purper negen komt Purper
tien. Dat mag logisch klinken,
maar eenvoudig zal het niet ge
weest zijn. Het negende pro
gramma van de groep Purper
was immers een ongekend suc
ces. En die bijval kwam na een
artistieke crisis van jewelste.
Purper bleek verrassend uit zijn
as herrezen.
'Never change a winning
team', dus de samenstelling van
de groep is in dit tiende pro
gramma in weerwil van de ei
gen traditie niet gewijzigd. Ook
de succesformule van Purper
negen (die een terugkeer naar-
de oorspronkelijke program
ma-opzet betekende) is be
hoedzaam overgenomen.
Dat concurreren met je eigen
succes kan haast alleen maar in
je nadeel werken. Daarom is het
knap dat Erik Breij, Frans Mul
der, Alfred van den Heuvel en
Hans van der Woude met Pur
per tien hun succesverhaal
voortzetten. Dit programma
sloeg gisteravond in een zeer
volle schouwburg vrijwel net zo
goed aan als zijn roemruchte
voorganger.
De muzikale gekte is nog al
tijd de belangrijkste troef van
het gezelschap. Purper is nu
eenmaal potpourri-specialist.
Bijvoorbeeld bekende ballads,
musicalsongs en onvervalste
smartlappen worden op hoogst
vermakelijke wijze gecombi
neerd. Het is het unieke han
delsmerk van Purper. Het stem-
menmateriaal van de vier heren
past goed samen en de muzika
le leiding van Erik Breij is als
vanouds zeer vakkundig.
Ter afwisseling zijn er
sketches, conferences en een
enkel stemmig liedje. Daarvan
is de kwaliteit wat wisselender.
Geestige vondsten staan hier te
genover al te gemakkelijke lol
broekerij. Op dat punt zou men
kieskeuriger kunnen zijn. Hoe
wel een bepaald soort melig
heid soms ook wel aanstekelijk
kan werken. Bovendien straalt
er blijheid van de programma
makers af, dat het toch maar
weer gelukt is om er een feeste
lijk avondje van te maken.
De directeur van het Gemeentemuseum in Arnhem, Liesbeth
Brandt Corstius, is de Aletta Jacobsprijs toegekend. Deze prijs
wordt om de twee jaar uitgereikt aan een vrouw met een academi
sche opleiding die een voortrekkersrol vervult op het gebied v
emancipatie. De prijs wordt toegekend door de Rijksuniversite
Groningen. Aan de prijs is een geldbedrag van 5000 gulden verbon
den. Brandt Corstius heeft zich altijd ingezet voor vrouwelijke kun
stenaars en was oprichter van de Stichting Vrouwen in de Beelden
de Kunst. Ze is een van de weinige vrouwelijke museumdirecteuren
en besteedt in het Gemeentemuseum gemiddeld meer dan andere
musea aandacht aan vrouwelijke kunstenaars.
'Toots' Thielemans laat de muziek nog steeds bijna uit zijn tenen komen. foto hielco kuipers
"Ik ga nu fluiten en mijn gitaar doet ook een
beetje mee". Vervolgens vertolkt hij op on
navolgbare wijze zijn prachtige 'Bluesette',
één van de mooiste composities uit het
jazzarchief. Zoals deze sympathieke zuider
buur praat, zo speelt hij ook: eenvoudig, di
rect, en vol warme gevoelens.
In het kader van de Jazzweek kreeg Lei
den gisteravond bezoek van de Brusselaar
Jean Thielemans, beter bekend als Jean
'Toots' Thielemans. Voor dit concert in het
Antonius Zalencentrum had hij een paar
grote jongens meegenomen. Niemand min
der dan pianist Karei Boehlee, Theo de Jong
op basgitaar en Hans Oosterhout op drums
vormden tezamen een muzikaal uitgeba
lanceerd begeleidingstrio. Dit drietal en de
mondharmonica-specialist moesten duide
lijk wel aan elkaar wennen.
"Oefenen met elkaar doen we niet, want
dat hoeft niet in de jazz", meldde de voor
man van het kwartet. Hadden ze wel gere
peteerd dan waren overgangen en inzetten
vast en zeker beter op elkaar afgestemd ge
weest. Nu verliep één en ander nogal rom
melig. Soms moesten muzikale wendingen
met veel verbaal overleg tussendoor wor
den afgesproken. Maar dit is het enige dat
er op het concert was aan te merken.
'Toots' is een muzikale gigant. Hij speelt
van alles en nog even goed en mooi ook. Hij
is één van de weinige jazzmuzikanten die
zo'n eigen geluid heeft, dat iedereen de mu
ziek van hem direct herkent. Zoals 'Toots'
de mondharmonica laat zingen, kan nie
mand. De manier waarop hij gitaar speelt
en tegelijkertijd de melodie meefluit, doet
geen muzikant hem na. De rust in zijn spel.
steeds weer de juiste toon op de juiste plek,
zijn omfloerste klank, het valt allemaal sa
men en het resultaat is wonderschone mu
ziek.
Op het podium hield hij voortdurend de
muzikale touwtjes in handen. Hij dirigeer
de, telde voor nieuwe inzetten, riep de
toonsoorten door en moedigde de solisten
aan om nóg meer te geven in de solo's. Met
de grappige manier waarop hij zich uit
drukte en zijn vrolijke uitstraling vond hij
direct de zaal aan zijn zijde. Het kostte hem
dan ook geen enkele moeite om het voltalli
ge publiek zijn liedjes te laten meefluiten.
Hij is nu 70 jaar. Zijn muziek is nu al on
sterfelijk.
Expositie beeldhouwwerken
Amsterdam Beelden van Wicher Meursing staaf! tot 21 februari
tentoongesteld bij het Amsterdams Beeldhouwers Kollektief aan
de Zeilmakerstraat 15. Daar is ook een groepsexpositie van beel
den voor binnen- en buitenruimten.
'Rond Stafobject' van Wicher Meursing, roestvrij staal. foto