Leidsch
Dagblad
'Deltaplan
voor heel
Limburg'
Leidse politie zonder muziekkorps
Prins Bernhard achter perscampagne zaak-Hofmans
Bill is af en Boris bijna
Neonazi's snijden
hakenkruis in wang
Directeur museum laat
spoor van schulden na
Een kat in het nauw...
BEL: 071-128030
Vrouw vindt
'vinger'...
GOED
NIEUWS
WOENSDAG 12 JANUAR11994
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR 40361 LOSSE NUMMERS 1,60
Der Spiegel onthult bron in deze week verschenen nummer
haarlem arthur maandag
Prins Bernhard heeft er in 1956
zelf voor gezorgd dat de inter
nationale pers over de in Ne
derland doodgezwegen Greet-
Hofmans-affaire begon te pu
bliceren. De prins was verant
woordelijk voor een publicatie
in Der Spiegel, op 13 juni 1956.
Dit meldt het Duitse weekblad
in het deze week verschenen
Der Spiegel besteedt in de re
cente uitgave uitvoerig aan
dacht aan de zaak-Hofmans.
Aanleiding vormen de publica
ties die deze krant op 17 en 18
december vorig jaar aan de zaak
wijdde.
Daaruit bleek dat er vanaf
1948 acht jaar lang een oorlog
woedde op paleis Soestdijk. Ge
bedsgenezeres Greet Hofmans,
door de prins zelf naar het hof
gehaald vanwege de ernstige
oogproblemen van prinses Ma
rijke, zorgde voor steeds grotere
tweespalt tussen Bernhard en
zijn echtgenote, koningin Julia
na. De koningin dreigde de
prins zelfs de deur uit te zetten.
Deze krant baseerde zich op
materiaal, dat zich in de Vere
nigde Staten in de archieven
van de Universiteit van Florida
bevindt. Daarbij gaat het met
name om bandopnamen van
gesprekken tussen de prins en
de Amerikaanse schrijver Alden
Hatch, die aan een geautori
seerde biografie over Bemhard
werkte. Dit werk verscheen
weliswaar in 1962, maar de door
deze krant opgedoken uitlatin
gen hebben het boek nooit ge
haald.
Terwijl de Nederlandse pers
de affaire-Hofmans in de jaren
vijftig vrijwel collectief dood
zweeg, begonnen publicaties in
het buitenland. Uiteindelijk
leidde dat tot ingrijpen van het
kabinet-Drees en tot de defini
tieve verwijdering van Hofmans
en haar getrouwen van het hof.
Het huwelijk van Juliana en
Bernhard, en de wankelende
monarchie, werden daarmee
gered.
Der Spiegel was in juni 1956
de eerste die over de zaak be
richtte. De Nederlandse lezer
kwam daarvan overigens weinig
te weten. Tijdschriftimporteur
Van Ditmar zag onder dmk van
de regering af van distributie
van het gewraakte exemplaar.
Dat de prins achter de uitvoe
rige publicatie zat werd al snel
vermoed. Zo is het artikel ver
luchtigd met een aantal tot dan
onbekende familiefoto's. De
Haagse Post noemde in 1956 de
Britse journalist Sefton Delmer
'vermoedelijk verantwoordelijk
voor de publicatie in Der Spie
gel'. Delmer was een vriend van
prins Bemhard: hij zorgde later
ook voor publicaties in Britse
bladen.
Deze week bevestigt Der
Spiegel dat Sefton Delmer in
derdaad de bron van het ver
haal is geweest. „Wat toen nie
mand wist: het omslag-verhaal
was met met name zo gedetail
leerd, omdat prins Bemhard
via zijn vriend Sefton Delmer
de belangrijkste gegevens zelf
Der Spiegel rakelt deze week de zaak-Hofmans op.
had geleverd."
Het weekblad concludeert dat
de recente publicaties in deze
krant na 37 jaar het toenmalige
gelijk bevestigen. Daarmee zijn
de beweringen dat er sprake
was van een 'Moffen-Intrige'
volgens Der Spiegel naar het rijk
der fabelen verwezen.
CDA-fractie Provinciale Staten:
De vergevorderde plannen van de provincie Limburg en
de rijksoverheid voor grootschalige natuurontwikkeling
in en langs de Maas aan de Nederlands-Belgische grens
moeten onmiddellijk worden stilgelegd. In plaats daar
van moet er op korte termijn en met de allerhoogste
prioriteit een gezamenlijk Nederlands-Belgisch Deltaplan
worden ontwikkeld, waarin de veiligheid voor de bewo
ners van het hele Maasdal het 'allesbepalende' uitgangs
punt is.
maastricht-den haag npa-anp
Alle andere functies van het ge
bied, zoals natuurontwikkeling,
recreatie en landbouw, zullen
daaraan volledig ondergeschikt
moeten worden gemaakt. Deze
verrassende en politiek 'uiterst
delicate' eis heeft de Limburgse
CDA-fractie in Provinciale Sta
ten op tafel gelegd van Gedepu
teerde Staten. Dit standpunt
lijkt brede weerklank te vinden
binnen andere fracties. Coalitie
partner WD, maar ook opposi
tiepartij GroenLinks zouden on
geveer op dezelfde lijn zitten.
„De voorbije watersnood
ramp in zowel Nederlands- als
Belgisch-Limburg vormt een le
vensgroot bewijs dat acute
maatregelen noodzakelijk en
onontkoombaar zijn", aldus
CDA-fractiewoordvoerder Le-
bens. „Aan beide zijden van de
grens wel te verstaan. Als er één
zogenoemd strategisch en
grensoverschrijdend project is
in de veelbesproken Euregio,
dan is het wel een Deltaplan
voor de Grensmaas. De veilig
heid van de bewoners van zo
wel Limburg, Vlaanderen als
Wallonië is in het geding".
CNV-voorzitter A. Westerla-
ken wil dat werklozen de schade
van de wateroverlast in Limburg
opruimen. Dat heeft hij gisteren
na afloop van de nieuwjaarsbij
eenkomst van het CNV in Lim
burg voor de VARA-radio ge
zegd. „Doen ze dat niet, dan
moeten ze gewoon worden ge
kort op hun uitkering."
Westerlaken vindt dat de re
gels even opzij gezet mogen
worden bij dit soort calamitei
ten. Verplichting noemt hij een
zwaar woord, maar een beetje
stevige druk kan volgens hem
geen kwaad. „Als er werk is, ben
ik helemaal niet benauwd om
eens te zeggen: pak dat maar op
en ga nou niet al te moeilijk
doen of het wel of niet geschikt
werk is."
Op het speciale rampengiro-
het Rode Kruis
was gistermiddag van particu
lieren ongeveer 9 miljoen gul
den binnengekomen voor gedu
peerden van de overstromin
gen, heeft een woordvoerder
van de hulporganisatie laten
weten. In totaal beschikte het
rampenfonds daarmee over een
bedrag van ongeveer 30 miljoen
gulden.
De gemeente Enkhuizen
heeft gisteren alle gemeenten
opgeroepen 1 gulden per inwo
ner over te maken op gironum
mer 777. De Noordhollandse
gemeente geeft het goede voor
beeld door ruim 16.000 gulden
te storten.
moskou Een Russische straattekenaar legt de laatste hand aan een te
kening van president Boris Jeltsin. Diens Amerikaanse ambtsgenoot
Clinton met sax en 'big smile' is al af. Clinton komt vanavond, na
een bliksembezoek aan de Oekraïnse hoofdstad Kiev, aan in Moskou
om Jeltsin zijn steun te betuigen en te spreken over democratische her
vormingen in Rusland.
Jeltsin zat gisteren de eerste rumoerige zitting voor van het geko-
Klopjacht politie na gruwelijke wandaad
berlijn hans hoogenduk
correspondent
In heel Duitsland is de politie
op zoek naar drie jonge neona
zi's 'die maandagmiddag een
aan een rolstoel gekluisterde
gymnasiaste overvielen en een
hakenkruis in haar gezicht sne
den.
De twee jongens en een meis
je tussen de 15 en 20 jaar vielen
de 17-jarige jonge vrouw aan
toen zij het gymnasium in de
stad Halle in het oosten van
Duitsland verliet om in een er
naast gelegen groepspraktijk ge
bruik te maken van het toilet
voor gehandicapten. Het drietal
riep kreten als 'gehandicapten
in de gaskamer'.
Toen het invalide meisje zich
verzette tegen de aanvallers,
hielden twee neonazi's haar
vast, terwijl de derde een mes
pakte. Hoofdcommissaris Her
mann van de politie in Halle:
„De derde sneed met een vlijm
scherp mes een hakenkruis in
haar linkerwang." Bloedend
vluchtte het meisje naar haar
school, de rechts-extremisten
gingen er vandoor.
Maandagavond deed de poli
tie al invallen in tientallen hui
zen en clubgebouwen, die be
kend staan als trefpunt van
skinheads en neonazi's. Tot nu
toe ontbreekt elk spoor van de
daders, die een celstraf van
maximaal vijf jaar boven het
hoofd hangt. Politici en organi
saties van gehandicapten spra
ken hun afschuw uit over deze
lafhartige overval.
In het Oostduitse Erfurt wer
den drie rechts-extremistische
jongeren gearresteerd nadat zij
een zwangere Nigeriaanse in
haar buik hadden getrapt. De
23-jarige vrouw ligt in het zie
kenhuis. Een groep van onge
veer 20 skinheads had tevoren
rellen geschopt op het station
en was nazikreten slakend door
de straten getrokken.
GS: Rijnoord
niet sluiten
in weekeinde
den haag monica wesseling
De provincie Zuid-Holland gaat
in beroep tegen het besluit van
staatssecretaris Simons om het
Alphense ziekenhuis Rijnoord
in het weekeinde te sluiten. Ook
tegen het ontbreken van facili
teiten voor bevallingen met ex
tra risico's wordt protest aange
tekend.
De provincie wil van Rijnoord
een zogeheten kort-verblijfzie-
kenhuis maken met 40 bedden.
Patiënten moeten er voor rela
tief eenvoudige ingrepen te
recht kunnen. Ook in het week
einde moet het ziekenhuis open
zijn. Simons wil Rijnoord op za
terdag en zondag sluiten waar
door de patiënten op vrijdag
naar Leiderdorp moeten wor
den vervoerd.
De staatssecretaris heeft
evenmin geld voor het inrichten
van een EHBO-post in het zie
kenhuis. Ook dat stuit de pro
vincie tegen de borst.
zen Russische parlement. De extreme nationalist Zjirinovski zorgde tij
dens de zitting voor een hoop opschudding door Clinton en andere
Westerse leiders er flink van langs te geven. Clinton wil de nationalist
niet ontmoeten tijdens zijn verblijf in Moskou. Zjirinovski die zich al
eerder laatdunkend uitliet over de Amerikaanse president ontving
zijn weigering als 'een groot geschenk'. Pagina 5: meer over het bezoek
van Clinton aan Rusland en de NAVO-top. foto epa dima korotajev
dat hij uit ons gebied vertrok."
Op 19 mei 1992 verklaarde de
Haarlemse rechtbank Moltma-
ker failliet. Op 19 oktober 1993
werd dat faillissement 'bij ge
brek aan baten' opgeheven. De
man had toen echter al zijn
nieuwe museum in Lisse.
Tussen kerst en nieuwjaar
dreigde het bedrijf dat voor
20.000 gulden video's had ge
maakt, met een deurwaarder.
Moltmaker vertrok, maar wil
het nu toch weer proberen in
Krommenie. Hij zou een optie
hebben genomen op een voor
malige disco langs de provincia
le weg, vlakbij het NS-station.
Om het eerste halve jaar huur te
kunnen- betaien, wil hij 25.000
gulden startsubsidie van de ge
meente. De woordvoerder van
de gemeente geeft hem weinig
kans: „Mede gezien zijn redelijk
twijfelachtige naam.
Moltmaker zei het vanmor
gen te betreuren als sponsors
zouden afhaken na het oprake
len van zijn verleden.
De man achter het ijlings geslo
ten Nederlandse Artiesten Mu
seum in Lisse, A. Moltmaker,
heeft een spoor van schulden
getrokken door het land. Hij liet
mensen voor 75 gulden cd's be
stellen die hij niet leverde. Of hij
liet voor 4.000 gulden T-shirts of
voor 20.000 gulden videoban
den maken, zonder te betalen.
Ook blijkt hij al eerder te zijn
gevlucht voor huurschulden.
Net als nu in Lisse, waar hij
zijn artiestenmuseum in een
kelder van hotel De Duif had
ondergebracht, nam hij in 1990
de benen na drie maanden zijn
huur niet te hebben betaald.
Schuldeiser was toentertijd de
woningbouwvereniging in
Krommenie.
„Er bleek niets te halen. Als-ie
al wat had, stond dat opeens op
naam van zijn vrouw of vrien
din", kijkt de deurwaarder te
rug. „Het was daar trouwens al
tijd hetzelfde liedje. Ik was blij
assen „Soms is dat spul zó lekker, dat je je poten erbij opvreet. Maar
ja, wie het onderste uit de kan of liever gezegd het blik wil heb
ben krijgt het lid op de neus. Altijd eigenwijs geweest. Toch doen dus!
De terugtocht was voor deze kat echter een enorm probleem. Hij kwam
vast te zitten. Een 13-jarige jongen uit Assen vond het dieren knipte het
blikje open. Het lukte hem echter niet de kat te bevrijden. Dan maar
naar de dierenarts. Met één ruk aan het blikje werd de kat bevrijd. On
gedeerd. foto npa/hanny tielman
hennyvan egmond
De vorming van regionale politie dreigt de
doodsteek te worden van het Leidsch Poli
tie Muziek Gezelschap (LPMG). De
korpschef van het district Hollands-Mid
den, S. van Hulst, heeft het muziekkorps de
wacht aangezegd. „De Leidse politie is op
geheven, nu worden wij opgeheven. We ra
ken de P en onze uniformen kwijt. En dat is
het einde voor-ons korps", aldus de verbit
terde secretaris en gepensioneerde reserve
politieman R. Paling van het LPMG.
Volgend jaar zou het 75-jarig bestaan
worden gevierd van het korps dat een rijke
histprie heeft. „Maar nu houd ik er rekening
mee dat op 11 februari ons laatste optreden
is, het jaarlijkse winterconcert. Op 3 oktober
speelden wij altijd het reveille, maar dit jaar
zullen wij ontbreken", vertelt Paling.
Burgemeester C. Goekoop maakte gister
avond na vragen van het raadslid D. Sloos
bekend dat het LPMG wordt losgekoppeld
van de Leidse politie. De scheiding heeft
veel te maken met de bezuinigingen.
Getreurd hoeft er niet te worden over de
ze ontwikkeling, vindt Goekoop. De politie
en het LPMG zijn de laatste jaren toch al
steeds verder van elkaar komen af te staan.
„Er zit bij mijn weten nog maar één politie
agent in het muziekkorps", aldus Goekoop,
die gisteravond vertelde dat het voortbe
staan van hét LPMG niet in gevaar zou zijn.
Maar secretaris Paling heeft een heel an
der verhaal. „Eind januari hebben we een
bijzondere algemene ledenvergadering, dan
praten we over opheffing. We moeten ons
er nog over beraden, maar we voelen er
weinig voor door te gaan." Het LPMG telt
nu nog dertig leden en treedt zo'n twaalf
keer per jaar op. De band met de politie le-
Sara Lee/DE
schrapt banen
in Nederland
Het voedings- en genotmidde-
lenconcem Sara Lee/DE haalt
de bezem door de Nederlandse
vestigingen. Doel is verder te
besparen op de (arbeids-)kos-
ten. In totaal worden 212 van de
bijna 5400 arbeidsplaatsen ge
schrapt. Het concern streeft er
naar gedwongen werkloosheid
te voorkomen door overbodig
geworden werknemers zowel
binnen als buiten het bedrijf te
herplaatsen.
Bij koffie- en theeproducent
Douwe Egberts vervallen in to
taal 115 banen, waarvan 29 in
Utrecht. De borrelnoten- en
snacksdivisie van Duyvis heb
ben te lijden van de enorme
prijzenslag in deze branches.
Daarom wordt de fabriek in
Zaanstad verzelfstandigd, waar
bij er in totaal 77 banen ver
dwijnen.
Ook bij Intradal in Veenen-
daal, producent van wasmidde
len zoals Biotex en Dobbelman,
gaat men gebukt onder de con
currentieslag, begonnen door
de belangrijkste concurrent
Proctor&Gamble. Daar verdwij
nen 20 banen en worden 28
mensen herplaatst op lager be
taalde functies.
De bonden zijn pijnlijk ver
rast. „Het is voor werknemers
moeilijk voor te stellen dat een
■bedrijf met dergelijke fantasti
sche winstcijfers, gaat reorgani
seren", aldus bestuurder Hau-
brich van de Industriebond
FNV.
Sara Lee/DE, dochter van het
Amerikaanse Sara Lee Corpora
tion, boekte het afgelopen jaar
een bedrijfsresultaat van 776
miljoen, een stijging van 3,4
procent.
Boerderij door
brand verwoest
WOUBRUGGE KEES VAN KUILENBURG
Bij een brand aan de Vieram-
bachtsweg in Woubrugge is gis
teravond een oude boerderij
voor een groot deel in vlammen
opgegaan. Het rieten dak werd
geheel verwoest. De schade aan
het pand wordt door de politie
geschat op zo'n 500.000 gulden.
De brand is vermoedelijk ont
staan in een van de slaapka
mers op de bovenverdieping.
Over de oorzaak was vanmor
gen nog niets bekend. Bij de
brand liep een 19-jarige zoon
ademhalingsproblemen op als
gevolg van de hevige rookont
wikkeling. Hij is naar een zie
kenhuis overgebracht.
De brandweer van Ja-
cobswoude, die net een oefe
ning achter de rug had, was
binnen vier minuten ter plaatse.
Bij het blussen kreeg het korps
versterking van de brandweer
uit Alphen en Leimuiden. Na
drie kwartier werd het sein
brand meester gegeven.
vert het muziekkorps vooral faciliteiten op.
Dat er nog maar weinig politiemensen bij
het muziekkorps zitten, beaamt Paling.
„Toch hebben zo'n tien van de dertig leden
een of andere band met de politie. Dat er
weinig leden zijn die bij de politie werken is
geen probleem van de laatste tijd. Boven
dien, met een groter regiokorps heb je een
kans op meer leden. In andere regio's zijn
de korpsen ook blijven bestaan."
Korpschef Van Hulst laat via een woord
voerder weten tot opheffing te hebben be
sloten omdat het Leidse politiekorps op 1
april ophoudt te bestaan en opgaat in een
regiokorps. „We hebben nog even overwo
gen het te laten voortbestaan als gezelschap
voor het regiokorps, maar op een oproep
voor belangstellenden kwam geen enkele
reactie", zegt de woordvoerder.
OPRUIMING
KORTINGEN TOT 70%
KwaRt»*, daalgn, voordelig
AMSTERDAM-C MoW»«fl 12, hk. Spuat
AMSTERDAM Witem v W.ldamm.laan 11
Gokte rtandpl LEIDEN-C Haaftemmontr. S2i
VLAARDINQEN-C Kort» Hoogotr 41a
HAAG Donnowog 4 UTRECHT: Giktenkv
173, (Hoog Cathariino) GRONINGEN O
str 27 EINDHOVEN-C RocMwtr 62 ARf
oponmg begin T34 INFO lal.: 030 - 32 I
Nog geen abonnee
HET WOORD IS AAN
Micheline Presle
Op het ogenblik dat een vrouw
tegen een man liegt, houdt z
ook
op hem te vertrouwen.
VANDAAG
Buitenland
CTiltui ir
Economie/Beurs
6
Familieberichten
Feiten en meningen -
Gesprek van de dag -
Info
RTV Show -
Sport
VANDAAG OOK
OMBUDSMAN
PAGINA 18
HET WEER
Verwachting van het KNMI tot
morgenavond
Zacht
Vannacht nog enige tijd regen en
minimumtemperatuur 7 graden.
Overdag enkele opklaringen en
kans op een bui. Middagtempera-
tuur 9 graden. Zuidwestenwind,
vrij krachtig, 5, aan de kust en op
het IJsselmeer hard tot stormach
tig, windkracht 7 k 8.
ALPHEN AAN DEN RUN
Alle maatregelen had de
vindster genomen om de 'vin
ger' maar zo goed mogelijk te
bewaren in afwachting van de
komst van de politie. De vrouw
uit Alphen vond het lichaams
deel in de Akkerwinde op straat.
Koelbloedig nam zij de vinger
mee, en borg hem op in het
vriesgedeelte van de koelkast.
De technische recherche van
de Alphense politie constateer
de vervolgens dat de vinger al in
vergaande staat van ontbinding
verkeerde. Nader onderzoek
leerde echter dat het om een
verrotte wortel ging.
Leidsch A Dagblad
NIEUWE ABONNEES
ONTVANGEN DE
KRANT DE EERSTE
2 WEKEN GRATIS.
Ja, dat is goed nieuws
Dus neem ik
nu een abonnement.
Voorletters:.
Adres:
Tel:.
(l.v.m. controle bezorging]
Na dc eerste 2 weken
betaal Ik mijn abonnement:
Per maand automatisch
29,30)
Per kwartaal
via acceptgiro 85,55)
automatisch Cf 84,55)
Nr. bank/giro:
Of bel 071-128030
